Erzurumlu Sümmani'nin hikayesi, asıl adı Hüseyin olan ve 1860 yılında Erzurum'un Narman ilçesinde doğan bir halk ozanının yaşam ve sanat serüvenini anlatır. Öne çıkan olaylar: - Bade İçme Rüyası: On bir yaşında gördüğü bir rüyada pirler tarafından kendisine bâde içirilir ve "bâdeli âşık" olur. - Eğitim ve Seyahatler: Âşık Erbâbî'nin çırağı olarak âşık fasıllarına katılır ve sanatını öğrenmek için diyar diyar gezer; Kafkasya, Kırım, İran, Afganistan ve Hindistan'ı dolaşır. - Şöhret ve Atışmalar: Doğu Anadolu âşık edebiyatı, özellikle Âşık Şenlik ile yaptığı atışmalarla önemli gelişmeler gösterir. - Ölüm: 1915 yılında (5 Ocak) vefat eder ve Sâmikale köyündeki mezarına defnedilir. Eserleri: Sümmani'nin şiirlerinin büyük bir kısmı koşmalardan oluşur ve "Sümmani ağzı" adı verilen bir ezgi eşliğinde söylenir.