Makamlar

Türk müziğinde makamlar üç ana bölümde ele alınır: basit, bileşik ve göçürülmüş (şed) makamlar. Basit makamlar, tam dörtlü ve tam beşlilerin birleşmesiyle oluşur ve 13 adettir. Bunlardan bazıları: - Hicaz Makamı: Yerinde hicaz dörtlüsüne neva perdesinde rast beşlisinin eklenmesiyle meydana gelir. - Rast Makamı: Yerinde rast beşlisine neva perdesinde rast dörtlüsünün eklenmesiyle oluşur. - Uşşak Makamı: Yerinde uşak dörtlüsüne neva perdesinde buselik beşlisinin eklenmesiyle meydana gelir. Bileşik makamlar, çeşitli makamların birleştirilmesiyle oluşur ve 37 adettir. Göçürülmüş makamlar, basit makam dizelerinin başka bir perde üzerine aktarılmasıyla oluşur ve 32 adettir.

"Mektebin Bacaları" türküsü Hicaz makamında yazılmıştır.

"Ne Feryat Edersin Divane Bülbül" türküsü, Hüseyni makamında icra edilmektedir.

Terennüm etmek, Hicaz makamında gerçekleştirilebilir.

"Deveyi Düzde Gördüm" türküsü, A♭ Minor makamında icra edilmektedir.

"Duygular Coşuyor Çaldığın Zaman" şarkısı Kürdîli hicazkâr makamında bestelenmiştir.

“Dinle sözümü sana direm özge edadır” ilahisi segâh makamında bestelenmiştir.

Azeri müziklerinde 7 ana makam kullanılır: rast, şur, segâh, şüşter, bayatı-şiraz, çargâh ve hümayun. Ayrıca, Mahur makamı da Azerbaycan müziğinde sıkça kullanılan bir makamdır ve Rast makamının "Fa" sesinde şeddi olarak oluşur.

"Zannetme Bu Dünya Seninle Döner" şarkısı Hicaz makamında bestelenmiştir.

40 makam, Türk-İslam tasavvufunda dört kapı olarak adlandırılan aşamaların her birinin 10 makamını ifade eder. Bu kapılar sırasıyla: 1. Şeriat: Din kuralları ve yasalar çerçevesinde kendini kötülüklerden arındırma, topluma faydalı olma. 2. Tarikat: Kendi iradesiyle her türlü kötülüğü benliğinden kovma, iyilikleri esirgememe. 3. Marifet: Duygu ve ilimde en yüksek düzeye ulaşma, tanrısal sırları fark etme. 4. Hakikat: Alçakgönüllülük, gerçeği gizlememe, ilahi varlığa ulaşma. Bu makamlar, insanı "İnsan-ı Kamil" (olgun insan) olmaya taşır.

Aylin Şengün Taşçı, Türk Müziği'nde 500'den fazla makam olarak bilinen ses dizilerini kullanmaktadır.

Türk halk müziği uzun havaları genellikle Hüseyni makamında söylenir.

Tanbur çeşitli makamlarda çalınabilir, bunlardan biri Karcığar Makamı'dır.

"Uyan Ey Gözlerim Gafletten Uyan" ilahisi, muhayyer kürdî makamında icra edilir.

"Ne Ağlarsın Benim Zülfü Siyahım" şarkısı hicaz makamında icra edilmektedir.

Türk halk müziğinde kullanılan makamların sayısı 590 olarak tespit edilmiştir.

"Aşkın Odu Ciğerimi Yaka Geldi Yaka Gider" ilahisi Hicaz makamında bestelenmiştir.

Acem Çengi Faslı Acem makamında icra edilmektedir.

En zor Türk Sanat Müziği (TSM) makamı konusunda kesin bir görüş yoktur, çünkü makamların zorluğu kişisel tercihlere ve müzikal birikime göre değişebilir. Ancak, bazı makamların melodik yapısı ve içerdiği duygusal derinlik nedeniyle daha karmaşık ve etkileyici olduğu düşünülmektedir. Bu makamlardan bazıları şunlardır: Segâh Makamı: Mistik ve tasavvufi duyguları yansıtan, derin bir makandır. Kürdîli Hicazkâr Makamı: Hicaz makamının daha süslenmiş ve karmaşık bir versiyonu olarak kabul edilir, dramatik duyguları yoğun bir şekilde ifade eder. Büzürk Makamı: Farabi'ye göre insana korku veren bir makamdır.

"Salik Meratip Kateder" ilahisi hüzzam makamında bestelenmiştir.