Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, ZF Türkiye'nin Sultanbeyli İstanbul fabrikasında çekilmiş bir eğitim içeriğidir. Videoda sunucu, ZF şanzıman uzmanı Çağatay Bey, Bayram Usta, Ümit Usta ve Ahmet Bey gibi teknisyenler yer almaktadır.
- Video, ZF otomatik şanzımanlarının bakım, tamir ve sorun çözüm süreçlerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte şanzıman kontrol ünitesine bilgisayar üzerinden bağlanma, arıza kodu okuma, yol testi yapma, şanzıman yağ değişimi, karter sökülmesi, filtre ve conta değişimi, flash işlemi ve yeni yağın basılması gibi teknik işlemler adım adım gösterilmektedir.
- Videoda ayrıca BMW araçlarında sıkça karşılaşılan şanzıman sorunları (su alma, vuruntu, devir kayıpları), şanzımanların iç yapısının detaylı incelemesi, mekatronik, tork konvertörü, balatalar ve çelikler gibi önemli parçaların arızaları ve revizyon süreçleri de anlatılmaktadır. Şanzımanların manuel ve otomatik testlerinin nasıl yapıldığı, devir değerlerinin nasıl değiştiği ve test sonuçlarının nasıl değerlendirildiği de videoda gösterilen konular arasındadır.
- 00:05ZF Türkiye'de Otomatik Şanzıman Kontrolü
- ZF Türkiye'de (Sultanbeyli, İstanbul) otomatik şanzımanların kontrolü ve sorunlarının tespiti gösterilecek.
- Araç sahipleri genellikle motorda sorunları teşhis edebilirken, şanzımanda sorunları tespit etmek zordur ve sorunlar sonuna kadar kullanılarak arıza verebilir.
- ZF, Almanca'da "dişli fabrikası" anlamına gelir ve otomatik şanzımanın yuvası olarak tanımlanabilir.
- 01:24Şanzıman Kontrolü Süreci
- Şanzıman kontrolü için bilgisayar üzerinden şanzımana bağlanarak araç sahibinin şikayetleri doğrulanır.
- Şanzıman kontrolüne bağlanarak şanzımanın parça numarası, seri numarası ve üretim tarihi gibi bilgiler alınır.
- Şanzıman arıza kodu okuma işlemi yapılarak "şanzıman balata ısınma" problemi tespit edilmiştir.
- 02:03Şanzıman Yağ Değişimi ve Sıcaklık Kontrolü
- ZF şanzımanlarda 800 bin km içerisinde yağ değişimi mekanik arızanın önüne geçmek ve vites geçiş kalitesini artırmak için tavsiye edilir.
- Şanzıman idas çalışma sıcaklığı 80-90 derecenin üzerine çıktığında sorunlar ortaya çıkabilir.
- Trafik sıkıntısı, rampalarda zorlamalı kullanımlar ve vites değiştirmelerde silkeleme hissi (vuruntu) şanzıman sorunlarının belirtileridir.
- 03:32Adaptasyon Değerleri ve Yol Testi
- Adaptasyon değerlerinin kontrolü yapıldığında, A, B, C, D, E gruplarının milibar değerlerinin eksi olması şanzıman iç yapısında mekanik problem olmadığını gösterir.
- Mekanik problem varsa, ilgili grubun adaptasyon değeri milibar değeri artı 250 ve üstü olur ve şanzıman revizyona girmek zorunda kalır.
- Şanzıman arıza örtüşmeyebilir, bu nedenle araç sahibi ile beraber yol testine çıkılarak anlık değerler kontrol edilir.
- 04:34Şanzıman Kullanım Bilgileri
- Araç park ederken, özellikle rampalarda, araç boş konumuna alınıp el freni çekilmelidir.
- Vuruntu, araç yürüyorken vites geçişlerinde direksiyonda hissedilen sarsıntı veya kaydırma (kapma hissi) olarak tanımlanır.
- Şanzımanlarda eşanjör bulunur ve genellikle su ile soğutulur, ancak bazı modellerde hava ile soğutulabilir.
- 06:09Şanzıman Diagnoz ve Bakım
- Diagnoz cihazıyla şanzıman türbin devri, motor devri, çıkış devri, şanzıman yağ sıcaklığı ve motor sıcaklığını anlık olarak okuyabiliriz.
- Motor devri ve türbin devri eşit giderse, tork konvertörünün içinde kaçak olmadığı anlaşılır.
- Şanzıman yağının değişmesi gerektiği tespit edilmiş ve yağ bakımı için flashing operasyonu yapılacak.
- 08:29Şanzıman Yağı Değerlendirme Kriterleri
- Şanzıman yağı değerlendirirken rengi, metal çapaklanma ve yanık koku gibi kriterler önemlidir.
- Eski şanzıman yağı koyu renkli ve kirli iken, yeni yağ açık ve şeffaf olmalıdır.
- Şanzıman yağı kontrol edilirken su gibi olmaması gerekir, aksi takdirde kontroller sorunlu olabilir.
- 09:32Şanzıman Yağı Değişimi İşlemi
- Tam otomatik şanzımanda karteldeki yağ sürülmesi yerine, tüm yağı değiştirmek gerekir.
- Orjinal yağ kullanılması çok önemlidir, başka markaların yağları operasyonu sağlayabilir ancak aynı verim sağlayamaz.
- Boşaltma işlemi sırasında motor çalışır vaziyette yapılır ki şanzıman içindeki pompa çalışsın ve eski yağ boşalsın.
- 11:40Karterin Sökülmesi ve Kontrolü
- Karter söküldüğünde mekatronik bölümde metal çapaklanma, balata tozu gibi herhangi bir sorun görülmemelidir.
- BMW araçlarında şanzıman yağı değişimi sırasında kartel ile beraber filtre kartı da değişirken, Volkswagen araçlarında sadece filtre değişir.
- Volkswagen grubunda kullanılan ZF 8HP şanzımanlarda mıknatıslar bulunur ve dişlerin arasında dolaşan metal parçaları toplar.
- 13:19Filtre ve Conta Değişimi
- Filtre değişimi sonrası sızmaz ekipman olan conta da değiştirilmelidir.
- Conta ve civatalar değişmezse, civatalar doğru torkta sıkılmaz veya sıkılma şemasına uygun sıkılmazsa şanzıman yağ kaçağına sebep olabilir.
- Civataların sıkma sıralaması vardır, çevre civataları çapraz şekilde sıralı bir şekilde sıkılmalıdır.
- 14:30Temizlik ve Sıkma İşlemi
- Mekatronik bölüm balata sprey ile temizlenir ve yeni filtre takılmadan önce oring smaması için hafifçe yağlanır.
- Civatalar tork anahtarı ile sekiz milimetre tork değeriyle sıkılır.
- Tapalarda da sızdırmazlık elemanı bulunur ve her yağ değişiminde yenilenmesi gerekir.
- 16:54Flash Operasyonu ve Yağ Seviyesi Kontrolü
- Flash operasyonu için kartere önce dört litre, sonra on litre şanzıman yağı basılır.
- Yağ seviyesi kontrolü için araç çalışır vaziyette, p park konumunda ve yağ sıcaklığı 30-50 derece arasında olmalıdır.
- Yağ seviyesi taşıyıncaya kadar dolur ve seviye tapası 35 milimetre tork değeriyle sıkılır.
- 19:30Sonuç ve Performans Artışı
- Şanzımanın yağ kapasitesi on litredir, ancak beş litre fazla yağ kullanılarak şanzıman içi flashing (temizlik) yapılır.
- Yağ değişimi sonrası şanzıman yumuşak ve silkelenmez hale gelir.
- İlk marşta sarsıntılar ortadan kalkar, vuruntu, tıkırtı veya çıtırtı gibi sorunlar giderilir.
- 20:41BMW ve ZF Şanzımanları
- ZF'nin birçok şanzımanı BMW, Amarok ve diğer otomatik şanzımanlarda kullanılmaktadır.
- BMW'lerin yaklaşık %90-95'i ZF şanzımanı kullanmaktadır.
- İncelenen araçlarda F10 kasa ve 7 serisi BMW'ler bulunmaktadır.
- 21:33Şanzıman Sorunları ve Nedenleri
- 5.20 model şanzımanında eşanjör delinmesi nedeniyle şanzımana su alınıp araç yolda kalmaktadır.
- Balatalı sistemdeki şanzımanlar yağda çalışır ancak suya maruz kaldıklarında balatalar işlevini kaybeder ve şanzıman bozulur.
- Şanzımana su alındığında yağ değiştirme işlemi hiçbir etki yapmaz çünkü balatalar suya maruz kaldıklarında tamamen aşınmıştır.
- 22:53Şanzıman Bakımı ve Sorunların Önlenmesi
- Şanzımanın soğutmasını sağlayan eşanjör, bir tarafı şanzıman yağıyla, diğer tarafı ise motor antivirlis sıvısıyla çalışır.
- Doğru antivirlis sıvısı ve zamansız bakım önemlidir, suyun %50 veya %40 oranında karıştırılması gerekir.
- Hazır suların ömrü uzun değildir ve kimi iki-üç yılda değişmesi gerekir.
- 23:597 Serisi BMW Sorunu ve Çözümü
- 7 serisi BMW vuruntu şikayetiyle geldi ve check-up sırasında yüksek adaptasyon değerleri (400-500 arasında) ve siyah yanmış yağ tespit edildi.
- Araç 240 bin kilometredeyken, 5 serisi model 150 bin kilometredeydi ve bu durum bilinçsiz kullanım sonucu olarak değerlendirildi.
- ZF şanzıman bakımında yapılan işlere bir yıl garanti verilmektedir.
- 26:00Şanzıman Bakım Hizmeti
- Türkiye'nin muhtelif yerlerinden gelen araçlar bakım, yağ bakım ve revizyon için bu servise geliyor.
- Samsun, Ankara, Mersin, Antalya ve Bodrum gibi farklı plakalı araçlar servise geliyor.
- Serviste şanzımanı indirip kargo ile gönderme seçeneği de mevcut.
- 26:35Şanzımanın Önemli Parçaları
- Şanzımanın en önemli parçası olan mekatronik, ince kanallara sahip ve zamanla yağın eskimesiyle bu kanallara nüfuz ediyor.
- İki gövde arasında bulunan alüminyum plaka sızdırmazlık görevini görüyor ancak hararetten dolayı bu özellik kaybediyor ve iç kaçak oluşuyor.
- Selenoidler vites geçişlerini sağlayan mekanizmadır ve tüm revizyonlarda kit halinde yenileniyor.
- 27:34Elektronik Kart ve Tork Konvertörü
- Mekatroniğin elektronik kartı arızalandığında tek başına değil, komple set halinde değişmesi gerekiyor.
- Tork konvertörü şanzımanın en önemli parçalarından biri olup, ilk kalkışta devreye girerek motorun hareketini aktarıyor.
- Tork konvertöründe balatalar, sızdırmazlıklar, piston ve rulmanlar değişiyor.
- 28:56Şanzıman Arızaları ve Sosyal Sorunlar
- Revizyondan sonra sıkça görülen bir olay ses olaylarıdır, özellikle şaşırtı ve metalik sürtünme sesleri.
- Şanzıman içerisinden kolay kolay ses olmaz, ses genellikle motor, şaft, diferansiyel veya tork konvertörünün içinde olabilir.
- Yüksek miktarda kaydırma arızaları, balataların kavrulması ve çelik lamellere kararmalar oluşması sonucu ortaya çıkıyor.
- 30:24Yanlamalar ve Şanzıman Hasarı
- Yanlamalarda şanzımana verilen zarar, yüz bin kilometrede verilebilecek kadar zarar olabilir.
- Şanzımanda elliye yakın oring sızdırmazlığı bulunuyor ve ısı gördüklerinde özelliğini kaybediyor.
- Tüm şanzıman revizyonlarında balatalar, çelikler ve diğer parçalar kit halinde değiştiriliyor.
- 31:31Şanzıman İçindeki Gruplar ve İşlevleri
- A grubunda balata ve çelik parçalar birbirini takip ederek diziliyor.
- Vites değişim esnasında piston bu grupları sıkıştırarak kapatması gerekiyor.
- İç kaçak durumunda, pistonun arkasına gelen yağ kaçırıyor ve gerekli basınç oluşmuyor.
- 32:41Şanzıman Testi
- Dokuz HP şanzımanı, 10 Siviler, 16 Honda Civic, dizel motorlar, Chrysler grubu ve bazı Land Rover modellerinde bulunuyor.
- Şanzıman yağında aşırı çapak olduğu ve mekanik arıza kayıtları olduğu için servisten gönderilmiş.
- Test makinesinde şanzıman, elektrik motoru tarafından döndürülmekte ve vitese geçişleri programla kontrol ediliyor.
- 34:48Şanzıman Testi
- Sekizinci sitede devirler 870'den 2500'e yaklaşıyor, neredeyse üç katına çıkıyor.
- Manuel testi vitesleri geçtikten sonra otomatik testi başlıyor.
- Otomatik testte 600 devir verilerek 170 adım boyunca test ediliyor.
- 35:25Şanzıman Testinin Önemi
- Test sonucunda şanzıman müşteriye gönderilebilir veya başka bir araca takılabilir.
- Test edilen şanzıman kabul edilirse, araca takılması için yarım gün gerekiyor.
- Bu test yöntemi, şanzımanın önce test edilmesi ve sonra araca takılması sayesinde zaman kazandırıyor.
- 36:00Video Özeti
- Video, başından sonuna kadar bir otomatik şanzıman yağ değişimini gösteriyor.
- Şanzımanın sorunları, belirtileri ve tamir edilme süreci detaylı olarak anlatılıyor.
- ZF'nin yetkilileriyle birlikte hazırlanan bu bilgilendirici video için teşekkür ediliyor.