Ağaçlar

Türkiye'nin en yaşlı meşe ağacı, Bolu'nun Mengen ilçesinde bulunan ve 2005 yılında tescillenen 1127 yaşındaki sapsız meşedir. Dünya genelindeki en yaşlı meşe ağacı hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bazı örnekler ve tahmini yaşları şu şekildedir: The Senator: Tahmini 3500 yıllık. Gran Abuelo: 3646 yıllık (Şili). Sarv-e Abarkuh: 4000-5000 yıllık (İran). Meşe ağaçlarının ortalama yaşam süresi 1000 yıl olup, 700 yaşına geldiklerinde yaşlı kabul edilirler.

En çok ağaç türüne sahip ülkeler Brezilya, Kolombiya ve Endonezya'dır. Türkiye'de ise 184 farklı ağaç türü bulunmaktadır.

Amerikan cevizinin (Juglans regia) ömrü, iyi bakım ve uygun koşullar sağlandığında 150 yıl veya daha fazla olabilir. Genel olarak ceviz ağaçlarının ömrü, çevresel faktörler ve bakım şartlarına bağlı olarak ortalama 60 ila 100 yıl arasında değişmektedir.

Sedir, çamgiller (Pinaceae) familyasından Cedrus cinsini oluşturan iğne yapraklı ağaç türlerine verilen addır. Bazı sedir türleri: Atlas sediri (Cedrus atlantica); Kıbrıs sediri (Cedrus brevifolia); Himalaya sediri (Cedrus deodara); Lübnan sediri (Cedrus libani). Ayrıca, "sedir" adı, diğer bazı ağaç türleri için de kullanılır, ancak bu kullanım ek bir niteleyici ile yapılır.

Kışın yapraklarını dökmeyen (her daim yeşil kalan) ağaçlardan bazıları şunlardır: Ardıç. Servi. Göknar. Çam. Ladin. Ayrıca, meşe, kayın, gürgen, kızılağaç ve akçaağaç gibi ağaçlar da kışın yapraklarını dökmeyen türler arasında yer alır.

Akasya ağacının tepe çapı, türüne göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, Robinia pseudoacacia (yalancı akasya) türü, budama yapılmadan top gibi yuvarlak bir tepe çatısı oluşturur ve boyu 4-6 m'dir. Diğer bir tür olan Acacia karroo ise 3-15 m boylanabilen, her dem yeşil bir türdür. Genel olarak, akasya ağaçlarının tepe çapı hakkında spesifik bir değer vermek zordur. Daha fazla bilgi için belirli bir türün özelliklerine bakmak gereklidir.

Kars ormanlarında yetişen bazı ağaç türleri şunlardır: Sarıçam (Pinus sylvestris). Huş. Bunun yanı sıra, Kars ormanlarında ladin ve köknar gibi ağaç türlerinin bazı cinsleri de yetişmektedir.

Bas bağlama yapımında en çok tercih edilen ağaçlar şunlardır: Gövde: Dut, maun, ladin, vengi. Sap: Kayın, maun, kelebek, meşe, ceviz. Kapak: Ladin. Burgu: Abanoz, gül. Eşik: Kelebek. Bas bağlamalarda ses kutusu ve sap ölçüleri, diğer bağlama çeşitlerine göre daha büyük olduğu için, birleştirilerek yapılan dilimli tekneler tercih edilir.

Çam ağacı, ladin ağacından daha serttir. Çam, sert ve reçineli bir yapıya sahiptir, bu da onu dış etkenlere karşı daha dayanıklı ve uzun ömürlü kılar. Ancak, ladin ağacı da sıkı ve sert bir ahşap türüdür, bu yüzden çamdan biraz daha dayanıklı olabilir.

Beyaz gövdeli ağaçlar, özellikle huş (Betula) türleri, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da yaygın olarak yetişir. Türkiye'de de doğal olarak yetişen beyaz gövdeli huş türleri bulunur, bunlar arasında adi huş (Betula pendula) ve kızılağaç yapraklı huş (Betula medwediewii) yer alır. Bu ağaçlar, nemli ve serin yerlerde, genellikle park, bahçe ve yol ağacı olarak da kullanılır.

Sedir ağacının en iyi tohumu, türüne göre değişiklik gösterir: Himalaya sediri için en iyi tohum, Cedrus atlantica'dan elde edilir. Lübnan sediri için ise tohumların ekim veya aralık aylarında olgunlaşması beklenir. Sedir tohumları genellikle ilkbahar veya sonbaharda kolaylıkla çimlenir.

Akasya ağacını özel kılan bazı özellikler şunlardır: Dayanıklılık: Akasyalar, soğuk kış koşullarına ve kuraklığa karşı dayanıklıdır. Hızlı büyüme: Bahçeye dikilen bir akasya fidanı, uzun zaman geçmeden büyüyebilir. Ekolojik faydalar: Topraktaki azotu kökleri aracılığıyla toprağa iletebilir, bu sayede toprak kalitesini artırır. Çok yönlülük: Mobilya yapımında, sanayide, eczacılıkta ve deri işlemede kullanılabilir. Estetik görünüm: Güzel kokulu, sarı, beyaz veya kırmızı renkte çiçeklere sahiptir.

Yıldırım düşen yere ağaç dikilmemesi, ağaçların yıldırımı çekme riski nedeniyle güvenlik açısından tehlikelidir. Yıldırımı çeken ağaç türleri arasında şunlar bulunur: Meşe ağaçları: Yüksek yapıları ve iletken dokuları nedeniyle sık hedef olurlar. Akçaağaçlar: Yüksek boyları ve nemli yapıları, onları riskli hale getirir. Kavak ağaçları: Hızla büyüyen ve nemli dokuya sahip olan kavaklar, elektrik akımını kolay iletebilir. Çam ve ladin ağaçları: Reçineli yapıları, yıldırım sonrası yangın riski taşır. Söğüt ağaçları: Yüksek su içeriği, onları yıldırım için çekici kılar. Bu nedenle, fırtına sırasında bu ağaçlardan uzak durmak ve özellikle ev yakınlarına dikmemek önemlidir.

En iyi kazma sapı için genellikle meşe, kayın ve akçaağaç gibi sert, dayanıklı ve çürümeye karşı dirençli ağaç türleri tercih edilir. Ayrıca, kazma sapı için gürgen, palamut ve hickory (Kuzey Amerika cevizi) gibi ağaçlar da kullanılabilir. Kazma sapı için en uygun ağaç türü, kullanım amacına ve kişisel tercihlere göre değişebilir.

Çerezlik, kabak ve ayçiçeği gibi bitkilerden elde edilir. Kabak çekirdeği: Çerezlik kabak çekirdekleri, kabak meyvelerinin tohumlarından ayrılır ve kurutulur. Ayçiçeği çekirdeği: Çerezlik ayçiçeği çekirdekleri, ayçiçeği bitkisinin tohumlarından elde edilir.

Madagaskar dragon ağacı (Dracena marginata), yavaş büyüyen bir bitki olduğu için tam boyuna ulaşması yıllar alabilir. Bu bitki, uygun bakım koşulları sağlandığında 10-15 cm kadar uzayabilir. Genel olarak, doğru bakım ve ortam koşulları sağlandığı takdirde uzun ömürlü bir bitkidir.

Çam ağaçlarını öldürebilecek bazı faktörler şunlardır: Dothistroma iğne yanıklığı: Mycosphaerella pini mantarının neden olduğu bir hastalıktır. Çam solgunluğu: Ksilem dokusunu istila eden odun nematodu (Bursaphelebchus xylophilus) nedeniyle oluşur. Kabuk böcekleri: Özellikle Dağ Çamı Böceği gibi türler, yoğun ve arka arkaya birkaç yıl devam eden tahribatlarla ağaçları zayıflatabilir. Su stresi: Aşırı sulama veya kuraklık, çam ağaçlarının kurumasına neden olabilir. Hastalıklar: Sphaeropsis uç yanıklığı gibi mantar hastalıkları da çam ağaçlarını etkileyebilir. Ayrıca, çam ağaçlarının kök sistemine zarar verilmesi de ağaçların ölümüne yol açabilir.

Bahar ayında kesilmesi önerilen ağaçlar: Kurumuş veya hastalıklı ağaçlar. Dikkat edilmesi gerekenler: Çiçek açan ağaçlar: Bahar aylarında çiçek açan ağaçları kesmek, kuşlar ve diğer canlıların yuva yaptığı ağaçlara zarar verebilir. Zamanlama: Ağaç kesimi için en uygun zaman, tomurcukların açılmadığı mart-nisan aylarıdır. Ağaç kesimi konusunda mutlaka uzman bir kişi veya kuruluşa danışılmalı ve gerekli izinler alınmalıdır.

İncir ağacının köklenme süresi, kullanılan yönteme ve çevresel koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Çelikten aşılama yöntemiyle incir ağacı dikimi yapıldığında, köklenme süreci genellikle 2-3 ay içinde tamamlanır. Köklendirme için çeliklerin mart ayında dikilmesi önerilir. Bu süreler, genel bir değerlendirme olup, kesin süre için yerel iklim koşulları ve toprak tipi gibi faktörlerin dikkate alınması gereklidir.

Kızılçamın genel özellikleri: Familya: Çamgiller (Pinaceae). Yayılış alanı: Doğu Akdeniz Havzası, özellikle Türkiye, ayrıca Yunanistan, Kırım Yarımadası ve İtalya'nın Kalabriya Yarımadası. Boy ve çap: 20-25 m boy ve 60 cm'ye kadar çap yapabilir. Görünüm: Önceleri piramit görünüşlü, yaşlandıkça geniş tepelidir. Kabuk: Genç bireylerde düzgün boz renkte, yaşlanınca esmer kırmızımsı renkte ve kalın kabuk durumunda. Yapraklar: 10-16 cm uzunluğunda, kalın, sert ve koyu yeşil. Kozalak: 6-11 cm boyunda, parlak açık kahverengi, topaç biçiminde. İklim ve toprak: Kurak koşullara dayanıklıdır, çeşitli toprak koşullarında başarıyla yetişir. Yaşam süresi: Ortalama 80-90 yıl, bazı örneklerde 300 yıla kadar çıkabilir. Kullanım alanları: Yapı malzemesi, mobilya ve ambalaj sanayisinde kullanılır.