Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erkan Tosun tarafından sunulan, ödev, proje, makale ve tez hazırlayan öğrenciler için hazırlanmış kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, hakemlik deneyimine sahip olduğunu belirtmektedir.
- Video, APA 6 yazım kurallarını iki ana bölüme ayrılmış olarak ele almaktadır: metin içinde kaynak gösterme (göndermeler) ve kaynakça oluşturma kuralları. İçerikte tek yazarlı, çoklu yazarlı çalışmalar, tüzel yazarlı çalışmalar, çevrimiçi kaynaklar, doğrudan/dolaylı alıntı yapma, tablo ve şekil oluşturma gibi konular örneklerle detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- Eğitim, çeşitli kaynak türlerinin (makale, kitap, rapor, elektronik kaynaklar, teknik raporlar, arşiv kaynakları, internet kaynakları) yazım biçimlerini, kaynakça formatını, alfabetik sıralamayı ve Word programında otomatik sıralama özellikleri gibi pratik bilgileri de içermektedir. Ayrıca, APA'nın politikalarına göre bir makaleden veya kitap bölümünden alınabilecek tablo, grafik ve şekil sayısı gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:02APA Kuralları Tanıtımı
- Bu bölümde ödev, proje, makale ve tez çalışanları için APA altı kuralları anlatılacaktır.
- APA kuralları metin içinde kaynak gösterme (metin içinde göndermeler) ve kaynakça kısmından (künye kısmından) oluşmaktadır.
- Daha önce ödev, proje, makale ve tez çalışanları için APA'nın genel kurallarını anlatan kırk dakikanın üzerinde bir video ders YouTube kanalında yer almaktadır.
- 00:51Metin İçinde Göndermeler
- Metin içi göndermeler genel olarak iki biçimde yapılıyor: metnin başında veya sonunda.
- Metnin başında gösterilirse sadece yıl parantez içerisinde yer alır, sayfa numarası belirtilmez ve yazarların soyadları parantez dışında yer alır.
- Metnin sonunda gösterilirse sayfa numarası belirtilmesi gerekir ve künye bilgileri parantez içerisinde yer alır.
- 02:10Özel Gönderme Biçimleri
- Nadir olarak yazar soyadı ve tarih bilgisinin ikisi de parantezsiz ve metnin bir parçası şeklinde de kullanılabiliyor.
- Kaynak bilginin ortasında da parantezsiz olarak çok nadir olarak da kullanılabilir.
- Künye yıl ve ay bilgisini birlikte içeriyor olsa bile göndermede sadece yıl bilgisi kullanması gerekir.
- 03:51Aynı Paragraf İçindeki Göndermeler
- Bir paragraf içerisinde belli bir çalışmaya gönderme yapılmış ve aynı paragraf içerisinde tekrar bu çalışmadan bahsetmek gerekiyorsa yazarın soyadını vermek yeterlidir, tarih bilgisini eklemeye gerek yoktur.
- Aynı paragraf içerisindeki ikinci gönderme aynı yazarın farklı bir çalışmasına ise tarih bilgisi eklenir.
- Yazar alt bilgisinde, yıl bilgisinde parantez içinde olduğu göndermeler için bu kural geçerli değildir.
- 04:53Kaynakça ve Metin İçi Göndermeler İlişkisi
- Metin içerisinde gönderme yapılan her kaynak kaynakçada yer almalı.
- Kaynakçada yer alan her kaynağa da metin içerisinde mutlaka gönderme yapılmış olmalı.
- Göndermedeki yazar adı ve tarih bilgisi kaynakçadaki yazar adı ve tarih bilgisi ile birebir aynı olmalıdır.
- 05:42Tek Yazarlı Çalışmalar
- Tek yazarlı eserlere göndermeler yazarın soyadını ve tarih bilgisini içerir.
- Tek yazarlı eserlerde "JR" gibi son ekleri içermemeleri gerekir.
- Kaynakça yazımlarında sayfa numarası belirtilmiyor fakat metin içinde göndermelerde genel olarak belirtilebiliyor.
- 06:30İki veya Daha Fazla Yazarlı Çalışmalar
- Kaynakçada iki yazarlı bir çalışma için her göndermede iki yazarın soyadı da yer alması gerekir.
- Metin içinde üç, dört ve beş yazarlı çalışmalara gönderme yapılırken sadece metin içindeki ilk göndermede tüm yazarların soyadları verilir.
- Diğer göndermeler için ilk yazan soyadın yanına "ve diğerleri" ifadesi eklenmesi gerekir.
- 07:33Çok Yazarlı Çalışmalara Gönderme Kuralları
- Bir paragraf içerisinde üç, dört ya da beş yazarlı bir çalışmaya gönderme yapılmış ve aynı paragraf içerisinde aynı kaynağa tekrar gönderme yapmak gerekiyorsa ikinci ve sonraki göndermelerde tarih bilgisini eklemeye gerek yoktur.
- Kaynak metin içinde ilk kez geçiyorsa tüm yazarların soyadı verilir, daha önce geçtiyse "ve diğerleri" şeklinde belirtilmesi yeterlidir.
- Göndermesi aynı olan iki farklı kaynak olması durumunda karışıklığa engel olacak kadar yazar soyadı tüm göndermelerde yer almalıdır.
- 09:01Altı ve Daha Fazla Yazarlı Çalışmalar
- Altı ve daha fazla yazarı olan çalışmalar gönderme yapılırken sadece ilk yazarın soyadı belirtilir.
- İngilizce yazılan makalelerde iki veya daha fazla yazarlı yayınlara gönderme yapılırken "ve" bağlacına karşılık olarak "and" bağlacı ya da "and" işareti kullanılır.
- Sadece yıl bilgisini parantez içinde yer aldığı metin içi göndermelerde, soyad ve yıl bilgisinin birlikte parantez içinde yer aldığı metin içi göndermelerde ise sadece "and" işareti kullanılır.
- 10:21Kaynakça Yazım Kuralları
- İngilizce çalışmada Türkçe bir kaynağa gönderme yapılıyorsa "end" ifadesi, Türkçe çalışmada İngilizce bir kaynağa gönderme yapılıyorsa "ve" ifadesi kullanılmalıdır.
- İngilizce bir çalışmada Türkçe bir kaynak kullanımında "and" işareti kullanılır, parantez içerisinde olursa işaret konulur, dışında olursa "and" olarak yazılır.
- İngilizce çalışmalarda orijinal dili Türkçe olan bir makaleye atıf yapılıyorsa makale adı gibi bilgilerin köşeli parantez içinde İngilizce karşılığı ile birlikte verilmesi gerekir.
- 11:27Tüzel Yazarlı Çalışmalar
- Tüzel yazarlı çalışmalar (dernekler, şirketler, devlet kurumları) ifade edildiğinde, bu gruba ilişkin alt bilgisi metin içindeki göndermede açık ve anlaşılır bir biçimde verilmelidir.
- Grup adı uzunsa ve kısaltma herkesçe anlaşılır oluyorsa veya ada yönelik zaten bilinen bir kısaltma varsa ilk kullanımda hem açık hali hem kısaltma hali kullanılıp sonraki kullanımlarda sadece kısaltma kullanılabilir.
- Grup adı kısa ise veya kısaltması herkesçe anlaşılır olmuyorsa tüm göndermelere de adın açık hali yazılması gerekir.
- 12:55Aynı Soyadlı Yazarlar ve Anonim Çalışmalar
- Kaynakçada iki veya daha fazla aynı soyada sahip yazar varsa, künyede ilk sırada geçen yazarların adının ilk harfi yıllar farklı olsa bile tüm göndermelerde kullanılır.
- Bir çalışmanın yazarı belli değilse metin içerisinde gönderme yapılırken yazar alanında geçen ilk birkaç kelime (genelde başlıktan sonra başlıktan ve yıl) kullanılır.
- Yazarı olmayan resmi belgelere (senato kararları, yasaları, yönetmelikler, dava tutanakları) yapılacak göndermeler de yukarıdaki yazarı olmayan çalışmalarda olduğu gibi yapılır.
- 13:51Metin İçinde Gönderme Yazım Kuralları
- Metin içi göndermelerde makale başlığı, bölüm başlığı ya da bir web sayfasının adı çift tırnak içinde, dergi, kitap, broşür ya da rapor başlığı ise italik olarak yazılır.
- Aynı parantez içerisinde yapılan çoklu göndermeler ilk yazarın soyadına göre alfabetik sırada olmalı ve noktalı virgülle ayrılması gerekir.
- Aynı yazara ait farklı çalışmalar aynı parantezde verilecekse geçmişten güncele yıl sırası takip edilir ve yazar soyadı göndermenin en başına bir kez yazılır.
- 17:05İkincil Kaynaklar ve Klasik Eserler
- İkincil kaynaklar ancak orijinal kaynağın baskısından kaldırıldığı, orijinal kaynağı bilinen kaynaklardan erişilemediği ve birincil kaynağın orijinal dili Türkçe ya da İngilizce olmadığı gibi istisnai durumlarda kullanılabilir.
- Klasik eserler yayın yılı tam olarak bilinmeyen klasik eserler için yayın yılı kısmında "çev." kısaltması ile birlikte çeviri yılı ya da "suf." kısaltması ile birlikte kullanılan sürümün (versiyonu) yer verilir.
- Klasik yapıtların kısımları (kitaplar, bölümler, satırlar, ayetler, kıtalar) tüm sürümlerde sistematik bir biçimde numaralandırılmaktadır ve bu kaynaklara gönderme yapılırken sayfa numarası yerine bu numaralar kullanılır.
- 18:47Özel Göndermeler
- Bir kaynağın belli bir bölümüne, sayfasına ya da bu kaynaktaki belli bir şekil, tablo ya da denkleme gönderme yapılacaksa söz konusu unsurun numarası göndermede belirtilir.
- Sayfa bilgisi "s." kısaltması ile verilirken diğerleri için kısaltma yapılmaz.
- Kişisel iletişimlere (özel mektuplar, günlüklere, e-postalar, arşivlenmeyen tartışma listeleri mesajları, kişisel röportajlara, telefon görüşmeleri) gönderme yapılır ancak başkaları tarafından elde edilebilir olmadıkları için kaynakçada yer verilmez.
- 20:45Kaynakça Verme Amacı ve Önemi
- Kaynakça vermenin amacı okuyuculara kaynaklara erişme ve kullanma konusunda yardımcı olmaktır.
- Kaynakçalarda verilen bilgilere ilişkin bilgiler doğru ve tam olmalıdır.
- Her künye genel olarak yazar, yayın yılı, başlık ve yayın bilgisi alanlarını içerir.
- 20:59Kaynakça Hazırlama Kuralları
- Bilgileri kontrol etmenin en iyi yolu, her bir künyeyi orijinal yayına gidip doğrulamaktır.
- Dergi adlarının, yayın yılı bilgisinin, cilt ve sayı numaraları ile sayfa numaraları ve elektronik erişim bilgilerinin tam olarak aktarılmasına dikkat edilmelidir.
- Yazarlar, kaynakça listesindeki tüm bilgilerden sorumludurlar.
- 21:22Kaynakça Hazırlamanın Önemi
- Tam ve doğru hazırlanmış kaynakça, dikkatli bir araştırmacı olarak güvenilirlik oluşturmaya yardımcı olur.
- Otomatik dizinleme teknolojileri açısından kaynakçalardaki tutarlılık oldukça önemlidir.
- Kaynakça unsurları eksik ya da hatalı ise algoritma bunları tanıyamamakta, kaynakçanın dizinleme için yakalanma olasılığı azalmaktadır.
- 21:54Kaynakça Göstermede Kullanılacak Kısaltmalar
- Kaynakça hazırlanırken veya metin içi göndermelerde kullanılabilecek kısaltmalar tablo bilgide verilmiş.
- APA 6'da cilt, bölüm, kısım, teknik rapor, ek ve sayı ifadeleri için İngilizce kısaltma önerilmiş olmasına rağmen Türkçe için bunların aynen kullanılması daha uygun bulunmaktadır.
- Bazı kitap ve dergilerdeki cilt numaraları Roma rakamları ile belirtilmesine rağmen APA daha az yer kapladıkları ve kolay anlaşılır olmaları sebebiyle Arap rakamlarını kullanmaktadır.
- 23:13Çevrimiçi Kaynaklarda Kaynakça Hazırlama
- Çevrimiçi kaynaklarda kaynakçada yer alacak sürme karar verme önemlidir.
- Web üzerinde aynı kaynağın farklı sürümleri bulunabilmekte ve bu sürümler arasında farklar olabilmektedir.
- Hangi sürümün daha güncel ve otorite olduğu bilinmediği durumlarda hakem denetiminden geçmiş arşiv kopyasını kullanılması tercih edilmeli.
- 23:44Kaynakça Sıralama Kuralları
- APA'da kaynakça kaynakların ilk yazarın soyadına göre alfabetik olarak sıralanması gerekir.
- Alfabetik sıralama yalnızca soyadının ilk harfine göre yapılmaz, aynı ilk harfe sahip künyelerin de kendi içerisinde harfe göre alfabetik olmaları gerekir.
- MMC ve MAK ifadelerinin üçü de aynı şekilde telaffuz edilir, ancak kaynakçadaki sıralama telaffuza göre değil, yazı biçimine göre yapılır.
- 25:08Aynı Yazarlı Kaynakların Sıralanması
- İlk yazarı aynı olan farklı çalışmaların sıralanması için yayın yıla göre geçmişten güncele doğru sıralama yapılır.
- Aynı ilk yazarın yer aldığı kaynaklardan tek yazarlı olan eser yayın tarihi daha güncel olsa bile üst sırada yer alır.
- 26:00Kaynakça Yazım Kuralları
- Kaynakçada aynı ilk yazara ve farklı ikinci ve üçüncü yazarlara sahip kaynaklar, ikinci yazar aynı ise üçüncü yazarın soyadına göre alfabetik olarak sıralanır.
- Aynı yazar sırasına sahip kaynaklar yayın yılına göre geçmişten güncele doğru sıralanır.
- Yazar sayısı birden fazla ise, yazarlara ve yayın yılı aynı olan çalışmalar başlıklarına göre alfabetik olarak sıralanır, metin içi göndermede tarihin yanına küçük harfle a, b, c şeklinde eklenir.
- 27:15Özel Durumlar
- Aynı soyadlı farklı ilk yazara ait çalışmaların sıralanması, adın ilk harfine göre alfabetik sıralama yapılır.
- Tüzel yazarlığı ya da yazarı olmayan çalışmalar için yazar kısmına kurum, kuruluş, dernek adı yazılır ve kısaltma değil açık adı kullanılması gerekir.
- Çalışmada anonim ifadesi geçiyorsa yazar kısmına "anonim" yazılır, yazar yoksa başlık kısmı yazar alanına kaydırılmalıdır.
- 28:34Meta Analiz Kaynakları
- Meta analizde kullanılan yayın sayısı elli ve daha az ise kaynakçada verilir ve başına yıldız işareti konulur.
- Meta analiz için kullanılan makale sayısı elli'yi geçiyorsa ayrı bir liste oluşturma ve çevrimiçi ek olarak verilmelidir.
- Meta analizde kullanılan makalelere yapılacak göndermeler için yıldız işareti kullanılmaz.
- 29:47Yazar Bilgisi Yazım Kuralları
- Yazar sayısı yedi veya daha az ise tüm yazar adları künyede verilir, sekiz ve daha fazla olduğunda ilk altı yazarın adı yazılıp üç nokta eklenir ve son yazarın adıyla yazar kısmı kapatılır.
- Kaynakçada soyadları ve adlarının ilk harfleri aynı olan farklı iki yazar yer alıyorsa, yazarların adları künye de köşeli parantez içerisinde verilmeli, gönderme ise yazarların ad ve soyadlarına yapılmalıdır.
- Yazar adında tire varsa tire olduğu gibi bırakılmalı ve her büyük harften sonra nokta konulmalıdır.
- 31:33Özel Yazar Grupları
- İki-yedi yazarlı çalışmalarda son yazardan önce ve bağlacı kullanılır.
- Grup adı olan yazar adları anlaşılır bir biçimde açıklanmalıdır.
- Çalışma grubu (devlet kurumu, dernek veya şirket gibi) yazara kaynakçada yer verirken yazar unsurundan sonra nokta konur.
- 32:31Yazar Olmayan Eserler ve Editörlü Kaynaklar
- Yazarı olmayan bir esere kaynakçada yer verirken başlık yazar konumunda yayın tarihinden önce yer alır ve başlıktan sonra nokta konur.
- Editörü olan bir kitabın kaynakça bilgisi verilirken editör adlarına yazar pozisyonda yer verilir ve son editör adından sonra parantez içinde "ed" veya "yayh" kısaltması eklenir.
- Editörlü bir kitaptaki bir bölüme atıf yapılırken yazar kısmında editörlerin adları değil, ilgili bölümü yazarların adları yer alır.
- 34:28Yayın Tarihi ve Diğer Bilgiler
- Yayın tarihi, çalışmanın yayımlandığı yıl bilgisi parantez içerisinde verilip parantezin sonuna nokta konulur.
- Tezler gibi yayımlanmamış çalışmalar için tamamlandıkları tarih verilir, gazeteler, mektuplar, popüler dergiler için yıl bilgisi ile birlikte ay bilgisi ya da gün ve ay bilgisi de verilir.
- Toplantılarda sunulan bildiri ve posterler için parantez içinde toplantının gerçekleştiği yıl ve ay bilgisi virgülle ayrılarak verilir.
- 35:17Özel Durumlar ve Tarih Bilgisi
- Yayın için kabul edilip henüz yayınlanmamış makaleler için elektronik dergi mevcutsa tarih bilgisi verilir, ancak dergi baskı öncesi ön yayın seçeneğini sunmuyorsa veya sadece basılı olarak çıkıyorsa tarih kısmında parantez içinde "basım aşamasında" bilgisi verilir.
- Tarih bilgisi yoksa tarih kısmına parantez içerisinde "ty" kısaltması yazılır.
- Çok ciddi bir eserdeki birkaç cilt veya aynı koleksiyondaki birkaç mektup için tarih eskiden güncele doğru bir dizi olarak belirtilir.
- 36:30Kaynak Yazım Biçimi
- İngilizce'de "dolaylarında" veya "tahminen" anlamlarına gelen "gij" kelimesinin kısaltması olan "ca" ifadesi, Türkçe'de "tahmin" kısaltması olarak kullanılabilir.
- Tarihi köşeli parantez içerisinde makale veya bölüm başlığı, başlıktaki ve alt başlıktaki ilk kelimenin ilk harfi ve özel adların ilk harfleri büyük yazılır.
- Makale veya bölüm başlığı italik yapılmaz, tırnak içinde verilmez ve başlığın sonuna nokta konur.
- 37:22Yayın Başlıkları
- Süreli yayın başlıkları (akademik dergi, gazete, popüler dergi) italik ve her kelimenin ilk harfi büyük, diğer harfleri küçük olacak şekilde yazılır.
- Süreli yayın dışı yayınların başlıkları (kitaplar ve raporlar) italik ve başlık ya da alt başlıktaki sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük yazılır.
- Kaynak tanımlanmasını kolaylaştıracak cilt bilgisi, basın bilgisi, rapor numarası gibi ek bilgiler başlık bilgisinden sonra parantez içerisinde yer verilmelidir.
- 39:05Rutin Olmayan Bilgiler
- Rutin olmayan bilgiler tanımlama ve erişim açısından önemli ise hemen başlıktan sonra ya da varsa parantez içerisinde verilen ek bilgiden sonra köşeli parantez içerisinde belirtilmelidir.
- Köşeli parantez başlık bilgisi değil format bilgisi verir ve rutin olmayan bilgilerin sadece ilk kelimesinin ilk harfi büyük olmalıdır.
- Çalışmalarını tamamlamak için yaygın olarak kullanılan rutin olmayan bilgiler: editöre mektup, özel sayı, özel bölüm, monograf, ses veri dosyası, broşür, sinema filmi, ders notları, CD, bilgisayar yazılımı, video, internet yayını, ek materyal gibi.
- 39:44Süreli Yayınlar
- Süreli yayının başlığından sonra italik olarak cilt numarası verilir.
- Derginin her bir sayısına kendi içerisinde bir'den başlayarak sayfa numarası verildiyse cilt numarasının yanında derginin sayı numarası da verilir ve sayı numarası parantez içinde hemen cilt numarasından sonra verilir.
- Süreli yayına ait yayıncı ve yayın yeri bilgisine kaynakçada genellikle yer verilmez.
- 40:21Süresiz Yayınlar
- Kitap, rapor, broşür ve diğer süresiz yayın türlerinde başlık sayfasında belirtilen yayıncının bulunduğu yer bilgisi verilir.
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir yayıncı için şehir ve eyalet, ABD dışındaki diğer ülkelerdeki yayıncılar için şehir ve ülke bilgisi şeklinde verilir.
- Türkçe yayınlarda atıf yapılan Türkçe kitaplar için ülke bilgisine gerek yoktur, ancak uluslararası yayınlarda Türkçe kitapları atıf yapılırken ülke bilgisini vermek gerekir.
- 41:30Yayıncı Bilgileri
- Yayıncı adı kısa ve anlaşılır şekilde verilir, derneklerin şirketleri, üniversite matbaalarının adında geçen LTD., STI, A.Ş. gibi kısaltmalar eğer yayıncıyı tanımlamada gerekli değilse atılır.
- Yayınevi ve basımevi gibi kelimeler atılmamalıdır.
- Kitapta iki veya daha fazla yayın yeri bilgisi verilmişse ilk belirtilen yer bilgisi ya da eğer belirtilmişse yayıncının merkez ofisinin bulunduğu yer bilgisi verilir.
- 42:14Elektronik Kaynaklar
- DOI (Dijital Objekt Identifer) numarası, her bir dijital materyal için tanımlanabilen tekil bir numaradır ve internet üzerindeki içeriğin taşınması, silinmesi, yeniden yapılandırılması sonucu elektronik materyaller için verilen bağlantıların çalışmaması sorununa çözüm olarak geliştirilmiştir.
- DOI numarası genelde makalenin ilk sayfasında yer alır ve künye içerisinde DOI numarası verilirken DOI: yapısı kullanılır.
- DOI numarası olmayan elektronik kaynaklar için derginin, kitap veya rapor yayıncısının ana sayfasına ilişkin URL bilgisi verilmelidir.
- 43:52URL Bilgileri
- Bir satıra sığmayan uzun URL adreslerinin kesilmesi gerektiğinde bölünen yere nokta com olmaz ve bölme işlemi linki sttp kısmı haricinde ve noktalama işaretlerinin yoğun olduğu yerden önce yapılır.
- URL adreslerinin çalışıp çalışmadığını araştırmanın her aşamasında özellikle makaleyi bir dergiye göndermeden önce test etmek gerekir.
- Kaynakçada atıf yapılan dokümanın web adresi başka adrese taşındıysa URL adresi güncellenmelidir, artık mevcut değilse alternatifi kullanılabilir ya da kaynak kaynakçadan kaldırılabilir.
- 44:59Veritabanı Bilgileri
- Kaynağa erişilen veritabanı bilgisini vermeye genelde gerek yoktur, çünkü belli bir veritabanının dergi listesi zamanla değişebilir.
- Devam etmeyen dergiler, monograflar, tezler ya da resmi olarak yayımlanmamış yazılar gibi bazı arşiv dökümanlar sadece Eric ve Jay Store gibi elektronik veritabanlarında bulunabilir.
- Döküman birincil yayın kanalı aracılığıyla kolayca bulunamıyorsa, elektronik veritabanı ana sayfasını ve adresi verilmelidir.
- 45:34Erişim Tarihi ve Alıntı Yapma
- Kaynak zaman içinde değişime uğramadıkça erişim tarihi eklenmez, ancak wikiler gibi zaman içinde değişime uğradığı için atıf verilirken erişim tarihi de belirtilir.
- Doğrudan veya dolaylı alıntı yaparken metin içi göndermede her zaman yazar, yıl ve sayfa aralığı bilgilerine, sayfa numarası olmayan materyallerde ise paragraf numarası bilgisine yer verilmelidir.
- Doğrudan alıntı kırk kelimeden az ise bu alıntı metin içinde çift tırnak içinde verilir ve alıntıya metnin ortasındaki cümlelerde yer verilmişse, alıntı yapılan kısım çift tırnak içinde verildikten hemen sonra parantez içinde kaynağa gönderme yapılır.
- 46:48Doğrudan Alıntı Yazım Kuralları
- Doğrudan alıntı bir cümlenin sonunda ise tırnak işareti ile belirtilip bitirilir ve hemen ardından parantez içinde ilgili kaynağa atıf yapılır.
- Kırk ve daha fazla kelimeden oluşan doğrudan alıntı yeni bir satırda sol tarafta yarım inç içeriden yazarak başlanır.
- Alıntının bitiminde atıf yapılan kaynağa ve sayfa ya da paragraf bilgisine son noktalama işaretinin ardından parantez içinde atıf yapılmalıdır.
- 48:30Elektronik Kaynaklardan Alıntı
- Elektronik kaynaklardan yapılan doğrudan alıntılarda parantez içerisinde yazar, yıl ve sayfa numaralarına atıf yapılır.
- Sayfa numarasının yer almadığı durumlarda sayfa numarası yerine paragraf numarası yazılır ve "para bir" şeklinde kısaltılır.
- Yazı başlıklar içeriyorsa gönderme başlık ve o başlık altındaki ilgili paragraf numarası "para bir" şeklinde yapılır.
- 49:17Doğrudan Alıntı Yazım Detayları
- Doğrudan alıntı yapılan kısımlar orijinal kaynaktaki ile aynı heceleme, yazım ve noktalamaya sahip olmalıdır.
- Orijinal kaynaktan heceleme hatası olsa bile değiştirilmeden aynen bırakılmalı, düzeltme yapılmamalıdır.
- Doğrudan alıntı içerisinde özellikle vurgulanmak istenilen kelimeler italik yazılabilir, ancak bundan hemen sonra köşeli parantez içerisinde orijinal kaynaktaki hali yazılmalıdır.
- 50:13Alıntıda Değişiklikler ve İzinler
- Doğrudan alıntının belli kısımları çıkarılıyorsa üç nokta parantez içerisinde ya da dört nokta kullanılması gerekir.
- Atıf yapılan orijinal kaynakta yer alan atıflar atılmaz, ancak bu kaynaklara metnin herhangi bir yerinde atıf yapılmadıkça kaynakçada yer vermeye gerek yoktur.
- Çok uzun doğrudan alıntılar ve başka bir çalışmadaki tablo, şekil, anket gibi materyaller uyarlanmak istendiğinde söz konusu çalışmanın yazarından izin alınması gerekmektedir.
- 51:26APA'nın Alıntı Kuralları
- APA'nın politikasına göre bir makaleden ya da bir kitap bölümünden en fazla üç tablo, grafik veya şekil alınabilir.
- Metin alıntısı tek bir metin için dörtyüz kelimeyi, toplamda ise sekizyüz kelimeyi geçmemelidir.
- Aksi durumlarda yazar tarafından telif hakkı sahibinden izin alınmalı ve bu bilgi doğrudan alıntıya verilecek bir dipnot ile belirtilmesi gerekir.
- 51:56Dipnotlar ve Ekler
- Dipnotların veriliş amacı içeriği desteklemektir, karışık, gereksiz ve ilgisiz bilgi içermemeli, çok uzun olmamalıdır.
- Eğer dipnotlar uzuyorsa ekler kısmında verilmelidir ve dipnot olarak ilgili bilginin eklerde yer aldığı belirtilebilir.
- Ekler basılı ya da çevrimiçi olabilir.
- 52:20Süreli Yayınlar
- Süreli yayınlar düzenli olarak yayınlanan bilimsel dergi, popüler dergi, gazete ve haber bültenlerini içerir.
- Süreli yayınlara ilişkin genel hat formatı: yazar, kaynağın yılı, yazının başlığı, süreli yayının başlığı, cilt numarası, sayfa aralığı, DOI numarası şeklinde yazılır.
- DOI numarası yoksa içeriye çevrilmiş olarak erişildiyse süreli yayının ana sayfasında URL adresi verilmelidir.
- 53:55Dergi Makaleleri
- DOI numarası olan dergilere makale atıf yaparken yazarın soyadı, adı, kaynağın yılı, makalenin adı, derginin adı, cildi, sayısı, sayfa aralığı ve DOI numarası şeklinde yazılır.
- DOI numarası olan yedi'den fazla yazara sahip dergi makalelerinde nokta nokta şeklinde yazılır ve son yazarın soyadı adı yazılır.
- DOI numarası olmayan dergi makalelerinde künyede dergi anasayfasına URL adresi verilir, erişim tarihinin verilmesine gerek yoktur.
- 55:05Dergi Makalelerinin Yazım Biçimi
- DOI numarası olmayan başlıkların İngilizceye çevrildiği basılı formattaki dergi makalelerinde, İngilizce olmayan makalenin orijinal sürümü kullanılıyorsa, orijinal sürüme atıf yapılır ve parantez içinde İngilizce çevirisi verilir.
- İngilizce bir makale yazılırken Türkçe bir makaleye atıf yapılacaksa, makale başlığı İngilizcesi Türkçe başlıktan hemen sonra köşeli parantez içerisinde verilir.
- Türkçe olmayan makalenin Türkçe çevirisi kullanılmışsa, Türkçe çevirisi atıf verilir ve Türkçe başlık parantezsiz verilir.
- 56:02Çevrimiçi Ön Yayın ve Kurumsal Arşiv Kaynakları
- Makale cilt, sayı ve sayfa numaraları belli olmadan çevrimiçi olarak erişime sunuluyorsa, bu sürümüne "çevrimiçi ön yayın" denir ve atıf yapılıyorsa DOI numarasından önce "çevrimiçi ön yayın" yazılması gerekir.
- Atıfların yayın tarihine yakın bir zamanda güncellenmesi ve kullanılan kaynakların mümkünse son sürümlerine atıf verilmesi gerekir.
- Kurumsal bir arşivden erişilmiş yayın aşamasında olan makale için URL adresi tam olarak verilmelidir.
- 57:00Diğer Kaynak Türleri
- Çevrimiçi popüler dergi yazısının yazım biçimi vardır.
- Ekranı yazarı olmayan haber bülteni yazısında tam URL adresi vermek faydalıdır çünkü belli bir yazıya ulaşmak zordur.
- Gazete yazılarının sayfa numaraları verilirken sayfa numaralarından önce "s" kısaltması kullanılır ve süreksiz sayfalarda yer alıyorsa tüm sayfalar numaraları verilir ve numaralar arasına virgül konulur.
- 58:04Resmi Belgeler ve Özel Sayılar
- Resmi gazetede yayımlanan kanun, yönetmelik, kanun hükmünde kararname gibi resmi belgeler için genel atıf formatı: başlık, yıl, günay resmi gazete'nin sayısı, erişim adresi şeklinde.
- Bir dergideki özel sayı veya bölümün yazım biçiminde, sayının başlığı ve editörleri de verilir; eğer sayıda editör yoksa sayı başlığı yayın tarihinden önce yazar kısmına yazılır.
- Dergi sayısının bir bölümü olarak monograf için sayı numarası parantez içerisinde verilir ve hemen yanına seri numarası eklenir.
- 59:48Ek Materyaller ve Özler
- Süreli yayındaki yalnız çevrimiçi bilebilen ek materyallerin yazım biçiminde, tanım kısmı okuyucuya bu malzemeyi tanıma ve erişme konusunda yardımcı olmak amacıyla köşeli parantez içerisinde başlıktan hemen sonra verilir.
- Bir makalenin tam metni atıf yapılması tercih edilse de özler kaynak olarak kullanılabilir ve özlere kaynakçada yer verilebilir.
- Eğer varsa öze erişilen veritabanı adları ve öz tanımlayıcısı veya numarasına da künyede veya kaynakçada yer verilebilir.
- 1:00:48Kitaplar ve Danışma Kaynakları
- Bir kitabı atıf yapmak için yazar, yıl, eserin başlığı, yer, yayıncı şeklinde veya erişim adresi ve DOI numarası varsa eklenir.
- Kitap bölümü veya danışma kitabından bir giriş için yazar, yıl, bölüm ya da giriş başlığı, editör, kitap başlığı, sayfa numaraları içinde yer yayıncı şeklinde yazılır.
- Yazarın olmadığı bir kişi için giriş başlığı, yıl, editör, danışma kaynağının başlığı, basımı, cildi, sayfaları şeklinde yazılır.
- 1:02:18Baskı Bilgileri ve Elektronik Kaynaklar
- Baskı bilgisi veya revize edilmiş edisyonlar gibi cilt numaraları ve sayfa numaraları, bölüm sayfa aralığı gibi bilgiler başlıktan hemen sonra parantez içerisinde verilir.
- Geniş bir yayın kurulu olan önemli danışma kaynakları için sadece baş editörün adı yazılıp yanına "ve diğerleri" eklenir.
- Elektronik olarak mevcut kitapta bölümler için elektronik erişim ile ilgili cümle yayıncı, yer ve ad bilgisinin yerini alır.
- 1:03:03Elektronik ve Yeniden Yayınlanmış Kitaplar
- Basılı kitabın elektronik sürümü için yazım biçimi vardır.
- Sadece elektronik sürümü olan kitabın yazım biçimi vardır.
- Yeniden yayınlanmış kitabın elektronik sürümü için yazım biçimi vardır.
- 1:03:19Elektronik Veritabanları ve Kitap Bölümleri
- Elektronik veritabanlarından erişilen sınırlı erişimli kitap ya da monograf için veritabanı bilgisi verilebilir.
- Bir serideki bir ciltte yer alan kitap bölümünün elektronik sürümünün yazım biçimi vardır.
- İçeriye ait bir DOI varsa atıfta verilmelidir, bu durumda URL ya da veritabanı adresi vermeye gerek yoktur.
- 1:04:29Danışma Kaynakları ve Çevrimiçi Girişler
- İngilizce olmayan bir eserin İngilizce çevirisi kaynak olarak kullanıldıysa, İngilizce çevirisine atıf yapılır ve eserin İngilizce başlığı parantezsiz olarak yazılıp sonrasında parantez içinde çevirenlerin adı verilir.
- İngilizce olmayan bir danışma kaynağı kaynak olarak kullanılıyorsa, başlık orijinal dilde İngilizce, çevresi ise köşeli parantez içerisinde verilir.
- Çevrimiçi danışma kaynağında yer alan bir girişin yazım biçimi vardır.
- 1:05:01Teknik Raporlar ve Araştırma Raporları
- Teknik raporlar ve araştırma raporları genellikle orijinal araştırmaları içerir, hakemli ya da hakemsiz olabilirler ve bazen gri literatürün bir parçası olarak anılmaktadır.
- Bu tür raporların atıfları için kullanılan format, kitap atıfları için kullanılan format ile hemen hemen aynıdır: yazar, kaynağın yılı, çalışmanın başlığı, yer bilgisi, yayıncı şekli şeklinde.
- Tüzel yazarlığı, devlet raporu, çevrimiçi rapor, sivil toplum kuruluşları tarafından oluşturulmuş yazarı belli olmayan rapor ve kurumsal arşivden erişilen rapor gibi farklı yazım biçimleri vardır.
- 1:06:10Toplantı ve Sempozyum Bildirileri
- Toplantı ve sempozyum bildirileri kitap veya süreli yayın formatında yayınlanabilir; kitapta yayınlanmış bildirilere kitap veya kitap bölümü formatı, düzenli olarak yayınlanan bildirilere ise süreli yayın formatı kullanılır.
- Resmi olarak yayınlanmamış bildiri veya poster sunumları için sunan yazarın adı soyadı, yıl ay, bildiri başlığı, kuruluş adı ve yer bilgisi şeklinde kaynakça yazılır.
- Çevrimiçi erişilen konferans, bildiri özü ve düzenli olarak çevrimiçi yayınlanan bildirilerin yazım biçimleri de vardır.
- 1:07:15Doktora ve Yüksek Lisans Tezleri
- Doktora ve yüksek lisans tezleri elektronik veritabanlarından, kurumsal arşivlerden ve kişisel web sayfalarından erişilebilir.
- Veritabanından erişilen tezler için yazar, yıl, tez başlığı, "doktora" veya "yüksek lisans tezi" belirtilmesi ve erişim bilgileri şeklinde gösterim yapılır.
- Yayınlanmamış tezler için yazar, yıl, tez başlığı, "yayınlanmamış doktora veya yüksek lisans tezi" ve kurum adı, yer bilgisi şeklinde kaynakça yazılır.
- 1:08:27Değerlendirme ve Eleştiriler
- Kitapların, sinema filmlerinin ve diğer bilgi ve eğlence ürünlerinin değerlendirmeleri süreli yayınlar, web sayfaları ve bloglar gibi platformlarda yayınlanabilmektedir.
- Değerlendirme yazısı için yazar, yıl, değerlendirme yazısının başlığı, köşeli parantez içinde "başlıklı" veya "başlıksız" belirtilmesi, dergi adı, cilt, sayfa numarası şeklinde gösterim yapılır.
- Değerlendirilen materyal türü (kitap, televizyon programı, sinema filmi) köşeli parantez içerisinde belirtilir; kitap için yazar adları virgülle, film için piyasaya çıkarıldığı tarih virgülle eklenir.
- 1:10:18Görsel-İşitsel Ortam
- Görsel-işitsel ortam, sinema filmlerini, ses ya da televizyon yayınlarını, podcastler, haritalar, fotoğraflar ve sanat çalışmaları gibi statik objeleri içerir.
- Sinema filmi için yapımcı, yönetmen, yıl, film adı, sinema filmi olduğu belirtilmesi, menşei, ülke ve stüdyosu şeklinde gösterim yapılır.
- Televizyon veya radyo serilerinden bir bölüm için kitap bölümü formatı kullanılır, senaryo yazarı ve yönetmen yazar kısmında, yapımcı ise editör kısmında yer alır.
- 1:12:11Veri Setleri, Yazılımlar ve Ölçüm Aletleri
- Veri setleri, yazılımlar, ölçüm aletleri ve ekipmanlar kategorisi, kişilere veri analizi ya da ölçüm yapma gibi işleri gerçekleştirmede yardımcı olacak ham veri ve araçlara atıf yapma bilgisini içerir.
- Microsoft Word, Excel, Java, Adobe, profesyonel C++ ve SAS gibi standart yazılımlar ve programlama dilleri için kaynakça dağıtıp girmek gerekli değildir, metin içerisinde sürüm numarası ile birlikte yazılımın doğru veya tam adını vermek yeterlidir.
- Yazılımların, programların ya da programlama dillerinin adı italik yazılmaz, ancak veri setinin başlığı italik yazılır ve başlıktan hemen sonra parantez içinde sürüm numarası verilir.
- 1:13:58Yayınlanmamış Çalışmalar
- Yayınlanmamış çalışmalar, henüz devam eden çalışmaları, yayımlanması için başvurusu yapılmış çalışmaları ya da tamamlanmış ancak yayınlanması için başvurusu yapılmamış çalışmaları içerir.
- Bu kategori aynı zamanda resmi olarak yayınlanmamış fakat kişisel ya da kurumsal bir web sitesinden, Eric gibi bir elektronik veritabanından ya da ön bası arşivinden erişilebilen çalışmaları da içerir.
- Yayınlanmamış metinler için yazar, yıl, metin başlığı, yayınlanmamış metin ya da yayın içi başvurusu yapılmış metin ya da hazırlık aşamasındaki metin gibi tırnak köşeli parantezde belirtilmesi gerekir.
- 1:15:19Atıf Yazım Kuralları
- Atıftaki son cümle olarak "hazırlık aşamasında" ifadesi kullanılır.
- Metin içi göndermede atıf yapılan taslağın yıl bilgisi kullanılır.
- Arşiv dokümanları ve koleksiyonlar, mektuplar, yayımlanmamış metinler, broşürler, el ilanları, kurumsal dökümanlar ve metin dışı materyaller içerir.
- 1:16:10Arşiv Kaynaklarının Yazım Biçimi
- Arşiv kaynaklarının yazım biçimi: yazar, yıl, gün, materyalin adı veya başlığı, materyalin tanımı, koleksiyon adı, yer numarası, kutu numarası, dosya adı veya sayısı gibi bilgiler verilir.
- Depo veya arşiv adı yer bilgisine yer verilir.
- Özel koleksiyonlardaki arşiv materyalinden yapılacak doğrulamalar için koleksiyon sahibinden izin alınmalıdır.
- 1:16:53Arşiv Kaynaklarının Detayları
- Depo içerisinde arşiv malzemesinin kolaylıkla bulunmasını sağlayacak miktarda bilgiye künye de yer verilmelidir.
- Koleksiyonda yer alan birkaç mektuba atıf yapılıyorsa, koleksiyon kaynakçada listelenir ve metin içi atıflarda her mektup için tanımlayıcı özel bilgiler, yazar, alıcı ve tarihi bilgilere yer verilir.
- Belgede görünmeyen bilgileri belirtmek için köşeli parantez kullanılır, belirsizliği ifade etmek için soru işareti, tahmini tarihler için "tahmin" kısaltması kullanılır.
- 1:17:53Diğer Arşiv Kaynakları
- Röportajlar ve sözlü tarihler (oral history) için görüşülen kişi yazar olarak girilir, salon kısmında muhabirin adı verilir.
- Sınırlı sayıda basılmış bir yayın kütüphanede mevcut ise atıf arşiv kaynağı olarak değil, yayımlanmış materyallerde olduğu gibi yapılabilir.
- Erişilmesi kolay olmayan özel mektup ve yazışmaları kişisel iletişim olarak dikkate alınır ve sadece metin içi gönderme yapılır.
- 1:19:12İnternet Kaynaklarının Yazım Biçimi
- İnternet, bloglar, haber grupları, çevrimiçi forumlar ve tartışma grupları ile elektronik mesajlaşma listeleri gibi çeşitli seçenekler sunmaktadır.
- İnternet kaynaklarının yazım biçimi: yazar, yıl, gün, varsa postanın başlığı, biçim tanımı, köşeli parantez içerisinde erişim adresi (link) şeklinde verilir.
- Eğer yazarı sadece takma adı (nickname) erişilebilirse yazar girişi takma ismi yapılır, gönderilerinin tam tarihi verilir ve mesajın konusuna yer verilir.
- 1:20:51Sosyal Medya Kaynaklarının Yazım Biçimi
- Blog yazısı veya gönderisine atıf yapılırken yazar adı olarak ekranda görünen ad veya nickname kullanılır.
- Facebook gönderisinin yazım biçimi: yazanı, soyadı, kaynağın yılı şeklinde metin içinde atıf yapılır.
- Facebook üzerinden paylaşılan video, fotoğraf ya da infografikler için yapılan tek değişiklik köşeli parantez içerisindeki açıklamanın paylaşımın türüne göre "video", "fotoğraf", "infografik" şeklinde değiştirilmesidir.
- 1:22:01Tablo ve Şekil Oluşturma
- Bilginin aktarımda metinsel anlatımınla görsel anlatımın daha etkin ve anlaşılır olacağına karar verilmelidir.
- Makalede yer alacak tablo ve şekiller konusunda seçici davranılmalı, metin içerisinde özetlenebilecek bilgiler için ayrıca tabloya yer verilmemelidir.
- Tablo ve grafik sayısının fazla olması metnin takip edilmesini zorlaştırır ve makale ile verilmek istenen mesajın okuyucuya aktarılmasına engel olur.
- 1:22:40Tablo ve Şekil Hazırlama
- Tablolar için dodge, jpeg, pps, pdf gibi farklı formatlar kullanılabilir.
- Tabloların kelime işlem yazılımları ile hazırlanması hata oranı düşürmekte ve düzeltilmeleri kolaylaştırmaktadır.
- Şekiller için kullanılabilecek format sayısı tablolara göre oldukça fazladır, en önemli unsur çözünürlüklerinin iyi olması ve baskıda okunabilir olmalarıdır.
- 1:23:15Tablo Oluşturma Kuralları
- Kullanılan tablografik anket ya da ölçekler telif hakkı olan bir başka kaynaktan aynen alınmış ya da uyarlanmışsa, orijinal kaynağa atıf yapmanın yanı sıra telif hakkı sahibinden basılı ve elektronik kullanım için yazılı izin alınması gerekir.
- Tablo oluştururken sadece gerekli olan bilgilere yer verilmeli, ilişkili bilgiler sınıflandırılıp yan yana konumlandırılarak okuyucunun bu bilgileri kolay karşılaştırılabilmesi sağlanmalı.
- Tablolar metinden bağımsız olarak tek başına da anlaşılabilir olmalıdır, bir tabloda verilmesi mümkün olan bilgiler için birden fazla tablo kullanılmamalıdır.
- 1:24:48Tabloların Yazımı
- Metin içinde tablolara atıf yapılırken sayfa değişiklikleri dikkate alınarak tablo numaraları kullanılmalıdır.
- Tablo başlıkları kısa, anlaşılır ve açıklayıcı olmalı, çok genel veya ayrıntılı başlıklardan kaçınılmalı.
- Tablo notları genel notlar, özel notlar ve olasılık notları olmak üzere üç türdür ve her not turu yeni bir satırda sola dayalı olarak başlar.
- 1:25:50Tablo Notlarının Türleri
- Genel notlar kısmında tablonun bütününe ilişkin bilgiler yer alır, kısaltma ve sembol açıklamaları bu kısımda verilir.
- Özel not kısmında belli bir sütun, satır veya hücre ile ilgili bilgiler a, b, c harfleri ile üst simge olarak belirtilir.
- Olasılık notu kısmında p değerleri ve istatistiksel testler ile ilgili bilgiler verilir, p değerleri iki ya da üç ondalıklı olarak verilmeli.
- 1:26:51Tabloların İçeriği ve Düzenlenmesi
- Tablolar sayısal veriler dışında metin türü bilgi de içerebilir, teknik olmayan başlıklarda standart kısaltmalar kullanılabilir.
- Veri saptanmamış hücrelere tire işareti konulmalı ve neden tablonun altına genel not olarak belirtilmelidir.
- Diğer sütunlardaki bilgilerden kolaylıkla çıkarılabilecek bilgiler için yeni sütun açılmamalıdır.
- 1:28:13Güven Aralıkları ve Şekil Oluşturma
- Tablo ortalama değerleri gibi nokta tahminleri içeriyorsa güven aralıklarına yer verilmesinde fayda vardır.
- Şekil olarak nitelendirilebilecek görseller grafikler, çizelgeler, haritalar, çizimler ve fotoğraflar şeklinde olabilir.
- Şekil makalenin anlaşılmasına katkı sağlamıyor ya da ikileme bir bilgiye yol açıyorsa makalede yer almamalıdır.
- 1:29:08Şekillerin Özellikleri
- İyi bir şekil kolay anlaşılır ve okunabilir olmalı, basit ve kolay okunaklı yazı tipleri kullanılmalıdır.
- Şekil içi yazı puntosu sekiz'den küçük, ondört'ten büyük olmamalı ve şekil başlığı şeklin altında yer alır.
- Birleştirilmesi mümkün olan şekiller tek şekil olarak verilmelidir, karşılaştırılacak grafikler yan yana veya alt alta verilerek tek grafik başlığı kullanılmalı.
- 1:30:49Renkli Görseller ve Gönderme Örnekleri
- Renkli görsellerde renk yalnızca görselin anlaşılması için bir zorunluluk olduğu durumlarda kullanılmalıdır.
- Şekilde p değerlerinin net olarak verilmesi grafiğin anlaşılmasını zorlaştırıyorsa p küçüktür gösterimi kullanılabilir.
- Gönderme, metin içinde kaynak gösterimi olarak adlandırılır ve yazar sayısına ve türüne göre farklı formatlar kullanılır.