Tema bulmak için şu adımlar izlenebilir: 1. Eserdeki tüm yapı unsurlarının olaylar içindeki yeri ve görevi incelenir. 2. Kişilerin hangi amaca hizmet ettiği, zamanın neyi vurguladığı ve yer unsurunun işlevi gibi sorular sorulur. 3. Eserde en çok hangi duygu, hayal ve ruh hali üzerinde durulduğu belirlenir. 4. Eserin ortaya çıkmasına vesile olan asıl hareket noktası, en yoğun duygu, hayal, ilham veya ruh hali tespit edilir. Örneğin, bir hikayede olayların bir sonucu olarak ortaya çıkan düşünce, o hikayenin temasıdır. Tema, soyut bir kavram olduğu için tespit edilmesi zor olabilir.