Buradasın
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi: Türkiye'nin Fiziki Coğrafya Özellikleri ve İklimleri
youtube.com/watch?v=xhULEWi70XoYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sosyal Bilgiler Dersleri" kanalından bir öğretmen tarafından 6. sınıf öğrencileri için hazırlanan eğitim videosu.
- Video, Türkiye'nin fiziki coğrafya özelliklerini ve iklimlerini iki ana bölüme ayrılarak anlatmaktadır. İlk bölümde Türkiye'nin yer şekilleri (dağ, sıradağ, plato, ova, vadi, göl, körfez, ada, yarımada, deniz, akarsu ve delta ovası) haritalar üzerinde incelenmekte, ikinci bölümde ise iklimi etkileyen unsurlar (rüzgarlar, yükselti, dağların uzanış yönü) ve Türkiye'deki üç farklı iklim bölgesi (karasal iklim, Karadeniz iklimi ve Akdeniz iklimi) detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Video, beşinci sınıftan hatırlanacak bilgileri tekrar ederek hazırlanmış olup, her yeryüzü şeklini tanımladıktan sonra Türkiye'deki örneklerini göstermekte ve öğrencilerin anlayabilmesi için görsel materyaller kullanmaktadır. Her iklim bölgesi için sıcaklık özellikleri, yağış dağılımı, bitki örtüsü, tarım ürünleri ve mimari yapılar hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:01Türkiye'nin Fiziki Coğrafya Özellikleri
- Sosyal bilgiler dersleri kanalında 6. sınıf öğrencileri için Türkiye'nin fiziki coğrafya özellikleri konusu detaylı bir şekilde incelenecek.
- Ders notlarının PDF halini açıklama kısmından alabilir ve derslerde kullanabilirsiniz.
- Türkiye fiziki haritasında dağlar, ovalar, körfezler, burun, delta ovası, yarımada, göl ve akarsu gibi yeryüzü şekilleri bulunur.
- 01:16Türkiye'nin Yeryüzü Şekilleri
- Dağ, çevresine göre yüksek olan ve tabandan zirveye doğru yamaçları eğimli olan yeryüzü şeklidir; tek dağ (Ağrı Dağı, Erzincan Dağı, Hasan Dağı) ve sıradağ (Toroslar, Kuzey Anadolu Dağları) olarak ikiye ayrılır.
- Plato, akarsular tarafından derin yarılmış, çevresine göre yüksekte olan geniş düzlüklerdir ve Türkiye'nin İç Anadolu bölgesinde Obruk Platosu, Bozok Platosu, Cihanbeyli Platosu gibi örnekler bulunmaktadır.
- Ova, çevresine göre alçakta kalmış ve eğimi az olan geniş düzlüklerdir; Çukurova, Harran Ovası, Bafra Ovası, Çarşamba Ovası gibi örnekler vardır.
- 02:58Diğer Yeryüzü Şekilleri
- Vadi, bir akarsuyun yatağını aşındırarak oluşturduğu ve ya V ya da U biçimindeki yeryüzü şeklidir.
- Göl, karaların içindeki çukurlarda biriken durgun su kütleleridir; Van Gölü, Tuz Gölü, Beyşehir Gölü, Eğirdir Gölü gibi örnekler vardır.
- Körfez, denizin karaya doğru girintisidir; İzmir Körfezi, Kocaeli Körfezi, Çatalca Körfezi gibi örnekler vardır ve Ege bölgesinde özellikle körfezlerin sık olduğu belirtilmektedir.
- 04:16Ada, Yarımada ve Denizler
- Ada, dört tarafı suyla çevrili olan kara parçasıdır; Kıbrıs Türkiye'ye bağlı bir adadır.
- Yarımada, üç tarafı sularla çevrili, bir tarafı karaya bağlı kara parçasıdır.
- Türkiye'de üç deniz (Karadeniz, Akdeniz, Ege) ve bir iç deniz (Marmara Denizi) bulunmaktadır.
- 05:20Akarsu ve Delta Ovası
- Akarsu, yağmur, kar ve buz sularıyla ya da kaynak suyuyla beslenen belirli bir yatak boyunca sürekli ya da zaman zaman akan sudur; Kızılırmak, Yeşilırmak, Fırat, Dicle gibi akarsular vardır.
- Delta ovası, akarsuların deniz kenarında toprak biriktirmesi ile oluşan üçgen şeklindeki ovalardır; Çukurova (Seyhan ve Ceyhan nehirleri), Bafra Ovası (Kızılırmak), Çarşamba Ovası (Yeşilırmak) gibi örnekler vardır.
- 06:42Türkiye'nin İklimini Etkileyen Unsurlar
- Türkiye'de üç farklı iklim görülür: karasal iklim, Akdeniz iklimi ve Karadeniz iklimi.
- Ekvatora yakın olmak iklimi etkiler; ekvatora yakın olan yerler daha sıcak, ekvatora uzak olan yerler daha soğuktur.
- Bakır (güneş'e dönük olma) iklimi etkiler; kuzey yarımkürede dağların güney yamaçları güneşi gördüğü için daha sıcaktır.
- 10:20İklimi Etkileyen Unsurlar
- Rüzgarlar iklimi etkiler; kutuplardan esen rüzgarlar sıcaklığı düşürürken, ekvatordan gelen rüzgarlar havayı ısıtır.
- Yükselti iklimi etkileyen önemli bir faktördür; her 200 metre yukarı çıktığınızda hava sıcaklığı 1 santigrat derece düşmektedir.
- Dağların uzanış yönü iklimi etkiler; denize dik uzanan dağlar denizden gelen sıcak hava iç bölgelere ulaşırken, denize paralel uzanan dağlar sıcak havaların geçmesini engeller.
- 13:23Türkiye'deki İklimler
- İklim, geniş bir bölge içinde ve uzun yıllar boyunca değişmeyen hava koşullarıdır.
- Türkiye'de üç farklı iklim görülür: Akdeniz iklimi, Karadeniz iklimi ve Karasal iklim.
- Karasal iklim yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır; en fazla yağışı ilkbaharda, en az yağışı yaz aylarında görürüz.
- 16:20Karadeniz İklimi
- Karadeniz ikliminde yazları bile serin, kışları ılık ve her mevsim yağışlıdır; en çok yağışlı sonbaharda, en az yağışı ilkbaharda görürüz.
- Bu iklimin bitki örtüsü ormandır ve Türkiye'nin Karadeniz bölgesinde, Marmara'nın kuzeyinde ve Karadeniz'e bakan kıyısında görülür.
- Karadeniz ikliminde çay, fındık, mısır gibi ürünler yetiştirilir ve ev yapımında ahşap kullanılır.
- 17:31Akdeniz İklimi
- Akdeniz ikliminde yazlar aşırı derece sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer; en fazla yağışı kışın, en az yağışı yazın alırız.
- Bu iklimin bitki örtüsü kısa boylu çalı olan maki'dir ve Akdeniz, Ege ve Marmara'nın güneyinde görülür.
- Akdeniz ikliminde turunçgiller (limon, portakal, greyfurt, muz, zeytin, üzüm, incir) gibi tarım ürünleri yetiştirilir ve ev yapımında taş kullanılır.