Buradasın
Alev Alatlı ile Türkiye'nin Siyasi ve Eğitim Sistemi Üzerine Röportaj
youtube.com/watch?v=IlFjdTF9rnUYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Açık ve Net" programında sunucu Bülent, yazar ve düşünür Alev Alatlı ile Türkiye'nin siyasi ve eğitim sistemi hakkında kapsamlı bir röportaj gerçekleştirmektedir.
- Röportajda Türkiye-ABD ilişkileri, Türkiye'nin Batı'ya dönüşüm süreci, İslamofobi, Erdoğan karşıtlığı ve Türkiye'nin siyasi tarihi gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin eğitim sisteminin sorunları, yabancı dilde eğitim karşıtlığı, üniversitelerin hiyerarşisi ve Türkiye'nin "rönesans" süreci de detaylı olarak tartışılmaktadır.
- Alev Alatlı, Türkiye'nin hem ileri gittiği hem de gerilediği noktaları vurgulayarak, ülkenin karmaşık bir yapıya sahip olduğunu belirtmektedir. Röportajda ayrıca Ziya Selçuk'un Milli Eğitim Bakanı olması, Kapadokya Üniversitesi'ndeki yeni eğitim modeli ve Türkiye'nin samimi olma ihtiyacı, liyakat takip etme gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:17Türkiye-ABD İlişkileri ve Bağımlılık
- Konuk yazar Aydın Düşünür, Türkiye-ABD arasındaki gerilimi ele alıyor.
- Gerilim uzun boylu hayır olmaz, ancak her şeyin sonu vardır ve sonuçlarından ders alınabilir.
- Türkiye'nin ABD'ye bağımlı olması tuhaf bir anlatımdır; gelişen bir ulus olarak petrol, doğalgaz, altın ve elmas olmadığı için dünya ekonomisine bağlıdır.
- 02:14Amerika ve Kurumsallık
- Konuk, ABD'nin şu anki başkanını "nükleer denizaltı kaptanının delirmiş olması"na benzetiyor.
- "Amerika diye bir devlet vardır" ifadesi, kurumsallığa vurgu yapmak için kullanılır ancak bu doğru değildir.
- Sistemler binicilerine göre kişnerler; monarşi, oligarşi veya padişahlık olsun, insan faktörü olayı götüren hep böyle olmuştur.
- 03:54Demokrasi ve Liderlik
- Demokrasinin üstünlüğü, fırsat eşitliği sağlayarak liderliğe yükselebilecek kaliteli insan sayısını artırmasıdır.
- Sistemi açarsanız, seçilebilecek insanların fırsat eşitliğini sağlarsanız lider bulma olasılığınız o kadar büyür.
- Seçilmiş bir adamın rezil ettiği halkı, atanmış birisi pekala vezir edebilir.
- 05:08Batı'daki İnanç Krizi
- Batı'da derin bir inanç krizi yaşanmaktadır, bu kriz İkinci Dünya Savaşı'ndan beri devam etmektedir.
- Amerika'nın sadece %15'i pasaport sahibidir, çok yakın zamanda dünyaya açılmış bir ülke değildir.
- Avrupa'da derin inançsızlık popülizme sebep olmuştur; popülizm "halk dalkavukludur" anlamına gelir.
- 07:00Türkiye'nin Rolü ve Yıldırım Çekmesi
- Türkiye'nin yaşadığı gerilimi sadece ekonomik parametrelerle açıklamak mümkün değildir.
- Türkiye kendisine biçilen rolü oynamıyor, tezkereyi reddettiğinden beri bir şeye girmedi.
- Türkiye ilk defa oynamamakla kalmıyor, aynı zamanda "oynamayacağım" diye seslendiriyor.
- 09:30İslamofobi ve Strateji
- İslamofobi bir proje değil, stratejidir; asıl proje yeryüzünün "goim'den" temizlenmesidir.
- İslam homojen bir şey değildir; Kur'an-ı Kerim, içtihatlar, mezhepler ve kültürel İslam vardır.
- Soğuk savaş sonrası yeni bir düşman olarak "İslam" seçilmiştir, bu bir battaniye lafıdır.
- 12:23Hazırlıklı Olma ve Oyun Ortasında Kural Değiştirme
- Konuşmacı, karşı tarafın oyunun ortasında kural değiştirebileceğini bilmek gerektiğini vurguluyor.
- Bu durum her zaman geçerli olup, satranç oynarken bile oyunun ortasında kural değişikliği yapılabilir.
- 13:13Erdoğan'a Fobi ve Türkiye-ABD İlişkileri
- Alev Alatlı, Erdoğan'a fobi diye bir şey olmadığını, dünyada Erdoğan karşıtlığı olduğunu belirtiyor.
- Erdoğan'ın ABD karşıtlığı olduğu ve hamleleri yaptığı yorumlanıyor.
- Türkiye'nin ABD ile yaşadığı krizin, Erdoğan değil başka bir lider seçilseydi de yaşanacağını düşünüyor.
- 14:12Türkiye'nin Dönüşümü ve Mağdur Kesimler
- Türkiye'de %52 oy alan kesimin ekonomik korkusu, itilip kakılma korkusu ve kimliksel korkuları var.
- Türkiye büyük bir dönüşümden geçti ve bu dönüşüme ayak uyduramayan kesimler mağdur duruma düştü.
- Türkiye'nin uzun bir ulus olmanın getirdiği gurur ve vesayet hissi var.
- 16:29Türban Tartışması
- Alev Alatlı, türban konusunda yazdığı yazıda politik simge olarak türban'ın kamusal alanda durmasının iyi olmadığını savunduğunu belirtiyor.
- Eğitimli kadınların örtünme işine girdiğini ve bunu bir parka giyer gibi yaptığını düşünüyor.
- Örtünmek ne kadar aksa örtmemek o kadar haktır diyerek her iki tarafın da haklarını savunuyor.
- 19:51Türkiye'nin Gelişimi ve Geriye Dönüş
- Alev Alatlı, Türkiye'nin ilerlediğini düşünüyor ancak bunu lineer bir düşünce olarak değil, bir reçel tenceresi veya asma gibi bir bütün olarak görüyor.
- Türkiye'de bazı alanlarda ileri giderken, bazı alanlarda geriye gittiğini belirtiyor.
- Türkiye'nin ahlaki kıstasları kaybettiğini ve ahlak konusunda hemfikir olamadığını düşünüyor.
- 23:21Türkiye'nin İç Sorunları
- Türkiye'de ne sol ne sağ tarafta doğruyu okuyamadığını, sürekli satır araları okunması gerektiğini belirtiyor.
- Türkiye'nin çifte standardı olduğunu ve bu iki yüzlülüğün artacağını düşünüyor.
- Siyasetçilerin, liderlerin, aydınların ve entelektüellerin gönlüne girmenin zor olduğunu vurguluyor.
- 25:50Erdoğan'ın Tarihsel Yeri
- Konuşmacı, Erdoğan'ı bir skala içinde görmek gerektiğini ve bu skalanın bir ucu son Osmanlı padişahı, diğer ucu kendisi olduğunu belirtiyor.
- Erdoğan'ı iyi bir yere oturttuğunu ancak konjonktürün çok farklı işlediği için bu değerlendirmeyi yapmanın abes olduğunu söylüyor.
- Tarihin getirdiği şartlar bazı hasletleri olan liderleri dayatıyor ve bugünkü noktada Erdoğan'ın gerekliliği olduğunu düşünüyor.
- 27:50Erdoğan'ın Filistin İlişkisi
- Konuşmacı, Filistin'le olan özel ilişkisini ve Arafat'ın 1986'da özgürlük madalyası ile onurlandığı biri olduğunu belirtiyor.
- Erdoğan'ın "one minute" diyen adam olduğunu ve bunu dürüst, namus ve söylenmesi gereken bir şey olarak alkışladığını ifade ediyor.
- Erdoğan'ın her söylediğinden hemfikir olmadığını, özellikle Teo başta olmak üzere bugünlerde söylememesi gerektiğini düşündüğünü söylüyor.
- 29:01El Yükseltme ve Siyasi Harcamalar
- Türkiye'de "el yükseltme" diye bir şey olduğunu, bu durumun kağıt oyunlarında olduğu gibi olduğunu ve Erdoğan'ın "yok" deyince birilerinin gelip bir şey değiştirdiğini belirtiyor.
- Hiçbir kimse, hiçbir cumhurbaşkanı her şeyi bilemezken, el yükseltmek diye bir şey olduğunu ve bunu doğal karşılamak gerektiğini söylüyor.
- Türkiye'de bugüne kadar İsmet İnönü döneminden itibaren harcadığımız siyasi nadi hesabı olmadığını ve taş taş üstüne koyan birisinin en azından bir plakası olması gerektiğini vurguluyor.
- 31:20Aydınlar ve Erdoğan Eleştirileri
- Aydınlar ve entelektüellerin Türkiye'de en mutlu dönemlerini yaşadıklarını söyleyip eleştirdiklerini, otoriterlik ve demokrasi gibi meselelerde eleştirdiklerini belirtiyor.
- Bu tür yaklaşımları ergen bulduğunu ve entelektüel sorumluluğu alma konusunda yetenekleri olmadığını düşünüyor.
- Kadim ahlakın "yerine bir şey koyamazsınız, bir şey yıkmayın" dediğini, yerine bir şey koymaktan imtina edip yol göstermekten kaçınıp fikir beyan etmeyenlerin saygın bir iş yapmadığını söylüyor.
- 33:34Aydın ve Siyasetçi İlişkisi
- Aydın'ın durup bakmak zorunda olduğunu, koşullar, iç-dış konjonktür ve dayatanları görebilmek için belli bir mesafeden bakabilmesi gerektiğini belirtiyor.
- Siyasetçi ile araya mesafe koymak ve muhalif olması gerektiğini, ancak bu muhalif olmak anlamına gelmediğini açıklıyor.
- Kendisinin aydın olmaya, doğru düşünmeye, haksızlık etmemeye ve yanılmaktan kaçınan biri olduğunu, önyargılarından kurtulmaya çalıştığını söylüyor.
- 35:49Eğitim ve Ziya Selçuk
- Son günlerde eğitime çok kafa yorduğunu ve özellikle TEOG ve eğitim konusunda Cumhurbaşkanı'nı eleştirdiğini belirtiyor.
- Kapadokya Üniversitesi'nde yeni bir model uyguladığını ve yeni Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un bu konuda heyecan uyandırdığını söylüyor.
- Ziya Selçuk'un kendisinin 25-30 yıldır dostu olduğunu ve Kapadokya Üniversitesi'nin öğretim üyesi olduğunu belirtiyor.
- 36:30Eğitim Sistemi Hakkında Görüşler
- Konuşmacı, Türkiye'deki eğitim sisteminin karmaşık olduğunu ve bu konuda tarafsız bakamadığını belirtiyor.
- Eğitim sistemlerinin tek başına Milli Eğitim Bakanlığı veya öğretmenlerin işi olmadığını, bunun bir bütünden oluştuğunu vurguluyor.
- Eğitim sisteminin kötü olduğunu kabul ediyor ve kopya çekme gibi sorunların yaygın olduğunu ifade ediyor.
- 39:21Yabancı Dilde Eğitim Tartışması
- Konuşmacı yabancı dilde eğitime karşı olduğunu, bir insana bilmediği bir konuyu bilmediği bir dil aracılığıyla öğretmenin doğru olmadığını belirtiyor.
- Boğaziçi ve ODTÜ gibi saygın üniversitelerde yabancı dilde eğitim olduğunu, ancak bu üniversitelerin alim değil muallim yetiştirdiğini söylüyor.
- Türkiye'nin ikiyüzüncü üniversitesi olmak değil, yüzyılların ihmali ile yüzleşmek ve yanlışları düzeltmekle ilgili olduğunu vurguluyor.
- 40:53Üniversite Sayısı ve Hiyerarşi
- Üniversitelerin üstü veya lise eğitimini derleyip toplayacak kummunity college'lar gibi görülmemesi gerektiğini, liseden gelen öğrencilerin eksik geldiğini belirtiyor.
- Amerika'da dört bin küsur yüksekokul olduğunu, bunların arasında beş-altı tane ayva lige olduğunu, geri kalanın komidicay seviyesinde olduğunu söylüyor.
- Üniversitelerin kendi içlerinde klasmana tabi tutulduğunu ve önemli bir bölümünün vakıf okulları olduğunu vurguluyor.
- 42:52Türkiye'nin İhtiyacı
- Türkiye'nin kendine karşı ve karşı tarafa karşı samimiyet ihtiyacı olduğunu, hem içeride hem dışarıda dürüstlüğe ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.
- Türkiye'nin sürekli aynı sorunları tekrar ettiğini, dosyaları kapatıp tekrar açtığını, samimi olamazsak bunu yapamayacağımızı söylüyor.
- Eğitim dosyasının en hafifinden en ağırına kadar sürekli değiştiğini, iktidar zamanı ve evveliyatı olduğunu vurguluyor.
- 44:48Rönesans ve Türkiye
- Konuşmacı, Türkiye'de bir rönesans olduğunu, ancak her rönesansın kendi döneminin mutsuz ettiğini belirtiyor.
- Türkiye'de her bir tarafından yeniden doğuş olduğunu, kadın basketbol takımının şampiyonluğunu örnek vererek bunu vurguluyor.
- Türkiye'nin genel liyakatin liyakatı öncelemeyen bir kafa yapısına sahip olduğunu, mahalle ayrımının içinde takılıp kaldığını söylüyor.