Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 9. sınıf Dil ve Anlatım dersi yazılı sınavının sorularını çözdüğü eğitim içeriğidir.
- Videoda toplam 15 soru çözülmektedir. İçerik, dil işlevleri, dil grupları, Türk edebiyatının dönemleri, ses olayları, yazım yanlışları, noktalama işaretleri, cümle türleri, anlam ilgileri ve paragraf yapısı gibi Türkçe dil bilgisi konularını kapsamaktadır. Öğretmen her soru için detaylı açıklamalar ve örnekler sunarak doğru cevaba ulaşma sürecini göstermektedir.
- Video, öğrencilerin yazılı sınavına hazırlık için faydalı bir kaynak niteliğindedir. Çanakkale Savaşı hakkında kısa bir bilgi de videoda yer almaktadır.
- 00:129. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi Yazılı Soruları
- 9. sınıf dil ve anlatım dersi 2. dönem 2. yazılı soruları toplam 15 tane sorudan oluşmaktadır.
- 1'den 14'e kadar olan sorular 5'er puan, 15. soru ise 30 puan değerindedir.
- 00:27Dilin İşlevleri
- "Eyvah babam geldi lütfen sessiz olur musunuz?" cümlesinde dil heyecana bağlı işlev anlamında kullanılmıştır.
- "Lütfen sessiz olur musunuz?" cümlesinde dil alıcıyı harekete geçirme işlevi olarak kullanılmıştır.
- "Su yüz derecede kaynamaz" cümlesinde dil göndergesel işlev anlamında kullanılmıştır.
- "Zamirler ismin yerini tutan kelimelerdir" cümlesinde dil bir ötesi işlev anlamında kullanılmıştır.
- "Ne oldu sana şimdi?" cümlesinde dil kontrol işlevi anlamında kullanılmıştır.
- 01:53Dillerin Yapı Bakımından Sınıflandırılması
- Arapça çekimli diller grubundandır.
- Çince tek heceli diller grubundandır.
- Almanca çekimli diller grubundandır.
- Türkçe eklemeli diller grubundandır.
- Fince eklemeli diller grubundandır.
- 02:56Eserlerin Dönemleri
- Yunus Emre Divanı Eski Anadolu Türkçesi döneminde oluşturulmuştur.
- Sekiz Hükme Eski Türkçe (Uygur Türkçesi) döneminde oluşturulmuştur.
- Divanı Hikmet Eski Türkçe (Karahanlı Türkçesi) döneminde oluşturulmuştur.
- Şu Çılgın Türkler ve Gençliğe Hitabe Çağdaş Türkçe (Türkiye Türkçesi) döneminde oluşturulmuştur.
- 04:35Ses Olayları
- "Gözlerim uykuyla barıştı sanma" dörtlüğünde ünsüz düşmesi ve ünsüz benzeşmesi olayları vardır.
- "Sen gittin gideli dargın sayılır" dörtlüğünde ünsüz yumuşaması olayı vardır.
- "Ben de bir zamanlar sevildim ama" dörtlüğünde ses artması olayı vardır.
- "Seninki düpedüz vurgun sayılır" dörtlüğünde ses artması olayı vardır.
- 06:23Yazım Yanlışları
- "Onun ne yapacağı hiç belli olmaz" cümlesinde "onun" yerine "onun" yazılmalıdır.
- "Her an bir sürprizle karşımıza çıkabilir" cümlesinde "sürpriz" yerine "sürpriz" yazılmalıdır.
- "Birkaç yıl kaldığımız o şehrinin hatıraları şu siyah beyaz fotoğraflarda saklıdır" cümlesinde "birkaç yıl" birleşik yazılmalı, "o şehrin" yerine "şehirin" yazılmalı ve "fotoğraflarda" yerine "fotograflarda" yazılmalıdır.
- 08:30Noktalama İşaretleri
- "Ödüller konusunda şöyle yanlış bir kanı var: kazanan yapıtın o yarışmaya katılan tüm yapıtların en iyisi olduğu düşünülür" cümlesinde açıklama yapacak noktalı virgül kullanılmalıdır.
- Diğer cümlelerde cümle bitiminde nokta kullanılmalıdır.
- 09:59Cümle Türleri ve Özellikleri
- Olumsuzluk eki kullanılmadan da olumsuz cümle yapılabilir.
- Sözcük grupları öğe olduğunda bölünmez.
- "Okula gidelim" cümlesi emir cümlesi değil, istek cümlesidir.
- Paragraftaki anlam birimleri arasında birlik olmasına gerek vardır.
- "Resim sanatındaki başarısını bilmeyen yok" cümlesi nesnel değil, özel bir cümledir.
- 11:39"Değiştirmek" Sözcüğünün Anlamları
- "Değiştirmek" sözcüğü "başka bir biçime sokmak, değişikliğe uğratmak" anlamında kullanılabilir.
- "Değiştirmek" sözcüğü "bir şey veya bir kimseyi bulunduğu yerden başka bir yere götürmek" anlamında kullanılabilir.
- "Değiştirmek" sözcüğü "bir şey verip yerine başka bir şey istemek" anlamında kullanılabilir.
- "Değiştirmek" sözcüğü "birini bırakıp başkasına kullanmak" anlamında kullanılabilir.
- "Değiştirmek" sözcüğü "başka bir duruma, başka bir görünüme getirmek" anlamında kullanılabilir.
- 13:36Metin Analizi
- Metinde "her teklif" ve "bütün tarlalar" sıfat tamlamasıdır.
- "Bizim aklımız" belirtili isim tamlamasıdır.
- "Saman altından su yürütmek" ve "aklı bir karış havada" deyimlerdir.
- "Bunun için" ve "yazara göre" edat gruplarıdır.
- "Osman Ağa" ünvan grubudur.
- 15:49Cümle Öğeleri
- "Yazınsal türlerin birbirine benzeyen ve birbirinden ayrılan yönlerini belirlemek zordur" cümlesinde özne "yazınsal türlerin birbirine benzeyen ve birbirinden ayrılan yönlerini belirlemek"tir.
- "Her yazı ya da yazınsal yaratığı insanoğlunun düşünce ve duygu evrenini zenginleştirir" cümlesinde özne "her yazı ya da yazınsal yaratığı"dır.
- "İnsanoğlunun düşünce ve duygu evrenini zenginleştirir" cümlesinde belirtili nesne "insanoğlunun düşünce ve duygu evrenini"dir.
- 17:26Cümle Türleri ve Deyimler
- "Koyu yeşil bir pardösüsü, çok daha kenarlı bir şapkası vardı" cümlesi olumlu, isim cümlesi, devrik ve basit bir cümledir.
- Deyim, genellikle gerçek anlamından az çok ayrı ilgi çekici bir anlam taşıyan kalıplaşmış sözcüklerdir.
- "Suya sabuna dokunmamak" deyimi "hiçbir şeye dokunmamak", "bir işe karışmamak" ve "sorumluluktan kaçmak" anlamına gelir.
- 19:47Paragraf Oluşturma
- Karışık olarak verilen cümlelerden bir paragraf oluşturmak için doğru sıralama yapılmalıdır.
- Paragrafın başlangıç cümlesi "1915 yılında düşman gemileri Çanakkale Boğazı'na gelmişlerdir" olmalıdır.
- Paragrafın devamı "Çanakkale sırtlarını bombardıman ettiler" cümlesiyle olmalıdır.
- 21:01Çanakkale Savaşı Hakkında Bilgiler
- 1915 yılında düşman gemileri Çanakkale Boğazı'na gelmiş ve Çanakkale sırtlarını bombardıman etmişlerdir.
- Düşmanlar Çanakkale sırtlarından sonra başka bir yere geçip İstanbul'a ulaşmaya çalışmışlardır.
- Savaş sırasında oradaki askerlerin çoğu şehit düşmüş, sadece Seyit ve Ali adlı iki topçu yeri kalmıştır.
- 21:41Cümle Türleri ve Anlam İlişkileri
- "Hastanede ziyaret etmen çok iyi olur" cümlesi bir temenni, istek veya öneri cümlesidir.
- "Elmaları kardeş payı yaptık" cümlesi eşitlik cümlesidir.
- "Aşırı sıcaklar can kaybına yol açtı" cümlesi neden-sonuç ilişkisidir.
- "Düğün yapmışsın da bana haber vermemişsin" cümlesi sitem cümlesidir.
- "Hava bulutlu, yağmur yağabilir" cümlesi olasılık tahmin durumudur.
- 23:18Çoktan Seçmeli Sorular
- "İleri" sözcüğünün anlamca karşıtı olan cümle "İstasyonun ilerisinde gördüm" cümlesidir.
- "İnsanın yetenek ve yaratıcılığı düşünce özgürlüğü ile ortaya çıkar" cümlesi, "İnsandaki keramet vardır ama düşünce gücü kısıtlanmış, düşüncelerini etrafına iletme fırsatı bulamamış, bu fırsatı elinden almış insan da değil" cümlesinin en yakın karşılığıdır.
- "Gerçekler ve doğrular" başlığı, "Aldatmaya ve aldanmaya en elverişli şeyler bilmediğimiz şeylerdir" parçasının başı olabilir.
- "İyi bir kadındı annem, kapıdan kimseyi eli boş çevirmezdi" cümlesi, "Kahve içerdi, bir şeyimiz yoksa tertemiz bir bardak soğuk su verirdi, bir de gözlerindeki teselliyi" paragrafının başına veya sonuna konulduğunda anlam bütünlüğünü bozmaz.
- 32:29Yazım ve Noktalama Sorusu
- Soruda "Beklediğimiz otobüs Ulus'tan kalkıp Kızılay'dan geçerek mi buraya gelecek?" cümlesinin yazım ve noktalama bakımından doğru olanı bulunması isteniyor.
- A, B, C ve E seçenekleri yanlış çünkü virgül kullanımı, kelime sıralaması ve bağlaç kullanımı yanlıştır.
- Doğru cevap D seçeneği olup, "Beklediğimiz otobüs, Ulus'tan kalkıp Kızılay'dan geçerek mi buraya gelecek?" şeklinde yazılmalıdır.
- 34:48Paragraf Giriş Cümlesi Sorusu
- Soruda bir paragrafın giriş cümlesi olabilecek seçenek bulunması isteniyor.
- A, B, C ve E seçenekleri bağlaç içerdiği için paragrafın başı olamaz.
- Doğru cevap C seçeneği olup, "Birkaç gün önce bir öykü denemesi okudum" cümlesi paragrafın giriş cümlesi olarak kullanılabilir.