Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir öğretmen tarafından 20. yüzyıl edebiyat akımları hakkında bilgi verilmektedir.
- Video, kübizm akımından başlayarak fütürizm, varoluşçuluk (eksik tansiyalizm), dadaizm ve sürrealizm akımlarını sırasıyla incelemektedir. Her akım için tanımı, temel ilkeleri ve önemli temsilcileri detaylı olarak açıklanmaktadır. Özellikle her akımın edebiyata nasıl yansıdığı, sanatçıların bu akımları nasıl kullandıkları ve bu akımların birbirleriyle ilişkisi vurgulanmaktadır.
- Kübizm Akımı
- Kübizm, 20. yüzyılın başında empresyonizme tepki olarak ortaya çıkmış, daha çok resimde kendini göstermiştir.
- Kübistlerin amacı gerçeği gördüğümüz gibi değil, olduğu gibi göstermektir ve nesneleri birkaç bakış açısından (cepheden, yandan, üstten, alttan) göstererek bütüncül bir bakış açısı sunmaktır.
- Kübistlerin başlıca ilkeleri: devamlı olan ve değişmeyen eşyanın özünün betimlenmesi, eşyanın dış görünüşüyle birlikte özünün de gösterilmesi ve duyguların anlatılmasıdır.
- Kübizmin önde gelen temsilcileri: Salvador Dali, Jacob, Can Kaktao, Pablo Picasso ve George Braja'dır.
- 01:53Fütürizm Akımı
- Fütürizm, 1909'da İtalyan şairi Thomaso Marinetti'nin Fransa'da yayımlanan bildirgesi ile ortaya çıkmış, yaşamın sürekli bir değişim süreci içinde olduğunu savunan bir edebiyat akımıdır.
- Fütüristlerin başlıca ilkeleri: şiirin her türlü atılımı, savaşkanlığı, sanayi girişimlerini övmesi, vizelerde makine ve çark seslerini duyurmaya çalışması ve edebiyatın durgunluktan sıyrılmasıdır.
- Fütürizm akımında devamlı bir hareketlilik ve devingenlik ön plana çıkar, sanayi, makine çarkları ve bunların sesleri önemli kavramlardır.
- Fütürizmin önde gelen temsilcileri: Marinetti, Mayakovski ve Türk edebiyatında Nazım Hikmet'tir.
- 03:56Eksik Tansiyalizm (Varoluşçuluk) Akımı
- Eksik tansiyalizm (varoluşçuluk), 20. yüzyılın ilk yarısının sonlarına yaklaşılırken Fransa'da yaygınlık kazanan, insanın kendisini bulması ve özünü elde etmesi üzerine kurulmuş bir felsefe akımıdır.
- Eksik tansiyalizmin başlıca ilkeleri: insanın geleceğini kendisinin çizebileceğini ileri sürmesi, insanın kendisini aşması gerektiği ve hür olmaya mecbur olduğu gibi konulardır.
- Eksik tansiyalizm insan üzerine kurulmuş bir akımdır ve öncelikli olarak insanın hür olmasıdır.
- Eksik tansiyalizmin önde gelen temsilcileri: Jean Paul Satre, Albert Camus ve Martin Heidegger'dir.
- 05:18Dadaizm Akımı
- Dadaizm, 20. yüzyılın başlarında Tristan Tzara adlı gencin etrafında toplanan bir grup şair tarafından kurulmuş, kuralsızlık anlamında kullanılan bir akımdır.
- Dadaistler alaycı ve aşağılayıcı tavrıyla toplumsal değerleri kökünden sarsmış, 1922 yılından sonra yerini sürrealizme bırakmıştır.
- Dadaizm kelime olarak Fransızca'da oyuncak, tahta at anlamında kullanılan "dada" kelimesinden türetilmiştir.
- Dadaizmin başlıca ilkeleri: her şeye kuşkuyla bakılması, çevredeki hiçbir şeyin doğruluğuna inanılmaması, aklın hiçbir değerinin olmadığı kabul edilmesi ve dil ve estetik kurallarının bir yana itilmesidir.
- Dadaizmin önde gelen temsilcileri: Tristan Tzara, Breton, Aragon, Philip Sapuat ve Paul Eluard'dır.
- 07:57Sürrealizm Akımı
- Sürrealizm (gerçeküstücülük), 1924 yılından sonra dadaizm yerine geçen Andre Breton ve arkadaşlarınca oluşturulan, Sigmund Freud'un psikanaliz kuramının edebiyata uyarlanmış biçimidir.
- Sürrealistler, her türlü töresel ve sanatsal baskıyı bir yana atıp, düş gücünün özgürce kullanılmasını savunmuş, hipnotize edilmiş insanlara şiir söyletmiş ve bunları başyapıt saymışlardır.
- Sürrealizmde psikanaliz yöntemi, bilinçaltına inme ve orada insanın iş dünyasındaki ayrıntıları ortaya koyma önemli bir yer tutar.
- Sürrealizmin başlıca ilkeleri: söyleyişte özentiden kaçınılması, bilinçaltı ancak rüyada açığa çıkması, sanatın bilinçaltının otomatik verileri olması ve şiirin konusunun olağanüstü, rastlantılar ve rüyalar oluşturması.
- Sürrealizmin önde gelen temsilcileri: dünya edebiyatında Andre Breton, Louis Aragon, Paul Eliard, Philip Sapuat Röneşar ve Türk edebiyatında Orhan Veli ile Cemal Süreya'dır.