Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından öğretmenlere yönelik hazırlanmış kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, altı şapka tekniğini detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, altı şapka tekniğinin ne olduğunu, nasıl uygulanacağını ve avantajlarını açıklamaktadır. Beyaz şapka (tarafsız bakış), sarı şapka (olumlu bakış), siyah şapka (olumsuz bakış), kırmızı şapka (duygusal bakış), yeşil şapka (yaratıcı bakış) ve mavi şapka (bütüncül bakış) olarak adlandırılan altı farklı bakış açısı ele alınmaktadır. Her şapkanın özellikleri örneklerle açıklanmakta ve 2013 ÖSYM sorusu üzerinden uygulama yapılmaktadır.
- Videoda ayrıca görüş geliştirme tekniği ile altı şapka tekniği arasındaki farklar, bu tekniklerin eğitim alanında ve diğer iştigal alanlarında kullanımı, bireysel, sınıfça veya grupça nasıl uygulanabileceği ve kazanılan lateral düşünme, doğru karar verme ve sistematik düşünme becerileri de vurgulanmaktadır.
- 00:14Görüş Geliştirme Tekniği
- Görüş geliştirme tekniği, öğrencilerin farklı görüşlere saygı duymayı öğretmek ve mantıklı açıklamalarla karşılaşıldığında görüşünü değiştirmenin doğal olduğunu kavramalarını amaçlamaktadır.
- Bu tekniği uygulamak için önce bir tutum ölçeği oluşturulmalıdır; bu ölçek "kesinlikle katılmıyorum", "katılmıyorum", "kararsızım", "katılıyorum" ve "kesinlikle katılıyorum" seçeneklerinden oluşur.
- Tutum ölçeği tahtaya çizilebilir veya kartonlara yazılarak duvara asılabilir.
- 01:54Görüş Geliştirme Tekniğinin Uygulanması
- Tutum ölçeği oluşturulduktan sonra, farklı görüşler içeren bir konu öğrencilere verilmelidir (örneğin: nükleer enerji kullanılmalı mı, Avrupa Birliği'ne girilmeli mi).
- Öğrencilerden katıldıkları görüşü gerekçeleriyle belirtmeleri istenir.
- İsteyen öğrenciler arkadaşlarının açıklamalarından etkilenip görüşlerini değiştirebilir, ancak nedenini açıklamak zorundadır.
- 04:24Görüş Geliştirme Tekniğinin Özellikleri
- Öğretmen görüş belirtmemelidir çünkü bu otoriteyi oluşturur ve öğrenciler onun görüşüne katılmaya çalışır.
- Etkinlikte kazanan belirlenmez ve karar alınmaz, amaç farklı görüşlerin ortaya çıkmasını sağlamak ve isteyenlerin görüş değiştirebileceğini kanıtlamaktır.
- Bu teknik etkin katılım sağlar, hoşgörü ve katlanmayı öğretir, yeniliğe değişime açık olma özelliği kazandırır, ikna becerisini geliştirir, eleştirel düşünme, karar verme ve argümantasyon becerilerini geliştirir.
- 07:28Köşelenme Tekniği
- Köşelenme tekniği, görüş geliştirme tekniğinin kardeş tekniğidir ve son yıllarda ÖSYM sınavlarında sorulmaya başlanmıştır.
- Bu tekniğin uygulanışı: önce tartışılacak bir konu belirlenir, farklı görüşler belirlenir ve sınıfın köşelerine asılır.
- Öğrenciler hangi görüşe katılıyorlarsa o köşeye giderler, köşelerde bir araya gelen öğrenciler kendi görüşlerini savunacak gerekçeler üretirler ve etkinliğin sonunda en etkili savunmayı yapan görüşe karar verilir.
- 09:41Görüş Geliştirme ve Köşelenme Teknikleri Arasındaki Farklar
- Görüş geliştirme tekniğinde kazanan ve karar yokken, köşelenme tekniğinde karar alınır.
- Görüş geliştirme tekniğinde öğrenciler görüş değiştirebilirken, köşelenme tekniğinde öğrenciler gittiği köşede kalır ve görüş değiştiremez.
- Köşelenme tekniği, münazaranın bütün sınıfta yapılan şekli olarak benzetilebilir.
- 11:05Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
- Altı şapkalı düşünme, en kıymetli tekniklerden biridir.
- Bu teknik sadece eğitim alanında değil, pek çok iştigal alanında kullanılabilir.
- ÖSYM, altı şapkalı düşünme tekniğini çok sever ve sıklıkla sorar.
- 11:30Farklı Bakış Açısı Yaklaşımı
- Altı farklı renkte şapka kullanılarak bir duruma farklı bakış açıları ile yaklaşılması ve karar alınması sağlanır.
- Bir duruma farklı açılardan bakılarak karar vermeye çalışılır.
- Öğrencilere problem durumu, toplumsal durum veya anlatıdaki bireyin yaşadığı olay verilebilir.
- 12:35Uygulanma Şekilleri
- Farklı formatlarda uygulanabilir: bireysel, sınıfça veya grupça.
- Bireysel uygulamada bir kişi bir duruma karşı bütün şapkaları sırayla kullanabilir.
- Sınıfça uygulamada şapkalar sınıfça tartışılarak ele alınabilir veya grupça uygulamada sınıf altı gruba bölünebilir.
- 13:38Beyaz Şapka
- Beyaz şapka objektifliği, olaya tarafsız bakabilmeyi ve net olmayı sağlar.
- Objektif bakış açısı tarafsız ve net bilgiler içerir.
- Kronolojik bilgiler ve sayısal veriler genellikle beyaz şapka ile ifade edilir.
- 14:46Sarı Şapka
- Sarı şapka iyimserliktir, olumlu bakar ve olaydaki faydayı ve avantajlı noktaları görür.
- Bardağın dolu tarafını görmeye çalışır.
- Pandemi döneminde "en azından kişisel temizliği öğrendik" gibi olumlu bakış açısı örnekleri verilebilir.
- 16:38Siyah Şapka
- Siyah şapka kötümser bakış açısını temsil eder, olaya karamsar bakar ve dezavantajları görür.
- Olaydaki zararı ve dezavantajı yani riskleri görür.
- Tedbirci insanlar genellikle siyah şapka kullanır ve en kötü ihtimale göre düşünür.
- 19:00Kırmızı Şapka
- Kırmızı şapka duygusal bir renk olarak karşımıza çıkar.
- Olaydaki duyguları görmeye çalışır ve empati özelliği vardır.
- Sevgililer günü, yıldönümleri gibi duygu yüklü günlerde kırmızı renkler coşar.
- 21:26Yeşil Şapka
- Yeşil şapka hayal gücünü kullanarak yaratıcı bakmaya ve yaratıcı çözümler üretmeye çalışır.
- Yaratıcılık, hayal gücü ve özgün çözüm üretme özellikleri yeşil şapka ile ifade edilir.
- 22:56Altı Şapka Tekniği ve Yaratıcılık
- Altı şapka tekniğinde, yaratıcı bakış açısıyla olaylara yaklaşarak özgün çözümler üretilir.
- Bir kralın ayağına taş batması üzerine yardımcılarının ceylan derisi ile şatonun zeminini kaplaması fikri, soytarının "sadece ayağının altını kapatın" önerisiyle çarık üretimi gibi yaratıcı çözümler ortaya çıkmıştır.
- 24:07Mavi Şapka ve Bütüncül Bakış
- Mavi şapka, gökyüzünün ve denizin rengi gibi toparlayıcı ve bütüncül bir yapıya sahiptir.
- Mavi şapkanın görevi, diğer şapkaların görüşlerini gözden geçirip toparlayarak sakin ve serinkanlı şekilde karar vermedir.
- Şapka renkleri sırasıyla: beyaz (tarafsız), sarı (olumlu), siyah (olumsuz), kırmızı (duygusal), yeşil (yaratıcı) ve mavi (bütüncül) olarak kullanılır.
- 25:35Şapka Tekniğinin Kullanımı
- 2013 sorusunda ÖSYM, bardak örneğiyle şapka tekniğini uygulamıştır.
- Beyaz şapka net bilgi verirken, sarı olumlu, siyah olumsuz, kırmızı duygusal bakış açısı sunar.
- Mavi şapka, en az iki şapkanın görüşünü birleştirip tek görüş olarak yazarak bütüncül bir bakış açısı oluşturur.
- 27:51Altı Şapka Tekniğinin Kazanımları
- Altı şapka tekniği, lateral düşünme (bir olaya farklı açılardan bakabilmek) becerisini geliştirir.
- Doğru karar verme ve sağlıklı karar alma sürecini öğretir.
- Dağınık düşünmeyi engeller, sistematik ve düzenli düşünme becerilerini geliştirir.
- Yaratıcılık ve empati gibi meziyetleri de kazandırabilir.
- 29:26Altı Şapka Tekniğinin Tanımlama Kalıbı
- Altı şapka tekniği genellikle görüş ve şapka rengi eşleştirmesiyle sorulur.
- Alternatif olarak, "tarafsız, olumlu, olumsuz, duygusal açılardan yaklaşma, yaratıcı çözüm üretme ve karar verme" ifadeleri de altı şapka tekniğini tanımlar.