Buradasın
10. Sınıf Coğrafya Kampı: Nüfus Piramitleri ve Gelişmiş-Az Gelişmiş Ülkeler
youtube.com/watch?v=iZ2F-uPaDr8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Benim Güzel Görümcem" YouTube kanalında yayınlanan 10. sınıf coğrafya kampının 39. gün ve 17. günüdür. Bir öğretmen tarafından sunulan eğitim içeriğinde nüfus piramitleri konusu detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda nüfus piramitlerinin nasıl oluşturulduğu, yorumlanması ve ülkelerin gelişim seviyelerine göre nasıl değiştiği açıklanmaktadır. Eğitmen, kenarları içe çökük piramit (en az gelişmiş ülkeler), düzgün üçgen piramit (biraz daha gelişmiş ülkeler), asimetrik piramit (gelişmekte olan ülkeler) ve arı kovanı piramit (gelişmiş ülkeler) örneklerini göstererek her birinin özellikleri (doğum oranları, ölüm oranları, ortalama yaşam süresi, nüfus artış hızı) hakkında bilgi vermektedir.
- Ayrıca, gelişmiş ve az gelişmiş ülkeler arasındaki farklar karşılaştırmalı olarak incelenmekte, tarım yöntemleri, hizmet sektörü, gelir dağılımı, eğitim, sağlık hizmetleri, altyapı, nüfus dağılımı, göç durumu ve nüfus artış hızı gibi konular ele alınmaktadır. Video, 2023 MS ve TYT sınavlarında nüfus piramidi sorularının sorulduğu bilgisiyle öğrencilere sınav hazırlığı konusunda uyarılar içermektedir.
- Nüfus Piramitleri Tanıtımı
- Nüfus piramitleri, coğrafya kampının önemli konularından biridir ve son yıllarda TYT sınavında sorulmuştur.
- Nüfus piramitleri, bir ülkenin kadın ve erkek nüfusunu yaşlarına göre sıralayan istatistiksel bir gösterimdir.
- Nüfus piramitlerinde genellikle kadınlar kırmızı veya pembe, erkekler mavi renklerle gösterilir.
- 01:45Nüfus Piramitlerinin Yapısı
- Piramidin en alt kısmında 0-4 yaş arası nüfus bulunur ve bu değerler genellikle milyon veya binde olarak gösterilir.
- Piramit yukarı doğru çıkıldıkça yaş grupları artar ve nüfus miktarı daralır çünkü insanlar yaşlanarak ölür.
- Eğer ölümsüzlük olsaydı, piramit yukarı doğru genişleyecekti çünkü nüfus sürekli artardı.
- 03:37Nüfus Piramitlerinin Yorumlanması
- Nüfus piramitlerinde nüfusun yaş gruplarına dağılışını, cinsiyete göre dağılışını ve oranlarını görebiliriz.
- Piramit milyon kişi olarak verilmişse, nüfusun miktarını ve oranını bulabiliriz.
- Piramit yüzde olarak verilmişse, oranları bulabiliriz ancak miktarları hesaplayamayız çünkü toplam nüfus bilgisi yoktur.
- 06:24Nüfus Piramitlerindeki Önemli Değerler
- Çalışma çağındaki nüfus (15-65 yaş arası) miktarı ve oranı piramit üzerinden bulunabilir.
- Genç nüfus (0-14 yaş) ve yaşlı nüfus (65 yaş üstü) miktarı ve oranı da hesaplanabilir.
- Tüm yaş gruplarını topladığımızda ülkenin toplam nüfus miktarını bulabiliriz.
- 07:24Nüfus Piramitleri ve Az Gelişmiş Ülkeler
- Nüfus piramitlerini en az gelişmiş ülkeden gelişmiş ülkeye doğru öğrenmek gerekiyor.
- Kenarları içe çökük piramit, az gelişmiş ülkeleri temsil eder ve bu piramitte yüksek doğum ve ölüm oranları görülür.
- Az gelişmiş ülkelerde ortalama yaşam süresi kısa, yaşlı nüfus az ve nüfus artış hızı yüksek olmasına rağmen aşırı yüksek değildir.
- 10:19Nüfus Piramitlerinin Gelişimi
- Bir sonraki piramit (düzgün üçgen piramit) az gelişmiş ülkeleri temsil eder ve burada doğumlar hala fazla olmasına rağmen ölümler azalmıştır.
- Düzgün üçgen piramitinde 5 yaş arası ölümler azalmış, ortalama yaşam süresi kısmen uzamıştır.
- Bu piramitinde nüfus artış hızı birinci piramite göre daha fazladır çünkü ölümler azalmıştır.
- 14:36Gelişmekte Olan ve Gelişmiş Ülkeler
- Gelişmekte olan ülkelerde doğum oranları ciddi anlamda düşüş gösterirken, ölüm oranları da düşmeye başlar.
- Gelişmekte olan ülke piramitinde ortalama yaşam uzamaya başlar.
- Gelişmiş ülkelerde doğumlar azalırken, doğanlarda ölüm azalır ve nüfus piramiti "arı kovanı" şeklinde şekillenir.
- 17:07Gelişmiş Ülkelerin Nüfus Piramiti
- Gelişmiş ülkelerin nüfus piramiti, Almanya ve İngiltere gibi ülkelerde görüldüğü gibi, düşük doğum ve ölüm oranlarına sahiptir.
- Bu piramit "arı kovanı piramiti" olarak adlandırılır, geçmişteki ağaç kovuğuna yapılmış arı kovanlarına benzer şekilde inşa edilmiştir.
- Gelişmiş ülkelerde ortalama yaşam uzun, yaş nüfusu fazla ve nüfus artış hızı düşüktür.
- 17:55Gelişmiş Ülkelerin Sıkıntısı
- Gelişmiş ülkelerde doğumların az olması, gelecekte çalışan insan bulmakta zorluk yaratabilir.
- Bu durumda ülke, nüfusunu kendisi artırmazsa dışarıdan göç almak zorunda kalır, ancak bu durumda kültürel uyumsuzluklar yaşanabilir.
- Doğum oranlarını artırmak için politikalar uygulanabilir, bu durumda piramit hafifçe açılarak çan piramidine dönüşebilir.
- 18:52Çan Piramidi
- Çan piramidi, gelişmiş ülkelere aittir ve son yıllarda doğum oranlarında artış gözlemlenmiş olan ülkelere aittir.
- Bu piramitte taban geniş görünse de gelişmemiş ülkelerin piramitine karıştırılmamalıdır.
- Çan piramitinde düşük doğum ve ölüm oranları vardır, nüfus artış hızı düşüktür.
- 20:43Gelişmiş ve Az Gelişmiş Ülkelerin Karşılaştırılması
- Gelişmiş ülkeler (örneğin Almanya) hammadde ithal ederken, az gelişmiş ülkeler (örneğin Somali) hammadde ihraç eder.
- Gelişmiş ülkelerde elektrik ve kağıt tüketimi daha fazladır.
- Gelişmiş ülkelerde demografik yatırımlar (hastaneler, okullar) daha azdır çünkü nüfus artışı olmadığı için yeni yatırımlara ihtiyaç duymazlar.
- 23:55Gelişmiş ve Az Gelişmiş Ülkelerin Özellikleri
- Gelişmiş ve az gelişmiş ülkelerin demografik ve ekonomik özelliklerini anlamak önemlidir.
- Gelişmiş ülkelerde (Almanya gibi) hizmet sektöründe çalışanlar fazladır, az gelişmiş ülkelerde ise tarımda çalışanlar daha fazladır.
- Gelişmiş ülkelerde gelir dağılımı daha dengelidir, orta kesim daha fazla para kazanırken, az gelişmiş ülkelerde gelir dağılımı dengesizdir ve enflasyon karşısında fakirler daha da fakirleşir.
- 25:47Ekonomik ve Sosyal Farklılıklar
- Gelişmiş ülkelerde kişi başına düşen milli gelir çok fazladır, az gelişmiş ülkelerde ise düşük seviyededir.
- Gelişmiş ülkelerde okuma yazma oranı yüksektir, sağlık hizmetleri ve altyapı gelişmiştir, az gelişmiş ülkelerde ise bunlar daha zayıftır.
- Gelişmiş ülkelerde insanlar daha çok şehirde yaşar, az gelişmiş ülkelerde ise kırsal kesimde yaşarlar.
- 26:41Nüfus ve Göç Özellikleri
- Gelişmiş ülkeler göç alırken, az gelişmiş ülkeler göç verir.
- Gelişmiş ülkelerde kalifiye insan sayısı daha fazladır, az gelişmiş ülkelerde ise daha azdır.
- Gelişmiş ülkeler nüfusunu arttırmaya çalışırken, az gelişmiş ülkeler nüfus artış hızını düşürmeye çalışır.
- 27:54Insani Gelişmişlik İndeksi
- Insani gelişmişlik indeksi, eğitim, sağlık, ekonomi ve mutluluk gibi çeşitli kriterlere göre oluşturulur.
- Norveç, İsveç, Avustralya gibi ülkeler insani gelişmişlik indeksinde üst sıralarda yer alırken, Nijerya, Mısır gibi ülkeler geride kalmıştır.
- Türkiye insani gelişmişlik indeksinde 64. sırada yer almaktadır.
- 27:22Kitap ve Uygulama Tavsiyeleri
- Coğrafyanın Kodları adlı uygulama ile ülkelerin yerlerini, Türkiye'deki illeri, dağları, platoları ve ovaları oynayarak öğrenebilirsiniz.
- BKM kitaplarından kitaplar %10 indirimle, CK kodu yazarak %20 indirimli alabilirsiniz.
- BKM kitaplarıyla çalışmak önerilir, önümüzdeki iki sene de bu kitaplarla çalışılacaktır.