• Buradasın

    Barajlarda savak ne işe yarar?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Barajlarda savak, fazla suyun boşaltılması için yapılan bir düzenektir 23.
    Savakların işlevleri şunlardır:
    • Barajın yamaç ve gövdelerinin zarar görmesini engeller 3.
    • Taşkın sularının mansaba aktarılarak yapının emniyetini sağlar 15.
    • Baraj gölünde biriken suyun seviyesini kontrol eder 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Dolu savak ve dip savak nedir?

    Dolu savak ve dip savak, barajlarda suyun kontrol altında tutulması için kullanılan iki farklı savak türüdür. Dolu savak, baraj rezervuarında toplanan su hacminin depolama kapasitesini aşması durumunda, fazla suların baraja zarar vermeden aşağıya aktarılmasını sağlayan yapıdır. Üç ana görevi vardır: 1. Fazla suyun mansaba aktarılmasını sağlayarak barajın güvenliğini sağlamak. 2. Baraj haznesinde bulunan su yüksekliğini kontrol etmek. 3. Baraj haznesindeki su birikiminin düzenlenmesini sağlamak. Dip savak ise, gerektiğinde baraj gölünü tamamen boşaltmak veya dolu savak debisini azaltmak için kullanılan yapıdır.

    Dolu savaklar kaça ayrılır?

    Dolu savaklar üç ana kategoriye ayrılır: 1. Üstten Aşmalı Dolu Savak: Fazla suyun barajın üzerindeki mekanik veya otomatik çalışır kapaklar ile mansaba aktarılması. 2. Yandan Çevirmeli Dolu Savak: Topografyanın elverişli olduğu durumlarda, baraj gövdesinin oturduğu kısımda yapılan savak. 3. Kuyu Tipi Dolu Savak: Topografyanın uygun olmadığı dar vadilerde uygulanan, huni görevi yaparak suyun kontrolünü sağlayan savak.

    Savak çeşitleri nelerdir?

    Savak çeşitleri iki ana kategoriye ayrılır: dolu savak ve dip savak. 1. Dolu Savak: Fazla suyun mansaba aktarılmasını sağlar. Üç türü vardır: - Üstten aşmalı: Suyun barajın üzerindeki mekanik veya otomatik kapaklar ile aktarılması. - Yandan çevirmeli: Baraj gövdesinin oturduğu kısımda kazı yapılarak suyun çevrilmesi. - Kuyu tipi: Topografyanın uygun olmadığı barajlarda uygulanır, huni görevi görür. 2. Dip Savak: Baraj gövdesinden geçen ve tünel şeklinde iki farklı türde yapılır: - Beton barajlarda: Barajın dip kısmından suyu aktaran yapılar. - Dolgu barajlarda: Derivasyon tünelinin daha sonradan dip savak olarak kullanılması.

    Baraj savakları neden açılır?

    Baraj savakları, barajdaki su seviyesinin kontrol edilmesi ve güvenliğinin sağlanması amacıyla açılır. Savakların açılma nedenleri şunlardır: - Fazla suyun tahliyesi: Suyun fazla gelmesi halinde savaklar açılarak fazla su tahliye edilir. - Taşkın önleme: Büyük bir taşkın anında dolu savaklardan su tahliyesi yeterli olmadığında savaklar açılarak barajın emniyeti sağlanır. - Bakım ve onarım: Barajda yapılacak bakım ve onarım çalışmaları için su boşaltılabilir. - Su seviyesinin düzenlenmesi: Hazne içindeki suyu belli bir seviyeye düşürerek su seviyesinin düzenlenmesi yapılır.

    Baraj elemanları nelerdir?

    Baraj elemanları şunlardır: 1. Baraj Gövdesi: Bütün akarsu vadisini kapatan ve sabit olan ana yapıdır. 2. Baraj Temeli: Barajın üzerine inşa edildiği ana yapıdır, gövdenin sabit kalmasını sağlar. 3. Dolusavak: Fazla gelen taşkın sularının baraja zarar vermeden mansaba aktaran su yapısıdır. 4. Baraj Gölü (Rezervuar): Baraj gövdesinin akış yukarısında suyun depolandığı vadi kesimidir. 5. Yaklaşım Kanalı: Su alma yapısına doğru veya dolusavak yönüne doğru suyu yönlendiren ve akışı düzenleyen kısımdır. 6. Boşaltım Kanalı: Çökelim havuzlarında tabanda biriken sedimentin, mansaba geçişini sağlayan su yapısıdır. 7. Enerji Kırıcı Tesis: Barajın dolusavaktan hızla çıkan akışın, mansapta oyulma meydana getirmemesi için akan suyun enerjisini kıran tesislerdir. 8. Su Alma Yapısı: Baraj veya bağlamadan ihtiyaç duyulan su miktarının alınması için yapılan tesistir. 9. Dip Savak: Taşkın sırasında dolusavak kapasitesini azaltmak, akarsu mansabına bırakılacak su miktarını ayarlamak için kullanılan tesislerdir. 10. Su Yükseltme ve Vana Odası: Topografyanın izin vermediği yerlerde, su alma yapısı pompalı olarak planlanır ve su baraj gölünden bir pompa ile çekilerek daha yüksek bir kota basılır.

    Barajlarda dolu savak tipleri nelerdir?

    Barajlarda dolu savak tipleri şunlardır: 1. Üstten Akan Dolu Savak: Baraj gölündeki suyu mansaba boşaltan, suyu barajın üzerinden aşırarak boşaltan basit bir savak yapısıdır. 2. Üstten Kapaklı Savak: Barajın üzerinde yer alan bir köprü şeklindedir, üzerindeki açıklıklar veya kapaklar elle veya otomatik olarak açılır ve kapanır. 3. Yandan Çevirmeli Dolu Savak: Barajın yanında, eksene dik veya dike yakın olarak uzanan kanal şeklindedir. 4. Kuyu Tipi Dolu Savak: Barajın rezervuarında, huni biçimindeki bölümden giren taşkın suyunu baraj gövdesinin altında bulunan yatay tünele ulaştırarak boşaltan yapıdır. 5. Tehlike Savağı: Topografyadaki hafif bir çukurluk gibi doğal bir yapı, taşkın sularının boşalması için kullanılır.

    Hidroelektrik santrallerinde dolu savaklar neden kullanılır?

    Hidroelektrik santrallerinde dolu savaklar, suyun taşkın durumunda rezervuardan fazla suyu boşaltmak için kullanılır. Bu yapılar, aşağıdaki nedenlerle önemlidir: 1. Barajın güvenliğini sağlar: Suyun baraj gövdesinin üzerinden aşıp yıkılmasını önleyerek, barajın güvenliğini korur. 2. Faydalı su geçişleri sağlar: Mansaba, suyun faydalı bir şekilde geçmesini mümkün kılar. 3. Enerji üretimini düzenler: Elektrik talebinin yüksek olduğu dönemlerde, dolu savaklar sayesinde suyun bir kısmı serbest bırakılarak enerji üretimi artırılabilir.