"Maske ve Ruh" oyunu, Halide Edib Adıvar tarafından 1930'lu yıllarda yazılmış bir tiyatro eseridir .
Konusu, dünyaya ve karşılaşılan sorun ve tehditlere, Türk mizah ve felsefesinin önemli isimlerinden Nasreddin Hoca'nın bakış açısıyla yaklaşılmasıdır .
Oyunda, modernizmi ve Batılı yaşam tarzını benimseyenler ilerici ve aydın olarak belirtilirken, inançlarını ve geleneğini sürdürmek isteyenler gerici ve yobaz olarak gösterilmektedir . Ayrıca, makineleşerek maddiyata önem veren, ruhunu kaybeden toplum düzeni de ele alınır .