Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ev Akademisi tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Bir öğretmen, 11. sınıf tarih dersi için sınav hazırlığı için önemli tarihsel olayları ve antlaşmaları anlatmaktadır.
- Video, Osmanlı Devleti'nin tarihsel gelişimini konu alan boşluk doldurma, test soruları ve soru-cevap formatında bilgiler içermektedir. İçerikte Zitvator Antlaşması, Ferhat Paşa Antlaşması, Kasrı Şirin Antlaşması, Hotin Seferi, Bucaş Antlaşması, Bahçesaray Antlaşması, Girit'in fethi, Viyana Bozgunu, Belgrad Antlaşması, Çeşme Savaşı, Tersane Hendesi Hanesi, Küçük Kaynarca Antlaşması, İstanbul Antlaşması, Kutsal İttifak, Otuz Yıl Savaşları, Karlofça Antlaşması, Vestfalya Antlaşması, Yunan-Grek Projesi, Şark Meselesi ve Sevr Antlaşması gibi önemli tarihsel olaylar ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Osmanlı donanmasında kullanılan gemi türleri (kalyon ve kadırga) hakkında bilgiler verilmekte ve 1814'te toplanan Viyana Kongresi'nin detayları paylaşılmaktadır. Kongrede İngiltere, Rusya, Avusturya ve Prusya'nın galip devletler olarak Avrupa'nın siyasi haritasını ve güçler dengesini nasıl yeniden düzenlediği anlatılmaktadır.
- 00:0911. Sınıf Tarih Dersi Yazılı Sınav Örnek Soruları
- Video, 11. sınıf tarih dersi 1. dönem 2. yazılı sınav örnek sorularını paylaşmaktadır.
- İlk soru boşluk doldurma sorusu olup, Osmanlı Devleti'nin Avusturya karşısında üstünlüğünü kaybettiği Zitvatoro Antlaşması, Doğu'da en geniş sınırlara ulaşıldığı Ferhat Paşa Antlaşması ve günümüz Türkiye-Iran sınırlarının belirlendiği Kasrı Şirin Antlaşması gibi önemli antlaşmalar ele alınmaktadır.
- Hotin Seferi, II. Osman'ın askere az bahşiş vermesi ve ulemanın arpalıklarını kesmesi gibi sebeplerle kapıkullarının savaşta başarı göstermemesi sonucu gerçekleşmiştir.
- 00:56Osmanlı Devleti'nin Önemli Antlaşmaları ve Savaşları
- Mehmed'in Lehistan üzerine sefere çıkıp Kamaniçe'yi fethederek Podolya'ya hakim olduğu ve batıda en geniş sınırlara ulaştığı Bucaş Antlaşması, Çehrin Seferi sonunda 1681'de Rusya ile Osmanlı Devleti arasındaki ilk antlaşma Bahçesaray Antlaşması'dır.
- Osmanlı Devleti'nin 24 yıllık bir kuşatmanın ardından ancak feth edebildiği Girit adası, Osmanlı'nın artık duraklama dönemine girdiğinin bir göstergesidir.
- Papa'nın teşvikiyle Avusturya, Lehistan, Rusya, Venedik ve Malta'nın da dahil olduğu Kutsal İttifak adı verilen Haçlı Birliği'nin kurulmasındaki etkili olan olay, Osmanlı Devleti'nin Viyana Bozgunu'dur.
- 01:54Osmanlı Devleti'nin Donanma ve Toprak Kayıpları
- Belgrad Antlaşması'nın imzalanmasında arabulucu olan Fransa Devleti'ne 1740 kapitülasyonları ile daha önce verilmiş olan tüm kapitülasyonlar sürekli hale gelmiştir.
- 1768-1774 yılları arasındaki savaşta Ruslara ait bir donanma Baltık Denizi'nden yola çıkarak İngilizlerin yardımıyla Akdeniz'e geldi ve Osmanlı donanması ani bir saldırı ile Rus donanması tarafından Çeşme'de yakıldı.
- III. Mustafa, çağdaş bilgilerle donatılmış deniz subay yetiştirilmesi için Baron Detod isimli Fransız mühendis donanmayı iyileştirme çalışmalarında görevlendirildi ve 1773 tarihinde Tersane Hendesi Hanesi adıyla bugünkü Deniz Harp Okulu'nun temeli Cezayirli Hasanpaşa tarafından atıldı.
- 02:42Osmanlı Devleti'nin Dış Politikası ve Avrupa'daki Gelişmeler
- 18. yüzyılın son çeyreğine kadar yabancı devlet gemilerinin kapalı bir Türk gölü olarak kalan ve istisnalar dışında yabancı gemilerin çıkmasına izin verilmeyen Karadeniz, Küçük Kaynarca Antlaşması ile ilk defa Rus gemilerinin kullanımına açılmıştır.
- 1700 İstanbul Antlaşması ile Azak Kalesi Rusya'ya verilmiştir.
- 18. yüzyılda oluşturduğu sömürge imparatorluğu sayesinde topraklarında güneş batmayan ülke ünvanına sahip olan devlet İngiltere'dir ve İspanya ile Portekiz coğrafi keşifleri başlatan iki Avrupa ülkesidir.
- 03:17Osmanlı Devleti'nin Doğu Sınırı ve Avrupa'daki Mücadeleler
- 17. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin doğu sınırının dayandığı ve Osmanlı'yı en çok uğraştıran devlet Safevi İran'da kurulmuş bir Türk devletidir.
- Avrupa'da din alanında başlayan fakat arkasında bir takım siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmelerin bulunduğu mücadelenin sebebi iki temele dayanır: Habsburg Hanedanı'nın Avrupa'da tek hakim güç olma isteği ve Martin Luther'in başlattığı Protestanlık hareketi.
- Luther başta endüljans satışı olmak üzere kilisenin maddi uygulamalarına 95 maddelik bildiri ile karşı çıkmış ve Avrupa'da dini ayrışmalar başlamıştır.
- 04:04Otuz Yıl Savaşları ve Sonuçları
- Otuz Yıl Savaşları'nın başlamasında Habsburg Hanedanı yayılmacı bir politika izlemesinde etkili olduğuna, Protestanlık adında yeni bir mezhebin ortaya çıktığına ve Avrupa'da yeni modern devletlerin kurulması çalışmalarının başladığına ulaşılabilir.
- Otuz Yıl Savaşları nedenlerinin sadece dini nedenler olmadığını, siyasi ve sosyal ekonomik nedenlerin de bu savaşlara neden olduğunu söyleyebiliriz.
- Otuz Yıl Savaşları sonunda imzalanan Oksburg Antlaşması ile mezhep birliğinin sağlanmadığı, bu antlaşma ile Otuz Yıl Savaşları sona ermediği ve Sefa ile Antlaşması ile sona erdiği belirtilmektedir.
- 05:09Karlofça Antlaşması ve Sonuçları
- Karlofça Antlaşması'nda Avusturya, Temeşver hariç Macaristan ve Erdel'i aldı, Lehistan'a Podolya ve Ukrayna, Venedik'e Mora ve Dalmaçya kıyıları bırakıldı.
- Osmanlı Devleti ilk büyük toprak kaybında yaşandığı anlaşmadır ve diplomatik açıdan da güç ve itibar kaybeden Osmanlı Devleti ilk kez müzakere yoluyla bir antlaşma imzalamak zorunda kalmıştır.
- Otuz Yıl Savaşları sonunda Fransa artık Avrupa siyasetine yön veren devlet konumuna yükselirken, İngiltere de güçlü bir devlet olarak Avrupa'da etkili olmaya başlamıştır.
- 07:03Osmanlı Devleti'nin Denizlerdeki Hakimiyetinin Sona Ermesi
- Osmanlı Devleti'nin denizlerdeki hakimiyetinin sona ermesinde etkili olan durumlar: batı gemiciliğindeki teknolojik gelişmelere uzak kalınması ve siyasi hedeflere kara kuvvetleri ulaşılabileceği düşüncesidir.
- Osmanlı Devleti 17. yüzyılın sonuna kadar genellikle kadırga gemilerini kullandı ve kalyonlara sıcak bakmadı çünkü kalyonlar çok büyük, hantal gemilerde manevra kabiliyeti iyi değildi.
- Avrupalılar bu gemileri geliştirmeye başladıkları için ve uzak denizlere ulaşmayı başardıkları için sömürge imparatorlukları kurarak zenginleşmeye başlamışlardı, bu da Osmanlı Devleti'nin teknolojik olarak bu gelişmelerden uzak kalmasına neden oldu.
- 08:19Osmanlı Devleti ve Safevi Devleti Arasındaki Mücadeleler
- 16. yüzyılda Osmanlı Devleti ile Safevi Devleti arasında yaşanan mücadeleler Osmanlı Devleti'nin kesin üstünlüğü ile sona ererken, benzer sebeplerden dolayı 17. yüzyılda yaşanan mücadeleler hem çok uzun sürmüş hem de taraflar birbirlerine karşı kesin bir üstünlük sağlayamamıştır.
- Bu durum, Osmanlı Devleti'nin askeri ve siyasi gücünü kaybettiğinin bir göstergesidir.
- Osmanlı Devleti'nin ikinci Viyana Kuşatmasındaki başarısızlığı Avrupalı devletler arasında Kutsal İttifaka yol açmış ve Osmanlı Devleti karşısında önemli askeri ve siyasi başarılar elde etmişlerdir.
- 09:33Şark Meselesi ve Sonuçları
- İkinci Viyana Kuşatması sonrasındaki gelişmeler, Avrupalı devletler arasında Şark Meselesi adıyla bilinen yeni bir durumun ortaya çıkmasına yol açmıştır.
- Bu durumun Osmanlı Devleti üzerinde yarattığı sonuçlar arasında büyük toprak kayıplarının yaşanması, hızlı bir gerileme ve çöküş sürecine girilmesi, toprak bütünlüğünün bozulması ve uluslararası saygınlığını kaybetmesi yer almaktadır.
- Osmanlı Devleti yenileşme çabalarına son vermediği, hatta elinden geldiğince artırmaya çalıştığı belirtilmektedir.
- 10:27Osmanlı Tarihi Antlaşmaları
- Zitvatorluk Antlaşması ile Avusturya hükümdarı ile Osmanlı hükümdarı eşit hale gelmiş ve her yıl ödenen vergi kaldırılmıştır.
- Zitvatorluk Antlaşması ile Kanuni Sultan Süleyman dönemindeki iddialarından vazgeçildiği, Sezar ünvanının kullanılması, savaş sırasında kazanılan toprakların kendilerine kalması ve havuzların yıllık vergi ödemeyecek olması kanıtlanmıştır.
- Hotin seferi sırasında edindiği olumsuz izlenimler üzerine Osmanlı merkez ordusunda ıslahat yapmayı düşünen padişah II. Osman (Genç Osman) olmuştur.
- 11:39Osmanlı Devleti'nin Durumu
- 1815'te toplanan Viyana Kongresi'nde Osmanlı Devleti'ni "hasta adam" olarak nitelendiren devlet Fransa'dır.
- Prut Antlaşması ile Ruslar işgal ettikleri topraklardan çekilecek, İstanbul Antlaşması sonrası yaptığı kaleleri ve istihkamları yıkacaktı.
- Osmanlı Devleti, Küçük Kaynarca Antlaşması'yla Kırım'ın bağımsızlığını tanımış, ancak Müslüman halkın dini bakımdan kendisine bağlı kalmasını Rusya'ya kabul ettirmiştir.
- 13:32Avrupa Devletleri ve Osmanlı
- 17. yüzyılda okyanusa ve Akdeniz'e kıyısı olan Avrupalı devletler (Hollanda, Fransa, İspanya, İngiltere) denizlerde ticari ve askeri faaliyetlere girişmiştir.
- Venedik, bu faaliyetlere girişen devletlerden biri değildir.
- Osmanlı Devleti, Kırım'la olan bağlarını koparmak istemediği için antlaşmaya Müslüman halkının kendine bağlılığını devam ettirmesini istemesinin, Kırım halkıyla kültürel bağlarını korumaya çalışmasıdır.
- 14:36Osmanlı Devleti'nin Önemli Antlaşmaları
- 1533 İstanbul Antlaşması ile Osmanlı Devleti'nin Avusturya'ya karşı sağladığı üstünlüğünü kaybettiği 1666 tarihli antlaşma Zitvatorluk Antlaşmasıdır.
- Hotin seferi sırasında yeniçeri ocağı'nı kaldırmak için ilk Osmanlı padişahı II. Osman'dır.
- Avrupa devletlerine karşı toprakları denge siyaseti izleyerek korumaya çalışan devlet Osmanlı Devleti'dir.
- 15:25Vestfalya Antlaşması
- 30. Yıl Savaşı'nı bitiren antlaşma Vestfalya Antlaşmasıdır.
- Vestfalya'da 1555 Oxburg Barışının hükümleri yenilenmiş ve Almanya'da Katolik, Protestan ve Kalbinizm geçerli mezhepler haline getirilmiştir.
- Kutsal Roma İmparatorluğu'nun parçalanmış olduğu uluslararası hukuk bakımından doğrulanmıştır.
- 16:24Osmanlı Devleti'nin Donanması
- Osmanlı döneminde donanmada kullanılan gemilerden biri kalyon gemisidir, büyük yelkenli gemilerdir ve Avrupalılar rüzgar gücünü kullanarak okyanusları bu gemilerle açmıştır.
- Kadırga, kaybından küçük yelkenleri olan gemilerdir, fakat küçük gemiler olmalarına rağmen oldukça manevra kabiliyeti yüksek gemilerde.
- Osmanlı Devleti 18. yüzyıla kadar kalyon gemilerini kullanmamıştır, fakat Avrupalılar bunu biraz daha geliştirmeyi başarmıştır.
- 17:22Yunan-Grek Projesi ve Şark Meselesi
- 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım ele geçime yönündeki engelleri aşan Rusya, Osmanlı toprakları üzerinde daha geniş emeller beslemeye başladı.
- II. Katerina, Yunan-Grek projesi olarak bilinen bu emeliyle Osmanlı topraklarının paylaşılması ve eski Bizans'ın canlandırılmasını amaçlamıştır.
- Şark meselesi, Osmanlı Devleti'nin ortadan kaldırılması ve topraklarının paylaşılması kavgasıdır ve bu mesele 1815'te Viyana Kongresi'nde Rus Çarı Alexander tarafından kullanılmıştır.
- 19:04Şark Meselesi ve Sevr Antlaşması
- Osmanlı'ya ait Arap vilayetlerinin paylaşımı Şark meselesinin son aşamasını teşkil etmiş ve Sevr Antlaşması bunun son durağını oluşturmuştur.
- Filistin'de yoğun göçlerle sayıları artan Yahudiler içinde bir vatan kurulmasının temelleri atılmış ve Arap coğrafyası Avrupalı devletlerce paylaşılmıştır.
- Avrupalı devletlerin doğuda bir Ermeni devleti kurma ve Anadolu topraklarında parçalama isteği Milli Mücadele'nin zaferiyle neticesiz kalmıştır.
- 19:43Düveli Muazzama ve Viyana Kongresi
- Düveli Muazzama, 18. yüzyıldan Birinci Dünya Savaşı'na kadarki dönemde Avrupa'nın büyük devletlerini ifade eder ve İngiltere, Rusya, Prusya (Almanya), Avusturya ve Fransa'yı kapsar.
- 1814'te toplanan Viyana Kongresi'nde İngiltere, Rusya, Avusturya ve Prusya galip devletler olarak etkili olmuş ve alınan kararlara yön vermiştir.
- Kongrede alınan kararlar 1815'te imzalanmış ve Avrupa'da yeni bir statü meydana gelmiştir; bu güçler kendi çıkarları doğrultusunda Avrupa'nın siyasi haritasını ve güçler dengesini yeniden düzenlemiştir.