Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Akademi Eğitim kanalında bir öğretmen tarafından sunulan 7. sınıf sosyal bilgiler dersidir.
- Videoda Türk tarihindeki dört önemli meslek edindirme kurumu detaylı olarak ele alınmaktadır: medreseler, ahilik teşkilatı, enderun ve lonca teşkilatı. Her kurum için kuruluş tarihi, eğitim amaçları, eğitim süreçleri ve görevleri açıklanmaktadır. Dersin sonunda beş adet pekiştirme testi ile konu pekiştirilmektedir.
- Videoda ayrıca ahilik teşkilatının esnaf ile devlet arasındaki ilişkileri düzenlemek, mesleğe yeni eleman kazandırmak ve zor durumda olan esnafları kollamak gibi görevleri anlatılmakta, ülke yöneticilerini seçmek gibi bir görevi olmadığı belirtilmektedir.
- Meslek Edindirme Kurumları
- Bu derste 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde meslek edindirme kurumları konusu ele alınacaktır.
- Meslek edindirme kurumları arasında medreseler, ahilik teşkilatı, enderun ve lonca teşkilatı bulunmaktadır.
- 00:44Medreseler
- Medrese, Müslüman ülkelerde orta ve yükseköğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adıdır ve günümüzdeki üniversite veya lise düzeyinde okullardır.
- Medreselerde fıkıh, kelam, hadis, tefsir, mantık, belagat, lügat, nahiv, hendese, astronomi ve felsefe gibi dersler okutulurdu.
- Türklerde ilk medrese Karahanlılar döneminde yapılmış, Anadolu'da ise Danişmendliler'e ait Yağbasan Medresesi'dir.
- Büyük Selçuklu veziri Nizamülmülk tarafından birçok yere Nizamiye Medreseleri yaptırılmış, Osmanlı Devleti döneminde ise ilk medrese Orhan Bey döneminde 1331 yılında İznik'te açılmıştır.
- Medreselere sınavla giriş yapılırdı ve eğitim parasızdı, giderleri vakıflar aracılığıyla karşılanırdı.
- Fatih döneminde Sahn-ı Seman Medresesi ve Kanuni Sultan Süleyman dönemindeki Süleymaniye Medreseleri Osmanlı Devleti'nin en gelişmiş eğitim kurumlarıdır.
- 02:43Ahilik Teşkilatı
- Ahilik teşkilatı, Selçuklu ve Osmanlı Devleti zamanında Anadolu'da yaşayan Müslüman Türkmen halkın sanat, ticaret, ekonomi gibi alanlarda uzman olmasını sağlayan ve ahlaki açıdan yetiştirip iyi insan olmak için çabalayan bir esnaf örgütlenmesidir.
- Ahilik teşkilatı 13. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti döneminde kurulmuş, kurucusu Ahi Evran'dır ve merkezi Kırşehir'dir.
- Ahilikte mesleki eğitim kadar meslek ahlakı da önemlidir ve mesleki eğitim süreci yamaklık, çıraklık, kalfa ve usta olmak üzere dört aşamadan oluşur.
- Her zanaat grubunun ayrı örgütlenmesi vardır ve her zanaat grubunun başında yiğit başı bulunur.
- Ahilik'in temel ilkeleri arasında küçüklere sevgili, büyüklere saygılı olmak, alçakgönüllü olmak, ayıpları örtmek, affetmek, iyilik yapmak, başa kalkmamak, hataları kendinde aramak, Allah için sevmek, iyi huylu olmak, şefkatli, merhametli ve adaletli olmak, cömert olmak bulunmaktadır.
- Ahilik teşkilatının görevleri arasında üye sayısını belirlemek, malların kalitesini ve fiyatlarını belirlemek, tüketicinin haklarını korumak, esnaf ile devlet arasındaki ilişkileri düzenlemek, mesleğe yeni eleman kazandırmak, zor durumda olan esnafları kollamak ve güvenliği sağlamak bulunmaktadır.
- 05:31Enderun
- Enderun, Osmanlı Devleti'nde sarayda bulunan bir okuldur ve II. Murat döneminde kurulmuştur.
- Bu okuldan mezun olanlar yöneticilik yapar ya da askeri alanlarda önemli görevlere getirilirdi.
- Okula Hıristiyan ailelerin rızasıyla alınıp eğitilirdi, ilk aşamada çocuklar Türk ailenin yanında Türk-Islam kültürü ile eğitilir, daha sonra Enderun'da yetiştirilirdi.
- Osmanlı Devleti'nde yönetici ve asker yetiştirmede uygulanan bu sisteme devşirme sistemi denir.
- Okulu bitirenler sadrazam, vezir, komutan, vali gibi üst düzey memurlara getirilirdi.
- 06:46Lonca Teşkilatı
- Lonca, Osmanlı Devleti'nde esnafların üye oldukları teşkilata verilen isimdir ve her esnafın bir loncaya kayıtlı olması gerekirdi.
- Berberler Loncası, Kasaplar Loncası, Terziler Loncası, Manavlar Loncası, Yorgancılar Loncası gibi çeşitli loncalar vardı.
- Lonca teşkilatı günümüzdeki tabipler odası, mimarlar odası, esnaf ve sanatkarlar birliği, şoförler cemiyeti gibi teşkilatlanmalarla benzerlik göstermekteydi.
- Osmanlı Devleti'ne dükkan açabilme hakkına gedik adı verilirdi ve gedik'e sahip olabilmenin şartları arasında ahilikteki çıraklık, kalfalık ve ustalık belgesi almaya hak kazanmak vardı.
- Esnaflar ikiye ayrılırdı: üreticiler (hammadde işleyerek işlenmiş madde haline getiren esnaflar) ve hizmet erbabı (toplum için gerekli hizmeti yapan esnaflar).
- Lonca teşkilatının görevleri arasında üye sayısını, üretim mallarının kalitesini ve fiyatını belirlemek, esnaflar arasında haksız rekabete engel olmak, esnaf ve devlet ilişkilerini düzenlemek, kendilerine bağlı üyelerine kredi sağlamak bulunmaktadır.
- 11:03Ahilik Teşkilatının Özellikleri
- Ahilik teşkilatının özellikleri arasında esnaf ile devlet arasındaki ilişkileri düzenlemek, mesleğe yeni eleman kazandırmak ve zor durumda olan esnafları kollamak yer alır.
- Ahilik teşkilatının ülke yöneticilerini seçmek gibi bir görevi yoktur.
- Bu içerik 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde meslek edindirme kurumları konusunu ele almaktadır.