Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilere anayasa dersi verdiği eğitim içeriğidir. Öğretmen, tahtaya notlar alarak ve öğrencilere sorular yönelterek konuyu anlatmaktadır.
- Video, anayasa'nın genel esasları ilkesinin son konu başlığı olan demokratik devlet ve seçim ilkeleri üzerine odaklanmaktadır. İlk bölümde demokrasi kavramı tanımlanarak genel oy ilkesi, eşit oy ilkesi, tek dereceli seçim ve gizli oy açık sayım ilkesi gibi temel seçim ilkeleri açıklanırken, ikinci bölümde Yüksek Seçim Kurulu'nun anayasal kuruluşu, görev ve yetkileri ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca oy kullanabilme ve oy kullanamama şartları, özellikle kasıtlı ve taksirli suçlardan hüküm giyen kişilerin oy kullanma hakları konusunda ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tipleri örneklerle açıklanmaktadır. Seçim sistemi ve Türkiye'deki seçim sistemi hakkında da detaylı bilgiler sunulmaktadır.
- 00:10Demokratik Devlet ve Seçimler
- Anayasa'nın genel esasları ilkesinin son konu başlığı demokratik devletle ilgili olup, seçimler, siyasi partiler ve oy kullanma konuları önemlidir.
- Demokrasi, halkın yönetime katılması, özgürlük, eşitlik ve çok seslilik unsurlarıyla milli iradeyi seçimle sandık başına giderek tecelli ettirir.
- Seçimlerin nasıl yapılacağı ve seçimlere hakim olan ilkeler incelenecektir.
- 01:23Genel Oy İlkesi
- Genel oy ilkesi, dil, din, ırk, cinsiyet ayrımı olmaksızın herkesin oy kullanma hakkı tanımaktır.
- Genel oy ilkesinin tam anlamıyla gerçekleştiği yıl 1934'tür, çünkü bu tarihte kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.
- Oy kullanmak hem anayasal hak hem de ödevdir, ancak bunun için bazı şartlar vardır.
- 02:40Oy Kullanabilme Şartları
- Oy kullanabilmek için öncelikle Türk vatandaşı olmak gerekir, ancak yurt dışında ikamet eden vatandaşlar sadece genel seçimlerde oy kullanabilir.
- Yerel seçimlerde sadece Türkiye'de ikamet eden vatandaşlar oy kullanabilir.
- Oy kullanabilmek için 18 yaşını doldurmuş ve ikametgahın olduğu yerdeki seçmen kütüklerine kayıtlı olmak gerekir.
- 04:03Oy Kullanamayacaklar
- Silah altındaki er ve erbaşlar, askeri öğrenciler ve akli denge yerinde olmayanlar oy kullanamaz.
- Kasıtlı bir suçtan dolayı hüküm giyip ceza infaz kurumunda bulunan mahkumlar oy kullanamaz.
- Taksirli suçlardan hüküm giyenler oy kullanabilir, çünkü masumiyet karinesi gereği suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz.
- 09:01Seçim İlkeleri
- Eşit oy ilkesi, herkesin oyuna bir ve tek birbirine eşit oy kullanmasıdır.
- Tek dereceli seçim, araya başka kişi ya da organ koymadan doğrudan oy kullanabilmemizdir ve 1946 yılında gelmiştir.
- Gizli oy açık sayım ilkesi 1950 yılında anayasaya girmiştir.
- 10:30Oy Kullanma Hakkı ve İlkesi
- Serbest oy ilkesi, genel seçimlerde serbestçe oy kullanma hakkı anlamına gelir, ancak Türkiye'de bu ilke 1987 değişikliğiyle kaldırılmıştır.
- Oy kullanmak hem bir hak hem bir ödev olarak kabul edilir ve oy kullanmayanlara para cezası uygulanabilir.
- Gizli oy açık sayım ilkesi 1950 yılında, eşit oy ve herkesin oy kullanma hakkı dil, din, ırk, cinsiyet ayrımı olmaksızın 1934 yılında gerçekleşmiştir.
- 13:55Yüksek Seçim Kurulu (YSK)
- Yüksek Seçim Kurulu (YSK), anayasal bir kuruluş olup seçimlerle ilgili gözetim ve denetimi yapar.
- YSK'nın görev ve yetkileri kanunla düzenlenir, yargı bölümünde değil yasama bölümünde düzenlenmiştir.
- YSK yüksek mahkeme değildir ve 11 üyesi vardır: 6 hakim Yargıtay'dan ve 5 hakim Danıştay'dan seçilir.
- 17:57YSK'nın Yetkileri ve Seçim Bölgeleri
- YSK kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır, ancak YSK'nın verdiği karara kendisi itiraz edilebilir.
- Türkiye'de 81 ilin 87 seçim bölgesi vardır: 36 seçim bölgesi olan İstanbul ve Ankara, 2 seçim bölgesi olan İzmir ve Bursa, diğer iller ise 1 seçim bölgesine ayrılmıştır.
- YSK, milletvekili çıkartma rakamlarına göre seçim bölgelerini belirler.