• Buradasın

    10. Sınıf Edebiyat Dersi: Şiir Kavramları ve Nazım Biçimleri

    youtube.com/watch?v=fQ-ZKZephNI

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir öğretmenin 10. sınıf öğrencilerine yönelik hazırladığı edebiyat dersidir. Öğretmen, şiir konusunda temel kavramları ve nazım biçimlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.
    • Video, şiirin tanımıyla başlayıp nazım, nazım şiir, manzum, manzume gibi temel kavramları açıklamaktadır. Ardından nazım birimleri (mısra, beyit, bent, dörtlük) ve özellikleri örneklerle anlatılmakta, nazım biçimi ile nazım türü arasındaki farklar ele alınmaktadır. Son bölümde ise koşma, mesnevi, kıta, tuyu, rubai gibi farklı nazım şekilleri ve güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt gibi nazım türleri örneklerle incelenmektedir.
    • Video, 9. sınıf konularını özetleyen bir serinin parçası olup, Türk edebiyatında kullanılan çeşitli nazım şekilleri ve türleri hakkında kapsamlı bilgi sunmaktadır. Şeyhülislam Yahya, Ziya Paşa, Baki, Kanuni Sultan Süleyman gibi şairlerden örneklerle konular açıklanmaktadır.
    00:17Şiir Dersi Tanıtımı
    • 10. sınıfın 3. ünitesi olan şiir konusunu anlatacak bir video sunuluyor.
    • İlk iki videoda 9. sınıfın şiir konuları kısa özet halinde sunulacak.
    • Bu videoda şiirin tanımı, nazım kavramları, ahenk unsurları ve konu-tema konuları işlenecek.
    01:09Şiirin Tanımı
    • Şiir, duygu, hayal ve düşüncelerin düzene bağlı olarak çekici bir dil ve ahenkli mısralar içinde aktarılmasıdır.
    • Şiirde mısralar alt alta sıralanır, çekici bir dil kullanılır ve ahenk unsurları (ölçü, kafiye, redif) kullanılır.
    02:04Şiirle İlgili Kavramlar
    • Nazım şiir demektir ve ölçülü uyaklı sözlere nazım denir.
    • Nazım şiir yazan kişiye nazım (şair) denir.
    • Manzum, şiir biçiminde yazılan yazılara; manzume ise olay örgüsü olan şiir şeklinde yazılmış eserlere denir.
    • Poetika, şiir üzerine düşüncelerin ve kuramlarının bütünüdür.
    • Divan şairlerinin kullandıkları takma adlara mahlas, halk şairlerinin kullandıkları ikinci adlara tapşırma denir.
    • Düzyazı şeklinde yazılmış eserlere mensur, şiir şeklinde yazılmış eserlere manzum denir.
    05:23İleti Türleri ve Antoloji
    • Örtük ileti, anlamın kapalı olduğu, söz sanatlarının ve imgelerin kullanıldığı ileti türüdür.
    • Açık ileti ise anlatımın açık olduğu, anlatılmak istenenin doğrudan verildiği ileti türüdür.
    • Antoloji, şiir veya beğenilen yazılardan oluşan seçki kitaplardır.
    07:22Şiirde Söyleyici ve Okuyucu
    • Söyleyici, şairin sesini ve söyleyişini emanet ettiği, şiirin dünyasında kurmaca bir kişidir.
    • Okuyucu, şiirin hitap ettiği kitleye denir ve her okuyucu şiiri kendi bakış açısına göre yorumlar.
    08:38Nazım Birimi ve Nazım Birimleri
    • Nazım birimi, şiiri oluşturan ve anlam bütünlüğü taşıyan en küçük parçadır.
    • Tek satırdan oluşan dizeye mısra, iki dizeden oluşan şeire beyit (ikilik) denir.
    • Dört dizeden oluşan şeire halk edebiyatında dörtlük, divan edebiyatında bent denir.
    • Örneklerle nazım birimlerinin nasıl belirlendiği gösterilmiştir.
    11:18Şiir Nazım Birimleri
    • Nazım birimi olarak bent, beşlikten oluşan Divan edebiyatındaki bir kavramdır.
    • Ölçülü ve anlamlı bir satırlık nazım birimine mısra denir.
    • Tek başına tam bir mana ifade eden, anlamca ikinci bir mısraya ihtiyaç duymayan mısralara azade mısra veya mısra-ı azade denir.
    12:55Mısra Türleri
    • Nazmın içinde göze çarpan güzelliği ve anlamının olgunluğuyla dillerden dolaşan mısralara mısra-ı berceste denir.
    • Beyit, aynı ölçüde olan ve anlamca bir bütünlük oluşturan iki dizeden oluşan nazım birimidir.
    • Beyitlerde kafiyeli iki mısradan oluşanlara beyti musarra, gazelin en seçkin beytine beytü'l-gazel, kasedinin en güzel beytine beyt'ül-kassit denir.
    15:46Bent ve Dörtlük
    • İki dizenin üstünde bütünlük oluşturan dizelere Divan şiirinde bent veya küme bölüm denir.
    • Halk şiirinde bent isimlendirme yapılmaz, üç, beş, altı, yedi, sekiz, dokuz, on, onbir, oniki dizeden oluşanlara bent denir.
    • Dörtlük, halk şiirine ait bir kavramdır ve dört dizeden oluşan kümeye dörtlük denir.
    18:02Nazım Biçimi ve Nazım Birimi
    • Nazım biçimi veya nazım şekli, şiirlerin ölçüsü, kafiye örgüsü, nazım birimi gibi dış özellikleri dikkate alınarak isimlendirilmesidir.
    • Nazım biçimi ve nazım birimi kavramları çokça karıştırılan kavramlardır.
    18:33Nazım Biçiminin Belirlenmesi
    • Nazım biçimini belirlemek için şiirin ölçüsüne, kafiye örgüsüne ve nazım birimine bakılır.
    • Koşma ve semai örnekleri verilerek nazım şeklinin nasıl belirlendiği gösterilmiştir.
    • Koşma ve semai dörtlüklerle söylenir, üç ila beş dörtlük arasında oluşur ve aynı kafiye örgüsüne sahiptir.
    19:22Koşma ve Semai Arasındaki Farklar
    • Koşma onbir l hece ölçüsüyle, semai ise sekiz d hece ölçüsüyle yazılır.
    • Semailer kendilerine mahsus bir ezgi ile söylenir.
    • Koşmanın kafiye örgüsü a-b-c-b-d-d-d-e-e-b şeklinde, semai'nin de aynı örgüde yazılır.
    20:15Mesnevi ve Kıta Örneği
    • Mesnevi ve kıta, divan şiirinden alınan iki farklı nazım şeklidir.
    • Her ikisi de beyit nazım birimi ile yazılır, ancak mesnevi iki beyitten binlerce beyite kadar uzanabilirken, kıta iki ila oniki beyit arasında değişir.
    • Mesnevi'de kafiye örgüsü aa-bb-cc-dd şeklindeyken, kıta'da xa-xa-xa şeklinde olur.
    21:38Tuyu ve Rubai Örneği
    • Tuyu ve rubai tek dörtlükten meydana gelir ve aynı kafiye örgüsü (aa-xa) ile yazılır.
    • Tuyular sadece "fa'ilatun fa'ilatun fa'ilün" kalıbıyla, rubailer ise kendilerine mahsus yirmidört farklı kalıpla yazılıyor.
    • Tuyu Türk şairlerin ürettiği bir türken, rubai ise Araplardan ve Farslardan alınmış bir nazım şeklidir.
    22:58Türk Şiirinde Nazım Biçimleri
    • Türk şiirinde halk şiiri, divan şiiri ve batı şiirinde farklı nazım biçimleri kullanılmıştır.
    • Halk şiiri türleri arasında mani, türkü, aşık tarzı, koşma, semai, varsağı ve destan bulunur.
    • Divan şiirinde gazel, kaside, mesnevi, kıta, müstezad, tuyu, rubai, murabba, şarkı, muhammed, terkib-i bend ve teribend gibi nazım şekilleri vardır.
    23:46Nazım Türü Kavramı
    • Nazım türü, şiirlerin içeriğine, konusuna ve temasına göre farklılık arz etmesine denir.
    • Nazım biçimi ise şiirin biçim yapısına göre değişmesidir.
    • Nazım türünü belirlemek için önce şiirin nazım biçimini, sonra temasını ve konusunu belirlemek gerekir.
    24:24Türk Şiirinde Nazım Türleri
    • İslamiyet'ten önce sagu, koşuk ve destan asik tarzı kullanılmıştır.
    • Halk şiiri türleri arasında güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt, ninni, ilahi, nefes, deme, nutuk, şatiye ve devriye bulunmaktadır.
    • Divan şiirinde tevhid, münacat, naat, mersiye, methiye, hicviye ve fahriye gibi nazım türleri kullanılmıştır.
    24:52Nazım Türü Örnekleri
    • Koşma nazım şekli konusuna göre farklı nazım türlerine ayrılır: güzelleme, koçaklama, taşlama ve ağıt.
    • Güzelleme şiirlerde aşk, tabiat ve güzelliklerden bahsedilir.
    • Koçaklama şiirlerde kahramanlık, yiğitlik ve savaştan bahsedilir.
    • Taşlama şiirlerde toplum bozuklukları eleştirilir ve yerme maksadıyla yazılır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor