• Buradasın

    Anayasa Dersi: Cumhurbaşkanı'nın Görevleri, Yetkileri ve Sorumlulukları

    youtube.com/watch?v=ovnTghwElg0

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, anayasada cumhurbaşkanının görevleri, yetkileri ve sorumlulukları hakkında kapsamlı bilgiler içermektedir.
    • Video, cumhurbaşkanının devletin başı olduğu, yürütme yetkisinin kendisine ait olduğu ve Türkiye Cumhuriyeti'ni temsil ettiği bilgisiyle başlayıp, kanunları yayımlama, bakanları atama, başkomutanlık yetkisi, af çıkarma yetkisi gibi temel görevleri detaylı şekilde ele almaktadır. Daha sonra cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu, yardımcıları, bakanlar ve devlet denetleme kurulu konuları incelenmektedir.
    • Eğitmen, sınavlarda çıkabilecek önemli noktaları vurgulayarak, cumhurbaşkanının soruşturma süreci, yasama dokunulmazlığı, vekalet durumları ve bakanlıkların kurulması gibi konuları örneklerle açıklamaktadır. Video, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini göstererek konuyu pekiştirmektedir.
    00:19Cumhurbaşkanının Temel Görevleri
    • Cumhurbaşkanı devletin başıdır ve yürütme yetkisi ona aittir.
    • Cumhurbaşkanı Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder, anayasanın uygulanmasını gözetir.
    • Cumhurbaşkanı gerekli görürse yasama yılının ilk günü (Ekim ayının ilk günü) açılış konuşması yapar.
    01:59Meclis Toplantıları ve Kanunlar
    • Cumhurbaşkanı ve Meclis Başkanı doğrudan, Meclis üyeleri tam sayısının beşte biri (120 milletvekili) yazılı teklifiyle Meclis Başkanı da Meclisi toplantıya çağırabilir.
    • Cumhurbaşkanı kanunları 15 gün içerisinde inceleyip ya yayımlayabilir ya da Meclise iade edebilir.
    • Resmi gazetede yayımlandığında yürürlük tarihi belirtilmemişse, kanun yayımlandığı gün yürürlüğe girer.
    03:02Kanun İade Süreci
    • Cumhurbaşkanı gerek görürse kanunları Meclise iade edebilir, ancak Bütçe Kanunu iade edemez.
    • Meclis iade edilen kanuna aynen geri gönderebilmesi için en az üye tam sayısının salt çoğunluğu (301) gerekiyordu, değiştirerek geri göndermesi için basit çoğunlukla yeterliydi.
    • Aynen geri gönderirse Cumhurbaşkanı yayınlamak zorunda, değiştirilirse tekrar geri gönderme hakkına sahiptir.
    03:42Anayasa Mahkemesi İlişkileri
    • Cumhurbaşkanı kanunlar, iç tüzük, kararname ve anayasa değişikliği için Anayasa Mahkemesi'ne iptal davası açabilir.
    • Cumhurbaşkanı kararnamesi de Anayasa Mahkemesi'ne iptal davası açılabilir, bu durum yeni gelen Cumhurbaşkanı'nın önceki kararnamesini iptal etmesi için kullanılır.
    • Anayasa değişikliği için 360'ın gizli oyu gerekiyor, 360 ile 399 arasında oyu alırsa zorunlu referandum, 400 ve üzeri oyu alırsa isteğe bağlı referandum veya onaylanabilir.
    05:28Siyasi ve Diplomatik Görevler
    • Cumhurbaşkanı ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclis'e mesaj vererek bilgilendirebilir.
    • Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanları ve üst kademe yöneticileri (valiler, büyükelçiler, Diyanet İşleri Başkanı, MIT Başkanı) atar ve görevlerine son verir.
    • Üst kademe yöneticilerin atanma usul ve esasları artık Meclis'in yasama yetkisinin genelliğinin istisnası olarak Cumhurbaşkanı tarafından kararname ile düzenlenir.
    07:48Milli Güvenlik ve Diplomasi
    • Cumhurbaşkanı Milli Güvenlik Kurulu politikalarını verir ve gerekli tedbirleri alır.
    • Cumhurbaşkanı yabancı devletlere temsilci gönderir, yabancı devlet temsilcilerini kabul eder ve büyükelçiler Cumhurbaşkanını temsilen gider.
    • Cumhurbaşkanı anlaşmaları onaylar ve yayımlar, yürürlüğe giren anlaşmalar kanun değerindedir ve anayasa mahkemesine dava açılamaz.
    09:32Anlaşmalar ve Temel Haklar
    • Temel hak ve özgürlükler konusunda anlaşmalar kanunlardan üstündür, örneğin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hükümleri Türk Ceza Kanunu'ndan üstündür.
    • Hakim, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hükümleri ile Türk kanunları çelişiyorsa, Sözleşmenin hükümlerini esas almak zorundadır.
    • Anlaşmalar temel hak ve özgürlükler konusunda değilse, kanuna eşittir.
    10:04Başkomutanlık Yetkisi
    • Başkomutanlık yetkisi meclisten gelir ve barış zamanında bu yetkiyi cumhurbaşkanı temsil eder.
    • Savaş zamanında ise başkomutanlık yetkisi, cumhurbaşkanı adına genelkurmay başkanı tarafından temsil edilir.
    • Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek meclisin görevidir, ancak TBMM tatildeyken ani silahlı saldırı olursa cumhurbaşkanı bu yetkiye sahiptir.
    12:11Cumhurbaşkanının Yetkileri
    • Cumhurbaşkanı sürekli hastalık, yaşlanma ve sakatlık sebebiyle belirli kişilerin cezalarını hafifletme veya kaldırma yetkisine sahiptir.
    • Cumhurbaşkanı özel af çıkarabilir, ancak genel afı sadece meclis çıkarabilir.
    • Cumhurbaşkanı yönetmelik çıkarabilir ve yürütmeyi ilgilendiren konularda kararname çıkarabilir.
    13:47Meclis ve Bütçe
    • Cumhurbaşkanı meclis seçimlerini yenileyebilir ve meclis erken seçim kararı verirse cumhurbaşkanı seçimde yenilenir.
    • Cumhurbaşkanı meclisi toplantıya çağırabilir ve meclis başkanı 120 milletvekilinin yazılı teklifiyle de toplantıya çağırabilir.
    • Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini mali yılbaşı olan 1 Ocak'tan en az 75 gün önce meclise sunar.
    15:16Devlet Denetleme Kurulu ve MGK
    • Devlet Denetleme Kurulu cumhurbaşkanına bağlıdır, başkanı ve üyelerini cumhurbaşkanı seçer.
    • Milli Güvenlik Kurulu (MGK) iki ayda bir toplanır, toplayan, başkanlık eden ve gündemi belirleyen cumhurbaşkanıdır.
    • MGK'nın 21 üyesini cumhurbaşkanı seçer, üniversitelerin rektörlerini de cumhurbaşkanı seçer.
    16:52Yargı Kurulları ve Bakanlar
    • Cumhurbaşkanı Anayasa Mahkemesi'ne 12 üye seçer, Danıştay'ın 4/1'ini seçer.
    • Yargıtay'ın üyeleri cumhurbaşkanı tarafından seçilmez, sadece cumhuriyet başsavcısı ile vekili seçilir.
    • Cumhurbaşkanı Hakimler-Savcılar Kurulu'na 4 üye seçer ve bakanlara atayan, görevden alan kişidir.
    19:19Cumhurbaşkanı Cezai Sorumluluğu
    • Cumhurbaşkanı cezai sorumluluğu, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında açılan meclis soruşturulmasına benzer, ancak anayasa bunun adına "meclis soruşturması" dememiş.
    • Cumhurbaşkanı hakkında bir suç ileri sürüldüğünde, görevi sırasında işlediği bütün suçlardan dolayı meclis soruşturması açılabilir ve yargılanması Yüce Divan'da (Anayasa Mahkemesi) sağlanır.
    • Soruşturma açılması için meclis üye tam sayısının salt çoğunluğu, açılmasına karar vermek için beşte üçünün gizli oyu, Yüce Divan'a göndermek için üçe ikisinin gizli oyu gereklidir.
    22:21Cumhurbaşkanı Soruşturulması Süreci
    • Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı erken seçim kararı veremez, bu da soruşturmadan kaçmasını önlemek için yapılmıştır.
    • Yüce Divan'da yargılama en geç altı ay sürer ve görevi sadece seçilmeye engel bir suçtan hüküm giyerse sona erer.
    • Cumhurbaşkanının görevi bittikten sonra bile, görevi sırasında işlediği suçlardan dolayı soruşturulabilir.
    25:19Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Bakanlar
    • Cumhurbaşkanı seçildikten sonra bir veya daha fazla yardımcı atayabilir ve protokolde yardımcılar cumhurbaşkanından sonra gelir.
    • Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar milletvekili seçilme yeterliliklerine (18 yaşını doldurmak, en az ilkokul mezunu olmak) sahip olan kişiler arasından atanır ve görevden alınır.
    • Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar mecliste yemin etmeden göreve başlayamazlar ve meclis üyeleri bunlar seçilirse meclis üyelikleri sona erer.
    28:51Sorumluluk ve Görevler
    • Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar sadece cumhurbaşkanıya karşı sorumludur, meclise karşı sorumlu değiller.
    • Bir kişi aynı anda hem yasama organında (meclis) hem yürütme organında (cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan) görev alamaz.
    29:01Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar
    • Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar görevleriyle ilgili suç iddiası varsa TBMM soruşturması açar ve Yüce Divan'a gönderir.
    • Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar görevleriyle ilgili olmayan suçlardan dolayı yasama dokunulmazlığı hükümlerinden yararlanırlar.
    • Cumhurbaşkanı yardımcısı, Cumhurbaşkanı ölürse veya istifa ederse makamının boşalması durumunda en yaşlı yardımcısı vekalet eder.
    • Cumhurbaşkanı hastalık, yurt dışına çıkma veya geçici sebeple görevden ayrılırsa, Cumhurbaşkanı kendisi belirleyeceği yardımcısı vekalet eder.
    31:21Bakanlıklar
    • Bakanlıkların kurulması, kaldırılması ve teşkilatı Cumhurbaşkanı kararnamesi ile düzenlenir.
    • Bakanlıkların kurulması, kaldırılması konusunda Meclis kanun çıkaramaz, bu yasama yetkisinin genelliğinin ikinci istisnasıdır.
    32:26Devlet Denetleme Kurulu
    • Devlet Denetleme Kurulu 1982 Anayasası ile kurulmuş olup, idarenin hukuka uygunluğunun ve düzenli-verimli çalışmasının denetimi amacıyla Cumhurbaşkanı'na bağlıdır.
    • Devlet Denetleme Kurulu kendi başına değil, Cumhurbaşkanı isteği üzerine harekete geçer ve tüm kamu kurum- kuruluşlarını (TSK, MİT, bakanlıklar, emniyet) denetler.
    • Denetleme Kurulu yargı organlarını (mahkemeler, Sayıştay, Yüksek Seçim Kurulu) denetleyemez, ancak adalet bakanlığı ve baroları denetleyebilir.
    • Denetleme Kurulu'nun başkan ve üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve işleyişi, görev ve yetkileri Cumhurbaşkanı kararnamesi ile düzenlenir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor