Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Aşık Emrah ve Selvi adlı iki aşık arasındaki aşk hikayesini anlatan bir anlatım formatındadır. Hikayede Emrah, Miroğlu Ahmet Bey'in kızı Selvi'ye aşık olurken, Selvi'nin babası Kokan onu kendi oğluna nişanlı olarak verir.
- Video, Emrah'ın Selvi'yi aramak için yedi yıl gurbet çekmesiyle başlayıp, İran'daki Şeyhoğlu Şah Abbas'ın sarayında yaşadığı olayları, Selvi'nin zehir kadehini Emrah'a uzatması, Emrah'ın on dört yıl gurbet çekmesi ve sonunda Selvi'nin Gence'ye kaçması anlatmaktadır. Hikaye, Emrah'ın zindanda işkence görmesi ve idam edilmesiyle sona erer.
- Anlatım boyunca Emrah'ın sazla söylediği türküler ve şarkılar yer alırken, hikayenin Erciş'te ve Ağa köyünde gerçekleştiği belirtilmektedir. Video, dinleyicilere Kadir Mevlam'a dua ederek sona erer.
- 00:01Aşıkların Derdi
- Aşıkların yürekte çoktur tasası ve tasa, aşıkların anayasası hep gurbete düşmüşlerdir.
- Alev alev yanan aşığın gönlünde gerili teli sızlatır, sızlayan tel midir yoksa yara mı?
- Aşığın derdinden anlayan olmaz, sevgili değilse naz üstüne naz, aşık ölür gider, saz çala çalar, mezarı kaybolur.
- 02:02Emrah Hikayesi
- Emrah Erçiş'te üremiş, Miroğlu Ahmet Bey'in kızına aşıktır ve Selviyi sevmiştir.
- İran'daki Şeyhoğlu Şah Abbas, Van üstüne savaş etmişti ve savaştan dönerken Emrah'ın sevgilisi Nazlı'yı da beraber götürmüştü.
- Şeyhoğlu Şah Abbas, İsfahan'a gittiklerinde Selvi'ye evlilik teklif etmiş, Selvi de ona yedi yıl vade vermişti.
- 03:11Emrah'ın Gurbet Yolculuğu
- Yedi yılı doldurmak için bekleyen Emrah, yedi sene gurbet yollarını dolanıp Selvi'yi aramıştı.
- Bir gün İsfahanda Selvi'yi bulmuş, Şeyhoğlu Şah Abbas'ın kırk ile imtihan olmuştu.
- Emrah, Şeyhoğlu Şah Abbas'ın huzuruna çıkmış ve sarayın duvarında Selvi'nin ve Nazlı'nın altın çerçeveli resimlerini görmüştü.
- 05:11Emrah'ın Türküsü
- Emrah, yedi yıldır hasretine yanarak "Bu kimsenin derdi bendedir" diyerek Şeyhoğlu Şah Abbas'a hitap etti.
- Şeyhoğlu Şah Abbas, Emrah'ın bu feryadına bakarak Selvi'ye söylediğinden şüphelenmiştir.
- Türk beylerinden Yakup'a dönerek "Bu aşık benim Selvime söylüyor" demiş, Yakup ise "Bunlar aşıktır, güzel görseler dayanamazlar ona söylerler" demiştir.
- 09:25Emrah'ın İkinci Türküsü
- Emrah dayanamadı ve ikinci türküsünü söyledi: "Dünya bir ateştir ebedi, beni yakma."
- Şeyhoğlu Şah Abbas, Emrah'ı dinlemiş ve nihayet Emrah'a geçit vermeyecekti çünkü bir Selvi davası vardı.
- Şah, Emrah'ın yapmış olduğu telkinlere öyle bir uyandı ki, gözlerinden gayri ihtiyar yaş geldi ve Selviyi Emrah'ın kendisine vermeye karar verdi.
- 14:13Kuknaz Kuşu İmtihanı
- Şah'ın yanındaki vezirler, Emrah'ın hakka karşı olduğunu ve ermiş olduğunu nereden belli olacağını sorguladılar.
- Şah'ın sarayında bir kafesin içine koyulmuş, onsekiz-yirmi yaşlarına girmiş bir kuş vardı ve bu kuşun ismi Kuknaz kuşuydu.
- Eğer Emrah kafesin içindeki kuşun adını, yaşını, derdini söylerse Allah vergisi bir aşık olduğu anlaşılacaktı.
- 15:27Emrah'ın Kuknaz Kuşu Türküsü
- Emrah, kafeste yıllardır ağlayan, tüyleri dökülmüş, gözleri dolmuş, on sekizi bulmuş yaşındaki Kuknaz kuşunu anlattı.
- Kuknaz kuşu, Emrah'ın ikinci satırında "Kimseyi güldürmez, dünyanın vari" diyerek çırpınıyordu.
- Şeyhoğlu Şah Abbas ve vezirler hayrete düşmüşlerdi, Emrah'ın Allah vergisi aşık olduğuna inanmışlar ve Selvi'yi Emrah'a bırakmaya karar vermişlerdi.
- 19:07Akrabalık İddiası
- Türk beylerinden Yakup, Emrah'a "Babanin neyindir?" diye sordu ve Emrah "Selvi benim amcam kızıdır" dedi.
- Yakup, "Peki gidip Selviye soracağız, eğer Selvi Emrah benim akrabam demezse o zaman senin kafanı keseriz" dedi.
- Emrah burada işi yanlış yapmıştır, akrabayım demeseydim daha iyiydi diye pişman oldu.
- 20:00Selvi'nin Zehir Kadehi
- Sabahın rüzgarına yalvaran Emrah, seher yeliyle Selvi'ye bir türkü sesi sızdırıyordu.
- Selvi, eğer bu gece zifaf günüdür Şeyhoğlu Şah Abbas yanıma gelirse zehir içip öleceğim diye elindeki zehir kasesi ile beklerken, sanki rüzgar ona pencerenin aralarından bir türkü sesi sızdırıyordu.
- Emrah'ın ikinci sesi geliyordu: "Alırlarsa beni de saf pazar eyleyim."
- 24:20Selvi'nin Zehir Kadehi Testi
- Hanlar, vezirler Emrah'ın bu türküsünün sonunda Selvi ile Nazlı'nın kapısına dayanmışlardı.
- Selvi zehir kadahını eline aldı, sanki Şeyhoğlu Şah Abbas kapıya dayanmıştı zannetti.
- Kapı çalınınca Selvi zehir kadahını eline aldı, sanki Şeyhoğlu Şah Abbas kapıya dayanmıştı zannetti.
- 24:49Zehir Kadehi Testi Sonucu
- Hanlar, vezirler Selvi'ye sordular: "Selvi hanım, senin memlekette kimsen var mı?"
- Selvi "Evet, bir amcam oğlu var, ismi Emrah'tır" dedi.
- Hanlar, vezirler Emrah'ın eğer aşıksa, aşıksa zehiri içsin dediler ve Selvi sallana sallana Emrah'ın karşısına geldi.
- 26:38Emrah'ın Zehir Kadehi Türküsü
- Emrah, "Can fedaileri, Nazlı canına icerim Selvika elinden seni" diyerek zehir kadehini içeceğini söyledi.
- "Selvim zehir versin dermandı bana icerim Selvika elinden seni" diyerek zehir kadehini içeceğini tekrarladı.
- "Ben gel de ikram vermişim yarayı canım kurban olsun Hazreti Pire" diyerek zehir kadehini içeceğini vurguladı.
- 30:28Emrah'ın Zehirlenmesi ve Selvi'nin Testi
- Emrah zehir kesesini selvi uzattı ve besmele çekerek zehri kafasına sürdü.
- Eski üstadlara göre Emrah yirmidört saat komada kaldı ve öldü kanaatine vardılar.
- Bir gün sonra Emrah sabahleyin kalkmış, namazını kılmış ve oturuyordu.
- 31:16Selvi'nin Testi
- Şeyhoğlu Şah Abbas, vezirlere ve kanlara karşı direnmelerine rağmen, onlara güvegili elbiselerini giydirip, Emrah'a da aynı elbiseleri giydirdiler.
- Has bahçenin içerisine bir köşeye Şeyhoğlu Şah Abbas, diğer köşeye Emrah'ı oturtup, sarayın içerisinden selviyi bıraktılar.
- Selvi'nin hangi kişiye doğru gideceği, o kişinin Emrah'ın yavuklusu olup olmadığına göre belirlenecekti.
- 32:25Sihirli Sürme ve Selvi'nin Kararı
- Şehrin ileri gelenleri o gece bölgede sihirbaz, kahin ve falcıları toplayıp, selviye büyülü sürme çektiler.
- Selvi, Emrah'ın kıyafetinde Şeyhoğlu Şah Abbas'ı görmeye başladı.
- Selvi bahçeye çıkarıldığında, insanlar kat kat seyretmekteydi ve selvi sanki bakar körler gibi Şeyhoğlu Şah Abbas'a doğru gidiyordu.
- 34:07Emrah'ın Sazıyla Selvi'yi Çağırması
- Emrah sazını çekti ve sözün binasına geldi.
- Selvi hala ağır ağır yürümekteydi ve Şeyhoğlu Şah Abbas'a doğru gidiyordu.
- Emrah'ın sözleri hitamına kavuşunca, selvi ota üstüne düştü ve büyü bozuldu.
- 38:30Emrah ve Selvi'nin Kavuşması
- Selvi bir sağa bir sola baktı, Emrah'a doğru koştu ve aşık maşuk bir ara ile birbirlerine kavuştular.
- Çekoğlu Şah Abbas alkışlamıştı bu olayı ve vezirlerin kanlarında artık diyecekleri kalmamıştı.
- Emrah sarayına götürüldü ve Şeyhoğlu Şah Abbas ona yedi katır yükü çeyiz düzdü.
- 39:24Selvi'nin Üvey Kardeşlerinin Kaçırması
- Emrah ve Selvi İsfahan'dan ayrıldılar ve Van'ın Erçiş kazası ve Aganist köyüne geldiler.
- Emrah, yedi sene hasretten sonra sevgilisine güzel bir köşk yaptırıyordu.
- Selvi'nin üvey kardeşleri haber aldılar ve onu bir gece bahaneyle evlerine davet ettiler.
- 41:02Emrah'ın Köşk Yapımına Dönüşü
- Emrah sabah kalktı ve köşk yaptırma sevdasında idi.
- Köşke doğru yürürken gelin bir rastladı ve Emrah'ın köşk yaptırma sevdasını öğrendi.
- Köşkte kimse olmadığı için Emrah geriye döndü ve ablasını, sevgilisini kayınçolarının yanına gitti.
- 42:53Emrah'ın Ağlaması ve Sevdasından Vazgeçmesi
- Emrah "Yüz bin mihnetina yar yar bir bayi" türküsüyle ağladı.
- Komşular ve arkadaşları Emrah'a bu sevdadan vazgeçmesini tavsiye ettiler.
- Emrah "Selviden vazgeç demek ona canından vazgeç demek kadar güçtür" diyerek gözlerini doldurdu.
- 47:57Emrah'ın Sevdasına Devam Etmesi
- Emrah "Kerem gibi yanım aşk ateşine külüm, rüzgarlara giderim giderim" türküsüyle sevdasına devam etti.
- "Bu dünyada sevene iki yol vardır, ya mezara gider ya selvime" diyerek kararlılığını gösterdi.
- "Bülbül gibi vazgecm gre, gündüz sahralardan, gece çöllerden selvi kanı sora sora giderim" türküsüyle sevdasına devam etti.
- 51:15Emrah'ın Babasıyla Birlikte Yolculuğa Çıkması
- Emrah'ın çok ihtiyar olan onu daha oniki yaşında iken Gence Karabağ'dan alıp kaçan Aşık Ahmet bir boynunu büktü.
- Aşık Ahmet "Bir zamanlar ben Miroglu Ahmet Bey'in huzuruna giderken sen benim peşimi ağlıyordun, şimdi de ben çocuğum senin peşini ağlıyorum" dedi.
- Emrah "Baba, seni ihtiyar çağı, dağlar yüksek yüksek geçemezsin" diyerek onu ikna etmeye çalıştı.
- 57:39Emrah'ın Üçüncü Kez Sevgilisinin Kaçırılışına Gidişi
- Emrah serviyi severken Van'dan İsfahan'a gitti ve büyük sınavlardan sonra servisini aldı.
- Ondört yıl gurbet çeken Emrah, ikinci bir büyük sınavını verdikten sonra üçüncü kez sevgilisinin kaçırılışında babasıyla anlaştılar.
- Baba-oğul sazları kaptılar ve el ele tutarak Erciş'in bir uçsuz bucaksız dağının üzerine çıktılar.
- 1:03:08Emrah'ın Erzurum Ziyareti
- Emrah gece demez gündüz demez Erzurum'a gelir, sevgilisi Selvi ise İran topraklarına kaçmıştır.
- O dönemde telefon, tel, haberleşmek ve basın yayın olmadığı için Emrah'ın Selvi'yi bulması zordur.
- Emrah Erzurum'a geldiğinde Aslan Dede Kahvesi'nde bir ay misafir edilir ve her tarafı hikayeyle doludur.
- 1:04:54Emrah'ın Erzurum'a Dair Şarkıları
- Emrah Erzurum'dan ayrılırken "Varıp gurbet eli seyran edeyim, söyleyeyim adın şarın Erzurum" diyerek şarkı söyler.
- "Zikredenler bülbül gibi şakırlar, şakırlar" ve "Ramazan boyunca da katım okurlar" sözleriyle Erzurum'un imtihanını anlatır.
- "Ben Emrahım, artar oldu kederim, kederim, kederim ortak oldu kaderim" diyerek kederini dile getirir.
- 1:08:45Emrah'ın Turnalarla Karşılaşması
- Emrah Erzurum'dan ayrılırken Gez Köyü'nde gökyüzünde giden bir turna katarını görür.
- Turna katarının içinde yedi turna vardır, biri yaşça küçüktür ve ayrı kalmıştır.
- Emrah turnalara bakarak "Bu turnada benim gibi servisinden ayrılmış, onu turnalar katar'ın içine katmıyorlar" der.
- 1:09:54Emrah'ın Turnalara Seslenmesi
- Emrah yolun kıyısına çöküp gökyüzünde giden turna katarına seslenir.
- "Gökyüzünde bölük bölük turnalardan ötme, Karabağ'ım delindi turnam başıma" diyerek acısını dile getirir.
- Turnalar ilce istikametini bırakıp Haydari Boğazı'na doğru dönerler.
- 1:16:29Emrah'ın Ceylanı Vurması
- Emrah Kemah Boğazı'nda bir taşın başındaki ceylanı görür, ceylan kulağının arkasını kaşıyorken garipten gelen bir ok isabet eder.
- Zavallı ceylan kayadan aşağı yuvarlanır ve iki yavrusunun acı acı melediğini gören Emrah avcıya seslenir.
- Emrah "Kırılsın kolların avcı" diyerek avcıya karşı durur ve avcıya bir daha hayvanın canına kıymayacağını yemin ettirir.
- 1:21:39Emrah'ın Selvi'yi Kurtarma Planı
- Emrah Gence'ye gelir ve Selvi'nin Kovha'nın oğluna nişanlandığını öğrenir.
- Emrah bir gece bahçeye girerek üzüm koparırken Selvi'nin huzuruna götürülür.
- Selvi, Emrah'ın per perişan bir ihtiyar olduğunu görünce onu bir tenhaya çekip Emrah'ın durumunu sorar.
- 1:26:48Selvi'nin Emrah'ı Çağırması
- Selvi, Emrah'ın ondört yıl önce tıraş olmamış, hamam görmemiş olduğunu düşünür.
- Selvi kızlara "Siz gidin rahat yatın, Emrah'ı çarçabuk buraya getir" der.
- Selvi'nin nöbetçisi olan kızlar uyuyunca Aşık Ahmet, Emrah'ı çağırır ve ona "Selvi kan bağdadır, bağdayım" diyerek şarkı söyler.
- 1:31:01Emrah ve Selvi'nin Karşılaşması
- Emrah, Selvi'yi görmek için bağda heyecanla yürürken, dizinin takati kesilmiş gibiydi.
- Baba oğul Selvi'ye doğru yürürken, Selvi pencereden bakarak Emrah'ı tanıdı.
- Selvi, Emrah'a "Evvela gencin ben dedim, bir zaman gencin ben dedi, şimdi kocalandın oldun ne?" diyerek sitem etti.
- 1:33:23Selvi'nin Emrah'a Sitemi
- Selvi, Emrah'a "Ele yavru, yaman ağlar, yaman ağlar" diyerek sitem etti.
- Selvi, Emrah'ın kocasının geldiğini duyunca "Eyvah Emrah, kocam geliyor" dedi.
- Emrah, Selvi'nin kendisini beğenmediğini ve ihtiyar olduğunu söylediğini düşünerek küser gibi oldu.
- 1:37:40Emrah'ın Dönüşümü
- Selvi, Emrah'ı bir dakika içerisinde giyindi, kuşandı, tıraş yaptırdı ve hamam yaptırdı.
- Emrah, "İnsanoglu böyledir, kırk sene değirmene koyar dürsün, bir dakika karnını doyurduğunda gönlünü aldın mı gençleşir" diyerek gençleşti.
- İki sevgili o gece sarmasar oldu ve yattılar, aralarında kırk gün yağmur yağsa bile bir damla su bile sızmazdı.
- 1:38:14Kokan'ın Oğlunun Nişanlıyı Görmeye Gelişi
- O gecede Kokan'ın oğlu nişanlı görmeye gelecekmiş.
- Yarı gecede bir gelir ki, ne nöbetçi var, ne kızlar var, hepsi Selvi tarafından izinlendirilmiş, istirahata çekilmişlerdi.
- Delikanlı içeriye girdiğinde sevgilisinin koynunda bir delikanlı yatıyor ve bir sazın dayalı olduğunu görünce, "Demek ki Selvi benim üzerime oyunlar oynarmış" dedi.
- 1:39:15Emrah'ın Zindanda Olduğu
- Kokan çok merhametsiz ve gaddar bir kişiydi, Emrah'ı derdest pazvantlar tarafından bağlattı ve zindana attırdı.
- Emrah zindanda öylesine darbe yiyordu ki, zindanın penceresinden baktığında gökyüzünde turnalar geçerken içi doldu, gözleri doldu.
- Emrah, "Gök hüzünde katar katar turnalar, katar katar gelende telli turnalar işte görürsünüz" diyerek sazını saz etti.
- 1:41:20Emrah'ın Zindanda Feryadı
- Emrah, "Felek nasibimizi, ellerimizi gerceklesti gördüğümüz rüyalar" diyerek zindanda feryadı sürdü.
- Emrah, "Ahi bitmezdi feryadı bitmezdi" diyerek zindanda acı çekti.
- Emrah'ın babası gece kalkmış, genceden kaçmış İsfahan'a, Şeyhoğlu Şah Abbas'a habere gitmiş.
- 1:44:51Emrah'ın Zindanda Son Günleri
- Zindancılar her gün bir işkenceye çekerlerdi, ondört yıl çile çekmiş, yağlı çorba içmemiş bu delikanlı, artık hayatının son raddesinde olduğunu düşünüyordu.
- Emrah zindancıya yalvarıyordu ve "Hala merhamet eyleyim, benim halı" diyerek acı çekti.
- Emrah'ın zindan feryadı sürüyordu, ağlıyordu ve İsfahan'dan da herhangi bir haber gelmemişti.
- 1:49:53Emrah'ın İdam Edilmesi
- Karar heyeti bir karar almıştı, idam gömleğini giydirmişlerdi ve Emrah'ı Gencenin çarşılarında dolaştırıyorlardı.
- Selvi haber almış, Emrah'ın öldüreceklerini ve artık herhangi bir çaresi olmadığını anladı.
- Emrah bir ara sağa sola bakarken, Selvi'nin bulunduğu köşke bakarken, Selvi'nin cam önündeki kareler giymiş boyu beraber durduğunu görünce "Demek bugünümü beklerdim ki ben ölüme gideyim, sen de benim ölümümü seyret" dedi.
- 1:51:20Emrah'ın Son Sözleri
- Emrah zindancılara yalvardı: "Ne olursunuz cellatlara, bana bir merhamet edin de şu Selvime iki satır laf söyleyeyim" deyince cellatlar razı olmuyorlardı.
- İçlerinden bir tane baba yetişmiyor mudur dünyada? Birisi karşı koydu: "Oğlum sana ne oluyor? Şurada Kokan yok, kimse yok. Bu aşık bakalım ki bu son acı gününde ne söyleyecek?"
- Emrah, "Bahar oldu, coştu yüreğim akar, boz, bulanık, selli dereler" diyerek son sözlerini söyledi.
- 1:54:46Hikayenin Sonu
- Birçok ustalar Emrah'ın Gence'de öldüğünü söylerler, ancak anlatıcı Emrah'ın Muradına Erdiğini ve Selvi ile beraber geldiğini söylüyor.
- Anlatıcı, Erciş'in çok sevdiği bir memleket olduğunu ve Emrah'ın da çok sevildiği bir yer olduğunu belirtiyor.
- Anlatıcı, "Çarkıfelek döndü, onlar da gitti bu dünyadan. Biz de gideceğiz bu dünyadan. Kadir mevlam, hiç kimsenin çarkını ters döndürüp yolunu yokuş işini güç etmesin" diyerek hikayeyi sonlandırıyor.