Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Yavuz Şahin tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Yavuz Şahin, yaklaşık 13 yıldır Tuzla sınavına hazırlık dersleri anlatmaktadır.
- Videoda 2023 Eylül TUS sınavında çıkan biyokimya soruları detaylı şekilde değerlendirilmektedir. Eğitmen, sınavın formatı, soru sayısı ve konu dağılımı hakkında bilgi vererek başlamakta, ardından toplam 18 biyokimya sorusunu klinik oryanteli açısından incelemektedir. Sorular arasında karbonhidratlar, proteinler, enzimler, hormonlar, timin dimerleri, glikoz altı fosfat deregonaz eksikliği, hemolitik anemi, ALS hastalığı, glikokinaz enzimi mutasyonu, tampon sistemleri ve peroksisom defektleri gibi konular yer almaktadır.
- Eğitmen, biyokimya sorularının artık klinik yansımaları üzerinden sorulduğunu vurgulayarak, hormon duyarlı lipaz enzimi, Hunter sendromu, miRNA, pigmento ve nükleotit kesin tamiri, statin kullanımı ve miyopati, LDL reseptörü mutasyonları, HDL'nin LDL oksidasyonunu engelleme mekanizması, insülin direnci ve tip iki diyabet, elastik desmzin çapraz bağları, arsenit zehirlenmesi ve kalsiyum ölçümü için kullanılan tüpler gibi konuları örnek sorular üzerinden açıklamaktadır.
- TUS Biyokimya Sınavı Değerlendirmesi
- Yavuz Şahin, 2023 Eylül TUS için biyokimya sorularını değerlendirmeye çalışacak ve soruların formatı, kolaylığı, zorluğu ve konu dağılımını ele alacak.
- Sınavda biyokimya soruları USML formatında, konudaki mantığı algılayıp klinik yansımasını bilmemiz şeklinde soruluyor.
- Sınavda soru sayısı değişti, biyokimya da 18 soru var ve toplam soru sayısı 200'e ulaştı.
- 02:04Sınavın Zorluk Düzeyi ve Soru Dağılımı
- Biyokimya sınavı zorluk anlamında orta ve zor seviye bir sınavdı; 4 zor, 6 orta seviye, 7 kolay soru ve 1 hatalı soru vardı.
- Soru dağılımında karbonhidratlar en fazla soru (4) geldi, nükleer testler, ameliyatlar, proteinler 2'er, enzimler 3'er, hücreler ve hormonlar birden sonra geldi.
- Sınavın paradigması değişti; temel bilgiler klinik tarafta nasıl geldiği ile alakalı yorumlarla geliyor.
- 02:27İlk Soru Çözümü
- İlk soruda hormon duyarlı lipaz enzimini aktive eden hormon soruldu, ancak soru klinik varyanta göre soruldu.
- Glukagon hormonu pankreasın alfa hücrelerinden salınıyor ve hormon duyarlı lipaz enzimini fosfatlayarak aktive ediyor.
- Adipoz dokudaki depolanmış trigliseritler hormon duyarlı lipaz enzimi tarafından fosfatlanarak aktive oluyor ve yağlar kana boşalıyor.
- 04:33Diğer Soru Çözümleri
- Hunter sendromunda idon az sülfatı eksikliği var ve bu sendrom bilgisi TUS'ta yan dal pediatta da soruldu.
- Morquio sendromunda zeka geriliği beklenmez, Natovic sendromunda ise hiyalüronik asit birikiyor.
- mRNA'lar, Andre Far ve Craig Melo tarafından keşfedildi ve bu keşif için Nobel Ödülü aldılar.
- 06:59mRNA ve DNA Soruları
- Çekirdekte sentezlenen minik bir RNA tipi olan mRNA'nın kafası kesiliyor, passenger gidiyor, guide kalıyor.
- mRNA, protein sentezini kontrol ediyor ve uygun seviyeye ulaştığında mRNA'ları keserek protein sentezini azaltıyor.
- Pigmento mu hastalarında nükleotit kesin tamiri yok ve bu hastalarda cilt kanseri oluşuyor.
- 09:38Timin Dimerleri ve Hemolitik Anemi
- Timin dimerlerinin hasar sebebi ultraviyole B ışığıdır.
- Glikoz altı fosfat deregonaz eksikliği hemolitik anemi oluşturur, alyuvarlar patlayıp hemoglobin çıkar.
- Hemoglobin idrarla kaçmaması için haptoglobin tarafından bağlanır, bu nedenle haptoglobin seviyesi düşer.
- Hemolitik anemide retikuloz (kemik yapımı) artar, hemoglobin seviyesi yükselir ve haptoglobin seviyesi azalır.
- 10:55Kemik Yapım Göstergeleri ve Statin Kullanımı
- Kemik yapım göstergeleri arasında kolajen, osteokalsit ve alp bulunur.
- Statinler, HMG-CoA reductase enzimini inhibe ederek kolesterol seviyesini azaltır.
- Statin kullanımı miyopati (kas güçsüzlüğü) yapabilir çünkü HMG-CoA reductase enzimi aynı zamanda koenzim Q sentezinde de kullanılır.
- Koenzim Q, elektron transfer sisteminde ATP sentezi için gerekli olduğundan, statin kullanımı kaslarda ATP sentezi bozulmasına neden olur.
- 12:43LDL ve HDL
- LDL'yi hücreye bağlayan reseptör AOBEY reseptörüdür, bu reseptörde mutasyon varsa LDL hücreye giremez ve kanda seviyesi artar.
- Oksitlenmiş LDL, makrofajları fagosit eder ve CD36 numaralı köpük hücreye dönüşür, bu köpük hücreler birikerek kalp krizi ve ölüme sebep olur.
- HDL, LDL'nin oksitlenmesini engelleyen parooksidase enzimi ile çalışır.
- 14:28Insülin Direnci ve Hücre Reaksiyonları
- Insülin direnci durumunda glikogon hakimiyet olur ve glikoneogenez gerçekleşir.
- Insülin reseptörüne dokunduğunda tirozin domainleri fosfatlanır ve bu reseptör tirozin kinaz reseptörü olarak adlandırılır.
- Insülin, sitoplamadaki sadece üç enzimi fosfatlar: sitrat diaz, fosfor desteraz ve protein fosfatası.
- Tip 2 diyabet hastalarında hücre zarındaki tirozin kinaz reseptörlerinde serinler fosforlanır.
- 17:15Elastik Desmzin ve Privat Degaz
- Elastik desmzin çapraz bağları lizinler tarafından yapılır ve dört lizin birleştiğinde elastik çapraz bağlar oluşur.
- Privat degaz, B vitaminlerine dokunmadan lipoik asit gibi lipo ögesine bağlanır.
- Arsenit, privat degaz'ın lipoik asit bağını inhibisyon yapar.
- 18:05Klinik Oryant ve Tüp Kullanımı
- Hipokalsemi vakasında mor kapaklı tüp alınması kalsiyum seviyesinin yanlış ölçülmesine neden olur çünkü etta kalsiyum bağlar.
- Mor kapaklı tüplerde kalsiyum seviyesi düşük ölçülür.
- Biyokimya kapakları ve o kapaklı tüplerde neyin ölçüleceği kitapta belirtilmiştir.
- 19:08Biyokimya Soruları ve Çözümleri
- Mavi kapaklı sorular karşı ölçülmez, kalsiyum bağlıyor ve kalsiyum seviyesinin yanlış ölçülmesine sebep oluyor.
- Hiperglisenik bir vakada, ailede diyabet varsa ve Mode 2 diyabet matri 10 set of diabet young tanısı konulmuşsa, karaciğerdeki glikokinaz enzimi mutasyonu vardır.
- Glikokinaz enzimi yavaş çalışırsa, büyük şeker içeriye alınamaz ve kanda şeker yüksek olur, bu da postprandiyal hiperglisemiler gözlenmesine neden olur.
- 20:20ALS ve Tampon Sistemleri
- ALS kliniğinde üst ekstremitede alt motor nöron tipi kayıp (flas parazi gibi kas güçsüzlüğü) ve alt ekstremite üst motor nöron tipi kayıp (spasitler gibi DTR artışı) görülür.
- ALS'te mutlaka bulbar palsi (yutma fonksiyonları bozulmuş) görülür, duyu kaybı yoktur.
- ALS'te oksit disptom mutasyonu vardır ve bu mutasyon üst motorların ve alt motorların bulduğu bir arada gözükür.
- 21:11Tampon Sistemleri ve RAS Proteinleri
- Tamponlar, pH değişimine kadar direnç gösteren çözeltilerdir ve protein, fosfat ve karbonatlar tampon sistemleridir.
- RAS proteinleri G-protein tipi olduğundan, GTP'si yıkılınca enerji fakir hale geldiği anda etkisi sonlanır, etki artmaz azalır.
- Pi virüs hastalarında idrar örneğinde lokosit pozitif renk verir.
- 23:00Hepatit N ve Laktiloz
- Hepatit N veya hipermetre arasında laktiloz verilir.
- Laktiloz verilmesinin birinci amacı, bağırsaktan absorbe olmayan laktilozun bağırsak hücresinden su çekmesini sağlayarak şişmesini ve ishal yapmasını sağlamaktır.
- Laktilozun ikinci amacı, amonyağı nötralize etmek ve amonyum haline getirmektir, böylece amonyum bağırsaktan absor olmaz ve dışkı edilir.
- 24:23Peroxidaz Defektleri ve Konjenital Adrenaperplazi
- Uzun defektli hastalarda peroxidaz defekt vardır, bu defektte beyaz cevher hasarı olur ve hastanın ismi "adrena" (beyaz) olur.
- Konjenital adrenaperplazi (CAH) hastalarında, 46X kromozom yapısına sahip kız erkek gibi görünür, klitorin megalisi ve kıllanma artışı vardır.
- CAH hastalarında hipertansiyon pozitifse 11, hipertansiyon yoksa 3 numaralı mutasyon vardır.
- 26:49Sınav Stratejisi
- Biyokimya ve temel bilimlerin pek çok büyük kısmı çalışırken, klinikte neye yaradığını ve ilgisi olduğunu görmek sınavda büyük fark yaratır.
- Sınavda soruların yarısı biyokimyada, yarısı klinik oryanta gelmektedir.
- Temel çalışırken klinik mantıya da çalışmak netlerin artmasına katkı sağlar.