Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Murat adlı bir öğrenciden de yardım alarak 6. sınıf öğrencilerine yönelik Türkçe sınav hazırlığı yaptığı eğitim içeriğidir.
- Video, Milli Eğitim Bakanlığı'nın sınav sistemindeki değişiklikleri açıklayarak başlayıp, metnin konusu, ana düşüncesi, cümle anlamı ve öznel-nesnel cümleler gibi temel konuları ele almaktadır. Daha sonra isim çekim ekleri (hal ekleri, çoğul eki, iyelik eki, soru eki) ve hikayenin unsurları (olay, yer, zaman, şahıs kadrosu) konuları örneklerle açıklanmaktadır. Son bölümde ise karşıtlık (tezat, zıtlık) ve konuşturma (intak) gibi söz sanatları konuları işlenmektedir.
- Öğretmen, her konuyu detaylı şekilde anlatıp, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini göstererek öğrencilerin sınav hazırlığına yardımcı olmaktadır. Özellikle Nasrettin Hoca hikayesi üzerinden hikaye unsurlarının nasıl tespit edileceği ve karşıtlık sanatı için zıt kelimelerin veya kavramların aynı cümlede yer alması gerektiği gibi konular örneklerle açıklanmaktadır.
- 00:29Sınav Sistemindeki Değişiklikler
- Milli Eğitim Bakanlığı sınav sisteminde minik bir değişikliğe gidildi.
- Çoktan seçmeli test sistemi ikinci plana atılacak, yorum, açıklama ve yazıların değeri artacak.
- Sınavlarda metin konusu, ana düşüncesi, cümle anlamı gibi konular sorulacak.
- 01:31Metnin Konusu
- Metnin konusu, paragrafın üzerinde durulan kavram, olay, durum veya düşüncelerdir.
- Paragrafta en çok neyden söz ediliyorsa, paragrafın konusu o konudur.
- Metnin konusu olabildiğince az kelimeyle ifade edilmelidir.
- 03:18Metnin Ana Düşüncesi
- Metnin ana düşüncesi, yazarın okuyucuya vermek istediği asıl düşüncedir.
- Ana düşünce paragraftan çıkarılacak sonuçtur, tek cümleden oluşur ve metinde anlatılanları özetleyen en kapsamlı yargıdır.
- Şiirde verilmek istenen mesaj duygu üzerinden aktarılır ve şiire hakim olan duyguya ana duygu denir.
- 05:51Cümle Anlamları
- Neden-sonuç cümlesi, bir eylemin hangi gerekçeyle yapıldığını bildiren cümlelerdir ve genellikle "çünkü", "için", "ile" gibi ek ve edatlar alır.
- Amaç-sonuç cümlesinde "olsun diye oldu" ilişkisi vardır ve henüz gerçekleşmemiş bir şeyden bahsedilir.
- Koşul-sonuç ilişkisinde bir eylemin gerçekleşmesi başka bir eylemin gerçekleşmesine bağlanır.
- 09:37Öznel ve Nesnel Cümleler
- Öznel cümlelerde kişisel görüş, kişisel bakış açısı ve yorum vardır.
- Nesnel cümlelerde kişiden kişiye değişmeyen, kanıtlanabilir ve ispatlanabilir bilgiler vardır.
- Sınavlarda cümlelerin öznel veya nesnel olmasını tespit etme veya cümleyi öznel veya nesnel olacak şekilde tamamlama şeklinde sorular sorulabilir.
- 10:48Öznel ve Nesnel Cümleler
- Öznel cümlelerde kişi kendi yorumunu katarken, nesnel cümlelerde kişiden kişiye değişen bir durum yoktur.
- "İlkbaharda insanın içi yaşama sevinciyle dolar" öznel bir cümledir çünkü kişisel bir yorum içerir.
- "Falih Rıfkı Çankaya'da Atatürk'ün yaşamını anlatır" nesnel bir cümledir çünkü kişiden kişiye değişen bir durum yoktur.
- 13:03İsim Çekim Ekleri
- İsim çekim ekleri, isimlere ve isim soylu sözcüklere gelerek onları diğer sözcüklere bağlayıp cümle kurulmasını sağlayan eklere denir.
- Hal ekleri: Yalın hali (ek yok), belirtme hali (i, i, u, ü), yönelme hali (e), bulunma durum eki (da, d, t) ve ayrılma hali (dan, dan, tan, ten) olmak üzere beş türdür.
- Hal ekleri belirtme, yönelme, bulunma, ayrılma anlamı dışında cümleye sebep, neden veya zaman gibi farklı anlamlar da katabilir.
- 16:54Diğer Çekim Ekleri
- Çoğul eki (lar, ler) isimlere getirilerek çokluk anlamı katar.
- İyelik eki (aitlik eki, sahiplik eki) varlığın kime ait olduğunu söyler ve birinci tekil şahıs için "-im" şeklinde kullanılır.
- Ünlü ile biten bir kelime, ünlü ile başlayan bir ek aldığında iki ünlünün arasına yardımcı ünsüz gelir (kaynaştırma), örneğin "pencereyi" ve "kapısı".
- 19:56Hikayenin Unsurları
- Hikayenin unsurları: anlatılan olay, olayın geçtiği yer, olayın geçtiği zaman ve şahıs kadrosudur.
- Hikayenin unsurları tespit edilirken parçadan anlaşılan veya parçada yer alan kelimelerden yola çıkılır.
- Balık gibi varlıklar hikayenin varlık kadrosundan alınmaz.
- 23:00Söz Sanatları Giriş
- Yazılı çalışmanın son başlığı söz sanatları olup, müfredatta sorumlu olduğumuz iki başlık aktarılacaktır.
- Bu iki başlığı bilmek sınavda sorulan sorulara cevap vermek için yeterlidir.
- 23:20Karşıtlık (Tezat) Sanatı
- Karşıtlık, tezat ve zıtlık aynı şeyi ifade eden üç farklı kelimedir.
- Karşıtlık sanatı, birbirine zıt kavramları aynı cümle veya şiir içerisinde yerleştirmektir.
- Örnekler: "Sana çirkin dediler düşmanı oldum", "Temizlik severim, lekemi silmem", "Ağlarım, hatıra geldikçe gülüştüklerimiz", "Ben de gördüm güneşin doğarken battığını", "Onlar niçin semada, niçin ben çukurdayım", "İskence yaptıkça bana gülerdi".
- 26:40Konuşturma (Intak) Sanatı
- Konuşturma sanatı, konuşma özelliği olmayan varlıklara konuşma özelliği verilmesidir.
- Örnekler: "Bir bülbül senin nazını çekemem diyordu", "Ağaçlar insanlardan dertlenip bir off çekti", "Azı dişi yirmi'lik dişe", "Kurt buyrun efendim diye ikram eder aslanın payını", "Gül kendisine elini uzatan çocuğa dur dalımda güzelim ben diye çakıştı".
- Konuşturma sanatında konuşan varlık konuşma özelliği olmayan bir varlıktır.