Buradasın
Atatürk'ün Cumhuriyetin 29 Ekim'de İlan Edilmesini Neden İstediği
youtube.com/watch?v=k4_g40QGtz8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Atatürk'ün Cumhuriyet'in 29 Ekim'de ilan edilmesini neden istediğini anlatan bir belgesel formatındadır. Videoda Atatürk ve Fahrettin Altay Paşa'nın bir sohbeti aktarılmaktadır.
- Video, Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcından başlayarak Osmanlı Devleti'nin savaşa girmesi, Mondros Mütarekesi ve Milli Mücadele sürecini kronolojik olarak anlatmaktadır. Ana konu, Atatürk'ün 29 Ekim tarihini seçme nedenleri üzerine odaklanmaktadır. Atatürk, bu tarihin "bir milletin mazlum bir milletin ahidir" olduğunu ve "öcüdür" diyerek, Cumhuriyet'in ilanının 30 Ekim 1918'deki Mütareke'den 4 yıl sonra, 29 Ekim 1923'te gerçekleştiğini vurgulamaktadır.
- 00:28Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı'nın Savaşa Girmesi
- 28 Temmuz 1914'te Avusturya-Macaristan'ın Sırbistan'a savaş ilan etmesiyle Birinci Dünya Savaşı başlamıştır.
- Almanlar, Osmanlı Devleti'nin kendilerinin yanında savaşa girmesi için büyük çaba sarf etmiştir.
- Osmanlı Devleti savaşın başında silahlı tarafsızlık ilan etmesine rağmen, Enver Paşa 26 Ekim'de Alman amiral Suna'nın Karadeniz'e açılması iznini vermiştir.
- 27 Ekim sabahı Karadeniz'e açılan Alman donanması, 29 Ekim sabahı Rusya'nın Odesya, Sivastopol ve Novorossisk limanlarını bombardımana tutmuş ve böylece Osmanlı Devleti fiilen Birinci Dünya Savaşına girmiştir.
- 01:38Mondros Mütarekesi ve Milli Mücadele
- Büyük savaşın uzun seneler zarfında millet yorgun ve fakire düşmüş, İttihat ve Terakki'nin lider kadrosu kendi hayatlarının endişesine düşerek ülkeden ayrılmışlardır.
- Devlet 30 Ekim 1918'de Mondros'ta İtilaf Devletleri ile koşullara ağır bir teslimiyet antlaşması imzalamıştır.
- İtilaf Devletleri Mondros'un özellikle 7. maddesinden yararlanarak ülkenin hemen her yerini isgale başlamışlardır.
- İceride isbirlikcilerin ihanetine uğrayan Türk milleti, düşmanla boğuşurken, Mustafa Kemal ilk günden itibaren Mondros'a karşı çıkmıştır.
- 02:37Erzurum Kongresi ve Cumhuriyet Fikri
- Erzurum Kongresi günlerinde Mustafa Kemal, var olan hukumet biçiminin ülkenin refah ve mutluluğuna yeterli gelmeyeceğini düşünmüştür.
- 23 Temmuz 1919 gecesi Mustafa Kemal, zaferden sonra şekl-i hukumetin cumhuriyet olacağını belirtmiştir.
- İngiliz gizli servisi, Sivas Kongresi sonrası bir Anadolu Cumhuriyeti kurulacağını Londra'ya bildirmiştir.
- The Times gazetesi 22 Eylül 1919'da Sivas'taki Anadolu Cumhuriyeti başlığını kullanmıştır.
- 03:43Cumhuriyetin 29 Ekim'de İlan Edilmesi
- Cumhuriyetin ilanından iki yıl sonra Ekim 1925'te Fahrettin Altay Paşa, Atatürk'ün misafiridir ve cumhuriyetin 29 Ekim'de ilan edilmesinin nedenini öğrenmek ister.
- Atatürk, mütarekenin ilk günlerinde saray ve hükümetin teslimiyeti kabul ettiğini, kendisinin bunu kabul edemeyeceğini ve mazlum milleti tarih sahnesinden silmek isteyenlere karşı harekete geçmek için kendini vazifeli saydığını belirtmiştir.
- Mütareke 30 Ekim 1918'de imzalanmış, vatan parçalanmış ve istilaya uğramıştı.
- İzmir'e girdikleri tarih olan 9 Eylül 1922'ye kadar 4 yıl geçmiş, 29 Ekim 1923'te cumhuriyeti ilan etmişlerdir.
- Atatürk, beş yıla sığdırdıkları büyük inkılapın mazlum milletin hakkettiği yere ulaşması olduğunu ve çektiği acıların en büyük mükafatının bu olduğunu belirtmiştir.
- Atatürk, "Bu tarihten silinmek istenilen bir milletin öcüdür" diyerek cumhuriyetin ilanının önemini vurgulamıştır.