Muson

Musonlar, Asya'da en çok görülür çünkü bu bölgede kıta ve okyanusların yıl içinde farklı ısınıp soğuması sonucu oluşan basınç farkları daha belirgindir. Musonların oluşmasında etkili olan faktörler arasında Himalaya Dağları da yer alır.

Muson yağışları yaz aylarında görülür.

Muson ve mevsimlik rüzgarlar arasındaki temel fark, esme yönlerinin mevsimlere göre değişmesidir. Muson rüzgarları, kara ve denizlerin yıl içinde farklı derecede ısınmaları nedeniyle oluşan basınç farklarından kaynaklanır ve yaklaşık altı aylık sürelerle birbirlerinin tersi yönünde eser. Mevsimlik rüzgarlar ise, basınç merkezlerinin yıl içinde değişmesi nedeniyle esiş yönleri değişen rüzgarlardır.

Muson ikliminde sel ve heyelan görülmesinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Yoğun Yağışlar: Muson döneminde yaşanan aşırı yağışlar, toprak ve su havzalarının hızla dolmasına neden olur. 2. Toprak ve Zemin Yapısı: Muson ikliminin etkili olduğu bölgelerde toprak yapısı genellikle gevşek ve geçirgendir, bu da yağışların yüzey akışına dönüşmesine yol açar. 3. Şehirleşme ve Tarımsal Faaliyetler: Tarım alanları ve şehirleşme, doğal su akışlarını engelleyerek sel riskini artırır. 4. İklim Değişikliği: Küresel iklim değişikliği, muson yağışlarının şiddetini ve sıklığını etkileyerek aşırı hava olaylarının artmasına neden olur.

Mevsim rüzgarlarının en güçlüsü olarak muson rüzgarları kabul edilir.

Savan ve muson iklimi farklı bölgelerde görülür: 1. Savan İklimi: - Görüldüğü yerler: 10°-20° enlemleri arasında, Amerika ile Afrika'nın orta ve güney kesimleri. - Örnek ülkeler: Sudan, Çad, Venezuela, Bolivya, Brezilya, Peru, Meksika, Moritanya, Nijerya, Kongo. 2. Muson İklimi: - Görüldüğü yerler: Asya'nın güney, doğu ve güneydoğu kıyıları (Hindistan, Bangladeş, Çin, Japonya). - Diğer bölgeler: Avusturalya'nın kuzey kıyıları ve Afrika'nın doğu kıyıları.

Hindistan yazlarının sıcak olmasının başlıca nedenleri şunlardır: 1. Muson Rüzgarları: Hindistan'da yazlar yağışlı geçer ve bu yağışlar muson rüzgarlarının getirdiği sıcak hava ile ilişkilidir. 2. Alize Rüzgarları: Alize rüzgarları, yıl boyunca nemli ve sıcak bir iklim yaratır. 3. Coğrafi Konum: Hindistan, Ekvator'un kuzeyinde yer alır ve bu da sıcak iklim koşullarını destekler. 4. Himalayalar: Himalayalar, soğuk hava akımlarının ülkeye girmesini engelleyerek kuzey bölgelerinin yaz aylarında sıcak kalmasına neden olur.

Muson yağışları, Haziran – Eylül ayları arasında üç aylık bir dönemde etkili olur.

Muson ormanlarının görselleri aşağıdaki kaynaklarda bulunabilir: 1. İklim.gen.tr sitesinde, muson iklimi ile ilgili etkileyici resimler Güney Asya, Güneydoğu Asya ve Afrika'nın bazı bölgelerinde çekilen doğal manzaraları içermektedir. 2. Fashionrebelsbook.com sitesinde, muson ormanlarının yemyeşil bitki örtüsü ve zengin vahşi yaşamı gösteren pitoresk manzaraları anlatılmaktadır. 3. Peyzax.com sitesinde, muson ormanlarının yaz aylarında yeşeren ve kış aylarında yaprak döken ağaçlardan oluşan yapısı ve bu ormanların genel özellikleri hakkında bilgiler bulunmaktadır.

En güçlü mevsimlik rüzgar, yaz musonu olarak kabul edilir.

Tayland'da muson yağmurları Haziran-Ekim ayları arasında etkili olur.

Muson, Güney Asya kıyıları ve Hint Denizi'nde yaz ve kış mevsimlerinde birbirine ters yönlerden esen geniş alanlı bir rüzgârdır.

Yaz musonları, denizin yüksek basınç alanı ve karanın alçak basınç alanı olduğu yaz mevsiminde oluşur.

Dünyada en fazla yağış muson iklimi bölgesinde görülür. Bu iklimin en yağışlı yeri ise Hindistan'ın Kuzeydoğusunda bulunan Çerapunçi kasabasıdır ve yıllık yağış miktarı 12.000 mm'dir.

Muson ikliminde en çok yağış alan yer, Hindistan'ın kuzeydoğusunda bulunan Çerapunçi bölgesidir.

Çin'de muson iklimi, çeşitli bölgelerde farklı etkiler yaratır: Güney bölgelerinde muson iklimi hakimdir ve bu bölgelerde sıcak ve yağışlı yazlar görülür. Kuzeybatı kesimlerinde ise sert kara iklimi hüküm sürer ve kışlar soğuk geçer. Doğu bölgeleri, özellikle yaz aylarında musonlar nedeniyle bol yağış alır, bu da tarım için elverişli koşullar yaratır. Batı kısımları yağış yönünden zayıftır. Ayrıca, muson iklimi sel ve toprak erozyonuna da neden olabilir.

Muson musonları yaz ve kış mevsimlerinde farklı zamanlarda başlar: - Yaz musonları, Hint Okyanusu üzerinde yüksek basınç alanlarından Asya kıtasının alçak sahalarına doğru esen rüzgarlardır ve haziran başından itibaren esmeye başlar. - Kış musonları ise Batı Türkistan, İran ve Afgan yaylalarında oluşan büyük antisiklonların, Hint Okyanusu üzerindeki siklon alanlarına doğru yönelmesiyle oluşur ve sonbahar aylarında başlar.

Bangladeş'in iklimi tropikal muson iklimidir. Bu iklim türünde sıcak ve nemli yazlar, ılıman kışlar görülür. Muson mevsimi temmuzdan eylül ayına kadar sürer, ancak nisan, mayıs ve haziran ayları da oldukça yağışlı geçebilir.

Muson yağmuru, yıllık olarak belirli bölgelerde görülen büyük ölçekli hava akımlarını ifade eder. Muson yağmurlarının iki ana türü vardır: 1. Kış musonları: Kış mevsiminde karasal bölgelerden okyanuslara doğru esen rüzgarlardır. 2. Yaz musonları: Yaz mevsiminde okyanuslardan karasal alanlara doğru esen rüzgarlardır ve bol yağış getirir.

Muson ikliminin görüldüğü yerler yağışlı çünkü bu iklim, muson rüzgarlarının etkisiyle oluşmuştur. Muson rüzgarları, yaz mevsiminde denizden karaya doğru eserek yazları yağışlı hale getirir. Muson ikliminin görüldüğü bazı yerler: - Güneydoğu Asya ülkeleri (Pakistan, Hindistan, Çin, Sri Lanka); - Kuzey Avustralya; - Japonya; - Güney Kore.