Proto-Türkler, günümüzdeki Türk halklarının ataları olarak kabul edilen, belirli bir coğrafyada yaşayan ve ortak bir dil ailesine mensup olan topluluklardır. Proto-Türklerin kökenleri hakkında çeşitli teoriler bulunmaktadır: 1. Altay Teorisi: Türklerin kökenini Altay Dağları'na dayandırır ve Proto-Türklerin MÖ 3000-2000 yıllarında Altay dillerini konuşan halklarla aynı ocakta şekillendiğini öne sürer. 2. Orta Asya Teorisi: Proto-Türklerin Orta Asya'da göçebe bir hayat sürdüğünü ve buradan farklı yönlere yayıldığını savunur. 3. İskit-Sarmat Teorisi: Proto-Türklerin İskitler ve Sarmatlar gibi İranî halklarla iç içe geçtiğini iddia eder. 4. Çin ve Doğu Asya Teorisi: Proto-Türklerin izini Çin'e ve Doğu Asya'ya kadar sürer, Xiongnu (Hun) kavminin Türklerin ataları olabileceğini öne sürer. Ayrıca, genetik ve arkeolojik çalışmalar, Proto-Türklerin hem Doğu Asya hem de Batı Avrasya halklarıyla akraba olduğunu ortaya koymaktadır.