Lokomotif, demir yollarında trenlerin hareketini sağlayan, motor gücü üreten ve genellikle vagonları çeken araç olarak işlev görür. Diğer görevleri arasında: - trenin hızını ayarlamak; - yönünü değiştirmek; - trenin yola devam etmesini sağlamak için güç sağlamak. Ayrıca, figüratif anlamda lokomotif, bir sürecin, hareketin veya gelişimin öncüsü, yönlendiricisi olarak da tanımlanabilir.