Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 30 yıllık habercilik ve 20 yıllık televizyonculuk deneyimine sahip bir sunucunun "Aklın İzinde" adlı programının bir bölümüdür. Sunucu, eğitim ve ekonomi arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde incelemektedir.
- Program, Türkiye'nin eğitim sistemi ve ekonomik durumu üzerine kapsamlı bir analiz sunmaktadır. İlk olarak eğitimün bir ülkenin geleceği için temel olduğu vurgulanmakta, ardından Türkiye'nin teknoloji düzeyi, yüksek teknoloji ihracatı ve PISA testlerindeki kötü performansı ele alınmaktadır. Son bölümde ise Milli Eğitim Müsteşarı Tekin'in açıklamalarına karşı eleştirel bir değerlendirme yapılmakta ve yarın yapılacak bir toplantı davet edilmektedir.
- Sunumda Türkiye İstatistik Kurumu, Dünya Bankası ve Dünya Ekonomik Forumu gibi kaynaklardan veriler kullanılarak, Türkiye'nin 2023'te dünyanın en gelişmiş on ekonomisi arasına giremeyeceği matematiksel bir analiz sunulmaktadır. Ayrıca, 72 ülke arasında okuma yeterliliği, fen bilimleri ve matematik alanlarında Türkiye'nin düşük sıralamaları (okuma yeterliliğinde 50., fen bilimlerinde 52., matematikte 49.) ve bunların nedenleri detaylı şekilde incelenmektedir.
- 00:16Giriş ve Kişisel Durum
- Sunucu, dün yayınını iptal ettiğini ve bunun nedeninin bir acı kaybı olduğunu belirtiyor.
- Salı günü yapılan tarım yayını hakkında eleştiriler aldığını ve "hariçte ve dahilde işleme rejimi" kavramını bilmediğini iddia edenlere cevap veriyor.
- Tarım konusunda eğitim aldığını ve kendi çiftçinin yoksulken zengin ülkenin çiftçisine para kazandırmak doğru olmadığını vurguluyor.
- 02:18Tarım ve Ekonomi İlişkisi
- Tarımın dünyada zenginleşmiş bir ülke olmadan halletilemeyeceğini, ancak tarım ve sanayinin dijital çağla yeniden yaratıldığını belirtiyor.
- Eleştirenlerin kötü niyetli olmadığını, ülkenin herkesin olduğu kadar kendisinin de ülkesi olduğunu vurguluyor.
- Tarım verilerinde ithalatın %30'a %27,70 artarken ihracatın %2 düştüğünü, bu verilerin Türkiye İstatistik Kurumu'nun resmi verileri olduğunu belirtiyor.
- 04:30Eğitim ve Ekonomi İlişkisi
- Eğitimin ekonomi, demokrasi ve insan hakları gibi konuların temelini oluşturduğunu, büyük bir ülke olmak için dünyaya hazır çocuklar yetiştirmenin gerekli olduğunu vurguluyor.
- Ekonomide parasal tedbirler (faiz artışı), maliyet tedbirleri (vergi tedbirleri) ve yapısal reformlar gibi farklı tedbirler olduğunu, bunların etkilerinin farklı sürelerde gerçekleştiğini açıklıyor.
- Eğitimde birden sonuç alınamayacağını, eğitim bir ülkenin geleceğine karar verecek çocukları kaybetmek ya da kazanmak olduğunu belirtiyor.
- 07:45Türkiye'nin Ekonomik Hedefleri
- Türkiye'nin Cumhuriyet'in 100. yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına gireceğini ilan ettiğini, ancak matematiğin bu olasılığın olmadığını gösterdiğini belirtiyor.
- Hedef koymak iyi olsa da gereğini yapmanın daha önemli olduğunu, Türkiye'nin bu gereğini yapmadığını vurguluyor.
- Golden Saxon'ın 2025 yılında Kore'nin 7. sırada, Türkiye'nin 16. sırada olacağını tahmin ettiğini göstererek, Türkiye'nin daha yüksek sıralarda olmasını istediğini belirtiyor.
- 10:24Türkiye'nin Yüksek Teknoloji Seviyesi
- Türkiye İstatistik Kurumu'na göre Türkiye'deki sanayi şirketlerinin sadece binde üçü yüksek teknoloji seviyesinde.
- Türkiye'nin yüksek teknoloji ihracatı çok düşük seviyede, Malezya 57 milyar dolarlık yüksek teknoloji satarken Türkiye sadece 2,20 milyar dolarlık ihracat yapıyor.
- Yüksek teknoloji üretmek ve zenginleşmek eskisi gibi değil, yeni dünyada para, güç ve büyüklük bundan geliyor.
- 14:52Eğitim Sisteminin Durumu
- Dünya Ekonomik Forumu'na göre Türkiye'nin ilkokul eğitiminin kalitesi 2008-2009'da 143 ülke içinde 91. sırada iken, bugün 105. sırada.
- Matematik ve fen eğitiminin kalitesi 2008-2009'da 143 ülke içinde 73. sırada iken, 2016-2017 sezonuna gelince 107. sıraya düştü.
- Genel eğitimin kalitesi 2008-2009'da 143 ülke içinde 77. sırada iken, bugün 104. sıraya düştü.
- 17:15Öğrenci Başarısı ve Eğitim Sisteminin Sorunları
- Öğrenci Seçme Yerleştirme Merkezi'ne göre 2001 yılında sınava giren öğrencilerin 9.315'i sıfır çekmiş, 2016'da ise 32.983 öğrenci sıfır çekmiş.
- Üniversite sınavında Türkçe'de 40 soruda net yanıt 2016'da 19'dan 17'ye düşmüş, matematikte 10,70'den 12,20'ye yükselmiş.
- Fen bilimlerinde 40 soruda net yanıt 4,60'dan 5'e düşmüş, bu durumun çocukların suçu değil, eğitim sisteminin sorunu olduğu vurgulanıyor.
- 19:50PISA Sınavı Sonuçları
- Türkiye'nin kurucusu olduğu OECD tarafından hazırlanan PISA testi, her ülkenin milli eğitim bakanlığı tarafından uygulanmaktadır.
- Konuşmacı, 2015'ten daha kötü sonuçlar alacağını önceden öngörmüştür.
- Okuma yeterliliği testinde Türkiye 72 ülke arasında 50. sırada, fen bilimlerinde 52. sırada, matematikte ise 49. sırada yer almaktadır.
- 22:06Eğitim Sistemindeki Sorunlar
- Türkiye'nin PISA puanları kademe kademe yükseldikten sonra 2015'te birdenbire çökmüştür.
- Konuşmacı, Anadolu liselerine müdahale edilmesinin puanların düşmesine neden olduğunu belirtmektedir.
- İstanbul Erkek Lisesi, Cağaloğlu Anadolu Lisesi, Kadıköy Anadolu Lisesi ve Kabataş Lisesi gibi Türkiye'nin en iyi okullarına müdahale edilmesi sonucunda puanlar düşmüştür.
- 23:10Çocukların Seviyeleri
- PISA testlerinde en iyiler, çok iyi, iyi, ortalar, vasat, altındakiler, kötüler, çok kötüler ve kötülerin kötüsü şeklinde sıralanmaktadır.
- Matematikte çocukların %51,30'u, okuduğunu anlamada %40'ı, fen bilimlerinde ise %44,5'i en kötü seviyede yer almaktadır.
- Matematikte sınava giren bin çocuğun sadece 8'i, okuduğunu anlamada 3'ü, fen bilimlerinde ise 1'i en iyi seviyede yer almaktadır.
- 25:00Gelir Seviyesi ve Eğitim
- PISA testleri, çocukların gelir seviyesi, anne-babalarının eğitim seviyesi gibi faktörlerle ilişkisini göstermektedir.
- Fakir ailelerin matematikte %58,5'i çok kötü seviyede, zengin ailelerin ise %20'si çok iyi seviyede yer almaktadır.
- Fakir çocukların %63,60'ı matematikte en kötü seviyeye gitmiş, zengin çocukların da en kötülerde %50 artış olmuştur.
- 26:40Özel Okullar ve Eğitim Sistemi
- Fakir çocukların %14'ü en iyi seviyede iken, zengin çocukların %16'sı en iyi durumdayken %3'e düşmüştür.
- Özel okullar da çökmüş, zengin aileler çocuklarını yurtdışına göndermektedir.
- Konuşmacı, eğitim sisteminin birdenbire değiştirilmesinin doğru olmadığını, Singapur'un eğitim sistemini beş yıl önceden hazırladığını örnek vererek belirtmektedir.
- 29:57Milli Eğitim Müsteşarı'nın Açıklaması ve Eleştirisi
- Milli Eğitim Müsteşarı Tekin, velilerin çocuklarını sınava sokma nedenini anlamadığını belirtmiş.
- Konuşmacı, müsteşarın okulları yüksek nitelikli ve niteliksiz olarak ayırdığını, bu kararın veliler ve öğretmenler değil müsteşarın verdiği görüşünü dile getirmiş.
- Velilerin çocuklarını iyi sınava sokma nedeninin geleceğini garanti altına almak ve iyi bir gelecek sağlamak istemesi olduğunu vurgulamış.
- 30:48Eğitim ve Sınavlar Hakkında Kişisel Deneyimler
- Konuşmacı, kendi ailesinin kendisine "okuduğun yere kadar destekleyeceğiz" dediğini ve bu nedenle sınava girdiğini anlatmış.
- Eğitim olmadan toplumda bir yer edinmenin, babasının ve annesinin kaderinin kendisinin çeyiz olmaması için tek yolu olduğunu belirtmiş.
- Kendi oğluna sınav sorularını vermediğini, çünkü oğlunun şansı varken, dar gelirli ailelerin çocuklarının şansını çalıp kendi oğluna vermek istemediğini ifade etmiş.
- 32:41Nitelikli Okullar ve Sınavlar
- İyi okullara gitmek ve iyi bir gelecek herkesin hakkı olduğunu, bu geleceği insanların elinden alamayacağını vurgulamış.
- Velilerin çocuklarını matematik, fen, fizik, kimya, biyoloji ve İngilizce'de iyi seviyede yetiştirmek istediğini, bu nedenle sınavlara soktuklarını belirtmiş.
- Okulları iyi ayırıp hepsini eşit seviyeye getirmek yerine, iyi okullara gitmek isteyenlerin sınavlara girmesi gerektiğini eleştirmiş.
- 34:39Nitelikli Okullar Listesindeki Sorunlar
- Nitelikli okullar listesinde Anadolu Lisesi bulunmayan 34 il olduğunu gösteren bir tablo paylaşılmış.
- İstanbul'da 8. sınıftan 220 bin çocuk mezun olacak, 143 bin çocuk örgün eğitime gidebilecekken, geri kalan 77 bin çocuk ya özel okullara gidecek ya da açık eğitime mahkum olacak.
- İstanbul'un en gelişmiş ve zengin ili olmasına rağmen, 73 bin çocuk okula gitmeden veya bodrumdan bozma temel liselere gidecek durumda.
- 36:51İstanbul'daki Anadolu Lisesi Sorunları
- İstanbul Sancaktepe'de 100 çocuktan sadece 3'üne yetecek Anadolu Lisesi var, gerisi meslek liselerine veya imam hatip liselerine mahkum.
- Kağıthane'de 100 çocuktan sadece 7'sine, Esenler'de 1000 çocuktan sadece 7,4'üne, Sultanbeyli'de 1000 çocuktan sadece 82'sine, Sultangazi'de ise 1000 çocuktan sadece 9'una yetecek Anadolu Lisesi var.
- Konuşmacı, çocukların istediği okula gidebilmeleri gerektiğini, eğitim konusunda vahim şeyler olduğunu belirtmiş.
- 39:13Eğitim Geleceği İçin Toplantı Daveti
- Yarın saat 14:00'te Cağaloğlu'da İstanbul Milli Eğitim Bakanlığı binası önünde "Eğitim Geleceğimizdir" sloganıyla bir toplantı yapılacağı duyurulmuş.
- Toplantıya CHP, AKP, İyi Parti, HDP, MHP, Sade gibi farklı partilerden, kim olduğundan bağımsız herkesin katılacağı belirtilmiş.
- Her akşam saat 20:00'de "Eğitim Geleceğimizdir" etiketiyle grafikler ve görüşler paylaşılacağı, Türkiye'nin gündemine eğitim sokulması gerektiği vurgulanmış.
- 40:48Eğitim Sisteminin Diğer Sorunları
- Yarın öğretmenlerin durumu ve eğiticilerin durumunun vahim olduğu, onlar düzelmeden Türkiye'nin düzelmeyeceği belirtilmiş.
- İmam Hatiplere Anadolu Liselerinin üç katı para harcandığı, ancak onların çok başarılı olup olmadığı sorgulanacak.
- Konuşmacı, "Siz de Diktatör Olmak İster Misiniz?" adlı bir kitap tanıtıyor ve diktatörlerin nasıl ülkelerin başına geldiği konusunu ele alıyor.
- 42:31Kitap Tavsiyesi
- Haklar ve fikir özgürlüğüyle dolu bir ülkede yaşamak isteyenler için bir kitap tavsiye ediliyor.
- Kitap, demokratik bir ülkenin diktatörlerden nasıl korunabileceğini anlatıyor.
- Kitap çok güzel, hararetle tavsiye ediliyor ve rahat okunuyor.
- 42:49Kapanış
- Yarın saat 16:00'da yeniden birlikte olunacağı belirtiliyor.
- İzleyicilere "akılla, bilimle, vicdanla kalın" deniliyor.
- Program "hoşçakalın" sözleriyle sonlanıyor.