Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Sürmene'nin kurucusu Postof Mustafa'nın oğlu Postof Yusuf'un hayatını anlatan bir belgesel formatındadır. Videoda Yusuf, Safiye, Ali Temelli ve Bahattin Çamur gibi karakterler yer almaktadır.
- Video, Yusuf'un çocukluğundan başlayarak kemençe çalma tutkusu, yunus avcılığı, Safiye ile evliliği ve dokuz çocuk sahibi olması sürecini anlatır. Ardından 1947 yılında kurulan folklor derneğinde horon ekibinde yer alması ve bıçak oyunu gibi folklor etkinliklerindeki rolü ele alınır. Son bölümde ise Yusuf'un hastalanması, Trabzon'a götürülmesi ve ölümü aktarılmaktadır.
- Videoda ayrıca Yusuf'un içki alışkanlığı, kemençe çalma tutkusu ve 25 Şubat'ta hastalanması gibi kişisel detaylar da paylaşılmaktadır. Video, Yusuf'un kemençesinin çalınmaması ve Safiye'nin bu çalgıyı her eline alışında ağlaması ile sona ermektedir.
- 00:22Postof Yusuf'un Hayatı
- Postof Yusuf, annesinin içten inandığı dönemin yaygın görüşüne kulak asmadan kemençe çalıyordu.
- Yusuf'un babası çalgılardan haz etmezdi, görev icabı belinden hiç ayırmadığı piştovuna aşıktı ve bu nedenle "Postof" lakabını almıştı.
- Postof Mustafa öldüğünde Yusuf henüz çocuktu ve ekmek peşine düşmesi gerekiyordu.
- 01:31Yunus Avcılığı
- 1940'ların ve 1950'lerin fakirlik yıllarında yunus avcılığı tutunacak en önemli ekmek kapılarından biriydi.
- Yunuslar kumsallara boşaltılıp derisi ayrılıp kazanlarda eritiliyor, leşleri de tarlalara gübre olarak seriliyordu.
- Gölonsalı kadınlar yunus derisi yüklü sepetleri mahalleye taşıyıp kapı önlerinde kurulan kazanlarda eritiyor, havaya karışan ağır yağ kokusu mahallenin bıçak ustalarına kadar ulaşıyordu.
- 02:25Yusuf'un Mesleği ve Ailesi
- Yunus yağı Sürmene bıçağının sırlarından biriydi ve bakır kazanlarda eriyen yağların en önemli alıcılarından biriydi.
- Yusuf bıçakçılığı yapmadı ama onlara yağ sattı ve ileride Sürmene bıçağını ustaca kullandı.
- Yusuf kemençe çaldığından düğünlerin vazgeçilmez ismi olmuştur ve neşeli, hareketli bir kişiliğe sahipti.
- 03:19Yusuf ve Safiye
- Yusuf'un komşusu Safiye'ye gönlü vardır ama o Safiye'yi tercih eder.
- Yusuf Safiye'yi peşinde dolaşır, fındıklıkta gizlenip ona küçük taşlar atar, düğünlerde göz kırparak işmar eder ve onun evinin önüne yaklaşırken havaya mermi sıkıp kemençe çalar.
- Safiye de Yusuf'a kayıtsız değildir, Zarhadaki evlerinin denize bakan penceresinden Yusuf'un balıktan dönüşünü gözler ve düğünlerde onun işmarlarına gülümseyerek karşılık verir.
- 04:47Evlilik ve Aile Hayatı
- Yusuf, Safiye'nin kendisini almayacağını duyunca onu kaçırır ve başka bir kemençeçi Perili Ziya ile bir olup Safiye'yi kaçırırlar.
- Evlendiklerinde Safiye onyedi, Yusuf da ondokuz'undadır ve bu evlilikten dokuz çocukları olur.
- Yusuf balıkçılığı bırakıp 1960'ların sonuna doğru İyidere'de çay fabrikasına girmiş, sonraki yıllarda da Zarhada tekel ürünlerinin satıldığı bir dükkan açmıştı.
- 05:46Folklor Derneği ve Bıçak Oyunu
- 1947 yılında kurulan Folklor Derneği'nin o dönem Sürmeneli'nin sosyal yaşamında çok önemli bir yeri vardır.
- Bu dernek çatısında horon ekibi kurulur ve birçok yere Sürmeni'yi temsilen gider.
- Postof Yusuf da bu ekibin ayrılmaz bir parçası olarak derneğin çeşitli etkinliklerine katılır ve özellikle bıçak oyunu çeker.
- 06:36Ankara Palas'ta Bıçak Oyunu
- Ankara Palas'ta seçkin bir seyirci topluluğu ile doldurulmuş salonda kemençe türkü horon faslından sonra Post of Yusuf ile Ali Temelli'nin bıçak oyunu gösterilmiştir.
- Seyirciler havada uçuşan bıçaklarıyla ilginç figürler sergileyen sürmenelileri izlerken, Ali Temelli yaralanmış gibi acı içinde kolunu tutarak gizlediği balonu sıkmaya başlar.
- Post bıçağını sallarken kazayla Ali Temelli'nin daha önceki yarası darbe alır, eli kan içinde kalır ve seyirciler çığlık sesleri yükseltir.
- 07:44Bıçak Oyununun Devamı
- Ali Temelli topluluğun tepkisi karşısında acı çekme numarasına devam ederken, Post of Yusuf olayı abartır ve elindeki bıçağı seyirciye doğru sallamaya başlar.
- Post of elindeki bıçakla Sağlık Bakanı'na göstererek öfkeyle bağırır: "Ali Temelli, seni elimden doktorlar bile kurtaramaz."
- Önceden planlanmamış bu sahnelerin ardından Ali Temelli tekrar devreye girer, birkaç figürden sonra son hamleyi yapıp Post'u alt eder ve iki sürmenelinin selamıyla oyun sonlanır.
- 08:46Dağda Bıçak Oyunu
- Dağda büyük üstat Bahattin Çamur, Ali'nin kemençesinin eşliğinde bıçak oyunu oynamaktadır.
- Post'un gölonssa yapımı kaması havada görünmez şekiller çizer ama elinden kaçırdığı kaması uçar ve Bahattin Çamur Ali'nin şakağını sıyırıp geçer.
- Bahattin Çamur şakağından damlayan kanları umursamadan kemençesini çalmayı sürdürür, Post ofta kasını tekrar almış oyununa devam eder.
- 09:40Post of Yusuf'un Kişiliği
- Post of Yusuf iyiliksever, neşeli, şakacı, eli açık bir adamdı; evden ceket ile çıkar, sade gömlekle dönerdi.
- Ev ve bahçe işlerinde Safiye'ye çok yardımcı olurdu; misafir geleceği günlerde tabak çanakları yıkar, makarna keser, hamuru yoğurur, ekmeği fırına verirdi.
- Evlenmeden önce Gelibolu'da Ali Osman Çakır'ın taş ocaklarında aşçılık yapmış, komşu kadınların evinde toplanıp yufka açtıkları gün de aralarına karışır, hamuru yoğurur, yufka eder, pişirirdi.
- 10:43Post of Yusuf'un Ev Hayatı
- Sadece evde değil, bahçede de Safiye'yi yalnız bırakmazdı; Karadeniz'de genelde kadına bırakılan birçok işi o üstlenirdi.
- Safiye'nin sırtından sepeti zorla alır, kendi yüklenirdi; Safiye'nin elinden ora alır, ot biçer, beli alır, tarlayı beler, çayırı, odunu yüklenir taşırdı.
- Kadın kendine pek aldırmazdı ama Yusuf'un omzunun ip ile kesilmesi onu incitirdi; kızdığında "Post of e karı ben sana acıyorum, o yüzden taşıyorum" derdi.
- 11:24Post of Yusuf'un İçki Sorunu
- Belki de tek kusuru çok içmesiydi; eve ayık geldiği nadirdi, tekel dükkanında sofrası eksik olmaz.
- Kadim dostları İbrahim Celal Cincinin Ali ile sabahtan akşama kadar kemençe çalıp içerdi; gece geç saatlerde belinin bir tarafında silahı, diğerinde çikolata yemiş dolu torbasıyla kemençesini çala çala gelirken sesi duyulurdu.
- Safiye bu kadar sıklıkla içmesinden tedirgin oluyor, bu şen yaşamlarının uzun sürmeyeceğinden korkuyordu; "İçme şunu, bir lokma daha yaşayalım böyle tatlı" diye yalvarırdı.
- 12:31Post of Yusuf'un Son Günleri
- Bazen eve gelmediği akşamlarda düğünde ya da arkadaşlarıyla Zarha Dağında değilse, Kadem Reis'in, Ali'nin mezarında uyurken bulunurdu; Ali onun çok candan arkadaşıydı.
- Kimi gecelerde orta mahalledeki kalenin surlarına oturur, yıldızlara kemençe çalardı; böyle zamanlarda kemençenin sesi pek bir efkarlı çıkardı.
- Bir gün geç vakitlerde kemençesini çala çala gelirken hışımla pencereye çıkan bir adamın küfrederek "Bu yolları sana mı verdiler?" demesine çok sinirlenir, belindeki silahı çıkarıp pencereye mermi yağdırır ve bir ay cezaevinde yatar.
- 13:31Post of Yusuf'un Vefatı
- 25 Şubat günü Post of Yusuf rahatsızlandı, yediğini kusuyor, zayıflıyordu; birkaç gün sonra Trabzon'a Numune Hastanesi'ne götürüldüğünde yapılacak çok şey yoktu artık.
- Alkol bütün vücudunda onarılması güç tahribatlar yapmıştı; hastaneye yattıktan iki gün sonra ameliyata alındı ve hastaneden çıkamayacağını biliyordu.
- Safiye hastane ziyaretinden dönüp evine gitmeden Post of Yusuf'un ölüm haberi ulaştı; Sürmene'ye Polov'un evinde o günden sonra bir zamanlar hiç susmayan kemençesi daha çalınmadı.