Varant

GA1BT kodu, varantlarda kullanılan uzun varant kodlarından biridir. Varant ise, dayanak varlıklarını opsiyonlamak için kullanılan bir sermaye piyasası aracıdır ve hisse senedi cinsinden varlıklar üzerinde önceden alım satım hakkı verir.

Varantların likit olmamasının birkaç nedeni vardır: 1. Düşük İşlem Hacmi: Varantlar, diğer bazı yatırım araçlarına kıyasla daha düşük işlem hacmine sahip olabilir. 2. Piyasa Dalgalanmaları: Likidite eksikliği, özellikle piyasanın dalgalı olduğu dönemlerde yatırımcıların pozisyonlarını kapatmasını zorlaştırabilir. 3. Alternatif İşlem Yönteminin Olmaması: Varantların işlem görmesi için piyasa yapıcılı çok fiyat-sürekli müzayede sistemi kullanılır ve bu yöntemde alternatif bir işlem yöntemi yoktur.

BIST varantları, vade sonunda satılır.

Varantın ucuz mu pahalı mı olduğunu anlamak için örtük oynaklık değerine bakmak gerekir. Ayrıca, varantın içsel değeri, kaldıracı, duyarlılığı ve zaman kaybı gibi faktörler de değerlendirilmelidir. Varant yatırımı riskli olabilir ve finansal durumunuza uygun olmayabilir. Yatırım kararı vermeden önce bir uzmana danışmanız önerilir.

Varantta "C" ve "P" harfleri, varantın alım (call) veya satım (put) hakkı veren bir varant olduğunu belirtir. - "C" harfi, alım hakkı veren (call) varantlar için kullanılır. - "P" harfi ise satım hakkı veren (put) varantlar için kullanılır.

Varantlar, açığa satış işlemine izin verilmediği için satılamaz.

Varant kodları iki ana kategoride incelenebilir: kısa kod ve uzun kod. Kısa kod, Borsa İstanbul'da varantların ayırt edilmesi için kullanılan ve 5 basamaktan oluşan koddur. Bu kodda yer alan harflerin anlamları şu şekildedir: - İlk iki harf: Dayanak varlığı gösterir. - Üçüncü harf: İhraççı kurumu temsil eder. - Son iki harf: Alım veya satım varantı olduğunu gösteren koddur (AA-OZ arası alım, PA-ZZ arası satım varantları için kullanılır). Uzun kod, varanta ilişkin neredeyse tüm özellikleri ve parametreleri gösteren koddur. Bu kodda yer alan bazı karakterlerin açıklamaları şunlardır: - İlk üç harf: Dayanak varlığı ve ihraççı kurumu belirtir. - Dördüncü karakter: Varantın alım (C) veya satım (P) olduğunu gösterir. - Beşinci ve altıncı karakterler: Vade sonunu (GGAAYY formatında) ifade eder. - Yedinci ve sekizinci karakterler: Kullanım fiyatını belirtir. - Dokuzuncu harf: İhraççıyı temsil eden üç harfli koddur. - Son üç karakter: Dönüşüm oranı veya endeks çarpanı gibi bilgileri içerir.

Varantta vade sonunda iki olası durum söz konusudur: 1. Kârda Olan Varantlar: Eğer varantın piyasa beklentisi gerçekleşmişse, vade sonunda varantın değeri yükselir ve yatırımcı kâr elde eder. 2. Zararda Olan Varantlar: Eğer piyasa beklentisi gerçekleşmezse, varant vade sonunda içsel değersiz hale gelir ve yatırımcı yaptığı tüm yatırımı kaybeder.

Varantlar, dayanak varlıklarına ve kullanım sürelerine göre farklı çeşitlere ayrılır: Dayanak varlığına göre varant çeşitleri: 1. Endeks varantları. 2. Pay varantları. 3. Döviz varantları. 4. Emtia varantları. Vadeye göre varant çeşitleri: 1. Amerikan tipi varantlar. 2. Avrupa tipi varantlar. Diğer varant çeşitleri arasında Bermuda tipi varantlar, turbo varantlar ve düello varantları da bulunur.

Varant itfa fiyatı, varantın türüne ve dayanak varlığa göre farklı şekillerde hesaplanır. Genel formül: - Alım Varantları: (Vade Sonu Dayanak Varlık Uzlaşı Fiyatı – İşleme Koyma Fiyatı) x Katsayı. - Satım Varantları: (İşleme Koyma Fiyatı – Vade Sonu Dayanak Gösterge Uzlaşı Fiyatı) x Katsayı. Bazı özel durumlar: - Yurtiçi paylara dayalı varantlar: Borsa İstanbul tarafından belirlenen vade sonu dayanak varlık uzlaşı fiyatı dikkate alınır. - Yurtdışı endekslere dayalı varantlar: İlgili ülkelerin borsaları tarafından açıklanan endeks kapanış değerleri kullanılır ve bu değerlerin TL çevrilmesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın döviz alış kuru kullanılır. - Uluslararası borsalarda işlem gören paylara dayalı varantlar: Söz konusu payların işlem gördüğü borsalar tarafından açıklanan kapanış değerleri kullanılır ve bu değerlerin TL çevrilmesinde yine Merkez Bankası'nın döviz alış kuru kullanılır.

Varantın vadesinin dolmasına bir gün kala, varantın fiyatı günlük zaman değeri kaybı (teta) nedeniyle düşer. Ayrıca, varantın değeri sıfıra ulaşmadığı sürece, piyasa yapıcı varant tahtasında bir satın alma teklifi tutar.

Delta armoni ifadesi, müzikte akorların ve notaların dikey olarak bir araya gelmesiyle oluşan ses uyumunu ifade eder. Ayrıca, varant yatırımında delta, varantın fiyatının dayanak varlık fiyatına göre nasıl değişeceğini gösteren bir parametredir. Bu, yatırımcıların varantın hassasiyetine ve potansiyel getirilerine göre karar vermelerine yardımcı olur.

Varantta uzun ve kısa pozisyon ifadeleri, dayanak varlığın fiyat hareketine göre yatırımcının aldığı farklı pozisyonları ifade eder. - Uzun pozisyon (long), varant yatırımcısının dayanak varlığın fiyatının artacağını öngörerek alım yapması durumudur. - Kısa pozisyon (short) ise yatırımcının, sattıktan sonra geri almayı planladığı varlık ile açığa satış yapması durumudur.

Delta, dayanak varlık fiyatındaki değişimlere bağlı olarak değişim gösterir. Bunun nedeni, deltanın, varantın fiyatının dayanak varlık fiyatına göre birinci türevi olmasıdır.

Z yatırımda varantların satılmama nedeni, yatırımcıların uygunluk testi ve risk bildirimlerinin bu işlemi yapmaya uygun olmaması olabilir. Varant işlemleri son derece riskli olduğundan, bu tür işlemler için özel yetkilendirmeler ve koşullar gerekmektedir.

Ünlü Menkul Değerler'in varantları hakkında bazı olumlu ve olumsuz geri bildirimler bulunmaktadır. Olumlu Yönler: - Varantlar, yatırımcılara riskten korunma ve yatırım amaçlı kullanma imkanı sunar. - Kaldıraç etkisi ile daha az sermaye kullanarak daha büyük pozisyonlar alınabilir. Olumsuz Yönler: - Varantlar yüksek riskli yatırım araçlarıdır ve piyasadaki hızlı değişimler büyük miktarda sermaye kaybına yol açabilir. - Bazı kullanıcılar, Ünlü Menkul Değerler'in varant işlemlerinde yanlış fiyatlama ve müşteri hizmetleri sorunları yaşadığını belirtmiştir. Yatırım yapmadan önce, varantların yapısını ve risklerini detaylı olarak incelemek ve finansal durumunuza uygun olup olmadığını değerlendirmek önemlidir.

Satım varantı, dayanak varlığın fiyatının düşmesi durumunda kar eder. Satım varantının karda olması için, hisse fiyatının kullanım fiyatından daha düşük olması gerekir.

Borsa ve varant aynı şeyler değildir. Borsa, hisse senetleri, tahviller, emtialar gibi finansal araçların alınıp satıldığı piyasaları ifade eder. Varant ise, dayanak varlıklarını opsiyonlamak için kullanılan bir sermaye piyasası aracıdır.

Varantlar, vade sonuna kadar satılabilir.

Varantta canlı emir vermek için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Yatırım Hesabı Açma: Bir aracı kurumda yatırım hesabı açılması ve risk bildirim formunun imzalanması gerekmektedir. 2. Platform Seçimi: Aracı kurumun işlem platformu üzerinden varant seçimi yapılır. 3. Emir Girişi: Seçilen varant için alış veya satış emri girilir. 4. Emir Eşleşmesi: Emirler, diğer yatırımcıların emirleriyle eşleştiği zaman işlem gerçekleşir. Varant işlemleri, Borsa İstanbul Yapılandırılmış Ürünler ve Fon Pazarı'nda (BIST VİOP) anlık olarak yapılmaktadır.