Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 9. sınıf öğrencilerine yönelik hazırladığı Türkçe yazılı sınavı hazırlık dersidir. Öğretmen, "Emek abi" olarak hitap edilen bir kişi tarafından desteklenmekte ve "Gülüm" adında bir öğrenciyle etkileşim halindedir.
- Videoda, Milli Eğitim'in yayınladığı konu-soru dağılımlarına göre hem birinci hem de ikinci senaryoya uygun sorular çözülmektedir. İçerik, açık ve örtük iletiler, metin analizi, deneme ve şiir metinlerinin karşılaştırılması, yazım yanlışları, noktalama işaretleri, söz sanatları ve şiir parçalarının temalarının belirlenmesi gibi konuları kapsamaktadır.
- Öğretmen, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini ve çözüm yöntemlerini detaylı şekilde açıklamakta, her bir soruyu adım adım çözerek öğrencilere sınavda başarılı olmaları için önemli ipuçları vermektedir. Video, özellikle Türkçe yazılı sınavına hazırlanan öğrenciler için hazırlanmış olup, metin analizi yaparken dikkat edilmesi gereken noktaları ve çözüm stratejilerini içermektedir.
- Dokuzuncu Sınıf Yazılı Provası Tanıtımı
- Dokuzuncu sınıfa giden ve yazılıya hazırlık yapan öğrencilere yönelik bir yazılı provası yapılacak.
- Milli Eğitim'in yayınladığı konu soru dağılımlarına göre hem birinci hem de ikinci senaryoya uygun sorular olacak.
- Toplam dokuz soru cevaplanacak ve bu sorular öğrenim çıktılarına (eski adıyla kazanımlar) yüzde yüz uyumlu olacak.
- 01:21Açık ve Örtük İletiler
- Açık ileti, tartışmaya ve anlam karışıklığına yer vermeden, anlatılmak istenen kolay bir şekilde anlaşılan ve herkesin aynı şekilde anlaması beklenen iletilerdir.
- Örtük ileti, anlamın kapalı olduğu, sözün estetik bir şekilde ifade edilmesi amaçlanan, söz sanatları ve alışılmamış bağdaştırmaların çokça kullanıldığı iletilerdir.
- Açık iletiler daha çok öğretici metinlerde, örtük iletiler ise daha çok sanatsal metinlerde görülür.
- 03:00Şiir Örneği ile Açık ve Örtük İletiler
- Orhan Veli'nin "Güzel Havalar" şiirinden açık ve örtük iletiler bulunacak.
- Açık iletiler: Güzel havaların şairin hayatında büyük etkileri oldu, güzel havalarda istifa etti, aşık oldu, eve ekmekle tuz götürmeyi unuttu ve şiir yazma hastalığı nüksetti.
- Örtük iletiler: Güzel havaların şairi olumsuz etkilediği, şiir yazma hastalığının güzel havalarda geldiği ve şairin güzel havalarda aldığı kararların hayatını olumsuz yönde etkilediği.
- 06:28Deneme Metninin Ana Düşüncesi ve Yardımcı Düşünceleri
- Deneme metninin ana düşüncesi "Hayatın güzelliği günlük yaşamın küçük detaylarında gizlidir" olarak belirlenmiştir.
- Yardımcı düşünceler arasında "Hayatın güzelliği büyük olaylar kadar günlük yaşamın içindeki küçük detaylarda da bulunabilir" ve "Küçük anların değerini bilmek ve onlardan zevk almak yaşamı güzelleştirir" bulunmaktadır.
- "Her anı değerlendirmek ve çevremizdeki güzellikleri fark etmek önemlidir" ve "Yaşamın her anının bir hediye, bir armağan olduğunu bilmek ve huzuru onda aramamız gerekiyor" da yardımcı düşünceler arasındadır.
- 10:40Metin Parçalarının Karşılaştırılması
- Birinci metin deneme türünde, ikinci metin ise şiir türünde yazılmıştır.
- Birinci metin öğretici nitelikte olup estetik değer taşıyan ifadeler içermemektedir.
- İkinci metin sanatsal nitelikte olup estetik değer taşıyan ifadelere (alışılmamış bağdaştırmalar, mecaz) yer vermiştir.
- Birinci metinde günlük söyleyiş hakimdir, sözcükler genellikle gerçek anlamında kullanılır ve anlatım açık, yalın, anlaşılır bir şekilde ifade edilmiştir.
- 14:36Metin Türleri ve Dil Kullanımı
- Şiir, günlük söyleyişten ziyade edebi bir söyleyiş olup, söz sanatlarına başvurulmuş ve sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanılmıştır.
- Deneme ve şiir metinleri karşılaştırmalı sorularda tür, estetik değer ve dil kullanımı açısından değerlendirilmelidir.
- Sınavlarda yazım yanlışı ve noktalama işareti soruları mutlaka karşınıza gelecektir.
- 15:56Yazım Yanlışları
- Özel isimlerin ilk harfi büyük olmalıdır, örneğin "Almanca" kelimesinde "Almanya"nın A'sı da büyük olmalıdır.
- "Ağlayan" kelimesi "ağlayan" şeklinde yazılmalıdır, daralma yapılamaz.
- Bir ayın yanında sayı varsa büyük harfle yazılır, örneğin "Otuz Haziran" ifadesinde Haziran'ın H'si büyük olmalıdır.
- 16:42Yazım Kuralları
- Bulunma hal eki olan "de" bağlaçıyla bitişik yazılmalıdır, örneğin "sende" şeklinde.
- Ses olayları (sertleşme) gösterilmelidir, örneğin "gelmiştim" şeklinde.
- Yabancı dillerden Türkçeye geçen kelimelerde yumuşama olmamalıdır, örneğin "hukuku" şeklinde yazılmalıdır.
- 17:46Noktalama İşaretleri
- Sıralı cümlelerde grupların arasına noktalı virgül konulmalıdır, örneğin "Alçak yerde yatma, sel alır; yüksek yerde yatma, yel alır."
- Vurgu yapmak için tırnak işaretleri kullanılabilir, örneğin "Yaban romanı."
- Ara cümleler için iki virgül veya iki kısa çizgi kullanılabilir.
- 19:19Deneme Türü
- Deneme türünün özelliklerini yansıtan kısa bir parça yazmak için deneme türünün özelliklerini bilmek gerekir.
- Deneme her konuyla ilgili yazılabilir ve samimi, içten bir üslup kullanır.
- Deneme türünde nesnellik yoktur, öznellik ağır basar ve sanki karşıda biri varmış gibi bir anlatım vardır.
- 21:55Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler
- Deneme metninde yazarın ana düşünceyi desteklemek için kullandığı yardımcı düşünceleri belirlemek gerekir.
- Ana düşünce, kitaptan korkmanın insan düşüncesinden korkmak ve insanı kabul etmemek olduğunu ifade eder.
- Yardımcı düşünceler, ana düşünceyi destekleyen ve destekleyen fikirlerdir.
- 23:35İnsan Olmanın Anlamı
- İnsan olmak, fikirlerin sorumluluğunu almak demektir.
- Bir insanı kendi içinde düşüncesinin mahremiyetinden korumaya hakkımız yoktur.
- 24:02Metin Anlama Sorusu
- Verilen dizeleri anlam bütünlüğüne dikkat ederek düz yazı biçiminde yeniden yazma sorusu çözülmüştür.
- Dizelerde "ufkunda doğacağım, ufkunda batacağım", "asırlarca yazsam hep seni anlatacağım" ve "ben de eğer bir gün deha tacını giyersem istersen çiğne diye önüne atacağım" ifadeleri yer almaktadır.
- 25:23Söz Sanatları Sorusu
- Söz sanatları (teşbih, teşhis, istare, tecavülü arif hüsn-ü talil) konusunda dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vurgulanmıştır.
- "O çay ağır akar, yorgun mu bilmem mehtabı, hasta mı solgun mu bilmem yaslı gelin gibi mahzun mu bilmem" dizelerinde teşhis (kişileştirme), teşbih (benzetme), istare ve tecavülü arif hüsn-ü talil söz sanatları bulunmaktadır.
- 28:17Şiir Parçalarının Temaları
- Verilen şiir parçalarının temaları belirlenmiştir.
- İlk şiir parçasının teması "insan sevgisi", ikinci şiir parçasının teması ise "çocukluğa özlem" olarak tespit edilmiştir.
- 29:25Yazılı Hazırlık Önerileri
- Videoda genel tekrar ve yazılı provası yapılmıştır.
- Dokuz soru kalıbı gösterilmiş, deneme yazma soru kalıbı ise iki senaryoda da ortak olduğu için on soru olarak değerlendirilmiştir.
- İzleyicilerden videodan aldıkları bilgileri not alıp sınavdan önce çalıştıkları istenmiştir.