Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TÜBİTAK Kulaklı MQual ekibi ve kütüphanelerle işbirliği içinde düzenlenen, Elsevier'den bir uzman tarafından sunulan akademik bir eğitim semineridir. Sunum, slaytlar üzerinden bilgi aktarımı, canlı demo ve soru-cevap bölümlerinden oluşmaktadır.
- Video, akademik yayın sürecini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte araştırma hazırlık aşamasında işbirliği fırsatlarını takip etme, literatür taraması yapma, dergi seçimi stratejileri, yayın türleri ve bilimsel veritabanlarının (Scopus, Science Direct, Mendeley) kullanımı detaylı olarak anlatılmaktadır. Sunum, teorik bilgilerin yanı sıra pratik uygulamalar ve alıştırmalarla desteklenmektedir.
- Eğitimde özellikle genç akademisyenler için makale gönderme sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar vurgulanmakta, yanlış dergi seçiminin olumsuz etkileri açıklanmakta ve Türkiye'deki araştırmacıların şaibeli dergilerde yayın yapma oranının yüksek olduğu bilgisi paylaşılmaktadır. Ayrıca, Mendeley'in Founding modülü, gruplar ve profiller kısmının kullanımı, Scoopus gibi indekslerin nasıl kullanılacağı ve dergi seçiminde sayısal metriklerin önemi gibi pratik bilgiler sunulmaktadır.
- 00:17Giriş ve Sunum Hakkında Bilgiler
- Sunum, TÜBİTAK Kulaklı MQUAL ekibi ve kütüphanelerle iş birliği içinde, şu anki zorlu süreçte düzenlenmiş bir seminerdir.
- Sunucu, Elsevier'den Ama Sahide olduğunu ve sunum sonunda soruları yanıtlayacağını belirtiyor.
- Sunum sırasında sorular Q&A kısmına yazılmalı, sunum sonunda yanıtlanacaktır.
- 02:44Yayınlamak İçin Hazırlık
- Akademik dünyaya her yıl bir milyonun üzerinde yeni araştırmacı katılır ve iki buçuk milyonun üzerinde yeni makale yayınlanır, bu nedenle görünür olmak zorlaşmaktadır.
- Hazırlık süreci önemlidir, makale yayınlamadan önce yapılması gereken adımlar sunulacaktır.
- Sunum, slaytlar, canlı demo (Scoops ve ScienceDirect üzerinden) ve soru-cevap olacak şekilde düzenlenecektir.
- 04:16Yayınlamak İçin Neden ve Ne Yayınlamalıyız
- Bilimsel buluşları dünyayla paylaşmak, bilimsel dünyaya katkı sağlamak ve çalışma kayıt altına almak yayınlamanın temel motivasyonlarıdır.
- Akademik dünyada yayın yapmak önemli bir aktivite olup, kişisel motivasyonlar akademik yükselme, saygınlık ve görünümü artırmak olabilir.
- Hakemli dergilerde yayın yapmak için çalışmanın yeni ve orijinal sonuçlar içermesi gerekir, tekrarlanan çalışmalar yayınlanmaz.
- 06:54Hazırlık Adımları
- Hazırlık adımları sıralaması kişisel tercihe göre değişebilir, araştırma sürecinde farklı zamanlarda veya aynı anda yapılabilir.
- İlk adım olarak fon fırsatlarından haberdar olmak önemlidir, bu da hangi konuların desteklendiğini ve trendin nerede olduğunu anlamamızı sağlar.
- Mendeley'nin founding modülü sayesinde beş binin üzerinde uluslararası fon veren kuruluştan bilgi edinilebilir ve detaylı aramalar yapılabilir.
- 09:33İşbirliği ve Ortak Çalışma İmkanları
- Hazırlık aşamasında işbirliği fırsatlarını ve ortaklarını araştırmak önemlidir, doğru ortak seçildiğinde uluslararası ortak yazarlı yayınlar daha fazla etki alanına ulaşabilir.
- Mendeley'in gruplar ve profiller kısmını takip etmek, kamuya açık gruplara katılmak veya özel gruplar oluşturmak işbirliği fırsatları bulmada yardımcı olabilir.
- Özel gruplar, uzaktan çalışma durumunda tez danışmanı-öğrenci veya araştırma grupları için idealdir ve telif hakları sorunu olmadan doküman paylaşımı yapılabilir.
- 12:22Scopus Kullanımı
- Scopus, TÜBİTAK KULAK bir Macquar projesi ile Türkiye'deki üniversitelere sağlanan, kriterli bir seçim komitesi tarafından kontrol edilen bir indeks sistemidir.
- Scopus'ta dergi, kitap, konferans kayıtları ve patent bilgilerine ulaşılabilir, filtrelerle ülke, dil veya çalışma alanı gibi kriterlere göre arama yapılabilir.
- Yazar profillerini inceleyerek ortak çalışma yapabileceğiniz kişileri bulabilir, yazarların ortak çalışma kümelerini ve trendleri değerlendirebilirsiniz.
- 14:52Literatür Tarama Stratejileri
- Araştırmacılar için literatür taraması sürekli bir süreçtir ve bu konuda kütüphane kaynaklarından yararlanmak önemlidir.
- TÜBİTAK KULAK Mequal projesi, bilimsel kaynaklara erişim sağlar ve bu kaynakları iyi kullanmak zaman kazandırır.
- Google Scholar gibi platformlarda gelişmiş arama özelliklerini kullanmak, filtrelerle sonuçları daraltmak ve uyarı sistemlerini etkin şekilde kullanmak literatür taramasını optimize eder.
- 18:47Yayın Türleri ve Seçimi
- Araştırma yaparken hangi yayın türünü seçeceğimiz genellikle başlangıçta belirlenir.
- Temel yayın türleri arasında full article (araştırma makalesi) ve klasik makaleler yer alır, bunlar bütün aşamaları detaylı bir şekilde anlatır.
- Anlık bilim gerektiren alanlarda (örneğin COVID-19 ile ilgili çalışmalar) yazışma veya kısa konuşma gibi farklı yayın türleri tercih edilebilir, ancak hedeflenen derginin bu tür yayınları kabul ettiğini kontrol etmek gerekir.
- 19:50Derleme Makaleler ve Araştırma Öğeleri
- Derleme makaleleri alandaki son çalışmaları değerlendiren, genellikle alan liderleri tarafından dergilerin davetiyle yapılan ve en çok okunan/atıf alan yayın türleridir.
- Araştırma öğeleri (research elements) ise tam makale yerine araştırma sürecindeki çeşitli çıktıları yayınlayabileceğimiz yeni bir yayın türüdür.
- Mendeley Data, kendi veri setlerinizi depolayarak DOI numarası alıp tüm dünyaya ulaştırabileceğiniz bir platformdur.
- 22:38Dergi Seçimi ve Önemi
- İlk dergi 17. yüzyılda yapılmış olup, hakemli dergilerin amacı bilimsel çıktıların kayıt altına alınması, arşivlenmesi ve objektif bir şekilde test edilmesidir.
- Günümüzde 40 binin üzerinde hakemli dergi bulunmakta olup, doğru dergi seçimi kendi kredi biletimizi ve çalışmanın bilime katkısını artırmak için önemlidir.
- Dergi seçimi yaparken çalışma içeriği, kendi deneyimimiz, dil becerimiz ve ortak yazarların görüşüne dikkat edilmelidir.
- 25:36Dergi Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Araştırma sürecimizdeki referanslar bize hangi dergide yayın yapmamız gerektiğinin ipucunu verir.
- Hakemli değerlendirme sisteminin iyi işlediğinden emin olmak ve derginin amaç ve kapsamıyla çalışma arasında uyum olması gerekmektedir.
- Derginin son yayın politikasını ve okuyucu kitlesini kontrol etmek önemlidir, çünkü hedef kitlenizle uyumsuzluk olursa "desk reject" (masadan reddedilme) alabilirsiniz.
- 27:38Dergi Seçiminde Önemli Noktalar
- Yayın ve değerlendirme süresi önemli bir kriterdir; dergiler genellikle ortalama sürelerini yayınlar veya Scopus gibi kaynaklardan kontrol edilebilir.
- Akademik teşvik için makale yaparken zaman kısıtlaması olduğundan, yıllık sayı sayısı az veya çok başvuru alan dergiler değerlendirme sürecini uzatabilir.
- Açık erişim yayın yapmak isteyenler için derginin bu konuda destekleyip desteklemediği önemlidir.
- 29:36Dergi Sayfasının Önemi
- Dergi sayfası hem potansiyel hem de kesinleşmiş başvurular için sürekli incelenmesi gereken bir kaynaktır.
- Derginin beklentileri içeriksel ve format olarak sayfada belirtilir, bu bilgilere uyulmazsa reddedilme riski artar.
- Dergi sayfasını iyi bilmek, uygun dergileri seçmek için kritik öneme sahiptir.
- 30:09Şaibeli Dergiler
- Şaibeli dergiler, hakemlik sürecini etik ve güçlü bir şekilde yürütemeyen dergilerdir.
- Sahte dergiler, hiç yayın yapmayan ve sadece web sitesi olan dergileri ifade eder.
- Dergiler sonradan kendi kendine atıf, kayırma veya yayın gibi etik olmayan durumlara girebilir ve bu durumda da şaibeli olarak kabul edilirler.
- 31:42Şaibeli Dergilerin İpuçları
- Akademik yükseltme süreçlerinde "bir haftada, iki haftada" yayın teklifleri almak şüpheli bir işaret olabilir.
- Nitelikli dergiler, çalışmayı görmeden ortalama süreler dışında süre vaat edemez veya her alanda yayın kabul etmez.
- Scopus gibi indeksleri kontrol etmek, meslektaşlarla konuşmak ve alanları takip etmek şaibeli dergilerden korunmak için önemlidir.
- 32:34Türkiye'deki Şaibeli Dergiler Durumu
- Bir Türk yazarın çalışmasında, Türkiye şaibeli dergilerde yayın yapan ülkeler arasında üçüncü sırada yer almıştır.
- Türkiye, editöryel olarak şaibeli dergilerde yer alan ülkeler arasında ikinci sırada bulunmuştur.
- Bu durum, Türkiye'den araştırmacıların bu tür dergilere editör olarak görev aldığını göstermektedir.
- 33:42Dergi Seçiminde Metrikler
- Dergi seçiminde hem niteliksel hem niceliksel değerlendirmeler yapılması ve birden fazla ölçüt kullanılması önerilir.
- Scopus, Mendeley ve Sancisalet gibi kaynaklarda farklı metrikler sunulmaktadır.
- Atıf bazlı metrikler (CiteScore, Impact Factor) dışında, atıf öncesi etkiyi ölçen metrikler (sosyal medya paylaşımı, Mendeley'de eklenme sayısı) de geliştirilmiştir.
- 36:14Dergi Bulma Kaynakları
- Yerel seviye dergilerde yayın yapmak isteyenler için LCL Journal Finder sayfası kullanılabilir.
- Scopus'ta 77 milyon kayıttan oluşan bir veritabanı bulunmaktadır (yaklaşık 25-26 bin dergi, kitaplar, kitap serileri ve konferans kayıtları).
- Scopus'ta Source kısmında dergileri filtreleyerek, S-Score, yayın sayısı ve atıf alma oranına göre sıralama yapılabilir, ayrıca detaylı veriler Excel formatında indirilebilir.
- 39:03Scopus'ta Dergi Karşılaştırma ve Değerlendirme
- Scopus'ta dergilerin farklı yıllarındaki sertifikasyon ve değerlerini açılır menüden görüntüleyebilirsiniz.
- Scopus'ta dergileri karşılaştırmak için "Compare Sources" kısmından çeşitli metrikler kullanabilirsiniz.
- Dergileri karşılaştırmak önemlidir çünkü yüksek yayın ve atıf sayısına rağmen düşük saat skoru, homojen etki dağılımının olmamasını gösterir.
- 41:19Dergi Seçiminde Etik Standartlar
- Yeni yayın yapan akademisyenler için önemli bir uyarı: uluslararası etik standartlar çerçevesinde, bir makale bir dergiye gönderildiğinde, değerlendirme süreci sırasında başka bir dergiye gönderilemez.
- Olumsuz bir sonuç geldiğinde makale başka bir dergiye gönderilebilir veya geri çekilebilir.
- Research Academy, araştırma ve yayın süreçlerinde faydalı olacak ücretsiz modüller, eğitimler ve yazılar sunan bir platform olarak önerilmektedir.
- 43:15Scopus ve ScienceDirect Kullanımı
- Scopus ve ScienceDirect'te farklı arama stratejileri kullanılabilir; ScienceDirect, Elsevier'in 150 yıldır sunduğu 17 milyonun üzerinde dergi makalesini içeren bir platformdur.
- Arama yaparken "cognitive architectures" gibi terimlerin yan yana geçmesi için çift ayraç kullanmak sonuçları daraltabilir.
- Advanced arama seçeneği, arama sonuçlarını daha da özelleştirmek için kullanılabilir.
- 47:52Makale Detayları ve Ek Özellikler
- Makalelerin detay sayfasında önerilen makaleler, atıf veren makaleler ve diğer metrikler görüntülenebilir.
- Makalelerde altı çizili anahtar kelimeler tıklanabilir ve Topic Pages'a yönlendirilebilir, bu sayede ilgili terminoloji ve içerik hakkında bilgi edinilebilir.
- Alarmlar ve öneri sistemine üye olmak, ilgili alanlardaki güncellemeleri takip etmek için faydalıdır.
- 50:35Sciencerec Hesap Oluşturma ve Kişiselleştirme Özellikleri
- Sciencerec platformuna erişim için bir hesap açmanız gerekiyor, halihazırda Mendeley hesabı varsa bunu kullanabilirsiniz.
- Hesap oluşturmanın avantajı, kişiselleştirme çalışmaları için zamandan kazanmanızı sağlayacak özelliklerden yararlanabilmenizdir.
- Hesabınıza giriş yaptıktan sonra "My Commentations" kısmından yapay zeka ve massig learning teknolojilerine dayanarak size özel öneriler görebilirsiniz.
- 52:03Sciencerec'te Kişiselleştirme Özellikleri
- Hesabınıza giriş yaparak "Features" kısmından "On" konumuna getirerek haftalık makale ve kitap öneri sistemi açabilirsiniz.
- Yapılan arama aktivitelerine göre Sciencerec size güncel gelişmelerle besleyecek ve yeni içerikler eklendiğinde bilgi verecektir.
- "Search" kısmında "Set Source Alert" seçeneği ile belirli bir alanda alarm kurabilirsiniz, böylece yeni içerikler eklendiğinde bilgilendirileceksiniz.
- 54:11Scopus Platformu ve Özellikleri
- Scopus'ta 1700'lere kadar uzanan literatür taraması yapabilir, ayrıca yazar, işbirliği ortakları ve kurum araması yapabilirsiniz.
- Scopus'ta 16-17 milyon yazar profili ve 17 binin üzerinde kurum profili bulunmaktadır.
- Scopus bir indeks olduğu için tam metin değil, abstract ve diğer birçok alanda tarım yapabilmektedir.
- 55:50Scopus'ta Filtreleme ve Analiz Özellikleri
- Scopus'ta boolean bağlaçları kolayca kullanılabilir ve filtreleme seçenekleri daha çeşitli olup her yayın türü için filtreleme yapılabilmektedir.
- Yayınları inceleyebilir, atıf bilgilerini görebilir ve referanslarını kontrol edebilirsiniz.
- "Analyze Results" seçeneği ile yayın trendlerini görebilir, fon veren kuruluş bilgilerini inceleyebilir ve en çok bu alanda çalışmış yazarları görebilirsiniz.
- 58:26Scopus'ta Karşılaştırma ve Yazar Profili Özellikleri
- "Compare Sources" seçeneği ile dergileri atıf bazlı veya yayın sayısı bazlı metriklere göre değerlendirebilirsiniz.
- Scopus'ta indeksi bir dergide, kitapta veya konferans kataloğunda yayınınız olduğu zaman bir profiliniz oluşur.
- Yazar profilleri algoritmik sistem tarafından oluşturulur, ancak isim soyad değişiklikleri için manuel düzenleme yapılabilir ve ORCID ile entegre edilebilir.