Buradasın

Akademik Özgürlük ve Gazze Sorunu Üzerine Akademisyenlerin Sohbeti

youtube.com/watch?v=zRN9g_iLeZc

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir televizyon programı formatında olup, Kenan (tıp doktoru), Ahmet Türk Doğan, Mehmet Özkan ve Ebubekir Ceylan gibi akademisyenler arasında geçen bir sohbeti içermektedir.
Programın ana konuları iki bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde AY-1 İslam Ülkeleri Akademisyenler ve Yazarlar Birliği'nin hazırladığı, Batı ülkelerinde (ABD, Birleşik Krallık, Fransa, İngiltere, Almanya) akademik özgürlüğün nasıl baskılandığına dair rapor ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise 2023 yılında Gazze'de yaşanan olaylar, bu olayların dünya siyasetindeki etkileri ve 2024 yılı için Ortadoğu ve küresel siyasi analizler tartışılmaktadır.
Sohbette ayrıca İsrail'in Gazze'deki politikaları, akademisyenlerin bu konuda yaşadığı sansür, Batı üniversitelerinde Filistin konusundaki ifade özgürlüğünün kısıtlandığı durum, Amerika ve İngiltere'deki baskılar, Türkiye'nin diplomatik rolü ve 2024 seçimlerinin dünya siyasetine etkileri gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, Gazze çatışmasının bölgeselleşme potansiyeli, Körfez ülkelerinin güvenlik stratejileri ve uluslararası ilişkilerdeki çözümsüz sorunların artışı gibi konularda da görüşlerini paylaşmaktadır.

00:11Akademik Özgürlüğün Batı'da Etkisi: İsrail'in katliamı sırasında Batı'daki dünyanın en iddialı üniversitelerinde despotik bir rejim uygulandı.
Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, İngiltere ve Almanya gibi ülkelerde akademik hayat bu hadiseden nasıl etkilendi ve hangi araçlar kullanılarak despotik bir rejim uygulandığı incelenecek.
Ay-1 İslam Ülkeleri Akademisyenler ve Yazarlar Birliği raporu, bu durumun vehametini ortaya koyuyor.
01:22Yeni Bir Yıla Başlangıç: 2023 yılında Avrupa'nın ilk konvansiyonel savaşından ve 21. yüzyılın ilk soykırım girişiminden Gazze'de tanık olunuyor.
2024'un başlarında Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve çevreleyen ülkeler arasındaki gerginlikler ve bölgedeki pay hatları neleri etkileyecek?
Konuklar: Kenan, Ahmet Türk Doğan, Mehmet Özkan ve Ebubekir Ceylan.
02:27Tıp Doktoru Kenan'ın Katkıları: Kenan, Türk Tabipler Birliği'nin Gazze'de katliam devam ederken sadece bir tweet attığını ve bileği kurumun daha fazla tweet attığını belirtiyor.
Acil tıp uzmanı olarak, birçok afette ve depremlerde ilk giden ekiplerden olduğu için Gazze'de destek olmak istediğini ifade ediyor.
Türk Tabipler Birliği'nin Türkiye'deki birçok hekimiyi temsil etmediğini ve daha faal olması gerektiğini düşünüyor.
06:34Ay-1 İslam Ülkeleri Akademisyenler ve Yazarlar Birliği: Ay-1, 2011'de kurulmuş, bilinen olmayan ancak önemli iş yapan bir dernek olarak tanımlanıyor.
Rapor, 7 Ekim sonrası akademik özgürlüğün baskılandığını duyduklarında örneklerle su üstüne çıkarmak için hazırlanmış.
Antisemitizm suçlamasının araçsallığı ve İsrail haritası ile büyüyen bir durum olduğu belirtiliyor.
08:37Almanya'da Durum: Almanya'nın diğer ülkelerden farklı bir durumu var, bir günah çıkarma durumu hissediliyor.
Jürgen Habernas'ın İsrail ile dayanışma bildirisi imzaladığı ve baskı altında kaldığı, Gassan Hege'nin boykot ve yaptırımlarla ilgili söyleyişleri nedeniyle kitap fuarındaki ödülü geri çektiği belirtiliyor.
Almanya'nın özel durumu sebebiyle lobinin nasıl işlediğini anlamak mümkün.
11:10AY-1 Raporu ve Temel Felsefesi: AY-1'in temel felsefesi, Türkiye ile dünya genelindeki İslam dünyasındaki entelektüel bağları güçlendirmek ve ortak bir duruş sağlamak.
Rapor, sadece Türk Müslümanları değil, tüm dünyada bir otosansür oluşturuyor ve insanlar işini kaybetmekten, karakter suikaste uğramaktan ve uzun vadeli akademik kariyerlerinin bitmesinden korkuyor.
Batıda organize bir antiseemitizm ve antiholokost mekanizması var, her türlü eleştiriantisemitizm olarak suçlanıyor.
12:21Raporun Amacı ve Tarihsel Önemi: Raporun temel amacı, tarihe not düşmek ve geçirdikleri dönemden şahitlik etmek.
2007'de BM'nin kısmen tanıdığı soykırım sonrası, Gazze'de yaşanan ikinci bir soykırım yaşanıyor.
AY-1 olarak bu olayı tarihe not olarak bırakmak ve döneme düşecek bir yaklaşım oluşturmak istiyorlar.
13:01Batı'daki Durum ve İsrail Meselesi: Almanya'nın tarihsel travmaları nedeniyle çekingenlik göstermesi ve diğer ülkelerdeki entelektüel caminin İsrail meselesinde turnusol kağıdı oluşturması gözlemleniyor.
Üniversite rektörleri görevden alınması gibi olaylar raporda detaylı şekilde anlatılıyor ve ayrı bir web sitesinde PDF olarak sunuluyor.
Batı entelektüellerinin İsrail'i kural üstü, kural dışı ve dokunulmaz olarak görmesi net bir göstergedir.
14:02İsrail'in Tutumu ve Gazze'deki Olaylar: İsrail kendisini kurallara tabi olmayan, terör ve yaptıklarında sorumluluk duymayan bir devlet olarak hareket ediyor.
Edgar Moren gibi sosyologlar, Ukrayna'da iki senede 10 bin kişi öldürüldüğünü, Gazze'de ise iki ayda 23 binin üzerinde Filistinli sivilin öldürüldüğünü belirtiyor.
İsrail, Gazi 40 kilometre karelik bir alanı havadan ve karadan temizleyerek oraya boşaltma yapıyor, bu bir tür insanları yurtsuzlaştırma ve yerinden etme süreci.
15:22Soykırım Tanımı ve Gazze'deki Gerçekler: Bir olayın soykırım olarak nitelendirilebilmesi için öldürülen insanların sayısı önemli değil, hukuksal bir tanımı var.
Srebrenica'da 8.700 kişi öldürüldüğünde soykırım olarak kabul edildi.
Gazze'de yaşam hakkının engellenmesi, çocukların öldürülmesi, sivillerin vurulması ve BM kurumlarının vurulması soykırım unsurlarını taşıyor.
16:22Rusya-Ukrayna ve İsrail-Gazze Karşılaştırması: Rusya-Ukrayna çatışmasında iki sene ve iki ay süren süreçte çok sayıda çocuk ve sivil ölmüş, ancak sosyal medyada Gazze'deki çatışmalarda günde 136 çocuk öldüğü belirtiliyor.
Bir ülkenin bu kadar çok sivil öldürmesi durumunda genellikle büyük bir infial yaşanır, ancak İsrail'in durumunda bu olmuyor.
Ukrayna'da savaş başladığında herkes konuşmuş, ancak şimdi derin bir sessizlik var; İsrail konusunda konuşanlar cezalandırılıyor.
17:50Entelektüel Sessizlik ve Sistemsel Dönüşüm: Akademisyenler ve entelektüel toplum vicdandır, bunlar konuşmazsa kimse konuşmaz; çünkü fikir üreten ve toplumu yönlendiren insanlardır.
Soykırıma benzer bir hadisede yaşanan bu entelektüel camia sessiz kalması ve konuşanların hemen susturulması garip bir durumdur.
1990'larda Ruanda, Bosna ve Kosova'da yaşanan soykırımlar sonrası 2000'lerin başında Birleşmiş Milletler'de "egemenlik kavramını tartıştı" ve 2004'te "res sponsor proteleri koruma zorunluluğu" kavramı kabul edildi.
19:36İsrail'in Kural Dışı Durumu: İsrail kural dışı, kural kendini dışına gören bir durumda; Güney Afrika Cumhuriyeti uluslararası ceza mahkemesine bu konuyu götürdü.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri "o koltukta böyle bir adam oturmamalı" diyenlerin yerinden edildiği, BM'nin 70'den fazla personelini kaybettiği belirtiliyor.
Güvenlik Konseyi'nden geçmiyor çünkü Amerika ve İngiltere veto ediyor.
20:43Raporun Amacı ve Önemi: Bu rapor, dünyanın gözü önünde yaşanan sistemsel bir dönüşümün ve derin kırılmanın entelektüel ve akademisyenler boyutunu raporlamak istiyor.
Bu tür tarihi notları düşmek gerekiyor, çünkü bu konuda Hitler döneminde Almanya'da soykırımın kimlerin sessiz kaldığı, kimlerin destek verdiği gibi çalışmalar yapılmış.
İsrail Savunma Bakanı'nın "sadece Hamas değil, sadece Gazze değil, yeryüzünde Filistin'i destekleyen kimse kalmamalı" sözü, insanlık emaresi gösterenin soyu kurumalı dönüşümü.
21:59İsrail'in Sözcükleri ve Batı'nın Çifte Standartlılığı: Uluslararası hukuk uzmanları İsrail'in söylemlerinde soykırım niyetinin olduğunun altını çiziyorlar.
"İnsansı hayvanlar gibi tanımlamalar, yerlerinden, yurtlarından edeceğiz, hepsini yok edeceğiz" gibi söylemler soykırım çerçevesinde.
Batı adeta kendi iddiasından vuruldu ve İsrail, batı dünyası için en büyük kötülüğü yaptı; batı'nın iki yüzlülüğü, çifte standartlı ortaya çıkmış durumda.
23:44Amerika'da Otonom Sansür: Amerika Birleşik Devletleri'nde yerleşik Ortadoğu uzmanlarının %82'si otonom sansüre uğruyor.
Maryland ve George Washington üniversitelerinde yapılan ankette yaklaşık 1000 akademisyenin %82'si İsrail'e yönelik eleştirileri dile getirmekten çekindiğini, kendilerini sansürlediklerini açıkça ifade ediyorlar.
İsrail olunca her türlü yasa, anayasa bir şekilde rafa kaldırılıyor, ifade özgürlükleri kısıtlanıyor.
25:17Akademi Dünyasındaki Sınırlamalar: Akademi dünyasında destek amaçlı yapılan faaliyetlerin sindirildiği, antisemitik bir faaliyet olduğu, Yahudi öğrencilerin güvenliklerinin tehdit edildiği iddialarıyle kovuşturmaya tabi tutuldukları belirtiliyor.
Akademisyenlerin konuşmaları, seminerleri iptal ediliyor, bazılarının medyada hedef tahtasına konup günah keçisi ilan edildikleri söyleniyor.
Özgürlükler ülkesi Amerika'da bile İsrail konusu olunca bütün özgürlüklerin rafa kaldırıldığı tespit ediliyor.
26:34Amerika'da Üniversitelerde Filistin'e Desteğe Karşı Baskı: Konuşmacı, raporunun Aralık ayının başında yazıldığını ve Harvard, MIT ve University of Pennsylvania gibi üniversitelerin rektörlerinin kongrede ifade vermesi sürecinde olduğunu belirtiyor.
Amerika'da birçok üniversitede Filistin'e destek veren öğrenciler ve öğrenci birlikleri oluşmuş, Harvard'da 40 öğrenci Filistin lehine açıklama yapınca Harvard mezunları ve hedge fon yöneticileri bu öğrencilerin isimlerini istemişler.
Harvard'da 300 milyon dolarlık bağışın geri çekilmesi ve Amerikan senatörlerinin antisemitik tavırları sınırlamayan üniversitelere kamu fonlarının kesileceğine dair karar çıkarmasıyla büyük bir baskı yaratılmış.
29:47İngiltere'deki Durum ve Baskılar: İngiltere'de durum Amerika gibi, siyasi erk önce direksiyonu gösteriyor ancak sokaktaki insanlar ve gösteriler baskılara karşı bir şeyleri aşındırmaya çalışıyor.
İngiltere'de Balfour Deklarasyonu ile Filistin'de Yahudilere yurt verilmesi ve 1850'lerden itibaren İngiliz siyasetçilerle Yahudiler arasında yakınlaşma var.
İngiltere'de Evanjelik mezhebi, Hristiyanlıkla Yahudilik arasındaki husumeti kaldırmak için icat edilmiş bir mezhep olarak tanımlanıyor.
32:15İngiltere'deki Baskı Örnekleri: İngiltere'de Londra sokaklarında yüz binlerce kişinin katıldığı büyük gösteriler gerçekleşti ve bu kitlenin ağırlığı İngiliz hükümetini bazı şeyleri yapmaması gerektiğini hissettirmeye başladı.
İngiltere akademiasında da bir "iptal kültürü" var ve İsrail'i soykırımla suçlayan akademisyenlerin konuşmaları iptal ediliyor.
Oxford'daki meşhur akademisyen Avi Schlaim'in Liverpool'daki bir üniversitede hukuk konuşması iptal edildi ve adam "kampüslerdeki ifade özgürlüğüm kısıtlandı" diyerek durumu açıkladı.
35:02IDN'in Etkileşimleri ve Küresel Durum: IDN'in diğer Müslüman ülkelerle etkileşimleri var ve bu konuda konuşulduğu, farklı konularında etkileşim çabası gösterildiği belirtiliyor.
IDN'de dört'e yakın üye ülke var ve Türkiye'de uluslararası vakıf statüsüne sahip bir kuruluş olarak yurt dışında ofis açabilme ayrıcalığı bulunuyor.
Filistin konusunda akademisyenlerin konuşabildiği ülkeler ve konuşamadığı ülkeler var; Türkiye'de sosyal ve siyasal destek nedeniyle daha rahat konuşulabildiği belirtiliyor.
37:57Akademik Ortamda OtoSansür ve Karakter Suikasti: Türkiye'de bir akademisyenin sosyal medya tweeti nedeniyle uluslararası bir dergiye gönderdiği makalenin inceleme alınmadan reddedilme ihtimali var.
Sosyal medyadaki tweetler veya mesajlar, akademisyenlerin akademik geleceklerini karartabilir ve karakter suikastı oluşturabilir.
Amerika'da bir WhatsApp grubunda üst düzey yöneticilerin antisemitik söylemleri olan kişileri işten çıkarmak için etiketleme faaliyetleri görülüyor.
40:27İsrail'in Propagana Savaşı ve Kaybettiği Kredisi: İsrail'in propagana savaşı kaybediyor, gerçekler konuşuyor ve uzaydan çekilen fotoğraflar, Gazze'deki olayları ortaya çıkarıyor.
İsrail'in ilk hafta saldırganlık için bir kredi verilmesine rağmen, bir hafta sonra işgal ve katliama geçmesiyle bu krediyi kaybetti.
Ateşkes isteyenler bile antisemitizmle suçlanıyor, "çocuklar ölmesin" diyenlerin bile karşılaştığı durum ilginç.
42:49Türkiye'nin Rolü ve Destek Önerileri: YÖK Başkanı, Batı üniversitelerinde Filistin meselesinden dolayı baskıya uğrayan akademisyenlere kapının açık olduğunu belirtti.
Türkiye'de, çatışma alanlarında ve İslam dünyasındaki çalışma alanlarındaki akademisyenler için destek fonları oluşturulması öneriliyor.
Gazze'deki akademisyenlerin Türkiye'ye gelmeleri için diplomatik destek ve üniversitelerle entegrasyon sağlanması gerekiyor.
43:51Antisemitizm ve Müslümanlar: Antisemitizmin muhatabı olarak müslümanlar gösteriliyor ve Yahudi karşıtlığı eşittir müslümanlar şeklinde algılanıyor.
İsrail, 1949 Cenevre Sözleşmesi'ni ve diğer savaş sonrası metinleri kendilerine yararlı olduğunda kullanıyor.
70, 90 ve 1492 yıllarındaki katliamların hepsinde kucak açan insanlar müslümanlar olmasına rağmen, bu gerçekler antisemitizm tartışmasında yer almıyor.
45:25İsrailli Lobinin Etkisi: John Murchier ve Stephen Walt, 2000'lerin başında "İsrail Lobisi" adlı kitap yazmışlar ve Amerikan siyasetinde İsrail lobisinin etkisini vurgulamışlar.
Kitapta, Amerika'nın kendi çıkarlarına göre hareket etmesi gerektiği, bazen İsrail'e hayır demesi gerektiği belirtilmiş.
Kitap yazanlar, Harvard'dan dünyada realizmin en önde gelen isimlerinden olup, kitaplarının ardından karakter suikasına geçmeye çalışılan kişiler.
46:48İsrail Tabusunun Kırılması: İsrail tabusunun kırılması gerekiyor; İsrail normal bir BM üyesi devlet olduğu için diğer devletler gibi eleştirilmeli.
İsrail endüstrisi ve akademide çok güçlü, özellikle Batı'da Yahudilerin akademik dayanışması fazla.
Dünyada derin bir entelektüel fakirlik yaşanıyor, küresel sistem ve bölgesel düzenler yıkılmış durumda.
48:13Akademik Özgürlük ve Sansür: Akademisyenler bu konuda sansüre tabi tutuluyor, kitleler ise daha özgür ve Batı'da yüzbinlerce insan sokağa çıkıp dile getiriyor.
İslam dünyasında bu konuda mekanizmalı bir dayanışma gerekiyor, sadece devlet değil iş dünyasından da destek olması gerekiyor.
Antisemitizm kavramı, Semitik halklara karşı düşmanlık anlamına geliyor, Araplar ve Yahudiler de Semitik halklar olmasına rağmen bugün bu kavram sadece Yahudi düşmanlığı olarak kullanılıyor.
50:50Akademik Özgürlük Raporu: Rapor daha çok olumsuz örnekleri not etmeye çalışmış, akademik özgürlüklerin nasıl sınırlandığına dair örnekler vermiş.
Sınırlamalara rağmen omurgalı duran akademisyenlerin hikayeleri de ön plana çıkıyor.
Örneğin İskoçya'daki St. Andrew Üniversitesi rektörü Stella Maris, Filistinlilerin bir apart rejimi altında yaşadığını ifade ettiğinde baskı görse de tavrından geri durmuyor.
52:55İslam Dünyası ve Akademik Fonlar: Suudi Arabistan ve Katar gibi ülkelerin Amerika'daki iyi üniversitelere ciddi fonlar aktardığı, kürsüler kurdukları biliniyor.
Bu fonlamaların artık İslam dünyasındaki, belki Türkiye'deki üniversitelere gitmesi gerekiyor.
İslam dünyasının bu fonları akademik özgürlük için kullanması, sansür ve otosansüre uğrayan özgürlükleri korumak için mekanizmayı işletebilir.
54:09Ortadoğu'nun Tarihsel Perspektifi: Ortadoğu'ya şeklini veren en önemli olay Birinci Dünya Savaşıydı.
Birinci Dünya Savaşı'nın öncüsü olarak kabul edilen 1853-56 arasındaki Kırım Savaşı'nın sebebi Kudüs'teki kutsal yerlerin kontrolüydü.
Günümüzdeki hadiseler bölgesel olarak paralel görünse de, şu anda daha kontrollü olarak ilerlediği düşünülüyor.
56:28Ortadoğu Bölgesinin Durumu: Ortadoğu, küçük ve geniş tanımlı iki farklı şekilde görülebilir; geniş tanımlı Ortadoğu'ya Yemen ve Kuzey Afrika ülkeleri de dahildir.
Bölgede farklı etnik ve dini azınlık grupları bulunmakta olup, bu durumun bir vekalet savaşıyla daha farklı bölgesel bir çatışmaya dönüşebileceğine dair endişeler vardır.
Iran meselesine doğrudan girmese de, Lübnan'daki Hizbullah ve Yemen'deki Husiler gibi aktörlerle mesele devamlı sıcak bir ortamda tutulmaktadır.
58:00Ortadoğu'nun Geçmiş ve Gelecek: 17 Aralık 2010'da Boğazii'nin kendini Tunus'ta yakması ve Arap Baharı'nın başlaması ile 7 Ekim 2023'te Gazze'de yaşanan Hamas-İsrail çatışması arasında, Ortadoğu'da statükonun bozulduğu ancak yeni bir düzende oluşmadığı bir gelgit dönemiydi.
Bu dönemde Filistin meselesi kenara bırakılmış, Yemen, Suriye, Irak ve Libya'da devlet krizleri yaşanmıştır.
Arap Baharı tamamen bitmiş ve yeni bir bölge sezonu kurmaya çalışırken, Gazze meselesi merkeze gelmiştir.
1:01:25Türkiye'nin Dış Politikası: Türkiye'nin son on yılı bir ara döneme dönüştüğü, 2013'teki Gezi olayından 2023'teki seçimlere kadar Batı'da oluşturulan Erdoğan iktidar indirme çabası olduğu düşünülmektedir.
Batı ile yeni bir sayfa açılmış, Türkiye'nin dış politikasında da yeni bir sayfa açılmıştır.
Türkiye, 2023 yılında Amerika, Rusya ve Ukrayna ile aynı anda konuşabilen tek NATO ülkesiydi, şimdi de Hamas'a terör örgütü demeyen, İsrail'de savaş suçu işliyor diyen tek NATO ülkesidir.
1:03:16Türkiye'nin Arabuluculuğu ve Gelecek Beklentileri: Türkiye, Azerbaycan-Ermenistan ve Bosna-Sırbistan gibi konularda arabuluculuk yaparak şeffaf bir dış politika izlemektedir.
Türkiye'nin bu politikasının zamanla artacağı, daha dingin bir süreç yaşanacağı ve kavgaların daha az görüleceği beklenmektedir.
2024 yılında düzen kurucu diyalog ortamının artacağı, sert eleştiri olsa bile diyalog ortamının artacağı bir yıl olacak.
1:05:11Seçimlerin Etkileri: 2024 yılında dünya nüfusunun %41'ini ve gayri safi yurtiçi hasılasının %42'sini temsil eden 40 ülkede seçimler olacak.
Amerikan seçimleri bir kırılma noktası olabilecek bir seçime gelmektedir.
Trump aday olabilir ve kazanırsa, bu aynı zamanda Amerika'da iç çatışmayı, iç rekabet ve iç kavgayı derinleştirecektir.
1:06:18Amerika Birleşik Devletleri'nin Siyasi Durumu: Amerika Birleşik Devletleri'nde iç kavga derinleşti ve Trump'a karşı birçok davada baskınlık gösterildi.
Amerika'da kimin iktidara geleceği artık öngörülemez hale geldi ve siyasal anlamda kimin geleceği son derece belirleyici bir hale geldi.
Amerika, siyasal açıdan bir üçüncü dünya ülkesine dönüyor ve seçimlerin sonucu ülke projeksiyonunu belirleyecek.
1:07:24Seçimlerin Etkileri ve Bölgesel Riskler: Amerika Birleşik Devletleri'ndeki seçimler ve dünyanın yarısını temsil eden yerlerde yapılacak seçimlerin bölgede tezahürü olacağı belirtiliyor.
İran, Irak, Yemen ve Suriye gibi ülkelerde seçimlerin etkileri ve riskler değerlendiriliyor.
1:08:10Batı'daki Olumlu Örnekler ve Eleştirel Düşünce: Jürgen Habermas, eleştirel düşüncenin en önemli isimlerinden biri olarak İsrail'i destekleyen bir bildiriye imza attığında ciddi bir tepki topladı.
Habermas'ın imza attığı metinde İsrail işgaline hiç atıf yapmadığı için 170 akademisyen karşı bir imza attı.
Batıda farklı kökenlerden gelen olumlu örnekler ve Harvard'da rektörlerin sorguya çekilmesinden sonra 570 imza toplanması gibi durumlar vurgulanıyor.
1:09:48AY-1'in Rolü ve Türk Akademisi: AY-1 (İslam ülkeleri akademisyen ve yazarlar birliği) uluslararası düzeyde bir network oluşturmayı planlıyor.
AY-1, Kasım ayında İstanbul'da Beyazıt Meydanı'nda 100'den fazla akademisyenin katıldığı bir cübbeli eylem düzenledi.
Türk akademisinde bazı akademisyenlerin geri durduğunu veya ön plana çıkmadığını gösteren bir durum vurgulanıyor.
1:11:58Filistin Meselesinin Dönüşümü: Yakın zamana kadar Hamas'ın bir terör örgütü olduğu algısı Türk akademisinde de vardı, ancak Türkiye Cumhurbaşkanı'nın omurgalı durması ve Hakan Fidan'ın ifadeleri önemli bir dönüşüm sağladı.
Filistin meselesi 100 yıl önce ümmetin meselesi iken, İsrail'in kurulmasından sonra Filistinlilerin meselesi oldu ve yakın zamana kadar Hamas'ın meselesine indirgenmek isteniyordu.
Son süreçte yaşanan kırılmadan Filistin meselesi tekrar dünyanın meselesi haline geldi ve Müslüman halklar bunu sahiplenmeye başladı.
1:16:34Filistin Meselesinin Medya Temsilciliği: Filistin meselesine ilişkin temel bilgilerin çoğunluğu İsrail medyasından veya onların kontrolündeki kanallardan alınmıştır.
Avrupa Birliği, ABD ve BM gibi kurumlar yerleşimciler meselesini eleştirir ve raporlar çıkarır, ancak bu haberler küresel gündeme taşınmamıştır.
Medya ve akademi, medyanın getirdiği gündemle beslenen bir mekanizma olarak işlev görmekte, doğrudan çalışma yapanlar dışında bu konuda yetersiz kalabilmektedir.
1:17:31İsrail'in Filistin Topraklarına Yerleşimciler Yerleştirme: İsrail, Filistin topraklarına yaklaşık bir milyona yakın yerleşimci yerleştirmiştir ve bu nüfus her sene artmaktadır.
Bu durum, toprağın alınması ve hırsızlık olarak değerlendirilmelidir.
7 Ekim tarihi, Filistin meselesinde ciddi bir kırılma noktası olarak görülmektedir.
1:18:03Filistin Siyasetindeki Dönüşüm: 7 Ekim itibariyle Hamas, Filistin adına konuşmaya başlamış ve Gazze, Filistin olarak kabul edilmiştir.
Filistin meselesinde çözüm bulunmadan bölgede düzen kurma imkanı yoktur çünkü bu mesele herkesi etkilemektedir.
7 Ekim sonrasında küresel anlamda Filistin meselesine dikkat çekici bir şekilde bir uyanış olmuştur.
1:19:10Filistin Meselesinin Küresel Gündeme Dönüşü: BM dahil birçok kurum Filistin meselesine ilgi göstermeye başlamıştır.
İnsanların, çocukların ölümü, hastanelerin bombalanması gibi insanlık dışı olaylar gözler önüne serilmiş ve "bu kadar yeter artık" diye düşünülmüştür.
İsrail'in en istemediği durum gerçekleşmiş, Filistin meselesi dünya gündeme tekrar girmiştir.
1:20:18Gazze ve Filistin Meselesinin Yeni Boyutu: Gazze, açık bir cezaevi gibiydi; giriş-çıkış zor, insanların temel ihtiyaçları karşılanmıyordu.
Filistin meselesinde ciddi bir kırılma yaşanmıştır.
Antisemitizm etiketiyle İsrail'in katliamının nasıl örtbas edildiği ve sansür uygulandığına dair raporlar hazırlanmıştır.
1:22:51Batı'da Yahudi Aktivistlerin Filistin Meselesine Katkıları: İngiliz Yahudi aktivist Naomi Lipnik, Filistin'in işgalini ve zulmü duymaya tahammülleri olmadığını ifade etmiştir.
Batı dünyasında Yahudi aktivistlerin Filistin meselesine dikkat çekmesi önemli bir etki yaratmıştır.
İsrail'in "soykırım" kelimesini tekelleştirmeye çalıştığı, ancak Gazze'de İsrail'in kendisinin soykırım yaptığı iddiaları ortaya çıkmıştır.
1:24:37Amerika Seçimlerinin Bölgeye Etkisi: İrak, 1948'e kadar bölgede en fazla Yahudiyi barındıran ülke olmuş, Osmanlı döneminde ise Selanik'den sonra en fazla Yahudi'nin yaşadığı yer Bagdat'tı.
İrak, Ortadoğu'nun mikrokozunu oluşturuyor; Kürd, Arab, İranlı, Şii, Sünni, Yezidi gibi etnik ve dini unsurları barındırıyor.
İran, ABD ve İsrail'i söylemsel olarak tehdit etse de fiili olarak herhangi bir aksiyon almamaktadır, bunun yerine piyonlar üzerinden vekalet savaşları yürütülecektir.
1:28:13Gazze Çatışmasının Küresel Etkileri: Gazze çatışmasının küresel anlamda ciddi oyun bozucu yönleri vardır, özellikle Hindistan'daki G20 toplantısındaki küresel enerji hatlarının haritasında görülen projeler açısından.
Gazze'nin ve açıklarındaki Doğu Akdeniz Levant bölgesindeki doğalgaz kaynaklarının ele geçirilmesi veya Gazze'nin insansızlaştırılıp Dubai gibi bir liman şehrine dönüştürülmesi gibi devasa projeler bulunmaktadır.
Çatışma, İsrail'le normalleşen Arap ülkelerinin durumunu dondurmuş ve küresel olarak oyun bozucu bir yapı oluşturmuştur.
1:30:39Bölgesel Savaş Potansiyeli: Dünyası savaşının sıcaklığı yitirmiş olsa da, bölgesel bir savaşa dönüşme potansiyeli hala korunmaktadır.
Potansiyel olarak Yemen, Hüsiler ve ardından İran'ın müttefikleri olan Hizbullah-Lübnan bölgesine sıçrayabileceği düşünülmektedir.
Gaz çatışmasının bölgeselleşmesi için gerekli faktörler mevcut değildir; İran girmeyecek, Türkiye, Mısır ve İsrail de böyle bir niyeti yoktur.
1:30:34Ortadoğu'nun Stratejik Önemi: Ortadoğu gerçekten çok kritik bir bölgedir ve Körfez, Kızıldeniz ve Yemen bölgesi stratejik öneme sahiptir.
Bu bölgede tarihsel olarak baharat ve kahve ticaretinin yapıldığı önemli rotalar bulunmaktadır ve günümüzde hala dünya ticareti için kritik bir öneme sahiptir.
Amerika, Ortadoğu'da fiziksel olarak gitmiş olsa da, bu kriz vesvesesiyle tekrar bölgeye konumlandırmayı tercih etmiştir.
1:32:12Türkiye ve Irak Arasındaki Kalkınma Koridoru: Türkiye-Irak arasındaki konuşma trafiğinin artması ve kalkınma koridoru meselesi en temel meseledir.
Kalkınma koridoru, Körfez, İsrail ve Batı arasındaki Akdeniz-Avrupa hatına dahil olmayan Irak ve Türkiye için önemli bir fırsat sunmaktadır.
Basra'dan başlayarak kalkınma koridoru üzerindeki gelişmeler, bölgede düzen kurma açısından önemli bir adımdır.
1:33:02Suriye ve Körfez Meselesi: 2024'te Suriye meselesinde büyük bir dönüşüm görülmemektedir çünkü sorunun çözümü için hazır bir aktör bulunmamaktadır.
Körfez, güvenlik şemsiyesini garantiye almak için yeni bir yol arayışındadır çünkü petrol üretiminin bir süre sonra biteceği endişesi vardır.
Körfez, Amerika ve İngiltere'ye güvenlik şemsiyesi eskisi kadar güvenmediği için Hindistan, İsrail gibi farklı aktörlerle temaslar kurmaktadır.
1:34:54Mısır ve Gazze Çatışmasının Etkileri: 2024'te en yakın takip edilmesi gereken ülkelerden biri Mısır'dır, özellikle 5 Aralık'ta yapılan seçimlerde Sisi'nin yeniden kazanması önemlidir.
Gazze'deki çatışmaların en net etkisi Mısır'a gidecektir ve bu etki hem negatif hem de pozitif olabilir.
İsrail'in ilk baştaki planı Gazze'yi ikiye bölmek, kuzeyini boşaltıp güneyde güvenlik sorunu oluşturarak insanların Sina Yarımadası'na ve oradan Mısır'a gitmesini sağlamaktı.
1:36:25Kuzeydeki Gelişmeler: Kuzeyde takip edilmesi gereken konu Rusya'dır.
Karabağ'da yaşanabilecek potansiyel bir çatışma ve Ermenistan'ın işgalindeki toprağın kurtarılması süreci önemlidir.
Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı ve Suriye'deki durumu da dikkatle takip edilmelidir.
1:36:56Ukrayna Savaşı ve Batı Desteğinin Azalması: Ağustos'tan sonra Rusya'nın Ukrayna'ya yaptığı saldırı başarılı olamadı ve savaş biraz Rusya lehine dönecek.
Batı desteği kısmen azalacak çünkü Filistin meselesi ve diğer konular nedeniyle savaş bir bitmeyen savaşa dönüyor.
Almanya, ilk başta Amerika'nın vagonuna binmiş olsa da, Rusya'yı stratejik değil taktiksel bir tehdit olarak görüyor ve bu durumda Amerika ile Batı Avrupa arasında ayrışma olabilir.
1:39:44Amerikan Seçimleri ve Uluslararası Etkileri: 2024'teki Amerikan seçimlerinin sonucu, 2025'ten sonra Amerika'nın genel yönelimini belirleyecek.
Biden, savaşın bitmesini istiyor ancak İsrail konusunda lobi etkisi var ve Biden son bir aydır Amerika'nın kullandığı dille İsrail konusunda ayrışma gösteriyor.
Biden'in seçimini kaybedeceği tahmin ediliyor, Trump kazanırsa durum farklı olabilir.
1:42:04Çin'in Kuşak Projesi ve Tayvan Meselesi: İtalya'nın Kuşak Projesi'nden çıkması gibi, yavaş yavaş daha fazla ülke bu projeden çıkacak.
Tayvan meselesi bir Pandora kutusu olduğu için Çin'in doğrudan müdahale etmesi stratejik intihar olur.
Ukrayna savaşından dolayı Çin en az on yıl kazandı ve bu süre içinde pratik anlamda alan genişletmeye ve dünyada iş yapmaya devam edecek.
1:44:50Uluslararası Sistem ve Gelecek Beklentileri: Son otuz yılda dünya sesinde çözülen sorun yoktur, her sorun anında yerel, bölgesel ve küresel katmanlarıyla sistemsel hale geliyor.
Ülkeler artık daha sorun çıkardıkları bir şeye doğru gitmek istiyorlar.
2024'te genel olarak daha sakin bir durum bekleniyor, ancak makro dengeleri etkileyen olaylar (Trump'ın gelmesi, Çin'in Tayvan'a müdahale etmesi) olabilir.
1:46:38Türkiye'nin Diplomatik Rolü: Türkiye, kamuoyuna çok mal olmayan önemli bir diplomasi yürüttüğünü inanılıyor.
Türkiye'nin tutumu önemli olup, Hamas'ın terör örgütü olmadığı, yerleşimcilerin gaspçı ve işgalci olduğu ifade ediliyor.
Türkiye'nin Avrupa Birliği ülkelerinde işgal altında yaşayanların gaspçı olduğu söylemini yayması ve işgalcilerin AB'ye girişlerinin sorunlu olması gerektiği düşünülüyor.
1:48:17Uluslararası Hukuk ve Bilinçlendirme: İşgal edilmiş topraklar olduğu ve Birleşmiş Milletler kararlarına rağmen işgallerin yapıldığı açıkça ifade edilmeli.
Yedi Ekim'den sonra yüzbinlerce yerleşimci kaçtığı ve İsrail'den beşyüz bine yakın insanın göç ettiği veya göçe hazırlandığı söyleniyor.
Türkiye ve İslam dünyasında kamusal ve kitlesel bir bilinçlendirme yapılması gerektiği, toplumda Gazze'den bahsetmeyen ve dramı görmezden gelenlerin olduğu belirtiliyor.
1:50:53Akademik İşbirliği ve Sorumluluk: İsrail üniversiteleri ve akademisyenlerle işbirliğinin kesilmesi ve Filistinli ile İslam dünyasındaki kuruluşlarla sıkı bağlar kurulması gerektiği vurgulanıyor.
Sağlık bakanlığının Gazze'ye giremese de gönderdiği acil sağlık hizmetlerinin uluslararası akredite olduğu belirtiliyor.
Akademi'nin görünürlüğünü artırmak, kütüphanelerdeki dergilerde ve yabancı yayınlarda daha fazla söz sahibi olmak gerektiği vurgulanıyor.
1:56:02Akademik Özgürlük ve Yayımlama: Akademide yükselme kriterlerinin önemli köşe başlarının belli dobiler tarafından kurulduğu belirtiliyor.
Ermeni meselesinde Türk tezini savunmanın yayınlanması mümkün olmadığını, ancak Osmanlı'ya sömürgeci bir devlet denmesinin hemen yayınlanabileceğini örnek veriyor.
İslam dünyasının kendi dizinlerini, sözlüklerini ve kavramlarını oluşturması gerektiği vurgulanıyor.

Akademik Özgürlük ve Gazze Sorunu Üzerine Akademisyenlerin Sohbeti

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir