Hakemlik

VAR (Video Yardımcı Hakem) ve AVAR (Video Yardımcı Hakem Asistanı) sistemleri, futbol maçlarında hakemlere yardımcı olmak için kullanılan bir video inceleme sistemidir. VAR sisteminin bazı ilkeleri: Video teknolojisi, sadece maçın seyrini değiştiren kararlardaki bariz hataları düzeltmek ve gözden kaçan ciddi olayları tespit etmek için kullanılır. Nihai karar her zaman hakem tarafından verilir. İncelemeyi yalnızca hakem başlatabilir, VAR hakeme sadece inceleme önerisinde bulunabilir. İnceleme süreci zaman baskısı olmadan hızla yapılır. VAR ve AVAR'ın görevleri: VAR: Gol, penaltı, doğrudan ihraç ve yanlış oyuncuya kart verilmesi gibi durumlarda kararı düzeltir. AVAR: VAR hakemine yardımcı olur, tekrarları izler, potansiyel hataları belirler ve hangi görüntülerin incelenmesi gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunur. VAR sistemi, 2018 yılından itibaren profesyonel futbolda kullanılmaktadır.

Türkiye Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği (TFFHGD), hakem ve gözlemcilerin haklarını savunmakla görevli bir dernektir. Başlıca işlevleri: Hakem ve gözlemcilerin ekonomik haklarını korumak. Hakem atamalarını gerçekleştirmek. Hakemlerin fiziksel yeteneklerini geliştirmek için atletik testler düzenlemek. Hakem camiasına yönelik sosyal etkinlikler organize etmek. Ayrıca, dernek 81 ilde yapılanmış olup, illerdeki amatör müsabakalardan sorumludur.

TFF gözlemci girişinin nasıl yapılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, gözlemci rapor girişinin yapıldığı "mhk.tff.org" adresine ulaşmak için, Internet Explorer adres çubuğuna "mhk.tff.org" yazılması ve çıkan kullanıcı adı ile şifre giriş kutucuklarına, her hakemin büyük harflerle ve arada boşluk bırakmadan, Türkçe karakter kullanmadan oluşturduğu kullanıcı adı ile sezon öncesinde iletilen şifrenin yazılması gerekmektedir. Gözlemci olabilmek için en az 2 yıl il hakemliği yapmış ve en az 10 müsabakaya çıkmış olmak gerekmektedir. Daha fazla bilgi için Türkiye Futbol Federasyonu'nun resmi web sitesi tff.org ziyaret edilebilir.

Bülent Yıldırım, 2019 yılında, Galatasaray-Beşiktaş arasında oynanan ve Galatasaray'ın 2-0 kazandığı derbide, Beşiktaş aleyhine verdiği taç kararı nedeniyle Merkez Hakem Kurulu tarafından hakemliği bırakması için baskı gördü. Yıldırım'ın profesyonel hakemlik sözleşmesi de yenilenmedi.

VAR'da (Video Yardımcı Hakem) yapılan konuşmalar, hakemlerin maç içinde gelişen pozisyonlar hakkında karar verirken aralarında geçen diyalogları içerir. Bu konuşmalar iki ana kategoride incelenebilir: 1. Karar öncesi konuşmalar: Bu konuşmalar gizli kalır. 2. Karar sonrası konuşmalar: Bu konuşmalar, tribünlerdeki taraftarlar ve televizyon başındakilerle mikrofonlar aracılığıyla paylaşılır. Örneğin, Hollanda Futbol Federasyonu, 28 Ağustos 2018'deki Ajax-Feyenoord maçındaki VAR konuşmalarını açıklamış ve bu uygulamanın Türkiye'de de olması gerektiğini belirtmiştir.

Elif Karaarslan, hakemliğe geri döndü. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) tarafından verilen ömür boyu men cezası sonrası bir süre sahalardan uzak kalan Karaarslan, Sinop'ta hakemlik eğitimlerine yeniden başladı. Federasyon kaynakları, Karaarslan'ın yeniden görev alabilmesi için hakemlik lisansının güncellenmesi ve disiplin kurulunun kararıyla yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.

MHK (Merkez Hakem Kurulu), hakemlerle ilgili atamaları yapan, hakemlere gerekli cezaları veren ve futbol maçlarına hakem atamakla görevli yetkili kuruldur. MHK'nin bazı görevleri: FIFA, UEFA veya TFF tarafından organize edilen müsabakalar için hakem, gözlemci ve diğer görevlileri atamak; Hakem, gözlemci ve diğer eğitimcilerin kadrolarını belirlemek ve eğitim ihtiyaçlarını karşılamak; Hakemlik geliştirme programını uygulamak; Uluslararası Futbol Oyun Kuralları'na ilişkin uyuşmazlık ve itirazlar hakkında görüş bildirmek.

Oğuzhan Çakır'ın hakemlik yapmama nedeni, 10 Şubat 2025 tarihinde Galatasaray - Adana Demirspor maçında verdiği penaltı kararının tartışmalara yol açması ve Adana Demirspor'un sahadan çekilmesi sonucu maçın tatil edilmesidir. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Merkez Hakem Kurulu (MHK), Çakır'a dinlendirme kararı almıştır.

Bünyamin Gezer, 2011 yılında Kardemir Karabükspor - Galatasaray maçında Fernando Muslera'ya gösterdiği kırmızı kartın ardından görev verilmemesi nedeniyle hakemliği bırakma kararı almıştır. Gezer, basın toplantısında bu kararı almasının arka planını açıklayarak, hakemler üzerinde yoğun baskılar olduğunu ve kendilerini savunamadıklarını ifade etmiştir. Ayrıca, MHK'nin hakemleri koruyabilecek durumda olmadığını ve federasyon başkanıyla iletişim eksikliği yaşadığını belirtmiştir.

Serdar Tatlı'dan sonra Türkiye Futbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulu (MHK) başkanlığına Ferhat Gündoğdu getirilmiştir.

Fırat Aydınus, 22 Mayıs 2022 tarihinde yönettiği Fatih Karagümrük - Alanyaspor maçının ardından hakemlik kariyerini noktalamıştır. Aydınus, daha önce Merkez Hakem Kurulu (MHK) tarafından görevden alınmış, ancak Tahkim Kurulu'nun kararıyla görevine geri dönmüştür. Hakemliği bırakma kararı, kişisel tercihine dayanmaktadır.

Elif Karaosmanoğlu'nun video gözlemci olarak ne iş yaptığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, Prof. Dr. Elif Karaosmanoğlu'nun İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği bölümünde öğretim üyesi olduğu ve pazarlama alanında çalışmalar yaptığı bilinmektedir. Video gözlemci pozisyonuyla ilgili daha fazla bilgi için ilgili kurum veya kuruluşun resmi web sitesi ziyaret edilebilir.

Hakemli sosyal bilimler dergilerinde yayın yapmak, makalelerin bilimsel ve içeriğe yönelik olarak alanında yetkin en az iki uzman tarafından tarafsız bir şekilde değerlendirildiği bir süreçten geçmek anlamına gelir. Bu süreçte: Dergi seçimi önemlidir; derginin yayın kriterleri ve otoritesi dikkate alınmalıdır. Makalenin formatı, gönderilecek derginin yayın formatına uygun olmalıdır. Akademik kurallara uygunluk gereklidir; dil bilgisi kurallarına uygun, anlatımı açık ve resmi içerikler hazırlanmalıdır. İntihalden kaçınılmalıdır. Hakem değerlendirmelerine dikkatli bir şekilde yanıt verilmelidir. Hakemli dergilerde yayın yapmak, akademide tanınırlık ve kariyer gelişimine katkı sağlar.

Evet, ABD'de kadın hakemler bulunmaktadır. ABD'de kadın futbol hakemleri arasında Felisha Mariscal ve Kathryn Nesbitt bulunmaktadır.

Yasin Kol'un hakemliği neden bıraktığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, 2025 yılında yapılan bazı haberlerde, Kol'un psikoteknik sınavını geçemediği için hakemlik yapamaz raporu aldığı iddia edilmiştir. Bu bilgiler, Yasin Kol'un hakemlik kariyerinin sona ermiş olabileceğini düşündürse de, resmi bir açıklama yapılmamıştır.

Hüseyin Göçek'in hakemliği neden bıraktığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, 2022 yılında Merkez Hakem Kurulu'nun (MHK) Göçek'i hakem olarak istemediği ve ona gözlemcilik teklifinde bulunarak kendisini artık hakem olarak istemediklerini bildirdiği bilinmektedir. Ayrıca, 2018 yılında MHK, Göçek'in de içinde bulunduğu bazı hakemlerin performansını yeterli bulmayarak, ikinci bir değerlendirmeye kadar müsabaka hakemliği ve VAR görevlerine son vermiştir. Bu tür kararlar, hakemlerin performansına ve MHK'nın değerlendirmelerine bağlı olarak alınabilir.

Lale Orta, yaş haddi nedeniyle hakemliği bırakmıştır. Ayrıca, Orta'nın gözlemcilikten ayrılma sebebi olarak, 2008 yılında Futbol Federasyonu'nun uygulaması gösterilmiştir.

FYS hakemlik, "Futbol Yönetim Sistemi" (FYS) kapsamında hakemlik faaliyetlerini ifade eder. FYS, Türkiye Futbol Federasyonu tarafından İl Hakem Kurulları için geliştirilmiş web tabanlı bir yazılımdır. Hakemler, FYS sayesinde kişisel alanlarına giriş yaparak yönetildikleri müsabakaları, performans istatistiklerini ve geçmiş yarışmalara ait verileri takip edebilirler.

Lale Orta'nın istifasına dair güncel bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, geçmişte Lale Orta'ya yönelik istifa çağrıları yapılmıştır. Bu çağrıların bazıları şunlardır: Galatasaray Kulübü, Lale Orta'yı göreve geldiği günden beri lige kaos getirdiği ve tek bir kulübün bayraktarlığını yaptığı gerekçesiyle istifaya davet etmiştir. Konyaspor, Adana Demirspor maçında yaşanan hakem hataları nedeniyle Lale Orta'nın onurlu bir hareket sergileyerek istifa etmesini talep etmiştir. A Spor yorumcusu Levent Tüzemen, Lale Orta'nın görevini kötüye kullandığı iddiasıyla istifasını istemiştir. Bu çağrılar, Lale Orta'nın tarafsızlığı ve yönetim tarzı ile ilgili çeşitli eleştirilere dayanmaktadır.

Ivan Bebek, 2016 yılında Fenerbahçe'nin Braga ile oynadığı UEFA Avrupa Ligi maçında gösterdiği kartlarla yoğun eleştiri alması nedeniyle görevden alındı. Bu maçta Bebek, Fenerbahçe takımına üç kırmızı ve sekiz sarı kart gösterdi. 12 Haziran 2016'da şikayeti değerlendiren UEFA Hakem Komitesi, elit hakem grubunda yer alan Ivan Bebek'in sınıfını birinci kategoriye düşürdü. Ayrıca, 2019 yılında Hırvatistan Ligi'nde görev yaptığı bir maçtaki hatalı yönetimi sonrası bir gece kulübü önünde saldırıya uğradı. Ivan Bebek, 2023 yılında yaş haddinden dolayı hakemliği bırakarak ülkesinde VAR hakemi olarak göreve devam edeceğini açıkladı.