Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan tıp eğitimi formatında olup, özellikle tıp sınavlarına hazırlanan öğrencilere yönelik bilgiler içermektedir.
- Video, ağız ve baş boyun hastalıkları ile tiroid hastalıkları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İlk bölümde loko plak, eritroplaki, ağız ve dudak kanserleri, diş tümörleri ve tükürük bezi hastalıkları ele alınırken, ikinci bölümde baş boyun tümörleri (benim tümörleri, muko-epidermoid karsinom, adenoid kistik karsinom, anjiyo fibrom) incelenmektedir. Son bölümde ise nazofarenks, paranazal sinüs ve larenks kanserleri ile tiroid hastalıkları (Graves hastalığı, guatr, tiroid tümörleri) detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Video, her bir hastalığın histopatolojik özellikleri, risk faktörleri, klinik semptomları, prognozları ve coğrafi etkileri hakkında bilgiler içermektedir. Özellikle tiroid hastalıklarının seyri sırasında ortaya çıkabilecek tirotoksikozlar ve larenks kanserlerinin prognozunu belirleyen evreler gibi sınavlarda çıkabilecek önemli konulara odaklanılmaktadır.
- 00:01Loko Plak ve Özellikleri
- Loko plak, ağız içerisinde sınırı düzgün olmayan beyaz bir plak şeklinde ortaya çıkar ve altta yatan nedenler tütün, kronik irritasyon, alkol kullanımı ve HPV olabilir.
- Loko plak, ağız içerisindeki epitede önce kalınlaşma olup, biyopsi sonucunda yüzeyinde keratin birikimi ve dökülmüş hücrelerin biriktiği görülür.
- Loko plak, hücrelerin büyümesi, mikroplastik oranının bozulması, nükleusların büyümesi ve daha koyu boyanması gibi atipi kriterlerini ortaya çıkaran bir lezyondur.
- 01:37Loko Plak ve Malinite İlişkisi
- Loko plak, ağız oran kabite dudak kanserlerinin sıklığını artıran bir durumdur ve önce epitelde displa değişiklikler daha sonra malinite ortaya çıkar.
- Loko plak zemininde ortaya çıkan malinite, çok katlı yaslı epitelden ortaya çıkan epidermoid karsinom (hücreli karsinom veya yassı hücreli karsinom) olabilir.
- Eritroplaki, sınırları daha net çizilebilen ve enfeksiyon gibi görünen bir lezyondur, ancak loko plak premalidir ve potansiyeli loko plak den daha fazladır.
- 03:45Ağız Kavite ve Dudak Kanserleri
- Oral kavite ve dudak kanserleri daha çok belli bir yaşın üzerinde ortaya çıkar, ancak kanserler genellikle ileri yaşlarda görülür.
- Dudak kanserlerinin görülme ihtimali oral kavite kanserlerinden daha sıktır ve dışta güneşe maruz kalması temel nedenlerden biridir.
- Oral kavite kanserleri dudak kanserlerinden prognoz olarak daha kötüdür ve ağız tabanı kanserleri en kötü prognoz sahibidir.
- 05:49Diş Tümörleri
- Diş tümörleri, dişin yüzeyini örten epitelden ortaya çıkan epitel tümörlerdir.
- Odontoma, dişte görülen en sık odontojenik tümördür ve diş yüzeyini örten enamel epiteinden ortaya çıkar.
- Aneroblastom, odontojenik epitelden epitel bir tümör olarak karşımıza çıkar ve genellikle beyin tümörler olarak kliniğe yansır.
- 06:32Tükürük Bezi Hastalıkları
- Majör tükürük bezleri parotist, sup, mandibular ve suplingual bezlerdir, minör tükürük bezleri ise ağız içerisinde mukozanın altında dağınık halde çok sayıda yer alır.
- Tükürük bezi hastalıklarının en sık çıktığı tükürük bezi parotisttir ve tükürük bezinin enfeksiyonları da en sık parotisten ortaya çıkar.
- Tükürük bezi enfeksiyonları viral (paramiks virüsü) ve bakteriyel (tükürük bezi taşları) olabilir, viral enfeksiyonlar daha sıktır.
- 10:16Tükürük Bezi Tümörleri
- Tükürük bezlerinin en sık görülen tümörü pleomorfik adenomdur.
- Pleomorfik adenom, çok yüzlü, çok yönlü bir tümördür ve tükürük bezlerinin en sık görülen tümörüdür.
- Parotisten ortaya çıkan tümörlerin en sık görülen tipi pleomorfik adenomdur, ancak minör tükürük bezinden ortaya çıkan bir tümörün marina olma ihtimali majör tükrük bezinden ortaya çıkana göre daha fazladır.
- 11:46Tümörlerin Cinsiyet Bazında Dağılımı
- Tümörler genellikle erkeklerde görülür, ancak bazı organlarda farklılık vardır.
- Meme tümörleri, tükürük bezi tümörleri, menenjiyonlar ve feokromositoma kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.
- Tümörler genellikle mikroskoptaki görüntüsüne dayalı olarak isimlendirilir ve birden fazla komponent içerdiği için mix tümör terimi de kullanılabilir.
- 13:44Benim Tümörler
- Benim tümörler genellikle kapsüllüdür ve kapsülü aşan tümörlerde malign potansiyel ortaya çıkar.
- Benim tümörler genellikle bir öncü lezyondan başlar ve manitaya doğru ilerlerler, ancak benim bir lezyondur ve öyle kalırlar.
- Memenin fibroadenomu ve tükürük bezi tümörü benim olmasına karşın malign potansiyel taşıyabilir ve tanındığında çıkarılır.
- 15:17Tükürük Bezi Tümörleri
- Tükürük bezi tümörleri genellikle sınırlı kitlesel lezyonlar olarak gelişir ve kıkırdak benzeri alanlar içerir.
- Vartin tümörü erkeklerde daha sık görülür ve sigara ile ilişkilidir.
- Tükürük bezlerinin en sık görülen malign tümörü muko-epidermoid karsinomdur ve hem mukus içeren hücreler hem de epidermoid karsinom alanları içerir.
- 21:33Nazofarenks Tümörleri
- Anjiyo fibrom benim bir tümördür, hem damar hem de fibroz komponentleri içerir ve cerrahisi çok kanayan bir tümördür.
- Epstein-Barr virüsü özellikle Afrika'da epidemik olarak karşımıza çıkar ve çocukluk çağının en sık karsinomunu oluşturur.
- Epstein-Barr virüsü nazofarenksin kendi içerisine girer ve burada çoğalmak suretiyle bir karsinoma neden olur.
- 24:00Nazofarenks ve Paranazal Sinüs Kanserleri
- En sık görülen nazofarenks kanseri keratinize hücreli karsinomdur, bu tümör ileri yaşlarda görülür ve en az sensitif tümördür.
- Epstein-Barr virüsü ile en ilişkili olan nazofarenks kanseri in diferansiye karsinomdur, bu da en az radyo-sen tipini oluşturur.
- Paranazal sinüslerde tümör görülme ihtimali nadirdir ancak var ise mali olma potansiyeli yüksektir.
- 25:53Larenks Kanserleri
- Larenks kanserlerinde sık görülen lezyonlar şarkıcı modülü ve papillomlardır, papillomlar HPV virüsüne bağlı olarak ortaya çıkar.
- Larenks kanserlerinin en sık görüldüğü yer kord vokallerdir ve erkeklerde daha sık görülür.
- Larenks kanserlerinin en sık görülen histopatolojik tipi, vokallerin üzerini örten epitelden köken alan çok katlı yassı hücreli karsinomdur.
- 28:21Larenks Kanserlerinin Özellikleri
- Larenks kanserleri en sık ses kısıklığı ile ortaya çıkar ve aerodistik ya da akciğerlerde ikinci bir tümör olasılığı artabilir.
- Epitel kanserler öncelikle lenf tonlarına metastaz yapar, hematojen metastazlarını öncelikle akciğere yaparlar.
- Larenks kanserlerinde prognozu belirleyen parametre hastanın tanı anında içinde bulunduğu klinik evredir.
- 31:57Tiroid Fizyolojisi ve Anomalileri
- Tiroid, irili ufaklı folikül yapılarından oluşur ve folikül hücreleri T3 ve T4 tiroid hormonlarını, para foliküller hücreleri ise kalsitonin salgılar.
- Tiroidin en sık konjenital anomalisi duktus kisidir, ektopik tiroidin en sık görüldüğü yer ise köktür.
- Tirotoksikozun en sık nedeni Graves hastalığıdır, tiroid kanserleri ve tiroiditlerde ortaya çıkan tirotoksikozlar geçici natürdedir.
- 36:04Graves Hastalığı
- Graves hastalığı, tiroid yönünde gelişim gösteren teapomudur ve tiroid hormonları salgılayarak tirotoksikoz nedeni olabilir.
- Graves hastalığının tipik görüntüsü gözün ileriye doğru fırlatılması (egzoftalmus) olup, bu bir otoimmün hastalıktır.
- Otoimmün hastalıklar daha çok kadınlarda ve hayatın erken dönemlerinde ortaya çıkar, Graves hastalığını tetikleyen en sık görülen antikor anti-TS antikorlarıdır.
- 38:19Graves Hastalığının Mikroskopik Görünümü
- Graves hastalığında tiroid folikülleri yapraksız bir hal alır, çekintiler oluşur ve hücre çoğalması sonucu folikül epitel üzerinde hipertrofi ve hiperplazi görülür.
- Hastalarda en tipik görünüm bezin büyümesidir, en az görülen dermopati ise tibianın ön yüzünde ortaya çıkan dermopatidir.
- Aşırı hormon salgılanmasına bağlı ekonomik artışı ve kriz ortaya çıkabilir.
- 40:01Guatr Hastalığı
- Guatr, tiroid bezinin büyümesidir ve altta yatan nedenler bölgesel olarak yenilen içilenlerde iyot eksikliği, dönemsel troksit ihtiyacının artması veya kara lahana, turp gibi gıdalara bağlı olabilir.
- Doğumsal guatrda daha çok enzim defekti altta yatan neden olmaktadır.
- Hormon ihtiyacının artması veya enzim eksikliğine bağlı olarak tiroid bezinin yeterli hormon yapamamasına bağlı olarak organizma sürekli TSH yaparak bezi uyarmaya çalışır ve bu durum bezin hiperplaziye uğramasına yol açar.
- 41:13Guatr Hastalığının Gelişimi
- Guatr hastalığı olduğunda dışarıdan iyot verilerek guat bastırılabilir, ancak TSH baskısına bağlı bezin büyümesi devam ederse kolloidden zengin guatr tablosu ortaya çıkar.
- TSH baskısına bağlı bezin büyümesi, dışarıdan hormon verilmesi yatışması, tekrar TSH artması yatışması gibi bir tablo oluşacak olursa arada ince fibrotik bantlar oluşmak suretiyle nodüler guatr ortaya çıkar.
- Tiroidde görülen nodüler guat bir neoplazm değildir, guatr hastalığının bir sekeli olarak nodüller ortaya çıkar ve bunun nedeni TSH'ın baskı yapması ve yatışmasına bağlı olarak ortaya çıkar.
- 42:50Tiroid Tümörleri
- Tiroid tümörleri genellikle tiroidde tekli bir kitle olarak ortaya çıkarlar ve tiroidde ortaya çıkan modüllerin çoğunluğu adenomdur.
- Tiroidde görülen soliter bir kitlenin en büyük olasılıkla adenom olma ihtimali vardır, adenomlar yaşla birlikte sıklığı artar, genellikle kapsüllüdür ve nadiren dört santimetreyi açar.
- Tiroid adenomların takibinde klasik olarak yapılan şey ince iğne aspirasyon biyopsidir, aspirasyon biyopsi ile ortaya konulamayanlar için patolojik incelemesinin yapılması uygun olan takip yöntemidir.