Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erzincan'ın Kargın köyünde yaşanmış gerçek olaylardan esinlenen bir belgesel formatındadır. Videoda Osman Şahin'in "Kırmızı Yel" adlı öyküsünden esinlenen bir hikaye anlatılmakta ve 1974 yılında gerçekleşen Mızrap Çocuk olayı ele alınmaktadır.
- Belgesel, iki farklı olayı konu almaktadır: İlk bölümde bir köyde yaşayan Mümin adlı bir adamın, iftira yüzünden hapiste kalması ve tövbe ederek çocuğunu adak etmesi, ancak çocuk hastalanınca onu öldürmesi ve sonrasında tutuklanması anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise 1974 yılında gerçekleşen Mızrap Çocuk olayı, adli tıp uzmanı, ceza avukatı Faruk Erem ve olayın tanığı Müslüman Koca'nın ifadeleri yer almaktadır.
- Belgeselde, Müslüman Koca'nın akıl hastası olduğu ve ceza sorumluluğunun olmadığı belirtilirken, olayın ekonomik ve sosyal nedenleri tartışılmaktadır. Koca'nın 12 yıl tutukluluktan sonra af yasası uyarınca salıverilmesi ve kısa süre sonra ölümü de belgeselde anlatılmaktadır.
- 00:06Filmin Öyküsü
- İzlenen filmin öyküsü Erzincan'ın Kargın köyünde yaşanmış gerçek bir olaydan kaynaklanmaktadır.
- Adağı sunarken Mızrap Çocuk adlı radyo programıyla olayı kamuoyuna ilk duyuran Serpil Erdemgil ile yorumlarıyla yapıta katılan bilim ve sanat adamlarına teşekkür edilmektedir.
- 01:00Bayram ve Olay
- Bayram, İslam dünyasında melekut alemi de dahil Allah'u ekber sadaları ile zerrelerden kürrelere, habbelerden kubbelere kadar tevhid şimşekleri çaktıran müminlerin bayramıdır.
- Olay, Hz. İbrahim'in oğlu bir yaşını tamamladığında vahiy ilahi gelmesiyle başlamaktadır.
- 01:52Olayın Kaynağı
- Osman Şahin, 1970 yılında TRT ödülünü kazandıran "Kırmızı Yel" adlı öyküsünün gerçek bir olaydan kaynaklandığını belirtmektedir.
- Olay, 1962 yılında Erzincan'ın Tercan kasabasının bir köyünde, o dönemde basınında da geniş yankı uyandıran bir olaydan kaynaklanmaktadır.
- Osman Şahin, bu olayı son derece üzülmüş ve bir aydın sorumluluğu duymuş, bunu öykü yoluyla edebiyatımıza taşımak istemiştir.
- 02:59Olayın Gelişimi
- Olayda bir bebek damdan yuvarlanıp düşmektedir.
- Köyde bir adam, bir yetim olan Beşir'i evlendirmeye çalışmaktadır.
- Beşir'in ailesi, Beşir'in soyu sopu belirsiz olduğunu ve çift çubuğu olmadığı için onu evlendirmek istememektedir.
- 08:18Evlilik ve Sonrası
- Beşir, fakir olduğu için evlenmek zorunda kalır ve Gülbahar adında bir kızla evlenir.
- Evlilik dini nikahla gerçekleşir ve Beşir, Gülbahar'ı zevceliğe verir.
- Beşir, köyde çalışkan ve kanaatkar bir adam olarak tanınmaktadır.
- 19:19Olayın Sonucu
- Beşir, öz evladını çakı bıçağıyla katletmekle suçlanmaktadır.
- Köydeki insanlar, Beşir'in hiç kötü bir şey yapmadığını, çalışkan ve kanaatkar bir adam olduğunu belirtmektedir.
- Beşir, sorguya çekilmektedir ve iftira edildiği iddia edilmektedir.
- 33:10İftira ve Tövbe
- Bir kadın sabaha kadar mırıl mırıl ayakta duracak hali yok ama umurunda değil, dayak mayak keza iftiraya uğramak bekarına gitmişmiş.
- Bir adam, oğlunun beş parası önünde kaldığını söyleyerek onu bağışlamamasını istiyor.
- Bir kadın, oğlunun bir yaşını tamamladığında Allah'ın İbrahim'e vahiy ilahi geldiğini anlatıyor.
- 35:50İbrahim ve İsmail'in Hikayesi
- Allah, İbrahim'e oğlunu kurban etmesini emrediyor ve İsmail de bu emri kabul ediyor.
- Bir kadın, harmana yetişemediğini ve kışın nasıl geçeceğini hesaplaması gerektiğini söylüyor.
- Bir adam, kız olmasını diliyor ve Allah'a dua ediyor.
- 40:44Kurbanlık ve Tövbe
- Bir adam, bahşiş isterken "bir oğlun oldu" diye cevap alıyor.
- Bir kadın, çocuğunun kız olmasını beklediğini ve Allah'ın büyüklüğünü anlatıyor.
- Bir adam, kurbanlık temizletirmiş ve Allahsız vahşiyat olduğunu söylüyor.
- 44:07Kuraklık ve Tövbe
- Allah'ın günah şehrini mahvedeceğini duyunca peygamber, iyileri de mi mahvedeceğini soruyor.
- Allah önce amansız bir kuraklık veriyor, göklerden kükürt ve ateş yağıyor.
- Bir kadın, dua hikmetiyle yağmur yağdırmaya çalışıyor.
- 50:34İsmail'in Hastalığı
- İsmail hasta olduğu için beklemekte fayda yok diyorlar.
- Bir adam, oğlunun günahını çektiğini düşünüyor ve Allah korkusundan mahrum olmamalarını istiyor.
- Bir adam, bir günahkarın tekmil bir köyü kirlettiğini ve Allah'ın gazabına layık kıldığını söylüyor.
- 53:21Kurbanlık ve Tövbe
- Bir adam, tövbe de çarpılırsın diyerek korkmamasını söylüyor.
- Bir adam, kurban kanı toprağı kazdığını ve köpeklerin yalamayacağını söylüyor.
- Bir adam, kurban kesildiğini ama dağıtılmadığını sorguluyor.
- 54:34Erzincan Ağır Ceza Reisi
- Erzincan ağır ceza reisi, bir babanın çocuğu öz evladını öldürmesi dosyasını incelemiş.
- Suç zanlısı, işten kurtulursa çocuğunu adak edeceğini Tanrı'ya vaat ettiğini söylemiş.
- Reisi, bu adamın çocuğunun gayrimeşru olduğunu zannettiğini düşünüyor.
- 56:42Zihinsel Testler
- Ekolojik yöntemlerle zihin düzeyi ve zeka düzeyi saptanabiliyor.
- Bir adam, resimlerin neye benzediğini söylemesi isteniyor.
- Bir çocuk, babasının armağanı olan paketi açtığında mutluluktan havalara sıçramış.
- 59:29Müslüm Koca'nın Muayenesi
- Müslüm Koca, bedenen normal görüntüde olduğu gibi ruh bakımından da sağlam ve davranışlarında anormal görüntü bulunmamıştır.
- Müşahede altında bulunduğu sırada yemeklerini yiyor, arkadaşlarıyla konuşuyor ve fizyolojik hareketleri tamamen normaldi.
- Adli tıpça müşahede altına alınan sanığın akli melekelerinin tam cezayı ehliyetinin yerinde bulunduğuna karar verilmiştir.
- 1:00:16Ceza Sorumluluğu Tartışması
- Ceza kanunumuza göre akıl hastası tanımlanmış değil, geçici de olsa kişinin özgürce hareket edememesi durumunda akıl hastası sayılır.
- Saplantılar ve ihtiras halleri akıl hastalığı içinde kabul edilir, ancak testler ve incelemeler ne derse desin, çocuğun babası akıl hastasıdır ve ceza sorumluluğu yoktur.
- Çocuğun babası, kendisinin kötü bir fiil işlediğine inanmamakta, tam tersine bir iyiliğe yöneldiğine inanmaktadır.
- 1:02:01Olayın Ekonomik Temeli
- Tanrılara insan kurban edilmesi İslam'ın ortadan kaldırdığı ilkel dinlere özgü bir inançtır ve bu inancın yurdumuzda görülebilmesi, bazı insanların ilkel hayat şartları içinde yaşamakta olduğunu göstermektedir.
- Olayın temeli tamamen ekonomiktir ve Doğu ve Güneydoğu yörelerinde hala etkinliğini sürdürmekte olan yarı feodal düzendedir.
- Doğu ve Güneydoğu yörelerine toprak, su ve güneş gibi üç büyük nimet bolca bağışlanmış olsa da, bu nimetler birbirlerinden habersiz kılmıştır.
- 1:03:19Ceza Kararı ve Yargı
- Türk Ceza Kanunu'nun 450/1 maddesine istinaden sanığın idam cezasına mahkumiyetine ve cezasının azaltılmasına mahal olmadığına dair karar, sanığın yüzüne karşı açıkça tevhim edildi.
- Geri kalmış bölgelerde böyle bir inancın mahkemece kabulü fena tesir yapacağı düşüncesiyle sanığın idamı gerektiği düşünülmüştür.
- Ceza avukatı Faruk Erem, 17 yıl sonra bu konuda batıl bir inancı yargının cezayı indirici bir sebep sayması tenkit edilmesine katılmadığını belirtmiştir.
- 1:10:06Müslüm Koca'nın Son Yılları
- Olayın gerçek kişisi 1936 sürümü doğumlu Ahmet oğlu Müslüm Koca, 12 yıl tutukluluktan sonra 1974'ün 12 Mayıs'ında çıkarılan af yasası uyarınca salıverilmiştir.
- Bu filmin çalışmaları sırasında yapılan araştırmada salıverildikten iki hafta kadar sonra öldüğü öğrenilmiştir.
- Köylüler ölüm nedenini "icerde çürümüş abi, yuvarlandı düştü damdan" şeklinde özetlemişlerdir.