Olumlu cümle, yüklemi olumlu olan, yani bir işin yapıldığını, yapılmaya devam ettiğini ya da yapılacağını anlatan cümlelerdir. Örnekler: "Bugün eve erken geldim". "Bir çalışma yapılmadığı anlaşılıyor". Olumsuz cümle, yüklemi olumsuz olan, yani bir işin yapılmadığını ya da yapılmayacağını belirten cümlelerdir. Örnekler: "Bugün kütüphane açılmayacak". "Mehmet bize gelmedi". Olumsuzluk, yüklemi fiil olan cümlelerde "-ma, -me, -maz, -mez" olumsuzluk ekleriyle; yüklemi isim olan cümlelerde ise "-sız, -siz" ekiyle, "değil" ve "yok" sözcüğüyle yapılır. Bir cümle biçimce olumlu anlamca olumsuz veya biçimce olumsuz anlamca olumlu olabilir.