Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Ankara'nın Nallıhan ilçesine bağlı Sarıyer kasabasını konu almaktadır. Videoda Kaan, Mehmet Bey ve Emine Bamyacı gibi yerel kişilerle yapılan görüşmeler yer almaktadır.
- Belgesel, Sarıyer kasabasının coğrafi konumu, iklimi, tarım üretimi ve kültürel mirasını anlatarak başlamakta, ardından ekonomik ve turistik potansiyelini incelemektedir. Son bölümde ise kasabanın 1955'ten günümüze kadar olan tarihsel gelişimi, göç sorunu, eğitim kurumlarının kapatılması ve tarımsal altyapı eksiklikleri ele alınmaktadır.
- Belgeselde Sarıyer kasabasının mikro kliması sayesinde yetiştirilen meşhur Sarıyer domatesi, ipek böceği yetiştiriciliği ve doğal sucuk-pastırma üretimi vurgulanmaktadır. Ayrıca, kasabanın turizm potansiyeli olarak ekoturizm, agroturizm, inanç turizmi, gastronomi turizmi ve ipek iğne oyacılığı gibi farklı turizm türleri incelenmektedir.
- 00:17Sarıyer Kasabası'nın Belgesel Çekimi
- Belgesel film Sarıyer kasabasının yerleşke sahası, baraj set önü, kayalık sistemleri ve bağ bahçe sahasında çekilmiştir.
- Baraj gölü çevresi, içi ve kuş gözlem sahasına ulaşım desteği alınamadığı için çekimler yapılamamıştır.
- Gelecek zamanlarda destekler sağlandığında, muhteşem doğa, kültürel değerler ve inanç merkezi olarak tam çekimler yapılarak dünya belgeselleri envanterine aktarılacak ve eko-turizm, gastronomi turizmi ve inanç turizmi girişi sağlanacaktır.
- 01:31Sarıyer Kasabası'nın Tarım Özellikleri
- Sarıyer kasabası iklimi itibariyle birçok tarım ürünü yetiştirilmesine uygun özellikler göstermektedir.
- Muhteşem mikro klimaya sahip yapısı ve sulu arazi varlığıyla birçok sebze ve meyve çeşidinin yanı sıra bölgeye özgü ince kabuklu bir domates türü olan meşhur Sariyar domatesi çeşidi ile de çevre köy ve ilçelerde bilinmektedir.
- Baraj set önü sahası, tüm alanları muhteşem güzellikteki bağ ve bahçelerde sebze ve meyve tarımının yanı sıra her bahçe köşesindeki bağ evleriyle tatil ve dinlenme yeridir.
- 02:14Yöresel Gelenekler ve Tarım
- Burada kışlık konserve, salamura çeşitleri ve en önemlisi de en doğal etten üretilen pastırma ve sucuklar yöreye özgü bir gelenektir.
- Yörede besi olarak tanımlanan kışlık sucuk ve pastırmalar için özel olarak doğal otlarla beslenen ve bakılan büyükbaş hayvanlar kasım ayında kesilerek işlenmektedir.
- Sarıyar'ın meşhur doğal domatesi ve salatalıkları dünyaca ünlüdür ve bu yöresel endemik tohumlar mutlaka korunmalıdır.
- 02:51Bağ Bahçe Tarımı
- Sarıyer kasabasında yöresel şive ile bağ bahçe tarımını halkın ağzından dinlemek oldukça keyiflidir.
- Bahçelerde hıyar, bamya gibi sebzeler yetiştirilmekte ve bazıları kurutulup saklanmaktadır.
- Bahçelerde yonca gibi çok yıllık bitkiler yetiştirilmekte ve sürekli tazelenmektedir.
- 04:50Sarıyer Kasabası'nın Günlük Hayatı
- Sarıyarbağ evlerinde günlük yaşam çok hızlıdır ve hayvan için kışlık otlar ve diğer yaşam malzemeleri görmeye değerdir.
- Sarıyer'in halı yıkama yeri, kurban kesme yeri ve mangal yakma yeri olarak kullanılmaktadır.
- Köyde sinema oynanmakta ve çocuklar sinemaya gitmek için para istemekte, dedelerinden para alarak sinemaya gidiyorlardı.
- 07:12Kültürel Miras
- Sarıyer kasabası aynı zamanda zengin kültürel mirası da barındırıyor.
- Terk edilmiş evlerin restore edilip turizme kazandırılması gerekmektedir.
- Tarihi kültürel değerler, yöre insanının yüksek kültür değerlerinin tapusudur ve bu değerlerin yok olması gelecekte bu nesillerin buradaki yaşantısal kanıtını ortadan kaldıracaktır.
- 10:06Baraj ve Tarım Sorunları
- Seralarda ve diğer ekili dikili alanda barajdan pompa ve boru sistemi ile taşınan su ile sulama yapılmaktadır.
- Sulama sistemine çekilen suyun baraj gölünün dip kısımlarından elde edilmesi sonucu oksijen bakımından fakir ve tarımsal üretime uygun sıcaklığın altında olması sebebiyle sorunlar yaşanmakta ve istenilen verim düzeyine ulaşılamamaktadır.
- 10:49Sarıyer Kasabası'nın Coğrafi Konumu
- Ankara ilinin Nallıhan ilçesine bağlı, Ankara'nın kuzeybatısında bulunan Sarıyer kasabasıdır.
- Sakarya nehri kıyısında kurulu Sarıyer kasabası, ilçe merkezine 27 km, Ankara'ya 167 km, Eskişehir'e 123 km, Bolu'ya 126 km uzaklıktadır.
- İdari olarak İç Anadolu Bölgesi'nin kuzeybatı ucunda, coğrafi olarak Batı Karadeniz Bölgesi sınırlarının içinde yer alır.
- 12:02Yaban Hayatı
- Tüm Sarıyer kasabası alanının tamamı Evren Sultan Yaban Hayatı Geliştirme Sahasının içinde bulunmaktadır.
- Sarıyer baraj gölü'nde yaşayan balık türleri yok olma aşamasındadır ve son on yıla kadar ekonomik balıkçılık yapıldığı ancak son yıllarda sudaki kirlilik nedeniyle ekonomik balıkçılığın artık yapılmadığı anlatılmaktadır.
- Sarıyer baraj gölü sahasında yaşayan 135 kuş türü belirlenmiştir ve kırmızı tehlike listesinden beş tür saha alanında bulunmaktadır.
- 14:18İklim ve Hayvansal Üretim
- Sarıyer kasabası, Karadeniz bölgesi ılıman iklim koşullarının etkisi altındadır ancak denizden uzak olması ve topografik özellikler bu ılıman iklimi büyük ölçüde yer yer kaybettirmiş ve dolayısıyla çok yağış almaz duruma getirmiştir.
- İlkbahar, sonbahar ve kış ayları yağışlı geçsede yaz aylarında pek yağış görülmez, kışlar fazla soğuk değildir ve genellikle yağışlı geçer.
- Sarıyer kasabasının hayvansal üretim durumuna bakıldığında geçmişten bugüne azalma eğilimi gösterdiği görülmektedir ve silajlık mısır, arpa ve yonca ekiliyor olmakla beraber kaba ve kesif yem ihtiyacının büyük bölümü dışarıdan satın alınarak karşılanmaktadır.
- 16:45Sarıyer Kasabasında Tarım ve Hayvancılık
- Sarıyer kasabasında hane ihtiyacının giderilmesine yönelik yetiştiricilik dışında kümes hayvanı yetiştiriciliği bulunmamaktadır.
- Bölgede ipek böceği yetiştiriciliği ve buna bağlı olarak dut ağacı varlığına rastlanmaktadır, ancak bu faaliyet yavaş yavaş varlığını kaybetmekten kurtulamamaktadır.
- Hayvan yetiştiriciliğinde gözlemlenen azalmaya, göç sebebiyle yaşlanan bölge halkının yanı sıra bölge kadınlarının ağır buldukları bu işle ilgilenmek istememeleri de sebep olarak gösterilebilmektedir.
- 17:49Tarım Alanındaki Sorunlar ve Çözümler
- Tarımsal üretimin miras yoluyla parçalanmış küçük arazilerde gerçekleşmesi ve pazarlama sıkıntılarının yoğunluğu nedeniyle tarıma verilen devlet desteklerinden etkin ve yaygın olarak yararlanmaya bölgede rastlanılmamaktadır.
- Arazilerin küçük olması ve yapılan üretimin şekli sebebiyle tarımsal makineleşme yaygın olarak görülmemekte ve bu alanda verilen desteklere Sarıyer kasabasında pek rastlanmamaktadır.
- Tarıma dayalı kalkınma için stratejik plan ön plana çıkan, bitkisel işlenmesi ve gıda ürünü olarak satılması, katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi gibi faaliyetler markalaşma faktörünün sağlanması ile kasaba ekonomisine daha fazla katkı sunabilecektir.
- 19:40Kırsal Turizm ve Ekonomik Kalkınma
- Markalaşma Sarıyer kasabası ve ürünlerinin tanınırlığına aracı olacak ve bu durum ekonomiyi canlandırıcı bir nitelik olarak belirecektir.
- Kırsal turizmin varlığı ve yapımı devam edecek tesislerin devreye girmesi kasaba için önemli bir çıkış noktasıdır.
- Sarıyer kasabasında sebze ve meyve tarımı, ipek böceği yetiştirme konularında bunların üretiminin geliştirilmesi, arttırılması bitkisel üretimden elde edilecek katma değerinin yükseltilmesine katkıda bulunacaktır.
- 21:17Eko-Turizm ve Doğa Turizmi
- Sarıyer kasaba sahası eko-turizm için oldukça uygundur; çevreyi koruyan, yerel halkın refahını gözeten, doğal alanlara karşı duyarlı ve sürdürülebilir kalkınmaya etkisi yüksek olan bir turizm dalıdır.
- Sarıyer kasabası sahasında kuş gözlemciliği, doğa yürüyüşü (trekking), baraj gölü'nde sualtı dalış turizmi, sportif olta balıkçılığı, atlı doğa yürüyüşü turizmi, bisiklet turizmi, botanik turizmi, yaban hayatı gözlemciliği, fotosafari, tarım ve çiftçilik dalı (agro turizm), kamp ve karavan turizmi muhteşem keyifle yapılabilir.
- Sarıyer kasabası doğa sahası, endemik bitki türlerinin yoğunluklu ve şiddetli erozyon olan yamaçlar ve dağ etekleri botanik turizmi açısından en uygun alanlardır.
- 24:26İnanç Turizmi
- Taptuk Emre bağlamında Sarıyer kasabasında inanç turizmine yönelik çalışmalar yapılması halinde çevreye büyük oranda gelir sağlanabilecektir.
- İnanç turizmi, insanların devamlı ikamet ettikleri, çalıştıkları, her zamanki olağan ihtiyaçlarını karşıladıkları yerlerin dışına dini inançlarını gerçekleştirmek, inanç çekim merkezlerini amaç edinerek yaptıkları gezilerdir.
- Sarıyer kasabasında bulunan Taptuk Emre türbesi Türkiye'de büyük önem arz eden yerlerden birisidir ve her yıl düzenli olarak yapılan uluslararası Nallıhan Taptuk Emre'yi anma ve ipek iğne oyaları kültür sanat etkinlikleri çerçevesinde ülke içinden ve ülke dışından birçok insan türbeyi ve bölgeyi ziyaret etmektedir.
- 26:26Gastronomi Turizmi
- Sarıyer kasabasında ve çevresinde yemek kültürü oldukça gelişmiş düzeydedir ve bu bağlamda yeme-içme (gastronomi turizmi) yaygınlaştırılabilir.
- Gastronomi turizmi, dünya üzerinde değişik kültürlerle birlikte kültürlerin en önemli bileşenlerinden birisi olan mutfak kültürü ve lezzetlerini tanımaya yönelik olarak gerçekleştirilen turizm türüdür.
- Sarıyer kasabası da bu kategoride olup, bölgede üretilen yöresel yemekler yapılacak tanıtım faaliyetleri sonucunda bölgeyi gastronomi turizmi merkezi haline getirecektir.
- 28:47İpek İğne Oyacılığı
- Sarıyer kasabasında iğne oyacılığı temel sanat dalıdır ve Anadolu'ya özgü geleneksel el sanatları arasında önemli bir yeri olan ipek iğne oyaları, pahalı araç gereç gerektirmeden uygulanabilirlikleri sayesinde ülkenin birçok yöresinin gelenek ve göreneklerine damgasını vurmuştur.
- Sabır, dikkat ve yaratıcılık gerektiren bu özgün el sanatı yalnızca bir kadın giyim kuşamı süsleme unsuru değildir, kendi içinde derin anlamlarla da yüklüdür.
- İpek iğne oyaları, Sarıyer ve Nallıhan'ın simgesi haline gelmiş, ilçe halkının geçim kaynaklarından biri olmuştur ve yurt içi ve yurt dışından pek çok alıcı bulan ürünler sayesinde yaklaşık beşyüz kadın aile bütçelerine katkı sağlar duruma gelmiştir.
- 30:34Sarıyer Kasabasının Jeolojik Yapısı
- Sarıyer kasabası ve çevresi üçyüzdoksanüç metreden sekizyüzon metre rakıma kadar çıkmaktadır ve jeolojik yapısı ile açık laboratuvar niteliği sunan saha, çökelme ortamının özelliklerini yansıtan sarı, kahve ve kırmızımsı tabakaların üst üste tekrarlanması ile görsel açıdan da üstün bir güzelliğe sahiptir.
- Yörede en eski kayaçlar paleozoik yaşlı şişlerin meydana getirdiği birimlerdir ve metamorfik serinin en altında günahlar görülmektedir.
- Miyosen'in son kalkarlı oluşumundan sonra bölgede meydana gelen çukurluklarda karasal paleosen'in kırmızı renkli detritik serisi teşekkül etmiştir.
- 32:12Sarıyer Kasabasının Jeolojik ve Coğrafi Özellikleri
- Sarıyer kasabası, Sakarya nehri tarafından oluşturulmuş derin yarılmış vadilerde ve doğudaki dağların eteklerinde kurulmuştur.
- Tarım alanları alüvyal ovalık alanlara kurulmuştur.
- Sarıyer kasabası, 1955'te baraj yapımı ve barajın açılmasını izleyen yıllarda göç almaya başlamış ve 1973'te belediye teşkilatı kurulmuştur.
- 33:09Sarıyer'in Tarihsel Gelişimi ve Mevcut Durumu
- 1983'te kasaba olan Sarıyer'ın nüfusu bu yılı takip eden yıllarda artmayıp azalma eğilimi göstermiştir.
- 12 Kasım 2012 tarihli 6360 sayılı kanun uyarınca belediye kapanmış ve 30 Mart 2014 itibarıyla Nallıhan ilçesine bağlı bir mahalleye dönüşmüştür.
- Sarıyer'de 18 yaş altı çok az kişi var, bu nedenle kasabadaki eğitim kurumları kapatılmış ve öğrenciler her gün 30 kilometre uzaklıktaki Nallıhan'a gitmek zorunda kalıyor.
- 34:00Sarıyer'in Eğitim ve Sosyokültürel Durumu
- Sarıyer 1990 yıllara kadar lisede bulundurmakta ve çevre köylerden servislerle öğrenciler beldeye taşınarak eğitim görmekteydi.
- Hızla azalan ve yaşlanan nüfus sebebiyle lise kapatılmış ve ilkokulda kapatılarak taşımalı hizmet vermektedir.
- Sarıyer kasabası sosyolojik gelişmişlik bakımından çevre yerleşimlerden farklı ve yüksek düzeyde bir konumdadır.
- 34:36Sarıyer'in Zayıf Yönleri ve Tehditleri
- Sarıyer kasabası tarımsal ve sosyal altyapı eksiklikleri, örgütlenme ve dayanışma anlamında yaşanan sıkıntılar, yoğun göç sebebiyle yeterli iş gücünün bulunmaması gibi durumlarda zayıf yönler içinde bulunmaktadır.
- Genç nüfusunda göç eğiliminde olması en önemli tehdit konumundadır.
- Yeni büyükşehir belediye yasası ile beldenin mahalleye dönüştürülmesi de yönetimin tabandan uzaklaşmasını ve çözüm süreçlerini uzatması nedeniyle önemli tehditler arasındadır.
- 35:46Sarıyer'in Ekonomik ve Sosyal Sorunları
- Bölgeye yapılan kamu yatırımlarının getirdiği ekonomik ve sosyal hareketlenmenin kamu desteğini çekene kadar devam ettiği ve sürdürülebilir nitelikte olmadığı ortadadır.
- Bölge potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda yöre halkının ortak bir fikirde buluşması ve dayanışmaya dayalı hareketin sağlanması gerekliliği açıkça ortadadır.
- Ankara ili, Nalıhan ilçesi, Sarıyer kasabası, büyükşehir belediye yasası kapsamında belediye olma özelliğini yitirerek ilçe merkezine bağlı bir mahalleye dönüşmekle yerelden yönetim ve yerel halkın yönetime katılması konusunda sorunlar yaratmıştır.
- 36:50Sarıyer'in Kalkınma Potansiyeli
- Tarımsal ürün işleyen işletmelerin kuruluş yerini belirleyecek en önemli unsurun hammaddeye yakınlık olduğu, girdi temini ve maliyeti, özellikle de pazarlama alanındaki sorunların çözümlenmesi yöre halkı için elzem nitelikli önceliklerdir.
- Sarıyer kasabasındaki sulanabilir arazilerin doğru kullanımı, yörede tarımı yapılan sebze ve meyve çeşitliliği, daha yüksek katma değer yaratılması, tarıma dayalı sanayinin gelişmesi ile istihdam olanaklarının yaratılmasında tarımsal girişimler ve buna bağlı olarak da turizm sektörü sürükleyici rol üstlenmiş olacaktır.
- Mevcut tarımsal üretim potansiyeli ve buna bağlı olarak gelişen tarımsal ürün işleyen işletmelerin oluşturulması ile ekonomik olarak gelişme potansiyeli taşıyan Sarıyer kasabası, bulundurduğu turizm olanakları ile de oldukça avantaj taşımaktadır.
- 38:21Sarıyer'in Geleceği ve Çözüm Önerileri
- Bölgede yabani olarak bulunan Antep fıstığı ağaçlarına yapılacak aşılama çalışması da tarımsal üretime yeni bir alan daha sağlayacaktır.
- Bölge halkı arasında yaşanan uzlaşmazlıkların çözümlenmesi ve etkin bir tarımsal yayılım hizmeti ile çiftçiye uzmanlaşma ve kırsal turizm ile ilgili bilgilendirme yapılmalıdır.
- Kırsal kalkınmaya yönelik örgütlenme çalışmaları halk arasındaki çözülme sorununa bir çözüm olarak uygulanmalıdır.
- 40:21Sarıyer'in Coğrafi Konumu ve Nüfus Değişimi
- Ankara ile Nallıhan ilçesine bağlı Sarıyer kasabası, doğal ve kültürel peyzaj özellikleri, Bolu, Eskişehir ve Ankara illerine eşit uzaklıkta bulunması nedeniyle turizm ve tarımsal faaliyetler açısından yüksek potansiyele sahip olması ancak bu potansiyelinin kullanılmaması nedeniyle göç sorunuyla karşı karşıya kalmıştır.
- Sakarya nehri kıyısında kurulu, Sarıyer ilçe merkezine 27 kilometre, Nallıhan-Ankara karayoluna 17 kilometre, Ankara'ya 167 kilometre mesafededir.
- 1945'te Sarıyer köyü 465 nüfuslu küçük bir köy iken, 1955'te Sarıyer barajı ve hidroelektrik santralinin yapıldığı yıllarda mahallede 4699 kişi yaşamıştır.
- 41:45Sarıyer'in Son Yıllardaki Durumu
- Sarıyer'da son yıllarda yaşam sıkıntılı hal almıştır, her geçen gün artmakta olup, ilkokul ve sağlık ocağı kapatılmıştır.
- Kasaba kurumsal bazda desteklerden yoksundur.
- Artan işsizlik göçe sebep olmuştur, Sarıyer'da sorunlar çığ gibi büyümüş, doğal çevre can çekişir hale gelmiştir.