Çini

Çini Sanatı ve Tasarımı bölümü mezunları, çini sanatını devam ettirerek modern ve yaratıcı tasarımlar gerçekleştirirler. Bu doğrultuda, aşağıdaki iş ve işlemleri yaparlar: - Ürünün kalıbını ve modelini tasarlamak. - Çamuru hazırlayıp kıvamını test etmek. - Çamura şekil vermek. - Şekillendirdiği ürünü fırında pişirmek. - Deseni kalıba çizmek. - Ürüne parlaklık kazandırmak için "sır" maddesini uygulamak. - Ürünü pazara sunmak. Ayrıca, kendi atölyelerini açabilir veya çini ile ilgili fabrikalarda, satış yerlerinde çalışabilirler.

Lale motifinin çini sanatında kullanımı 12. yüzyıldan itibaren Anadolu'da Selçuklular döneminde başlamıştır.

Halk eğitim çini deseni kurslarının süresi, kursun düzenlendiği yere ve programına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, Kütahya Hisarcık'ta düzenlenen çini işlemeciliği ve çinicilik kursu 312 saat sürmüştür.

Çini sanatı, seramikten yapılır çünkü seramik, çini eserlerinin dayanıklı ve estetik olmasını sağlar. Seramik malzemeler, çini eserlerinin uzun ömürlü olmasını ve çeşitli renk ve motiflerle süslenmesini mümkün kılar.

Karo ve bisküvi arasındaki farklar şunlardır: 1. Karo: Genellikle seramik veya beton malzemeden yapılan, zemin veya duvar kaplaması olarak kullanılan dört köşe döşeme taşıdır. 2. Bisküvi: Çini sanatında, pişirilmiş ancak henüz sırlanmamış çini karolarını ifade eder.

Çini ve mozaik arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Malzeme ve Üretim: Çini, seramik hamurundan elde edilir ve genellikle tek parça halinde üretilir. 2. Uygulama: Çini süslemeleri, sır altı veya sır üstü teknikleri gibi çeşitli yöntemlerle yapılır ve genellikle düz yüzeylerde kullanılır. 3. Desen ve Renk: Çini, genellikle geometrik desenler, bitki motifleri ve yazılarla süslenir.

Çini ve seramik arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Malzeme ve İmalat Süreci: - Çini: Genellikle kil, kuvars, feldspat ve talk gibi doğal hammaddelerden yapılır ve el yapımıdır. - Seramik: Kil, kum ve feldspatın karışımından üretilir ve genellikle kalıplarla yapılarak endüstriyel olarak üretilir. 2. Pişirme Sıcaklığı: - Çini: Düşük sıcaklıklarda, genellikle 800-1000 derece Celsius arasında pişirilir. - Seramik: Daha yüksek sıcaklıklarda, genellikle 1000 derece Celsius'un üzerine çıkarak pişirilir. 3. Estetik ve Desen: - Çini: El boyaması ve detaylı desenlere sahiptir, daha geleneksel ve süslü bir görünüme sahiptir. - Seramik: Daha sade ve modern çizgiler taşır, endüstriyel üretimde düzenli desenler kullanılır. 4. Kullanım Alanı: - Çini: İç mekanlarda dekoratif amaçlı kullanılır, duvar panelleri, zemin kaplamaları ve süs eşyaları gibi. - Seramik: Hem iç hem de dış mekanlarda kullanılabilir, banyo ve mutfak tezgahları gibi pratik alanlarda tercih edilir.

Çini görünümlü çerezlik, çini sanatının estetik dokunuşlarını yansıtan, genellikle gümüş kaplama yüzeyi ve merkezindeki dekoratif turkuaz çini top ile dikkat çeken bir sunum eşyasıdır. Diğer çini görünümlü çerezlik örnekleri arasında İznik çini çerezlikler ve el işlemesi çini rüzgargülleri de bulunmaktadır.

Yahudi çini sanatı ifadesi doğrudan bir sanat türünü belirtmemektedir. Ancak, çini sanatı genel olarak Türk ve İslam sanatının önemli bir parçası olarak kabul edilir. Çini sanatı, killi toprağın pişirilmesi ve çeşitli renk ve motiflerle süslenmesi sonucu elde edilen seramik parçalarına verilen isimdir. Çini sanatının ilk örnekleri eski Mısır ve Mezopotamya'da görülmüş, daha sonra Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler ve Hârizmşahlar gibi Türk devletlerinde gelişmiştir.

Çini boyama süreci, aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir: 1. Desen Seçimi: İlk olarak, yapılacak çalışmanın deseni belirlenir. 2. Deseni Yüzeye Aktarma: Seçilen desen, karbon kağıdı kullanılarak çini yüzeyine aktarılır. 3. Boyama İçin Renk Hazırlığı: Toz halindeki çini boyaları, suyla karıştırılarak homojen bir kıvam elde edilir. 4. Boyama İşlemi: İnce uçlu fırçalar kullanılarak desenler dikkatlice boyanır. 5. Sırlama: Boyama tamamlandıktan sonra, çini yüzeyini korumak ve daha parlak görünmesini sağlamak için sırlama yapılır. 6. Fırınlama: Son olarak, çini objesi, seçilen malzemelere ve boyalara uygun ısıda fırınlanır.

Osmanlı döneminde en iyi çinilerin yapıldığı yerler İznik ve Kütahya olarak kabul edilir. İznik'te 15. ve 17. yüzyıllar arasında çini ve seramik üretimi önemli bir merkezdi ve bu gelenek günümüzde de devam etmektedir. Kütahya'da ise 18. yüzyılda çini ve seramik sanatı büyük bir atılım yapmış ve XVI. yüzyıla benzer özelliklerle eserler üretilmiştir.

Çininin üç temel tekniği şunlardır: 1. Sıraltı Tekniği: Pişmiş toprağın üstüne çekilen ince astar tabakasına süslemeler yapılır, süslerin üstüne sır sürüldükten sonra parça yeniden fırınlanır. 2. Sırüstü Tekniği: Pişmiş toprak önce mat bir sırla kaplanır; fırınlanmadan önce, parçanın üstüne boyayla süsler yapılır ve bir kez daha pişirilir (perdah işlemi). 3. Minai Tekniği: Sıraltı ve sırüstü tekniklerinin bir arada kullanılmasıyla çok renkli bir yüzey elde edilir.

Çini sunumluk çeşitli amaçlarla kullanılabilir: 1. Hediyelik Eşya: Çini sunumluklar, hediyelik eşya olarak tercih edilir ve özel günlerde sevdiklerine verilebilir. 2. Masa Dekorasyonu: Ofis ve evlerde masa üstü süslemesi olarak kullanılır, şık bir görünüm sağlar. 3. Kahve Sunumu: Gün içinde keyifle içilecek bir kahvenin sunumunda estetik bir görüntü oluşturur. 4. Dekoratif Obje: Vazo, biblo, tabak gibi çini desenli dekoratif objeler arasında yer alır ve evin her köşesinde kullanılabilir.

Topkapı Sarayı'nda iki önemli çini koleksiyonu bulunmaktadır: 1. Çin Porselenleri Koleksiyonu: Saray mutfaklarında sergilenen bu koleksiyon, 10.000'den fazla özgün ve değerli parça ile dünyanın en büyük porselen koleksiyonlarından biridir. 2. Bağdat Köşkü: Etkileyici mavi çinilerle dekore edilmiştir ve Topkapı Sarayı'nın en çok ziyaret edilen bölümlerinden biridir.

Çini tahrir fırçası şu özelliklere sahip olmalıdır: 1. Malzeme: Genellikle samur veya tabi kıllardan yapılan fırçalar tercih edilir. 2. Ucu: Fırçanın ucu hassas ve sivri olmalıdır. 3. Boyut: Dekorlama işlemlerinde kullanılan fırçalar, kalem uzunluğunda olmalıdır. 4. Sap: Tutuşa uygun bir sapa sahip olmalıdır. Ayrıca, tahrir fırçalarında tüyleri birbirine bağlayan kavsara ve boyayı depolayan bir hazne bulunmalıdır.

Işık, gölge, renk ve hacim gibi bilimsel kavramlar, geleneksel Türk sanatlarında estetik değerler ve teknik unsurlar oluşturmak için kullanılmıştır. Bazı örnekler: 1. Minyatür Sanatı: Bu sanat dalında renk ve hacim ön plandadır. 2. Çini Sanatı: Çinilerde renklerin kontrastı ve parlaklığı, hacim algısını artırır. 3. Osmanlı Hat Sanatı: Hat sanatında harflerin yazılış biçimi ve kullanılan mürekkep, belirli bir ışıltı veya derinlik yaratır.

Osmanlı mimarisinde düz renkli çini duvar kullanımı, erken Osmanlı dönemi olarak adlandırılan 15. yüzyıl başlarında görülmeye başlamıştır.

Çinide genellikle dekoratif aynalar kullanılır. Ayrıca, cep aynaları da çini desenleriyle süslenerek kullanılabilir.

Çini sanatının en zor aşaması, zımparalama olarak kabul edilir.

Çini yapımında iki ana fırın türü kullanılır: 1. Sürekli Fırınlar: Çini parçalarının sırlandıktan sonra pişirildiği fırınlardır. 2. İzabe Fırınları: Çini levhaların düşük sıcaklıkta pişirildiği fırınlardır. Ayrıca, odunlu, elektrikli ve gazlı fırınlar da Kütahya çini üretiminde kullanılan diğer fırın türleridir.