Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan anayasa dersi formatında hazırlanmış olup, tahtada şematik çizimler yaparak konuları anlatmaktadır.
- Video, 2017 anayasa değişikliği kapsamında seçim türleri ve seçim sistemi hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İçerik, genel seçimler, yerel seçimler ve ara seçimler olmak üzere üç ana başlık altında ele alınmakta, her birinin özellikleri, koşulları ve uygulanma şekilleri detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca nispi temsile dayalı seçim sistemi, il barajı, siyasi partilerin oy oranları ve seçim ilkesi (temsilde adalet, yönetimde istikrar) gibi konular da ele alınmaktadır. Özellikle ara seçimlerin ne zaman yapılacağı, hangi koşullarda zorunlu olduğu ve istisnaları şematik bir tablo üzerinden anlatılmakta, ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tiplerine yönelik bilgiler verilmektedir.
- 00:10Seçim Türleri ve Genel Seçimler
- 2017 anayasa değişikliğiyle seçim türleri, seçim türleri ve siyasi partiler konuları ÖSYM sınavlarında önemli bir yer kazanmıştır.
- Seçimler genel, yerel ve ara seçim olmak üzere üç gruba ayrılır.
- Genel seçim, beş yılda bir yapılan milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimidir.
- 02:08Erken Seçim Kararı
- Beş yıl dolmadan erken seçim kararı TBMM ve Cumhurbaşkanı tarafından alınabilir.
- TBMM, hiçbir gerekçe göstermeksizin erken seçim kararı alabilir ancak bunun için meclis üye tam sayısının beşte üçü (360 milletvekili) evet demesi gerekir.
- Cumhurbaşkanı da sebep ve gerekçe göstermeksizin erken seçim kararı alabilir.
- 05:36Erken Seçim Süreci
- Erken seçim kararı alındıktan 48 saat içinde resmi gazetede yayımlanır.
- Seçim, kararın alınmasından 60 gün sonraki ilk pazar günü yapılır.
- Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alırsa kendisi de seçime gitmek zorunda kalır ve görev süresini kısaltmış olur.
- 07:04Seçimlerin Ertelenmesi
- Seçimlerin geriye bırakılması veya ertelenmesi durumu sadece Meclis'e verilmiş bir yetkidir.
- Meclis, doğal afet, salgın hastalık veya savaş durumlarında seçimleri erteleyebilir.
- Meclis, savaş durumunda seçimleri bir yıllığına erteleme kararı alabilir.
- 09:01Seçim Kanunu ve Ülke Barajı
- Türkiye'de genel seçimlerde temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkesi gereği nispi temsile dayanan ülke barajı uygulanmaktadır.
- Ülke barajı yüzde on olup, bir siyasi parti genel seçime katıldığında ülke çapında oylarının toplamı yüzde on'u geçiyorsa meclise girebilir.
- Ülke barajı yüzde on'un altında kalırsa mecliste tek bir sandalye bile çıkartamaz, bu nedenle yüzde yedi'ye çekileceği konusunda bir yasa tasarısı bulunmaktadır.
- 11:11Seçim Sistemi ve Barajlar
- Türkiye'de mutlak temsile dayanan bir seçim sistemi vardır; her siyasi partinin oy oranı farklı olduğundan, aldığı oy nispeti oranında sandalye sayısı çıkartır.
- Ülke çapında toplanan oyların nispi temsile dayalı yüzde on'u geçerse o siyasi parti meclise girer, geçemezse giremez; bu anayasal bir ilke değil, seçim kanununda yer alan bir ilkedir.
- Yerel seçimler beş yılda bir yapılır ve sandık başına gittiğimizde il genel meclisi üyeleri, belediye başkanı, belediye meclis üyeleri, muhtar ve ihtiyar heyetini seçeriz.
- 13:14Seçim Türleri ve Ara Seçimler
- Genel seçimlerle yerel seçimleri birleştirmek yasaktır; 2017 değişikliğiyle cumhurbaşkanlığı ile milletvekili seçimi birleştirilmiş olsa da, yerel yönetim seçimleri ayrı yapılır.
- Ara seçim, mecliste boşalan sandalye sayısını doldurmak için yapılan istisnai bir seçim türüdür; rutin olarak yapılmaz, sadece sandalye sayısında ciddi bir boşalma olduğunda yapılır.
- Ara seçimle ilgili üç temel kural vardır: bir yasama döneminde bir kez yapılacak, genel seçimlerden otuz ay geçmedikçe ve genel seçimlere bir yıl kala yapılamaz.
- 17:43Ara Seçim Süreci ve İstisnalar
- Ara seçim kararı sadece meclis tarafından verilir ve meclisin aldığı karardan sonraki doksan gün sonraki ilk pazar günü yapılır.
- Meclis ara seçim kararı almak zorunda değildir, tamamen kendi istatifine bağlıdır.
- İlk otuz ay içinde ara seçim yapmak zorunda olunacak iki istisna vardır: mecliste yüzde beş boşalma olursa veya bir ilin seçim çevresi kalmaz ise.
- 21:58Ara Seçim Kuralları
- Bir yasama döneminde ilk otuz ay ve son bir yıl ara seçim yapılmaz.
- Ara seçim kararı meclis tarafından doksan gün sonraki ilk pazar günü verilir.
- Ara seçim için iki istisna vardır: yüzde beşlik boşalma durumunda ve bir ilin seçim çevresi kalmaması durumunda.
- 24:07Seçim Türleri
- Genel seçim beş yılda bir yapılır.
- Yerel seçim beş yılda bir yapılır.
- Ara seçim, sandalye sayısındaki boşalmaya göre yapılan istisnai bir seçim türüdür.