Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 10. sınıf öğrencilerine yönelik hazırladığı yazılı sınavına hazırlık amaçlı eğitim içeriğidir. Öğretmen, MAP senaryosuna uygun olarak konuları adım adım anlatmaktadır.
- Video, ATP molekülünün yapısı ve bileşenleri ile başlayıp, fotosentezin ışığa bağlı ve ışıktan bağımsız evrelerini detaylı şekilde ele almaktadır. Ardından işaretli oksijen atomu ile ilgili soru çözümleri yapılmakta ve son olarak ışık enerjisi kullanılmadan besin sentezi yapan kemosentetik canlılar anlatılmaktadır.
- Öğretmen, konuları görsel çizimlerle destekleyerek ve örnek sorular üzerinden açıklamakta, Angman'ın 1883 yılında yaptığı deney üzerinden ışığın dalga boyunun fotosentez hızını nasıl etkilediği ve klorofilin farklı ışık renklerini nasıl soğurduğu gibi detayları da içermektedir.
- 00:1210. Sınıf 1. Dönem Yazılı Çalışması Tanıtımı
- 10. sınıf 1. dönem 1. yazılı çalışması MAP senaryosuna uygun olarak hazırlanmıştır.
- Çalışmanın öncesinde full tekrar videosu ve daha önce detaylı anlatılan konular bulunmaktadır.
- Malik sınıfındaki öğretmenler ücretsiz PDF'ler paylaşarak konu anlatımları ve yazılıya hazırlık çalışmalarıyla öğrencilere destek olmaktadır.
- 00:54WhatsApp Kanalı ve Destek
- Ücretsiz WhatsApp kanalına katılarak paylaşımlardan haberdar olunabilir ve ücretsiz PDF'lere tek noktadan ulaşılabilir.
- Bağlantı linki açıklamalarda bulunmaktadır.
- Videoyu beğenmek ve kanala abone olmak destek olarak kabul edilmektedir.
- 01:22ATP Molekülü Sorusu
- ATP molekülü tüm canlılarda yaşamsal faaliyetlerin gerçekleşmesi için kullanılan ortak enerji molekülüdür.
- ATP'nin yapısında azotlu organik baz (adenin), beş karbonlu şeker (riboz) ve üç tane fosfat grubu bulunmaktadır.
- Azotlu organik baz ile beş karbonlu şeker arasındaki bağ glikozit bağı, beş karbonlu şeker ile ilk fosfat arasındaki bağ ester bağı, fosfatlar arasındaki bağ ise yüksek enerjili fosfat bağıdır.
- 03:57Enerji Gerektiren Tepkimeler
- Enerji gerektiren reaksiyonlar arasında kas kasılması, biyosentez (yapım tepkimeleri) ve sinirsel iletim bulunmaktadır.
- Biyosentez tepkimelerinde küçük moleküller büyük moleküllere dönüşürken enerji harcanır.
- Sinirsel iletim reaksiyonlarında da enerji harcanması gerçekleşir.
- 05:03Fotosentez Evreleri
- Fotosentez birden fazla basamağa sahip iki farklı ana reaksiyon zinciri şeklinde gerçekleşir.
- Bu reaksiyon zincirlerinden biri ışığa bağlı evre, diğeri ise ışıktan bağımsız evre adını almıştır.
- 05:45Fotosentez Reaksiyonlarının Evreleri
- Işığa bağlı tepkimede doğrudan ışık enerjisi kullanılır, su fotoliz olur ve oksijen atmosfere verilir.
- Işığa bağlı tepkimede ATP üretimi ve NADPH oluşumu gerçekleşir, bu ürünler ışıktan bağımsız evre reaksiyonlarında kullanılmak üzere gönderilir.
- Işıktan bağımsız evre reaksiyonunda karbondioksit girişi ve ışığa bağlı tepkimelerde üretilen ATP ve NADPH kullanılır, besin (glikoz veya fosfogliseraldehit) üretimi gerçekleşir.
- 08:30Işığa Bağlı ve Işıktan Bağımsız Evre Karşılaştırması
- Işığa bağlı tepkimede doğrudan ışık kullanılırken, ışıktan bağımsız evrede dolaylı şekilde ışık kullanılır.
- Her iki evre de aydınlıkta gerçekleşir çünkü fotosentez karanlıkta gerçekleşmez.
- Işığa bağlı tepkimede klorofil ve ETS görev alırken, ışıktan bağımsız evrede klorofil ve ETS görev almaz.
- Oksijen çıkışı ışığa bağlı reaksiyonda, besin çıkışı ışıktan bağımsız evre reaksiyonda gerçekleşir.
- Suyun fotolizi ışığa bağlı tepkimede gerçekleşirken, NADPH'nin indirgenmesi ışığa bağlı tepkimede, NADPH'nin yükseltilmesi ise ışıktan bağımsız evrede gerçekleşir.
- 11:19Angman Deneyi ve Fotosentez
- 1883 yılında Angman tarafından yapılan deneyde ipliksi ait ve oksijenli solunum yapan bakteriler kullanılmıştır.
- Angman, fotosentezin en çok mor ve kırmızı ışıkta, en az da yeşil ışıkta gerçekleştiğini ispatlamıştır.
- Deneyde akvaryum içerisine fotosentez yapan alpleri ve oksijenli solunum yapan bakteriler bırakılmış, ışık prizmadan geçirilerek farklı renkler oluşmuştur.
- Yeşil ışığın çoğu yansıtılır, az bir kısmı sorulur, bu nedenle yeşil ışıkta fotosentez az gerçekleşir ve oksijen çıkışı da az olur.
- Fotosentez klorofilin en fazla soğurduğu ışıkta gerçekleşir; en fazla mor ışık soğurur, daha sonra kırmızı, en az da yeşil ışık sorulmuş olur.
- 14:47İşaretli Oksijen Sorusu
- Fotosentezin genel denklemi: Karbondioksit ve su bir araya gelerek C₆H₁₂O₆ besin molekülü ve oksijen gazı oluşturur.
- İşaretli oksijen atomu ağır izotop ile işaretlenmiş karbondioksit gazından gelir ve atmosfere verilen oksijenin kaynağını oluşturur.
- İşaretli oksijen hem besinin yapısındaki oksijen hem de açığa çıkan suyun yapısındaki oksijen olarak rastlanır.
- 17:37İkinci Kaptaki Hava Çıkışından İşaretli Oksijen Gazı Çıkması
- İkinci kapta oksijen atomu ağır izotop ile işaretlenmiş su ve normal karbondioksit konulmuştur.
- Fotosentez olayında su molekülü fotoliz (parçalanma) olduğu için oksijen açığa çıkar ve atmosfere verilir.
- İşaretli su molekülünün oksijeni atmosfere verilen oksijeni de işaretlemiş olur.
- 20:04Işık Enerjisi Kullanılmadan Besin Sentezi
- Işık enerjisi kullanılmadan besin sentezi yapan canlılar kemosentetik canlılardır.
- Kemosentetik canlılar inorganik maddeyi oksitleyerek (oksidasyon) enerji açığa çıkarır ve bu enerjiyi karbondioksit ve suyu birleştirmek için kullanır.
- Kemosentezde iki tepkimeden bahsedilir: inorganik madde oksitlenir, yeni bir inorganik madde oluşur ve açığa çıkan enerji besin sentezi için kullanılır.