HeceÖlçüsü

En güzel 7'li hece ölçüsü şiirlerinden bazıları şunlardır: 1. "Sen Gözlerimde Bir Renk" - Enis Behiç Koryürek: > "Sen gözlerimde bir renk, > Kulaklarımda bir ses, > Ve içimde bir nefes, > Olarak kalacaksın". 2. "Anlatamıyorum" - Orhan Veli Kanık (serbest ölçü, 7'li hece ölçüsüne yakın). 3. "Maniler"de sıkça 7'li hece ölçüsü kullanılır. Örneğin: > "Yorgun mehtabın suda > Kaynaşan böcekleri > Gümüşten ve elmastan > Koyda dalgacıkların".

3'e 5'lik 11'li hece ölçülü bir koşuk örneği: Çıktım yücesine, seyrân eyledim; (6+5=11) Dost ile gezdiğim çöller perîşan. Bir başıma olsam gam çekmezem, Bir ben değil, cümle âlem perîşan. Bu örnek, Karacaoğlan'ın XVI.-XVII. yüzyıl eserlerinden biridir.

Koşmada 8'li ve 11'li hece ölçüsünün farkı, dizelerdeki hece sayısının farklı olmasıdır. - 8'li hece ölçüsünde her dizede 8 hece bulunur. - 11'li hece ölçüsünde ise her dizede 11 hece yer alır ve bu ölçü, koşmada en yaygın olarak kullanılan hece ölçüsüdür.

11'li hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimi, Türk edebiyatında "koşma" olarak adlandırılan nazım biçimine aittir.

14'lü cümle, hece ölçüsünde 7+7 şeklinde bölünmüş 14 heceden oluşan bir cümledir.

Türk edebiyatında en çok kullanılan hece ölçüsü 11'li hece ölçüsüdür.

Koşmalar, 11'li hece ölçüsüyle yazılmasının nedeni, bu ölçünün Türk halk edebiyatının en çok kullanılan ve sevilen hece ölçüsü olmasıdır.

3+5 ve 4+4+3 hece ölçüsüyle yazılmış koşuk örnekleri şunlardır: 1. 3+5 Hece Ölçüsü: "Dinleyin ağalar medhin eyleyim Elma yanaklımın kara kaşlımın O gül yüzlerine kurban olayım Dal gerdanlımın da sırma saçlımın". 2. 4+4+3 Hece Ölçüsü: "Kul olayım kalem tutan eline Kâtip ahvalimi şah'a böyle yaz Şekerler ezeyim şirin diline Kâtip ahvalimi şah'a böyle yaz".

Koşuk, genellikle hece ölçüsü ile yazılır.

Vasfi Mahir Kocatürk'ün Türk şiirine katkıları şunlardır: 1. Yedi Meşaleciler Hareketi: Kocatürk, bu hareketin bir üyesi olarak epik tarzda şiirler yazmış ve halk şiirinin biçimsel özelliklerini kullanmıştır. 2. Hece Ölçüsü: Hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerle tanınmış, âşık tarzı şiire yönelmiştir. 3. Manzum Oyunlar: Kocatürk, manzum oyunlar da denemiştir. 4. Edebiyatla İlgili Eserler: Edebiyatla ilgili antoloji, kitap ve araştırma yazıları kaleme almıştır. 5. Vatansever Temalar: Şiirlerinde millet ve vatan sevgisini işlemiştir.

11'li hece ölçüsüyle yazılmış bir şiir örneği: > Gözlerin yüce dağlar gibi > Duru bir su, serin bir ayaz. > İçimde bir hasret büyürken > Kelimelerim dökülür azar azar. Diğer 11'li hece ölçüsüyle yazılmış şiir örnekleri: "Yıldızlar gecenin en derin yerinde / Sözlerin rüzgarla savrulurken / Bir çiçek açar karanlıkta / Kalbimde bir sevda kanat çırpar"; "Hayaller peşinden koşarken / Zaman, yavaşça akıp geçer / Bir anı, bir hatıra gibi / Bütün sevgiler, derin bir denizdir".

Beş Hececiler olarak adlandırılmalarının iki temel nedeni vardır: 1. Hece Ölçüsü: Bu şairler, şiirlerinde hece ölçüsünü kullanarak Türk halk şiirinin geleneklerini yaşatmayı amaçlamışlardır. 2. Şair Sayısı: Grubun içinde yer alan beş şairin sayısı, "beş" olarak adlandırılmalarına sebep olmuştur.