Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Aksaray ilinin tarihi, kültürel ve doğal zenginliklerini tanıtan kapsamlı bir belgesel formatındadır.
- Video, Aksaray'ın 10.000 yıllık tarihini kronolojik olarak anlatarak başlar ve şehrin önemli tarihi yapılarını (Kılıçaslan Türbesi, Ervah Mezarlığı, Somuncu Baba Türbesi, Zinciriye Medresesi, Eğri Minare, Karamanoğlu Camii) tanıtmaktadır. Ardından Güzelyurt ilçesindeki kaya evleri, kiliseler ve yeraltı şehirleri gösterilmekte, Aşıklı Höyük ve Aksaray'ın tarım mirası anlatılmaktadır. Son bölümde ise İhlara Vadisi, Yaprakhisar, Selime kasabaları, Selçuklu döneminden kalma hanlar ve Aksaray'ın modern gelişimi ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Aksaray'ın halı-kilim sanatı, eğitim imkanları ve kültürel tesisleri hakkında bilgiler de sunulmaktadır. Hasan Dağı'nın eteklerindeki turistik yerler (Helvadere, Sofular, İhlara) ve şehrin sanayi kuruluşları da belgeselde yer almaktadır.
- 00:03Aksaray'ın Tarihi Mirası
- Aksaray, Anadolu'nun ortasına on bin yıllık tarihin vurduğu bir mühürdür ve burada insanoğlunun Anadolu'daki macerasının hikayesini dinlerler.
- Kılıçaslan Türbesi, Aksaray'ın doğusunda şehre hakim bir tepe üzerinde yer alan, iki Selçuklu sultanının iç organlarının gömülü olduğu kesme taştan yapılmış tipik bir Selçuklu eseridir.
- Ervah Mezarlığı'nda yer alan Şeyh Hamid-i Veli Türbesi (Somuncu Baba) 1412 tarihinde yapılmış olup, Anadolu'da kökleşen tasavvuf düşüncesinin büyük mimarlarından biridir.
- 02:35Aksaray'ın Önemli Yapıları
- Cemaleddin-i Aksaray'ın türbesi, Somuncu Baba türbesi ile aynı bahçede bulunmakta olup, Zinciriye Medresesi'nde ders vermiş ve küçük kan dolaşımı üzerine çalışmalarıyla tanınmıştır.
- Zinciriye Medresesi, dört eyvanlı ve avlulu bir yapı olup, taç kapısı Selçuklu taş işçiliğinin ölümsüz örneklerini yansıtır ve günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
- Eğri Minare, 1221-1236 yılları arasında yapılmış olup, 27 derece eğik olduğu için bu adı alan, kırmızı tuğladan yapıldığı için de Kızıl Minare olarak da anılır.
- 04:40Aksaray'ın Diğer Önemli Yapıları
- Aksaray'da bulunan darphane, Anadolu Selçuklu Devleti'nin para karşılığı kullandığı sikkelerin basıldığı haç planlı ve iki katlı bir yapıdır.
- Karamanoğlu Camii (Ulu Cami), 1408 yılında Mimar Mehmet Firuz Bey'e yaptırılmış olup, abanoz ağacından yapılan minberi ağaç oyma ve süsleme sanatının bir şaheseridir.
- Güzelyurt, Aksaray'ın yaklaşık 4 bin nüfuslu kaya evleri ve kaya kiliseleriyle adına yaraşır şekilde güzel ve tarihi bir ilçesidir.
- 06:37Güzelyurt'un Tarihi ve Kültürel Mirası
- 385 yılında yapılan Aziz Gregorius Kilisesi, Türk döneminde verilen Kilise Camii adıyla bölgenin önemli yapılarından biri olmuştur.
- Ayazmadaki şifalı olduğuna inanılan su binlerce insanı kendine çekmektedir.
- Güzelyurt'ta tarihi mekanlarda konaklama talebini karşılayan işletmeler açılmakta olup, Karbella Oteli tarihi mimarisi ve profesyonel hizmet anlayışıyla önemli bir boşluğu dolduruyor.
- 09:28Güzelyurt'un Kültür Değerleri
- Güzelyurt, tarihi dokusuyla olduğu kadar yaşayan kültür değerleriyle de yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağıdır.
- Bölgede canlı Türkmen hayatından ve sanatından kesitler bulunabilir, turistlerin ilgisi birçok geleneksel el sanatının canlanmasını sağlamıştır.
- Eski halı ve kilimlerin yanında yenilerinin de üretimi artarak devam ederken, çömlekçilik de turizme bağlı olarak çeşitlenen bir sanat dalıdır.
- 10:25Aşıklı Höyük ve Tarım Mirası
- Kızılkaya köyü civarında yer alan Aşıklı Höyük, yaklaşık 10 bin yıllık tarihi ile Anadolu ve Yakın Doğu'nun en eski yerleşim yerlerinden biridir.
- Aşıklı Höyük'teki buluntular insanlık tarihine ışık tutuyor ve bilinen en eski beyin ameliyatı burada genç bir kadına yapılmıştır.
- Aksaray'daki 10 bin yıllık tarım mirası günümüzde de geliştirilerek sürdürülmektedir.
- 11:28Aksaray'ın Tarım Ürünleri
- Kabak tarımı Aksaray köylüsünün önemli geçim kaynaklarından biridir ve Aksaray bir mısır ambarı olarak ilgi ve destek bekliyor.
- Aksaray üzüm tarımı açısından da önemli bir bölgedir ve sofralık üzümler ile gelişen bağcılık bir tarım sanayi potansiyeli sergilemektedir.
- Ayçiçeği, Aksaray tarımının gözde ürünlerinden biridir ve ayçiçeği çiçek yağı sanayinin hammaddesi olarak Aksaray ekonomisinde önemli bir yere sahiptir.
- 12:47Aksaray'ın Diğer Tarım ve Kültürel Mirası
- Bölgenin önemli gelir kaynaklarından biri de patates tarımıdır ve Aksaray Valiliği tarafından yaptırılan soğuk hava depoları tarım ürünlerinin uzun süre bekletilmesinde önemli bir yere sahiptir.
- Asiköyük'te yapılan kazılardan yörede buğday tarımının önemli bir yerinin olduğu anlaşılmıştır.
- Hasır, bir dönem türkülerimizin fakirlik sembolü olan, günümüzün önemli turistik ve nostaljik ürünü olmuştur.
- 14:37Helvadere ve İhlara
- Aksaray'ın 30 kilometre güneyindeki Helvadere kasabasında bulunan Viran Şehir, Helenistik dönemden beri bir yerleşim gereğidir ve Roma ve Bizans döneminde de önemini korumuştur.
- Hasan Dağı'nın eteklerinde bulunan Viran Şehirle koyun koyuna şirin ve turistik bir kasaba olan Helvadere, günden güne gelişen turizm potansiyeli ile göz kamaştırıyor.
- İhlara kasabası bir kültür ve tarih beldesi olup, eski dönem hayatlarına bir kapı açan tarihi bezirhane bulunmaktadır.
- 16:19İhlara Vadisi ve Kiliseleri
- İhlara, çağın teknolojisiyle tanışan ve gündelik hayatını kolaylaştıran bir hayat yorumuna kavuşmuştur.
- Hasan Dağı'nın lavlarla yükselen öfkesinin, Melendiz suyunun sükun ve sabrıyla karşılaşarak eridiği bu vadi, doğa ve tarih harikasıdır.
- Ağaçaltı Kilisesi, serbest haç planlı eser olup 9-11. yüzyıllara işaret eden freskleriyle Hz. Yusuf, Hz. Davud ve Meryem Ana'nın ölümüyle ilgili tasvirleri bulunmaktadır.
- 17:39İhlara Vadisi'ndeki Diğer Kiliseler
- Yılanlı Kilise, serbest taç biçimli olup Hz. İsa döneminin olaylarını canlandıran freskleri bulunmaktadır.
- Sümbüllü Kilise, manastırları iki kat halinde kaya kitlesine oyulan ve erken Hıristiyanlık tasvirleri içeren bir yapıdır.
- İhlara Vadisi, 14 kilometrelik uzunluğa ve yer yer 200 metrelik derinliklere sahip olup, geçmişten günümüze binlerce sırrın saklandığı bir doğa ve kültür hazinesidir.
- 18:45İhlara Vadisi'nin Yerleşim Yerleri
- İhlara kasabasından başlayan vadinin sonunda Yaprakhisar köyü ve Selime kasabası yer almaktadır.
- Yaprakhisar, kaya oyma tarzındaki kilise ve evleri ile önemli bir ziyaret yeridir.
- Selime kasabası, Aksaray'a 28 kilometre uzaklıkta ve doyumsuz manzarasıyla Peri Bacaları'nın beldesidir.
- 19:26Aksaray'daki Türbeler
- 13. yüzyıl başlarına tarihlenen Selime Sultan Türbesi, vadiye vurulan Türk mühürlerinden biridir.
- Selçuklu döneminden günümüze bir veliler ve kahramanlar diyarı olan Aksaray'da birçok türbe vardır.
- Ekecik Dağı'nın eteklerinde Yunus Emre'nin hocası Taptuk Emre'nin türbesi ve camisi kutsal bir mekan olarak günümüze gelmiştir.
- 20:44Aksaray'daki Hanlardan Ağzı Karahan
- Aksaray il hudutlarında yer alan ve her biri döneminin ulaşım imkanlarına göre birer günlük mesafede olan dört önemli handan biri olan Ağzı Karahan, mimari açıdan tipik bir Selçuklu taş işçiliği şaheseridir.
- Ağzı Karahan'ın yapımına ünlü Anadolu Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat döneminde başlanmış, 1239 yılında Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında bitirilmiştir.
- Bu dönemde han'a gelen her yolcunun malı üç gün süreyle sigortalanmakta, dünyada ilk çağdaş sigorta sisteminin Selçuklu döneminde bu hanlarda uygulandığı söylenebilir.
- 21:46Sultan Han'ı ve Halı Sanatı
- Anadolu Selçuklu Devleti'ne altın çağını yaşatan Alaeddin Keykubat'tan adını alan Sultan Han'ı günümüzde önemli bir kültür ve turizm merkezi olarak dikkat çekiyor.
- Sultan Han'ı'nda kurulan eski halı ve kilim tamir atölyesi, özellikle Avrupa ve ABD'den aldığı siparişlerle yıpranan ve eskiyen kilim ve halıları aslına uygun olarak tamir etmektedir.
- Atölye, uygulamaya devam ettiği kök boya ve dokuma tekniği ile halı ve kilim sanatımızın geleneksel ölçülerde sürdürülmesine önemli bir katkı sağlamaktadır.
- 23:19Sultan Han'ı'nın Tarihi Önemi
- Sultan Han'ı, Anadolu Selçuklu Devleti'ne bayındırlık hizmetleri açısından altın çağını yaşatan Alaeddin Keykubat tarafından 1228-1229 yıllarında inşa edilen Aksaray il hudutları içindeki en görkemli kervansaraydır.
- Handa mescit ve ahırların yanı sıra yazlık ve kışlık bölümler de bulunmaktadır.
- Selçuklu döneminde ticari ve askeri açıdan son derece önemli olan Aksaray-Konya yolunu emniyet altında tutan han'ın güvenliği han beyliğine bağlı süvari birliği tarafından sağlanırdı.
- 24:20Aksaray'ın Ekonomik Gelişimi
- Binlerce yıldan beri buğday tarımı yapılan Aksaray'da Azmi Milli Un Fabrikası sanayileşmenin sembollerinden biridir.
- Aksaray Otomotiv Geliştirme Sanayi, 10 bin yıllık tarım bölgesi olan Aksaray'ı bir ağır sanayi kenti yapma yolunda hızla gelişimini sürdürmektedir.
- Fabrikada askeri araç, şase, kamyon, yakıt tankları, tampon gibi otomotiv sanayi parçaları modern teknolojinin en son ürünü pres makinaları ile üretilmektedir.
- 25:50Aksaray'ın Modernleşme Süreci
- Aksaray, köklü tarih varlığının üzerine Cumhuriyet döneminin sanayi ve kültürünü ekleyerek hızla gelişmesini sürdürmektedir.
- Organize sanayi bölgesinde yer alan tekstil atölyesi ülke içinde ve dışında iç çamaşırı piyasasında kendine yer bulmuş ve çalıştırdığı yüzlerce insanın iş ve aşk kapısı olmuştur.
- Kalkınan ve gelişen Aksaray, erkeğinin olduğu kadar kadınının da omuzlarında yükselmektedir.
- 27:25Aksaray'ın Altyapı ve Eğitim Gelişimi
- Aksaray, modern kent hayatının gerekli gördüğü birçok alanda altyapı sorunlarını çözme yolunda ilerlemektedir.
- Kültür Parkta atalarımızın bize miras bıraktığı iyi ata binme kültürünün aşılandığı binicilik tesisleri önemli bir sportif alan olarak kendini göstermektedir.
- Cumhuriyet öncesinde okullaşma oranı yüzde üç iken günümüzde bu oran yüzde doksanı aşmıştır ve Aksaray gelecekte üniversiteye kavuşma arzusundadır.