Beylikler

Germiyanoğulları Beyliği'nin Osmanlı'ya katılmasının birkaç nedeni vardır: Çeyiz olarak verilen topraklar: Osmanlı Padişahı I. Murat döneminde, Germiyanoğulları Beyliği'nin bazı toprakları (Kütahya, Tavşanlı, Simav ve Eğrigöz çevresi) dostluk ilişkisi kurma amacıyla çeyiz olarak Osmanlı'ya verilmiştir. Ankara Savaşı sonrası: 1402 yılında yapılan Ankara Savaşı'ndan sonra yeniden kurulan Germiyanoğulları Beyliği, 1428 yılında II. Yakub Bey'in vasiyetiyle kız kardeşinin torunu II. Murad'a bırakılarak Osmanlı topraklarına katılmıştır. Tehlike altında olma: Karamanoğulları, Hamitoğulları ve Saruhanoğulları gibi beyliklerin Osmanlı aleyhine ittifak yapması, Germiyanoğulları'nı Osmanlı'ya yaklaştırmıştır.

Tercil Beyliği, Zirkan Aşireti lideri Şeyh Hasan oğlu Seyyid Hüseyin tarafından kurulan bir beyliktir. Beyliğin bazı yöneticileri: Seyyid Hüseyin. Ömer Bey. Budak Bey. Ahmed Bey. Şemsi Bey. Haydar Bey. Tercil Beyliği, Çaldıran Savaşı'ndan sonra Osmanlı hâkimiyetine girmiş ve Osmanlı idaresinde hükümet sancakları ve yurtluk ocaklık sancakları şeklinde yönetilmiştir.

Artuklular, Harput, Mardin ve Hasankeyf bölgelerinde 1102-1409 yılları arasında hüküm sürmüş bir Oğuz Türkmen beyliğidir. Hasankeyf kolu, Artuk Bey'in oğlu Sökmen Bey tarafından kurulmuştur. Mardin kolu, İlgazi Bey tarafından kurulmuştur. Harput kolu, Mardin Artuklularından Melik İmameddin Ebubekir tarafından kurulmuştur.

Osman Bey zamanında Anadolu'da bulunan bazı beylikler: Karamanoğulları Beyliği (1256-1483). Germiyanoğulları Beyliği (1300-1428). Karesioğulları Beyliği (1297-1360). Menteşeoğulları Beyliği (1280-1424). Aydınoğulları Beyliği (1308-1426). Candaroğulları Beyliği (1292-1461). Saruhanoğulları Beyliği (1302-1410). Tekeoğulları Beyliği (1321-1390). Ramazanoğulları Beyliği (1325-1608). Eretna Beyliği (1335-1381).

Kadı Burhaneddin, Sivas sultanıdır. Asıl adı Burhaneddin Ahmed olan Kadı Burhaneddin, 1381 yılında Eretna Beyliği'ni ele geçirerek bağımsızlığını ilan etmiş ve kendi adına hutbe okutup sultanlık makamına geçmiştir.

Kerman, Oğuz Türkleri boyundandır. Oğuz Türkleri, 10. yüzyılda Müslüman şehirlerle yakın temas kurmuş ve bu durum, onların Ghurid İmparatorluğu ile ilişki kurmasına yol açmıştır. Ayrıca, "Kerman Selçuklu Sultanlığı" da Türk-Farsça Sünni Müslüman bir devlet olup, Selçuklu Türkleri tarafından kurulmuştur.

Palu Beyliği, Pilav Beyliği olarak da bilinir.

I. Bayezid (Yıldırım Bayezid) döneminde Anadolu'da bulunan bazı beylikler: Karamanoğulları. Germiyanoğulları. Menteşeoğulları. Hamitoğulları. Aydınoğulları. Saruhanoğulları. Taceddinoğulları. Candaroğulları (İsfendiyaroğulları). Bu beylikler, I. Bayezid tarafından çeşitli seferlerle Osmanlı idaresi altına alınmıştır.

Hüdavent Hatun Kümbeti, Anadolu Selçuklu Beyliği'ne aittir. Kümbet, Anadolu Selçuklu Sultanı IV. Rükneddin Kılıç Arslan'ın kızı Hüdavent Hatun tarafından yaptırılmıştır.

Selçuklu'nun dört büyük beyliği şunlardır: 1. Danişmendliler (1080-1178). 2. Saltuklular (1072-1202). 3. Mengücekler (1072-1277). 4. Artuklular (1102-1409).

Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Anadolu'da kurulan devletlerden bazıları şunlardır: Birinci Dönem Anadolu Beylikleri. Danişmendliler Beyliği (1071-1178); Saltuklu Beyliği (1072-1202); Mengücekliler (1080-1228); Artuklular (1102-1409). İkinci Dönem Anadolu Beylikleri. Karamanoğulları Beyliği (1256-1483); Germiyanoğulları Beyliği (1300-1428); Aydınoğulları Beyliği (1308-1426); Candaroğulları Beyliği (1292-1461); Osmanoğulları Beyliği (1299-1922). Ayrıca, bu dönemde Alâiye, Canik, Çobanoğulları, Dulkadiroğulları, Eretna, Erzincan, Eşrefoğulları, Hamitoğulları, İnançoğulları, Kadı Burhaneddin, Saruhanoğulları gibi birçok beylik de kurulmuştur.

Mama Hatun Kümbeti, Saltuklu Beyliği'ne aittir. Erzincan’ın Tercan ilçesinde bulunan külliye, Erzurum ve çevresinde hüküm süren Saltuklu Beyliği’nin başına 1191’de geçen II. İzzeddin Saltuk’un kızı Mama Hatun tarafından yaptırılmıştır.

Arpaz Kalesi, Arpaz Beyleri'ne aittir. Bu beyler, hem Osmanlı’nın hem de çevre bölgelerin siyasi ve ekonomik yönetiminde önemli roller üstlenmişlerdir.

Evet, Candaroğulları ve İsfendiyaroğulları aynı beyliktir. Candaroğulları Beyliği, 1291 yılında Oğuz Türkleri'nin Kayı şubesinden inen Şemseddin Yaman Candar tarafından kurulmuştur.

Ramazanoğulları beyliği, denizci olmayan bir beyliktir. Ramazanoğulları, Oğuzların Yüregir boyundan olup Adana ve çevresinde kurulmuştur.

Birinci Dönem Anadolu Beylikleri ve İkinci Dönem Anadolu Beylikleri arasındaki temel fark, oluşum zamanlarıdır. 1. Birinci Dönem Anadolu Beylikleri: - 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra kurulmuştur. - Bu beyliklere örnek olarak Danişmendliler, Artuklular, Saltuklular ve Mengücekliler verilebilir. 2. İkinci Dönem Anadolu Beylikleri: - Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflaması ve yıkılmasından sonra, 1243-1308 yılları arasında kurulmuştur. - Bu beyliklere örnek olarak Osmanlılar, Karamanoğulları, Germiyanoğulları ve Menteşeoğulları verilebilir. Özetle, birinci dönem beylikleri Malazgirt sonrası, ikinci dönem beylikleri ise Selçuklu Devleti'nin yıkılış döneminde kurulmuştur.

Eretna Beyliği, Uygur Türklerinden olan Eretna (veya Ertana) tarafından kurulmuştur.

Menteşe Yöresi, Afşar (Menteşe) Türk boyundandır. Afşar boyu, günümüzde Muğla-Milas bölgesinde bulunmaktadır.

Ramazanoğulları Beyliği'nin merkezi Adana'dır.

Mervânîler döneminde Ruha (Urfa), Mervânî Beyliği'ne bağlıydı. Mervânîler, 983-1085 yılları arasında Yukarı Mezopotamya'da hüküm sürmüş bir Kürt devletidir.