Buradasın
Ankara Gazeteciliği ve Ankara Ekolü Üzerine Bir Atölye Çalışması
youtube.com/watch?v=5WhX73NWGCIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 21 yıllık deneyime sahip ve "Ankara ekolü" olarak tanımladığı bir gazeteci tarafından Ankara gazeteciliği hakkında bilgi veren bir atölye çalışması formatındadır. Konuşmacı, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde çalışmış, Amerika'da Cumhurbaşkanlığı muhabiri olarak görev yapmış ve günümüzde Gazeteciler Cemiyeti'nde görev alan bir gazetecidir.
- Video, Ankara gazeteciliğinin tarihsel kökenlerinden günümüze kadar olan gelişimini ele almaktadır. Konuşmacı, Ankara gazeteciliğinin temel taşlarını (bilgiye ulaşma becerisi, şüphecilik, bilgiyi paylaşma, anlatıcılık, meraklılık, kulisçilik ve bilgi yazma-yazmama sorumluluğu) açıklamakta ve Ankara ekolünün habere dayalı ve emekçi bir ekol olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca, Ankara ve İstanbul gazeteciliğindeki farklar, usta-çırak ilişkisi ve günümüz gazeteciliğindeki değişimler de detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Konuşmacı, Ankara'nın başkent olması özelliğinin gazeteciliği nasıl etkilediğini, Anadolu'nun milli mücadele temelinde yükseldiğini ve Ankara gazetecisinin Anadolu'yu anlamasının önemini anlatmaktadır. Ayrıca, günümüz gazeteciliğindeki sorunlar, basın toplantısının sadece basın açıklaması değil soru-cevap formatı olması gerektiği ve gazetecilerin soru sorma özgürlüklerinin önemine değinmektedir.
- 00:07Atölye Çalışması ve Katılımcılar
- Konuşmacı, beklediği yaş grubundan farklı bir katılımcı dağılımına rastladığını ve bu durumun hem sevindirici hem de tedirgin edici olduğunu belirtiyor.
- Atölye çalışması, Ankara merkezli iletişim fakültelerinden katılım beklenerek planlanmış olsa da, öğrencilerin vakit ayarlama ve katılım yapma zorlukları yaşanabiliyor.
- Basınevinin koşulları nedeniyle planlanan bilgisayar tabanlı üretim aşamaları gerçekleştirilemeyecek, ancak pratik örnekler verilecek ve sorulara yanıtlanacak.
- 01:19LinkedIn ve Sosyal Medya Kullanımı
- Konuşmacı, LinkedIn'in iş dünyasında kullanılan özgeçmiş bilgilerin yüklendiği bir tür Facebook versiyonu olduğunu ve kendisinin sosyal medyayı bu şekilde kullandığını belirtiyor.
- LinkedIn, uluslararası arenada iş bulma ve eleman bulma amacıyla kullanılıyor, İngiltere ve Amerika'da medya sektöründe iş duyuruları LinkedIn aracılığıyla yapılıyor.
- Türkiye'de LinkedIn henüz yaygın kullanılmadığı için, uluslararası medya iletişiminde LinkedIn sayfasının olması ve İngilizce CV'nin bulunması öğrenciler için önemli bir beklenti.
- 04:10Ankara Ekolü ve Medya Şekillenmesi
- Konuşmacı, Ankara'da bir "gazetecilik ekolü" olduğunu ve bu ekolün medyanın genel görünümüne sahip olmasını arzuladığını belirtiyor.
- Dünyada medya sektörü genellikle başkentlerde şekillenir: İngiliz medyası Londra, Fransız medyası Paris, Alman medyası Berlin merkezlidir.
- Amerika'da medya New York merkezli olmasına rağmen, eyaletler bazında her eyaletin başkentinde güçlü medya kuruluşları bulunur ve bunlar yerel olarak önemli olup bazen ulusal düzeyde de okunur.
- 06:10Türkiye'deki Medya Şekillenmesi
- Türkiye'de medya sektörü eski başkentte şekillenmiş ve şekillenmeye devam ediyor.
- Eski başkent olarak İstanbul'ın Bağbali Yokuşu'nda medya sektörü şekillenmeye devam etmiş, daha sonra medya plazaları oluşturulmuş ve medya plazalarında şekillenmeye devam ediyor.
- 06:34Ankara Gazeteciliğinin Tarihi
- Ankara gazeteciliği, Cumhuriyet döneminin öncesinde kurtuluş mücadelesi ile başlamıştır.
- Ankara'nın kendini ifade etme arayışı ile başlayan gazetecilik, Anadolu Ajansı'nın kurulması ve Nadi ailesinin Cumhuriyet Gazetesi'nin kurulması gibi önemli gelişmeleri içerir.
- 1950'lere gelindiğinde Türkiye'nin çok partili hayata geçişiyle Milliyet ve Hürriyet gibi önemli gazetelerin Ankara büroları kurulmuştur.
- 08:33Ankara'nın Medya Üzerindeki Etkisi
- Türkiye'nin önemli gazetelerinde yöneticilik koltuğuna gelen isimler genellikle Ankara kökenlidir ve mutlaka bir Ankara bürosunda görev yapmıştır.
- Ankara'nın etkisi, haberlerin büyük oranda burada üretilmesi nedeniyle İstanbul medyasına yansımaktadır.
- Son yirmi küsur yılda Ankara büroları ciddi şekilde küçülmüş ve zayıflamış olsa da, gazetecilik mesleğinde "Ankara ekolü" adı verilen bir geleneğin yaratıldığını düşünmek mümkündür.
- 09:38Ankara ve İstanbul Gazeteciliğinin Farkları
- Ankara ekolü, habere dayalı ve haber peşinde koşuşturmaya dayalı bir ekoldur, basın bültenciliği değildir.
- İstanbul'da gazeteciler daha fazla basın bültenleri ve hediyeler alırken, Ankara'da bu tür bir gelir yoktur.
- İstanbul'daki basın bültenleri genellikle hazır yazılmış haberler içerirken, Ankara'da bülten genellikle toplantıların saatini, gününü ve yerini bildirir.
- 14:11Ankara Ekolünün Özellikleri
- Ankara ekolü emekçi bir ekoldur, kendi haberinin peşinde koşar ve haberi yaratmaya odaklanır.
- Ankara, başkent olma özelliği ile gazeteciliği devleti, siyaseti, askeri ve Anadolu'yu öğrenme, anlama ve yeniden öğrenme süreçleri içerir.
- 14:50Lisans Eğitiminin Önemi
- Devleti anlamak, tanımak ve tarihini bilmek önemlidir.
- Lisans eğitiminin işe yaramadığına inanmak yanlıştır; bilgiyi nasıl kullanacağımızı bilmek gerekir.
- Anayasa hukuku, yönetim hukuku, basın tarihi, iletişim tarihi, siyaset tarihi ve siyaset bilimi gibi dersler gazetecilikte faydalıdır.
- 17:06Siyasetin Önemi
- Siyaset günlük yaşamımızda her an etkileyen bir durumdur.
- Türkiye'de siyaset, çocuk sahibi olma, araba içinde sigara içme, giyim tarzı ve kamu kuruluşunda çalışma koşulları gibi konuları belirliyor.
- Ankara gazeteciliği siyaseti en iyi takip eden bir ekoldür.
- 19:13Ankara ve Anadolu'nun İlişkisi
- Ankara'nın başkent olması ve Ankara gazeteciliğinin yükselişi, Anadolu'nun milli mücadele temeliyle şekillenmiştir.
- Ankara gazetecisi Anadolu'dan bihaber olamaz, kır şehirlerinin koşullarını bilmelidir.
- Anadolu her gün değişmekte olup, geçmişte muhafazakarlığın kalesi olan Anadolu bugün farklı bir yer haline gelmiştir.
- 21:39Gazetecinin Pratik Bilgileri
- Gazetecinin aç kalmaması için nerede neyi arayacağı bilgisine sahip olması gerekir.
- Gazetecinin üretim sürecinin sağlıklı olması için önce bedeni ayakta durmalıdır.
- Gazeteci dayaktan kaçar ve yemek bulduğu yerde yemek yeme prensibiyle hareket etmelidir.
- 22:21Ankara Gazeteciliğinin Temel Özellikleri
- Ankara gazeteciliğinin temel taşlarından biri bilgiye ulaşma becerisi ve alışkanlığıdır; gazeteciler bir haberi gördüklerinde otomatik olarak sağını solunu yoklama refleksini geliştirirler.
- Ankara gazetecileri şüphecidir çünkü siyasetin merkezinde yer alırlar ve siyasetçilerin gerçekleri çarpıtabileceğini bilirler.
- Bilgiyi paylaşma ve dayanışma, Ankara gazeteciliğinin önemli bir özelliğidir; gazeteciler birbirini tanır ve mesleki arkadaşlık içinde bilgi paylaşır.
- 23:42Ankara ve İstanbul Gazeteciliğinin Farkları
- Ankara'da gazeteciler birbirini fiziksel olarak tanır veya imzadan tanırlar, çünkü birbirlerinin haberlerini takip ederler.
- İstanbul'da gazeteciler ayda bir kere bile denk gelmezken, Ankara'da gazeteciler birbirini daha iyi tanır ve mesleki dayanışma geliştirirler.
- Bilgiyi herkesin eşit derecede ulaşamadığı bir ortamda, gazeteciler birbirlerinden bilgi alarak mesleki dayanışma sağlarlar.
- 25:06Ankara Gazetecilerinin Anlatıcılık Yeteneği
- Ankara kökenli gazeteciler veya Ankara'da geçmiş olan isimler, haber kanallarında anlatıcı ve program moderatörü olarak görev yaparlar.
- Ankara gazetecileri her gün haberle yoruldukları için anlatma becerileri pratikleşir ve arkalarında bilgi birikimi vardır.
- Ankara sadece siyasetten ibaret değildir; gazeteciler kadın cinayetleri, ölümler, cenazeler, toplumsal eylemler, sendikal habercilik ve sivil toplum örgütlerine tanık olurlar.
- 26:20Meraklılık ve Kulisçilik
- Gazeteciliğin temeli merakta bulunmaktadır; gazeteciler sadece haberleştirmek için değil, meraktan da birçok konuyu araştırmaktadır.
- Ankara gazeteciliğinde kulisçilik önemli bir özellik; gazeteciler kulis bilgilerini bilmek isterler ancak her zaman yazmazlar.
- Siyasetçilerin özel hayatındaki bilgileri bilmek isterler ancak kamuoyuna yararı olmadığı düşünüldüğünde yazmazlar.
- 28:26Bilgi Yazma ve Yazmama Sorumluluğu
- Ankara gazeteciliğinde bilgi yazma ve yazmama kararı sorumluluk duygusuyla hareket edilir.
- Toplantılarda "of the record" belirtilmişse gazeteciler buna sadık kalarak bilgileri kullanırlar.
- Magazinel bilgilerin kamuoyuna yararı olmadığı düşünüldüğünde, gazeteciler yazılı olmayan bir anayasaya göre yazmamak konusunda sözleşirler.
- 29:12Ankara Gazeteciliğinin Özellikleri
- Medya bürolarında haber yapımı konusunda farklılıklar vardır; bazı siteler çok hızlı haberler verirken, bazıları detaylı haberler vermez.
- Ankara gazeteciliğinde bürosunun içerisindeki kişisel şeylerin dışarı yansıması konusunda meraklı olmama eğilimi vardır.
- Araştırmacı gazetecilik ekolü (Uğur Mumcu gibi isimlerle) hala devam etmektedir, ancak Türkiye'nin medya koşullarından bağımsız değildir.
- 31:05Ankara Gazetecilerinin Dayanışması
- Ankara gazetecileri büyük aile gibi bir yapıda olup, dayanışması ve paylaşımı güçlüdür.
- Gazeteciler birbirlerine ihtiyaç duyacaklarını bilir ve bu bilinçle hareket ederler.
- Ankara gazetecileri kendi içinde kurum ayrımı yapmaz, farklı görüşlere rağmen birlikte çalışırlar.
- 32:04Militan Gazetecilik
- Türkiye'de militan gazetecilik türü türemiştir; sosyal medyada troll olarak vazife yapan, siyasi iktidarı savunmak durumunda hisseden kişilerdir.
- Bu militan gazetecilik sadece iktidarın değil, oposición partilerinin de içinde bulunmaktadır.
- Militan gazeteciler, mesleğini hayat biçimine ve meslek tarzına dönüştürerek, mesleğini bu şekilde kullanmaya başlarlar.
- 33:28Gazetecilik ve Objektivite
- Ana akım medya teorisi (gazetecinin yüzde yüz tarafsız olabileceği) inanılmaz, çünkü herkesin bakış açısında sınırlılıkları vardır.
- Gazeteci objektif olmak yerine, hakkaniyetli olmak, farklı seslere yer vermeyi ve adaletli olmayı hedeflemelidir.
- Fotoğraf da her zaman gerçek değildir, fotoğrafçının objektifi nasıl kurduğu ve nerede durduğuyla ilgilidir.
- 36:29Ankara Gazeteciliğinin Usta-Çırak İlişkisi
- Ankara gazeteciliği usta-çırak ilişkisine dayanır, ancak bu gittikçe sekteye uğramaktadır.
- Günümüzde genç gazeteciler, yaş ortalaması otuz olan bürolarda çalışmaya başladıklarında ustalarla karşılaşamazlar.
- Usta-çırak ilişkisi, gazetecilere haberleri nasıl alacaklarını, nereye gidip gelmeleri gerektiğini öğreten önemli bir kaynaktır.
- 40:34Gazetecilikte Usta-Çırak İlişkisi
- Gazetecilik mesleğinde usta-çırak ilişkisi önemlidir; Yurdagül Şimşek, Ayşe Sayın ve İbrahim Gündüz gibi gazeteciler örnek olarak gösterilebilir.
- Eskiden gazetecilik pratikte öğrenilirdi; ustaların nasıl çalıştığını, neler yaptığını takip etmek önemliydi.
- Gazetecilikte ustalar vardı; adliye koridorlarında, parlamentoda, televizyon gazeteciliğinde gibi.
- 41:25Soru Sorma Geleneğinin Kaybolması
- Eskiden savcılar, hakimler soru sorulabilen kişilerdi, ancak günümüzde bu geleneğin kaybolduğu görülüyor.
- Türkiye'de siyasetçiler başta olmak üzere herkes kendini soru sorulamayan bir noktaya taşımaya başladı.
- Basın toplantıları artık basın açıklamasına dönüştü; konuşmacı konuşup gittiği için soru soracak kimse kalmadı.
- 43:36Gazetecinin Soru Sorma Sorumluluğu
- Konuşmacı, bazen toplantıda soru soracak kimse olmadığı için kendisinin soru sormaya gittiğini belirtiyor.
- Kameramanlar konuşmacının "Yıldız ne soracak?" diye sorduğunda, konuşmacının kafasındaki soruya yanıt verdiğini fark ettiğinde rahatladıklarını söylüyor.
- Ankara gazeteciliğinde usta-çırak ilişkisi önemliydi, ancak gençler artık soru sorulmaması gerektiğini görüyorlar.
- 45:35Gazetecinin Görevi ve Akreditasyon Sorunları
- Gazetecilerin soru sorma görevini yerine getirmesi gerekir, aksi takdirde her şey sadece ajans haberlerinden ibaret kalır.
- Konuşmacı, kendisine akreditasyon engelleri olduğunu ve 24 Haziran seçimlerinde Kemal Kılıçdaroğlu'nun sohbet toplantısına davet edilmediğini belirtiyor.
- Yabancı basın temsilcisi olarak Ankara'da en eskilerden biri olan konuşmacı, kendisini unuttuklarını söylüyor.
- 47:06İktidar ve Muhalefetin Gazetecilere Yaklaşımı
- İktidar artık gazetecilere ihtiyaç duymaz çünkü kanallara, bir sektöre ve sosyal medyaya yönlendirme gücüne sahip.
- Muhalefet ise seslerini duyurma ihtiyacı olduğu için gazetecilere hala ihtiyaç duyuyor ve onlarla ilişkilerini sürdürmek istiyor.
- Ankara gazeteciliğinde "eksik taş" olarak bilgi kaynağına mesafe koyma sıkıntısı, tek parti döneminden başlayarak devam eden bir alışkanlıktır.
- 49:19Basın Danışmanlığı ve Etik Sorunları
- Basın müşavirleri genellikle gazeteciler arasından gelir, bu durum sıkıntılıdır.
- Konuşmacı, masanın öteki tarafı (basın danışmanlığı) ile gazetecilik arasında geçişkenliğin bu kadar fazla olması gerektiğini düşünmemektedir.
- Basın danışmanlığı etik kurallara uygun şekilde yapılması mümkün ve gerekli bir konudur.
- 50:53Basın Danışmanlığı ve Ankara Gazeteciliği
- Basın danışmanının gerçek anlamıyla basına bilgi veren, köprü oluşturan biri olması gerekir, ancak Türkiye'de siyaset bu anlamda gerekli terbiyeden yoksundur.
- Ankara gazeteciliği bir ekip işidir ve gazeteciler bu işin ekip işi olduğunu bilir, eksik kaldığı noktada ekip arkadaşının işi tamamlayacağını bilmektedir.
- Eski dönemde bürolarda gündem toplantısı yapılarak herkesin neyi takip edeceği ve araştırdığı özel haberlerin paylaşıldığı bir kültür vardı.
- 53:11Günümüz Gazetecilik Geleneği
- Günümüzde yöneticiler gündem toplantısı yapmamaktadır çünkü Türkiye'nin tek manşet konusu sayın Cumhurbaşkanı olarak görülüyor.
- Genç gazeteciler gündeme özel haber verilmesi gerektiği kavramını bilmiyor, gündemi sadece basın toplantıları ve açıklamaları olarak algılıyorlar.
- İstanbul'da militan gazeteciliğe esir düşülmüş durumda iken, Ankara bürolarında hala bilgi gerekiyor ve gazeteciler birbirlerine danışabilmektedir.
- 56:46Ankara Gazeteciliğinde Dayanışma ve Paylaşım
- Ankara gazetecileri birbirlerinden bilgi alarak pratik bilgiler edinirler, örneğin meclis olaylarında nerede duracaklarını, nasıl soru soracaklarını öğrenirler.
- Ankara muhabirlerinin WhatsApp grupları ve Türkiye genelinde "press" adlı bir grup bulunmakta, bu gruplarda bilgi paylaşımı yapılıp teyit edilmektedir.
- Ankara gazeteciliğinde telefon rehberi çok önemlidir ve bu rehberi oluşturmak için yıllarca emek harcanır, ancak bu bilgi de paylaşılmaz.
- 59:17Usta-Çırak İlişkisi ve Manşet Politikası
- Ankara gazeteciliğinde usta-çırak ilişkisi önemlidir, stajyerlerden gelen sorulara yol gösterilir ve fikirler paylaşılır.
- Manşet verilmez, herkes kendi fikirlerini geliştirir ve sorularını sormaktadır.
- Günümüz Türkiye'sinde gazeteler yüzde doksan oranında aynı manşette çıkıyor çünkü manşet konusu her gün Cumhurbaşkanı'nın ifade ettiği sözlerdir.
- 1:00:44Ankara Gazeteciliğinin Değişen Yapısı
- Siyasetçilerin konuşmaları için belirli saatler belirlenmiş ve bu saatlere göre manşetler hazırlanıyor.
- Siyasetçilerin konuşmadığı zamanlarda gazetecilerin ne yazacaklarını bilemedikleri, siyasetçilerin de ne söyleyeceklerini emin olmadıkları bir durum oluşmuş.
- Eskiden kaynaklara gitmenin anlamı vardı, ancak artık siyasetçiler konuşmuyor ya da konuşsalar bile söylediklerinin doğruluğu şüpheli.
- 1:01:28Siyasi Karşılaşmalar ve Bekleyiş
- Uluslararası politikada kriz durumlarında Dışişleri Bakanlığı açıklamaları bekliyor, örneğin Vatikan'da Ermeni soykırımı iddiası konusunda Türkiye'nin nasıl tepki vereceğini belirlemek için bekliyor.
- 2012'de AK Parti iktidara geldiğinde sağlık reformu önemli bir konu olmasına rağmen, sağlık bakanının açıklamaları başbakanın açıklamasına bağlı hale geldi.
- Bürokratlar ve bakanlar bile bazen emin olmadıkları bir durum oluştu.
- 1:03:03Ankara Gazeteciliğinin Değerlendirmesi
- Konuşmacı Ankara gazeteciliğinin ekolüne inanan biri olduğunu ve bu ekolün gazetecilik ilkelerine ve etik değerlere daha saygılı olduğunu düşündüğünü belirtiyor.
- Hala direnen gazetecilerin var olduğunu ve bazı medya kuruluşlarının "havuz medyası" olarak adlandırıldığı yerlerde bile değerli gazetecilerin çalıştığını vurguluyor.
- Ankara'daki gazetecilerin birlikte fotoğraf verme geleneğini sürdürdüklerini, ancak TRT ve Anadolu Ajansı'nda militanlaşma olduğunu belirtiyor.
- 1:04:46Gazeteciliğin Kişisel Anlamı
- Konuşmacı, meslekten daha önemli şeylerin olduğunu ancak gazeteciliği sevdiğini ve oğluyla birlikte haber yazdığını belirtiyor.
- Şu anki koşullarda Gazeteciler Cemiyeti'nde görev alıyor ve Voice of America'ya sözleşmeli olarak çalışarak hala haber yapmaya ve soru sormaya gayret ettiğini söylüyor.
- Bazı gazetecilerin kendi iradeleriyle değil, zorunlu koşullar nedeniyle soru soramadıklarını, ancak zihninde soruları soruyor ve perde arkasında soramadıkları soruları diğer gazetecilere ilettiğini belirtiyor.