Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan KPSS sınavına hazırlık amaçlı coğrafya dersi formatındadır. Eğitmen, önlisans ve ortaöğretim sınavlarında karşılaşılabilecek TUİK sorularını soru tarzı şeklinde düzenlediğini belirtmektedir.
- Video, Türkiye'nin coğrafi özellikleri, ekonomik yapısı ve nüfus istatistikleri üzerine kapsamlı bir inceleme sunmaktadır. İçerikte ihracat, ithalat, ulaşım sistemleri, sulak alanlar, elektrik üretimi, dış ticaret, Konya Ovası Projesi, Doğu Anadolu Projesi, DOCK-UP Doğu Karadeniz Projesi gibi kalkınma projeleri, turizm, tarım, hayvancılık ve doğal afetler gibi konular ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Türkiye'nin en derin mağarası, ilk milli parkı, ilk tabiat anıtı gibi önemli coğrafi bilgiler, nüfus yoğunluğu, orman alanları, hayvancılık türleri, şeker pancarı, haşhaş, pamuk, elma ve yer fıstığı gibi ürünlerin hangi illerde üretildiği ve sürdürülebilir balıkçılık faaliyetleri hakkında detaylı bilgiler de paylaşılmaktadır.
- KPSS Coğrafya Soruları
- 2020 KPSS sınavında coğrafyada TUİK soruları önlisans ve ortaöğretim sınavlarında karşınıza gelebilecek şekilde düzenlenmiş ve soru tarzı şeklinde sunulmuştur.
- Sunum PDF olarak aşağıya bırakılmış olup, tekrar amaçlı kullanılması önerilmektedir.
- Soru çözüm videoları da sağa sola veya videonun sonuna bırakılmıştır.
- 00:31Türkiye'nin İhracatı
- Türkiye'nin ihracatta birinci sırada motorlu kara taşıtları, ikinci sırada kazan makineleri, üçüncü sırada demir çeliği ve dördüncü sırada tekstil bulunmaktadır.
- İthalatta ise birinci sırada mineral yakıtlar (yakıt ve yağ) bulunmaktadır.
- İhracattaki en fazla yapılan ürünlerden biri değildir şeklinde sorulduğunda, mineral yakıtlar veya yağlar gibi ithalattaki ürünlerden biri olabilir.
- 02:01Nüfus Artış Hızı
- Türkiye'de nüfus artış hızının en düşük olduğu il Çankırıdır.
- Çankırı'da doğumlar ölümlerden çok az olduğu için kentin nüfusu hızlı bir şekilde azalmaktadır.
- 02:44Karayolu Tüneleri
- Türkiye'deki en uzun karayolu tüneli Ovit Tünelidir.
- Yapımı tamamlandığında en uzun karayolu tüneli Yeni Zigana Dağı Tüneli olacak.
- İlk kar tüneli prefabrik olarak Van'da yapılmış olup, çığ olaylarından korunmak ve yolların kapanmasını engellemek amacıyla inşa edilmiştir.
- 03:54Dış Ticaret ve Ulaşım
- Dış ticarette en fazla kullanılan ulaşım aracı deniz yoludur.
- Deniz yolu, tek seferde çok fazla yük taşıma imkanı sunar ve rota sorunu yoktur.
- 04:40Bölgesel Kalkınma Projeleri
- Yeşil İrmak Havzası Gelişme Projesi'nin temel amacı çevresel ve ekolojik sorunları çözmektir.
- Yeşil İrmak Havzası Gelişme Projesi'nde Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illeri bulunmaktadır.
- Bu iller aynı zamanda Doğu Karadeniz Projesi kapsamındadır.
- 05:59Sulak Alanlar ve Ramsar Sözleşmesi
- Ramsar Sözleşmesi, uluslararası anlamda sulak alanların korunması gerektiğini belirtir.
- Türkiye'de Kuyucak Gölü Kars'ta, Uluabat Gölü Bursa'da, Sultan Sazlığı Kayseri'de, Göksu Deltası Mersin'de bulunmaktadır.
- En son Ramsar'a katılan sulak alan Nemrut Kalderası'dır ve Bitlis'te bulunmaktadır.
- 07:18Mavi Bayrak Plajları
- Mavi bayrak, suyunun temiz olduğunu gösteren uluslararası bir ifadedir.
- Mavi bayraklı plaj sayısı en fazla olan yer Antalya'dır.
- 07:54Kaybolan Sulak Alanlar
- Hatay'da bir takım faaliyetler sonucunda bir sulak alan tarıma açılmıştır.
- Hatay'da kaybolan sulak alan Amik Ovası'dır.
- Bu graben alanındaki sulak alanlar kurutularak tarım alanına dönüştürülmüştür.
- 08:42Türkiye'nin Nüfusu
- Türkiye'deki toplam nüfusun %50,20'si erkek nüfusu oluşturur.
- Kentsel nüfus oranı %92,80'yi geçmiş durumdadır.
- Nüfus miktarının en az olduğu il Tunceli'dir (84.660 kişi).
- Ortanca yaşın en düşük olduğu il Şanlıurfa'dır, en yüksek olduğu il ise Sinop'tur.
- Türkiye'deki nüfusun ilk beş sırası İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya'dır.
- 10:07Elektrik Üretimi
- Türkiye'deki elektrik üretiminde iki farklı sıralama vardır.
- Birinci sıralamada kömür tüm kömür türleri ile birlikte birinci sırada yer alır.
- İkinci sıralamada kömür parçalanır ve hidroelektrik birinci sıraya geçer.
- Sorularda kömür yazıldığında birinci sıralama, linyit veya ithal kömür yazıldığında ikinci sıralama sorulmaktadır.
- 11:14İhracat ve İthalat Ülkeleri
- Türkiye'nin ihracatında en önemli ülke Almanya'dır.
- İthalatta ise en önemli ülke Rusyadır.
- 11:41Dış Ticaret ve Turizm
- İthalattaki ilk ülke Rusya'dır ve aynı zamanda dış ticaret açığı verdiğimiz en önemli ülkedir.
- En fazla turist Türkiye'ye Rusya'dan gelirken, bu turistler en fazla İstanbul'a gelir.
- Türkiye'de turist sayısının en fazla olduğu il İstanbul'dur.
- 13:26Tarım ve Hayvancılık
- Türkiye'de portakal Antalya, zeytin Aydın, fındık Ordu ve üzüm Manisa'da en fazla yetiştirilir.
- Türkiye'de sığır üretiminde Konya, manda üretiminde Samsun, koyun üretiminde Van birincidir.
- Kruvaziyer turizmde Türkiye'de Kuşadası limanı ilk sırada yer alır.
- 16:15Turizm ve Proje Bilgileri
- Türkiye'ye giriş yapan turistlerin en fazla kullandığı ulaşım türü hava yolu olup, Konya Ovası projesinde Eskişehir ve Kayseri yer almaz.
- Doğu Anadolu projesi hayvancılığı geliştirmeyi amaçlar, bölgede tarım çok azdır ve madencilik açısından Türkiye'nin rezervlerinin büyük çoğunluğu bu bölgededir.
- Turfandacılık için ılık iklim şartları ve kış ılıklığı gerekir, bu nedenle bölgenin doğal şartları turfandacılığa elverişli değildir.
- 18:58Doğal Afetler ve Koruma Alanları
- Türkiye'de sayı açısından en fazla görülen doğal afet heyelan, can ve mal kaybı açısından ise depremdir.
- Ramsar projesi sulak alanları ve bataklıkları korumak amacıyla İran'ın Ramsar kentinde ortaya çıkan bir uluslararası koruma statüsüdür.
- Türkiye'de biyoçeşitliliğin korunmasındaki öncelikli alanlar olan sıcak noktalara İstanbul Ormanları, Fırtına Vadisi, Datça Yarımadası, Amanos Dağları gibi yerler dahildir.
- 22:02Proje Alanları ve Nüfus Bilgileri
- Doğu Karadeniz projesi (DOAP) Çorum, Amasya, Samsun ve Tokat'ta uygulanırken, Kastamonu hiçbir projede dahil değildir.
- Nüfus artış hızının en çok olduğu yer Şanlıurfa'dır, nüfusun ikiye katlanma süresi daha uzundur.
- Türkiye'nin nüfusunun ilk beş kenti sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya'dır.
- 24:58Türkiye'nin Ekonomik ve Coğrafi Özellikleri
- Türkiye'nin son Ramsar alanı Bitlis'teki Nemrut Kalderası'dır.
- İpek böcekçiliğinde birinci sırada olan il Diyarbakır'dır ve doğal ipek böcekçiliği günümüzde azalma eğilimindedir.
- Türkiye'nin nüfusunun en az olduğu ve nüfus yoğunluğunun en az olduğu il Tunceli'dir.
- 27:49Türkiye'nin Sulak Alanları ve Bölgesel Kalkınma
- Türkiye'nin sulak alanları arasında Van Gölü bulunmaz, ancak Van Gölü'nün yakınındaki Nemrut Kalderası son Ramsar alanıdır.
- Bölgesel kalkınma projeleri, ekonomik farklılıklar olan bölgeleri geliştirmek ve göçü azaltmak için yapılır.
- Bölgesel kalkınma projeleri genellikle kırsal bölgelere yönelik olup, kentsel alanların kalkınmasını değil, kırsal alanların gelişimini amaçlar.
- 29:24Türkiye'nin Ormanları ve Hayvancılık Alanları
- Orman alanı en fazla olan il Antalya'dır, yüzölçümüne göre en fazla olan il ise Karabük'tür.
- Türkiye'deki en fazla bulunan ağaç türleri sırasıyla meşe, kızılçam ve karaçam'dır.
- Kıl keçisi Mersin'de, koyun Van'da, manda Samsun'da, arıcılıkta birinci olan il ise Ordu'dur.
- 32:23Türkiye'nin Demografik ve Ekonomik Özellikleri
- Doğurganlık hızının en yüksek olduğu il Şanlıurfa, en düşük olduğu il ise Gümüşhane'dir.
- Kümes hayvancılığında birinci sırada Manisa'dır.
- İhracatta ilk sırada Almanya, ithalatta ilk sırada Rusya, dış ticaret açığı en fazla verdiğimiz ülke de Rusya'dır.
- 34:01Türkiye'nin Turizmi ve Tabiat Koruma Alanları
- Türkiye'ye gelen turistlerin çoğunluğu İstanbul'a gelir, Antalya ise sadece yazları turizm merkezidir.
- İlk yavaş şehir İzmir Seferihisar, son yavaş şehir Ankara Güdük'tür.
- İlk tabiat koruma alanı Samsun'daki Hacıosman Ormanı, ilk tabiat anıtı Samandıra Şelalesi, ilk tabiat parkı Muğla Ölüdeniz'dir.
- 35:44Türkiye'nin Milli Parkları ve Mağaraları
- En son milli park statüsüne sahip alan Botan Vadisi'dir.
- En büyük milli park Ağrı Dağı Milli Parkı, en küçük ve ilk milli park ise Yozgat Çamlı'dır.
- Türkiye'nin ilk biyosfer rezervi Artvin Camili'dir, en derin mağarası Mersin'deki Peynirlik Önü Mağarası, en uzun mağarası ise İsparta'daki Pınargözü Mağarası'dır.
- 37:21Türkiye'nin Sektörel Dağılımı
- Türkiye'de aktif nüfusun en büyük bölümü hizmet sektöründe çalışır.
- Sanayi sektöründe yer alan aktif nüfuslar tarımdan fazladır ve Türkiye nüfusunun yarısından fazlası hizmet sektöründe çalışmaktadır.
- İnşaat sektöründeki aktif nüfus oranı tarım sektöründen daha azdır.
- 38:40İş Gücü Dağılımı
- Türkiye'de aktif nüfusun en büyük bölümü hizmet sektöründe çalışmaktadır.
- Türkiye'nin 83 milyon nüfusundan yaklaşık 40-45 milyonu hizmet sektöründe çalışmaktadır.
- Soruda "Türkiye nüfusunun yarısından fazlası" ifadesi kullanılmış olsa da, aslında aktif nüfus (çalışan nüfus) anlamında kullanılmıştır.
- 39:47Tarım Üretiminde İl Sıralamaları
- Şeker pancarı üretimi Konya'da, haşhaş ve keten üretimi Afyon'da, pamuk üretimi Şanlıurfa'da, elma üretimi İsparta'da birinci sırada yer almaktadır.
- Yer fıstığı üretimi Adana'da birinci sırada yer almaktadır.
- 40:19Balıkçılık Faaliyetleri
- En fazla deniz ürünleri Karadeniz'den sağlanmaktadır.
- İç su ürünleri üretimi (göller ve akarsular) Van Gölü'nde birinci sırada yer almaktadır, özellikle inci kefali ile.
- Balık yetiştiriciliği (kültüre balıkçılığı) anlamında en fazla levrek yetiştirilmektedir, inci kefali ise doğal olarak avlanmaktadır.
- Balık çeşitliliği en fazla Akdeniz'de bulunmaktadır.
- 41:57Kapanış
- Videoda verilen bilgilerin önemli bir kısmı PDF olarak videonun açıklama kısmına eklenmiştir.
- İzleyiciler bu bilgileri tekrar ederek kendilerini hazırlayabilirler.