Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan ve Berk adında bir öğrencinin de katıldığı interaktif bir eğitim dersidir. Eğitmen, anayasa mahkemesi konusunu detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Video, anayasa mahkemesinin yapısı, üyeleri ve çalışma prensipleri üzerine odaklanmaktadır. Anayasa mahkemesinin 1961 anayasası ile kurulduğu, 15 üyeden oluştuğu, bu üyelerin nasıl seçildiği, yaş, meslek ve eğitim şartları, görev süreleri ve emeklilik koşulları açıklanmaktadır. Ayrıca, mahkemenin iki bölüm ve genel kuruldan oluştuğu, hangi davalara hangi kurulun baktığı ve bireysel başvuruların nasıl değerlendirildiği anlatılmaktadır.
- Video, sınav hazırlığı yapan öğrenciler için önemli bilgiler içermekte ve bir sonraki derste anayasa mahkemesinin görevlerinin daha detaylı anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır. 2010 anayasa değişikliğiyle Türk vatandaşlarına tanınan bireysel başvuru hakkı ve mahkemenin siyasi partilere ilişkin davaları, iptal ve itiraz davalarını, yüce divan yargılamalarını ele aldığı da videoda belirtilen konular arasındadır.
- 00:11Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu
- Anayasa Mahkemesi, dört yüksek mahkemeden biri olup en üst düzey mahkemedir.
- 1961 Anayasası ile kurulmuş olup, 1982 Anayasası'nda da varlığını sürdürmektedir.
- Anayasa Mahkemesi 15 üyeden oluşur ve bu üyelerden 12'sini Cumhurbaşkanı, 3'ünü ise Türkiye Büyük Millet Meclisi seçer.
- 01:51Anayasa Mahkemesi Üyelerinin Seçimi
- Cumhurbaşkanı, 3 üyeyi Yargıtay, 2 üyeyi Danıştay Genel Kurullarının gösterdiği adaylar arasından seçer.
- 3 üyeyi Yükseköğretim Kurulu'nda görev yapan ve hukuk, iktisat, siyasal bilimler bölümlerinde görev yapan öğretim elemanları arasından seçer.
- 4 üyeyi üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hakim ve savcı, en az 5 yıllık Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.
- 02:44Meclisin Anayasa Mahkemesi Üyelerinin Seçimi
- Meclis, 2 üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun gösterdiği aday arasından seçer.
- 1 üyeyi Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gösterdiği 3 aday içinden seçer.
- Anayasa Mahkemesi'ne üye olmak için kırkbeş yaşını doldurmuş olmak, avukatlar için en az yirmi yıl fiilen avukatlık yapmış olmak, raportörler için en az beş yıllık raportörlük yapmış olmak, öğretim elemanları için profesör ya da doçent unvanına sahip olmak ve hakim ve savcılar için en az yirmi yıl çalışmış olmak gerekmektedir.
- 05:25Anayasa Mahkemesi'nin Yönetim Kurulu
- Anayasa Mahkemesi üyeleri kendi aralarından gizli oyla, üye tam sayısının salt çoğunun alacağı kararla bir başkan ve ikide başkan vekili seçerler.
- Başkan ve başkan vekillerinin görev süresi dört yıldır ve tekrar seçilebilirler.
- Anayasa Mahkemesi üyeleri oniki yıl görev yaparlar, tekrar üye seçilemezler ve bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi üyesi olamaz.
- 08:47Anayasa Mahkemesi'nin Çalışma Esasları
- Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş ve yargılama usulleri, kanunla düzenlenir.
- Anayasa Mahkemesi'nin çalışma esasları ve iç tüzükleri düzenlenir.
- Anayasa Mahkemesi üyeleri altmışbeş yaşını doldurunca emekliye ayrılırlar.
- 09:05Anayasa Mahkemesi'nin Yapısı
- Anayasa Mahkemesi 15 üyeden oluşur ve çalışma esası bakımından iki bölüm ve genel kuruldan oluşur.
- Bölüm toplantıları başkan vekili başkanlığında dört üye katılımıyla gerçekleşirken, genel kurul toplantıları mahkeme başkanı veya belirleyeceği başkan vekili başkanlığında en az on üyeyle toplanır.
- Bölüm ve genel kurul kararlarını kurala göre salt çoğunlukla alır, ancak anayasa değişikliğinin iptali, siyasi partilerin kapatılması ve devlet yardımından mahrum bırakılması durumlarında toplantıya katılanların üçte iki çoğunluğu gereklidir.
- 11:48Anayasa Mahkemesi'nin Görevleri
- Bölümler bireysel başvurulara bakar, bu hakkı 2010 anayasa değişikliğiyle Türk vatandaşlarına tanınmıştır.
- Bireysel başvuru için temel hak ve hürriyetlerin 1982 anayasasında belirtilmesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında olması ve devlet tarafından ihlali gereklidir.
- Genel kurul siyasi partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptale ve itiraz davalarına, yüce divan yargılamalarına bakar.
- 16:15Yüce Divan Sıfatı
- Yüce divan sıfatı Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu'na aittir.
- Anayasa Mahkemesi, şekil bozukluğuna dayalı iptal davalarını öncelikli olarak inceler ve karara bağlar.
- Şekil bozukluğu, teklif yeter sayısı, karar yeter sayısı ve oylamadaki gizlilik gibi yapılışı ile ilgili hususlarla ilgilidir.
- 17:38Anayasa Mahkemesi'nin Çalışma Usulleri
- Anayasa Mahkemesi genellikle dosya üzerinden inceleme yapar, duruşma salonu kullanmaz.
- Anayasa Mahkemesi, siyasi parti kapatılmasına ilişkin davaları dosya üzerinden inceler.
- Anayasa Mahkemesi, bireysel başvurularda duruşma yapılmasına karar verebilir.
- 19:22Yüce Divan Sıfatında Çalışma
- Anayasa Mahkemesi, yüce divan sıfatıyla baktığı davalar dışındaki diğer davaları dosya üzerinden inceler.
- Yüce divan sıfatında yargılanan bakanlar ve cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yüce divan'a sevk edilir.
- Yüce divan sıfatında yargılanan kişilerin duruşmaları dosya üzerinden değil, klasik mahkeme usulüyle yapılır.
- 21:06Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu ve Çalışma Şekli
- Anayasa Mahkemesi on beş üyeden oluşur, on iki üyesi Cumhurbaşkanı, üç üyesi Türkiye Büyük Millet Meclisi seçer.
- Anayasa Mahkemesi iki bölüm ve genel kurulu halinde çalışır, bölümler başkanvekili başkanlığında dört üye katılımıyla toplanırken, genel kurul en az on üyenin katılımıyla toplanır.
- Bireysel başvurulara bölümler bakarken, iptal davası, itiraz davası, siyasi partilere ilişkin davalar ve yüce divan yargılamaları genel kurul tarafından incelenir.
- 22:21Anayasa Mahkemesi'nin Tarihsel Gelişimi ve Üyeleri
- Anayasa Mahkemesi 1961 anayasasıyla kurulmuştur.
- Anayasa Mahkemesi üyeleri on iki yıl görev yapabilir ve tekrar seçilebilir.
- Anayasa Mahkemesi başkan ve başkan vekillerinin görev süresi dört yıldır ve tekrar seçilebilir.