Pardus

Pardus, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) BİLGEM Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (YTE) çatısı altında geliştirilmektedir. Pardus'un yönetim ve geliştirme görevleri zaman içinde farklı kurumlar tarafından üstlenilmiştir: 2004-2011 yılları arasında TÜBİTAK UEKAE (Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü) tarafından yürütülmüştür. 2012 yılından itibaren TÜBİTAK ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi) tarafından sürdürülmektedir.

Pardus 2011'in sona ermesinin nedeni, Pardus'u geliştiren ana kadrodaki mühendislerin 2011 yılında tasfiye edilmesi olarak belirtilmektedir. Ayrıca, TÜBİTAK'ta yaşanan yapısal değişiklikler ve iş gücü kaybı da bu kararın alınmasında etkili olmuştur. Pardus projesi, TÜBİTAK ULAKBİM bünyesinde geliştirilmeye devam etse de, eski desteği alamadığı için Pardus 2011'in ardından yeni sürümler çıkarılmamıştır.

Pardus 2011.2, 19 Eylül 2011 tarihinde kullanıma sunulmuştur.

Pardus'a geçmek, kişisel ihtiyaçlar ve teknik bilgi düzeyine bağlı olarak değerlendirilmelidir. Pardus'a geçmenin mantıklı olmasının bazı nedenleri: Ücretsiz ve açık kaynaklı olması. Güvenlik. Hızlı ve kararlı olması. Geniş yazılım desteği. Pardus'a geçmenin mantıklı olmamasının bazı nedenleri: Yaygın kullanım eksikliği. Kurulum ve kullanım.

Pardus işletim sistemi, varsayılan olarak yaklaşık 2 GB büyüklüğündedir.

Pardus'ta oynanabilecek bazı oyunlar: Minecraft ve CS GO, CS 1.6, Half Life gibi eski oyunlar. NFS Shift, Call Of Duty 4, PES 2013, ETS 2, ATS, Business Tour, GTA 3, GTA Vice City, San Andreas, GTA 5 gibi oyunlar. Battle for Wesnoth, Nexuiz, Tux Racer, World Of Padman, Vendetta, Urban Terror, A Tale in the Desert gibi Linux uyumlu oyunlar. Pardus'ta Linux destekli tüm oyunlar oynanabilir; ayrıca, Proton aracı sayesinde Windows destekli bazı oyunlar da oynanabilmektedir.

Pardus işletim sisteminde yaşanan sorunların bazı nedenleri şunlardır: Donanım sürücüleri: Özellikle webcam ve wireless gibi bileşenlerde sorunlar yaşanabilmektedir. Sistem donma ve çökmeler: Pardus sürümünün eski olması ve ETAP'ın hala Debian 10'a dayanması nedeniyle sistem donma ve çökmeler görülebilmektedir. GRUB sorunları: BIOS ayarlarında yapılan hatalar veya disk tanımlamalarındaki uyumsuzluklar, GRUB yüklenirken sorunlara yol açabilmektedir. Yazılım hataları: Dosya sistemi hataları ve eksik/bozuk boot dosyaları gibi yazılım hataları da Pardus'ta karşılaşılan sorunlar arasındadır. Ayrıca, Pardus'un yaygın olarak kullanılmaması, bazı programlar ve oyunlar ile uyumsuzluk sorunlarına yol açabilmektedir.

Pardus'ta yazıcı eklemek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Yazıcı Ayarları > Ekle yoluna gidilir. 2. Ağ yazıcısının IP adresi girilerek cihaza ulaşılır. 3. Yazıcı sürücüsü işletim sisteminin depolarında mevcut ise otomatik olarak kurulum tamamlanır. 4. Eğer yazıcının sürücüsü mevcut değilse, listeden elle seçilmesi veya internetten indirilmesi gerekebilir. Ayrıca, yerel bir USB yazıcıyı eklemek için şu adımlar izlenebilir: 1. Pardus > Sistem Ayarları > Genel > Sistem Yönetimi > Yazıcı Yapılandırması yolu izlenir. 2. Yazıcı Ekleme Sihirbazı yardımıyla, yazıcının marka, modeli, bağlantı noktası gibi bilgiler tanımlanır. 3. Normal şartlarda, yazıcı bilgisayara bağlandıktan ve açıldıktan sonra, yazıcı ekleme sihirbazı yazıcıyı otomatik olarak kuracaktır. 4. Eğer yazıcı otomatik olarak kurulmuyorsa, kapatılıp USB kablosu takılarak güç düğmesine basıp yeniden çalıştırılır ve Yeni Yazıcı tuşuna basılır. 5. Yerel yazıcının (paralel, seri, USB) seçeneği işaretlenir ve İleri tuşuna basılır. 6. Pardus CD'si ile birlikte gelen sürücülerin bulunduğu liste açılır, yazıcı markası seçilir ve İleri tuşuna basılır. 7. Açılan pencerenin sağ bölümünden yazıcının modeli seçilir ve Tamam tuşuna basılarak kurulum tamamlanır. Yazıcı ekleme ile ilgili daha detaylı bilgiye Pardusdunyasi.wordpress.com sitesinden ulaşılabilir.

Linux Mint, genellikle Pardus'tan daha iyi kabul edilir. Linux Mint'in avantajları: - Kullanıcı dostu arayüz: Özellikle Windows'tan geçiş yapanlar için sezgisel ve kolay kullanım sunar. - Düşük donanım gereksinimleri: Eski veya daha az güçlü donanımlarda bile verimli çalışabilir. - Geniş yazılım deposu: Kurulum sırasında birçok gerekli yazılımı önceden yükler ve kolay kurulum sağlar. - Güçlü topluluk desteği: Sorun giderme ve öğrenme için geniş bir topluluk desteği vardır. Pardus'un avantajları: - Türkçe dil desteği: Türkçe dil desteği sunar. - Yerel destek: Türkiye'nin yerli işletim sistemidir. Sonuç olarak, yeni başlayanlar ve günlük kullanım için Linux Mint daha uygunken, yerel destek ve Türkçe dil önemi varsa Pardus tercih edilebilir.

Pardus Live, Pardus işletim sistemini bilgisayara kurmadan deneyebilmek için kullanılır. Pardus Live'ın bazı kullanım amaçları: Sistemi test etme: Pardus'un özelliklerini ve performansını canlı olarak görüp değerlendirme. Veri kurtarma: Açılmayan bilgisayarlarda dosyalara erişim sağlama.

Pardus'a kurulabilecek bazı programlar şunlardır: Pardus Bilgisayar: Kişisel bilgisayar hakkında bilgi veren ve sistem raporu oluşturabilen bir uygulama. Pardus Disk Kalıbı Yazıcı: Linux tabanlı dağıtımları ve Windows işletim sistemlerinin imaj dosyalarını USB diske yazdırmayı sağlayan bir uygulama. Pardus Güç Yöneticisi: Dizüstü bilgisayarlar için güç profilleri arasında geçiş yapmayı sağlayan bir güç yönetim uygulaması. Pardus Kalem: Pardus yüklü bilgisayarda kullanılabilen, ekranı çizim ortamına dönüştüren basit bir çizim uygulaması. Pardus Paket Kurucu: Sisteme .deb paketlerini yüklemek, kaldırmak ve görüntülemek için kullanılan bir uygulama. Pardus USB Biçimlendirici: USB bellekleri FAT32, NTFS, EXFAT ve EXT4 formatlarına biçimlendirmeyi sağlayan bir uygulama. Pardus Nvidia Yükleyici: Pardus'ta NVIDIA sürücülerini yüklemeye yardımcı bir uygulama. Ayrıca, Pardus Store üzerinden çeşitli programlar kurulabilir veya PlayOnLinux kullanılarak Windows uygulamaları da Pardus'a yüklenebilir.

Pardus'ta hangi ekranla başlamanız gerektiği, kurulum sırasında tercihinize bağlıdır. Kurulum sırasında karşınıza çıkacak ilk ekran, "Pardus 2011" seçeneği olacaktır ve bu, varsayılan seçenektir. Diğer seçenekler ve anlamları: i386: 32 bit Pardus kurulumu. x86_64: 64 bit Pardus kurulumu. Eğer Linux'u deneme amaçlı kuruyorsanız, VirtualBox gibi bir sanallaştırma yazılımı kullanarak kurulum yapmanız önerilir.

Pardus, AMD64 ve ARM64 mimarilerini desteklemektedir. AMD64: Pardus'un masaüstü ve sunucu sürümleri, GNOME ve XFCE masaüstü ortamlarıyla bu mimariyi destekler. ARM64: Özellikle enerji verimliliği ve özel işler için tercih edilen ARM64 mimarili işlemciler için geliştirilmiş bir Pardus sürümü bulunmaktadır.

Pardus'ta Synaptic Paket Yöneticisi'ni kurmak için aşağıdaki adımları izleyin: 1. Uçbirimi açın. 2. Sudo apt install synaptic komutunu girin. Bu komut, Synaptic Paket Yöneticisi'ni kuracaktır. Alternatif olarak, başlat menüsünü açıp "Synaptic Paket Yöneticisi" yazarak uygulamayı bulabilirsiniz.

Hatem Oğlu için en iyi Pardus sürümü, masaüstü kullanımı açısından GNOME veya XFCE arayüzüne sahip olanlardır. Diğer öneriler: - Pardus ETAP: Eğitim kurumları için özel olarak geliştirilmiş arayüz. - Pardus Sunucu: Sunucu ortamları için optimize edilmiş sürüm. Pardus'un en güncel sürümü Pardus 23.2'dir ve 2024 yılında yayımlanmıştır.

Pardus'a format atma işleminin resimli anlatımı için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: formatatmak.com. shiftdelete.net. Pardus'a format atmadan önce önemli verilerin yedeklenmesi önerilir.

Pardus'ta hangi hataların düzeltildiğine dair güncel bilgi bulunamadı. Ancak, Pardus 23 sürümünde bazı hataların olduğu belirtilmiştir: RTL8821ce wifi ağ kartı: Sürekli kopma ve yavaş bağlantı sorunu yaşanıyordu, Ubuntu'nun Jelly Fish paketindeki rtl8821ce sürücüsü yüklendikten sonra sorun çözüldü. Konsol kopyala-yapıştır: Ctrl+Shift+V kısa yolu kullanılarak yapıştırma yapılabilir. Gnome Terminal: Uçbirimden kodla uygulama yüklenirken "bağımlı paketler bulunamadı" uyarısı veriyordu. HARD İNFO: Açılırken kapanma sorunu vardı. Pardus 23'teki hataların yeni güncellemelerle düzeltileceği belirtilmiştir.

Pardus Etap 19'un çıkış tarihi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Pardus 19.0 sürümünün 3 Ağustos 2019'da yayınlandığı bilinmektedir. Pardus 19 ailesinin ilk ara sürümü olan Pardus 19.1 ise 20 Kasım 2019'da yayınlanmıştır.

Pardus'ta şifre girdikten sonra tekrar şifre istenmesinin birkaç nedeni olabilir: Disk doluluğu. .Xauthority konfig dosyasının zarar görmesi. Bu sorunu çözmek için aşağıdaki adımlar izlenebilir: Canlı Pardus kullanımı. Ctrl + Alt + F1 kombinasyonu. Eğer sorun devam ederse, bir uzmana veya Pardus topluluk forumlarına başvurulması önerilir.

Pardus yerli bir arama motoru değildir. Pardus, Linux tabanlı bir işletim sistemi olup, 2005 yılında TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmiş bir yerli işletim sistemidir. Ancak, Pardus'un kendi yerli arama motorları bulunmamaktadır. Türkiye'de geliştirilen bazı yerli arama motorları şunlardır: - Yaani (Turkcell tarafından geliştirilmiş); - Arama.com; - Geliyoo; - Troyya; - Ahtapot.