Kovuşturma

Sanık hukuki durumu, ceza yargılamasının kovuşturma aşamasında belirlenir. Bu aşama, hakkında soruşturma yürütülen şüphelinin iddianamenin kabul edilmesiyle birlikte sanık olarak adlandırılmasıyla başlar.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK) kesinleşince, aynı fiilden dolayı tekrar soruşturma açılması mümkün olmaz. Bu karar, iki durumda kesinleşir: 1. İtiraz Hakkının Kullanılmaması: Kararın ilgililere tebliğ edilmesinden itibaren 15 gün içinde itiraz edilmezse, KYOK kesinleşir. 2. Sulh Ceza Hakimliği'nin Reddi: KYOK kararına yapılan itiraz, Sulh Ceza Hakimliği tarafından reddedilirse, karar kesinleşir. Bu durumda, savcı iddianame düzenleyerek kamu davası açmak zorunda kalır.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (KYOK), Cumhuriyet savcısı tarafından iki durumda verilir: 1. Yeterli şüphe bulunmaması: Savcı, soruşturma aşamasında toplanan delillerin şüphelinin suçu işlediğini gösterecek yeterli şüphe oluşturmadığını düşündüğünde KYOK kararı verir. 2. Kovuşturma olanağının bulunmaması: Şikayete bağlı suçlarda şikayet şartı gerçekleşmediği, şüphelinin ölümü, dava zamanaşımı gibi nedenlerle kovuşturma yapılamaması durumunda da KYOK kararı verilir. Bu kapsamda yer alan suçlar arasında: - Özel hayatın gizliliğini ihlal, - Konut dokunulmazlığını ihlal, - Basit kasten yaralama, - Cinsel taciz gibi suçlar bulunur.

İdari kovuşturma, idari makamlar tarafından, kamu görevlilerinin mevzuat hükümlerine aykırı eylemlerinin soruşturulması amacıyla gerçekleştirilir. İdari kovuşturma aşamaları: 1. İhbar veya şikayet: Suç işlendiğinin ihbar veya şikayet yoluyla yetkili makamlara bildirilmesi. 2. Soruşturma: İdari kolluk görevlileri, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplar, gerekli belgeleri ister ve keşif yapar. 3. Karar: Yeterli delil elde edilirse, idari amirler tarafından uyarma, kınama, uzaklaştırma gibi yaptırımlar uygulanır. Bu süreçte, hukukun genel ilkelerine ve idari düzenlemelere uyulması önemlidir.

Ceza yargılaması devam ederken açılabilecek davalar şunlardır: 1. Kovuşturma Davası: İddianamenin kabul edilmesiyle birlikte başlar ve suçun işlendiği iddia edilen kişinin sanık olarak yargılandığı aşamadır. 2. Uzlaştırma Davası: Uzlaştırmaya tabi olan suçlar için, şüpheli ile suçtan zarar gören arasında anlaşma sağlanması durumunda açılır. 3. Bağlantılı Davalar: Birden fazla suçun veya sanığın bağlantılı olması durumunda, bu davalar birleştirilerek tek bir mahkemede görülebilir. Ayrıca, ceza davasında verilen karara karşı itiraz veya temyiz yolları da mevcuttur.

Zararın giderilmesinde indirim, etkin pişmanlık hükümleri kapsamında iki farklı aşamada yapılabilir: 1. Soruşturma aşamasında: Suç tamamlandıktan sonra fakat kovuşturma başlamadan önce failin mağdurun zararını tamamen gidermesi durumunda, verilecek cezanın üçte ikisine kadar indirim yapılabilir. 2. Kovuşturma aşamasında: Etkin pişmanlık, kovuşturma başladıktan sonra fakat hüküm verilmeden önce gösterilirse, verilecek cezanın yarısına kadar indirim yapılabilir.

CMK'ya göre soruşturma ve kovuşturma kavramları şu şekilde tanımlanır: 1. Soruşturma. 2. Kovuşturma.

Tevsii tahkikat talep dilekçesi, ceza yargılamasında kovuşturmanın genişletilmesi talebiyle mahkemeye sunulan resmi bir başvuru belgesidir. Bu dilekçe ile hakimden, mevcut delillerin yeterli görülmediği veya yeni delillerin sunulması gerektiği hallerde, araştırmanın genişletilmesi ve ek incelemelerin yapılması talep edilir. Talep dilekçesinde genellikle şu unsurlar yer alır: - Davanın esas numarası ve taraf bilgileri; - Eksik kalan veya yeniden değerlendirilmesi istenen deliller; - Tanıklar ve incelemeler; - Talebin gerekçesi ve dayanakları.

Soruşturma evresi, aşağıdaki durumlardan birinin gerçekleşmesi ile sona erer: 1. Kovuşturmaya yer olmadığı kararı (takipsizlik kararı) verilmesi. 2. İddianamenin düzenlenmesi ve mahkemeye sunulması.