Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Aksaray ilinin tarihsel gelişimini ve coğrafi özelliklerini anlatan bilgilendirici bir içeriktir.
- Video, Aksaray'ın adının tarihsel kökenlerinden başlayarak Hitit döneminden günümüze kadar olan tarihsel süreci kronolojik olarak anlatmaktadır. Ardından ilin coğrafi konumu, yüzölçümü, dağları, ovaları, akarsuları, gölleri ve iklimi hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Ayrıca ilin bitki örtüsü ve önemli coğrafi özellikleri de videoda yer almaktadır.
- 00:06Aksaray'ın Tarihi
- Aksaray'ın adının ilk olarak eski Hitit metinlerinde geçen Nenessa olduğu sanılmaktadır.
- Milattan önce 1000 yılında Kral Kaai döneminde Şina Hatun Şiniktu olarak anılan Aksaray, Helenistik dönem Kapadokya Krallığı'na bağlanmış ve Garsona olan ismi Archlosis olmuştu.
- Selçuklular döneminde II. Kılıç Arslanlar tarafından Archlois olan adı Aksaray olarak değiştirilmiş ve II. başkent durumuna gelmiştir.
- 00:50Aksaray'ın Arkeolojik İzleri
- Milattan önce 7000 ile 6000 yıllarında Neolitik devirde Anadolu medeniyetinin ilk izlerini gördüğümüz Konya yakınlarındaki Çatalhöyük'te Hasan Dağı'na dolayısıyla Aksaray'a ait vesikalara rastlanmaktadır.
- Neolitik dönemde Aksaray ve çevresi iskan görmüştür.
- Milattan önce 3000 ila 2000 yıllarında Anadolu'da Haddian başlamış, bu dönemde Asurlu tüccarlar burada ticaret yapmışlardır.
- 02:25Hitit Dönemi ve Sonrası
- Koloni dönemlerinin sonlarına doğru milattan önce 1700 yıllarında Kafkaslardan gelen küçük şehir devletleri kuran ve Anadolu'da askeri bir devlet halinde bir kavmin varlığını görüyoruz.
- Hint-Avrupalı olan bu kavmin Anadolu'da siyasi iktidarı ele geçirerek kurduğu devlet Eski Hitit Devletidir.
- Aksaray'da Hititlere ait eserler bulunmamakla beraber mağlup memleketler arasında Aksaray'ın da adı geçmektedir.
- 03:47Osmanlı Dönemi ve Cumhuriyet
- Aksaray 1142 tarihinde Selçuklular tarafından zapt edilmiş ve 1470 yıllarındaki Osmanlı hakimiyetine kadar İlhanlı, Danişmentli, Karamanoğulları egemenliğinde kalmıştır.
- 1470 yıllarında Aksaray'ı ele geçiren İshak Paşa tarafından Fatih Sultan Mehmet'in emri ile halkın bir bölümü İstanbul'a nakledilmiştir.
- Cumhuriyet dönemine kadar Konya'ya bağlı bir sancak olan Aksaray 1920 yılında vilayet olmuş, 1933 yılında vilayetliye ilave edilerek Niğde'ye ilçe olarak bağlanmıştır.
- 04:46Aksaray'ın Coğrafi Konumu
- Aksaray Kuzey ve Güney Anadolu Dağları'nın birbirinden uzaklaştığı İç Anadolu Bölgesi'nin orta Kızılırmak kesiminde ve Kuzey Yarımkürede 38-39 kuzey paralelleri ile 33-35 doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.
- Aksaray 7997 km²'lik yüzölçümüyle Türkiye'nin %10'unu kaplamaktadır ve Türkiye geneli iller sıralamasında 39. sıradadır.
- Aksaray'ın deniz seviyesinden yüksekliği 980 metredir.
- 05:30Aksaray'ın Doğal Özellikleri
- Geniş bir arazi alanına sahip olan bölgemizde Erzincan'dan sonra Orta Anadolu'nun en yüksek dağı olan Hasan Dağı 3268 metre, Küçük Hasan Dağı 3040 metre ve Ekecik Dağı 2033 metre gibi volkanik dağlar ile lavların meydana getirdiği platolar bulunmaktadır.
- Aksaray'ın yüzölçümünün büyük bir kısmı ovalık olup bu ovaya İrin adı verilmiştir.
- Önemli yaylaları Obruk, Haydar Çarşak, Yeni Yayla, Aliağa Obası ve Kemerseki olup, Eskil ilçesi 72 yayla ile en çok yaylası olan ilçedir.
- 06:33Aksaray'ın Su Kaynakları
- Aksaray ilinde bir baraj bulunmaktadır ve Mamasın Barajı'nın debisi 165 milyon metreküptür.
- Akarsular bakımından fakir olan ilimizin en önemli akarsuyu Melendiz Dağlarında doğan Melendiz Çayı olarak Ulu İrmaktır.
- İlde akarsular denize ulaşamaz ve Tuz Gölü yakınlarında yer altına inerek kaybolurlar.
- 07:31Aksaray'ın Gölleri
- Konya-Aksaray sınırları içerisinde yer alan, Türkiye'nin en büyük ikinci gölü olan ve 1500 km²'lik yüzölçümüne sahip, denizden yüksekliği 925 m olan Tuz Gölü'nün 400 km²'si il sınırları içerisindedir.
- Termal ve turizm yönünden önemli Acıgöl, Aksaray Sofular kasabası ile Niğde ilinin müşterek gölüdür.
- Koca Göl, Kartal Gölü, Öküz Gölü, Sarı Göl ve Uyuz Gölü gibi irili ufaklı göller vardır.
- 08:46Aksaray'ın İklim ve Bitki Örtüsü
- Aksaray ile Orta İklim Kuşağında olup soğuk karasal iklim tipine sahiptir; yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır.
- Yağışlar genellikle ilkbahar ve kış aylarında görülmektedir ve yaz-kış ve gece-gündüz sıcaklık farkları çok fazladır.
- Aksaray'ın iklimine bağlı olarak tabi bitki örtüsü ilkbaharda yeşeren çayırlar, gelincik, papatya, keven ve diğer otlarla yaprakları dikenli bir görünüme sahip yarı kurakçıl bitkilerdir.