Ebubekir Hâzım Tepeyran'ın "Küçük Paşa" adlı romanı, köy ve kent arasındaki uçurumu, köylerdeki eğitimsizliği ve yoksulluğu anlatmaktadır. Romanın konusu kısaca şöyledir: İstanbul’daki bir paşa konağına sütanne olarak getirilen Selime, beraberinde oğlu Salih’i de götürür. Salih, yedi yıl boyunca konakta, Paşa’nın oğlu gibi yaşar. Paşa’nın ölümüyle Salih, hiç tanımadığı köyüne, anne ve babasına geri döner. Salih’i köyde eziyet dolu günler beklemektedir. Yazar, dönemin gözlemleriyle oluşturduğu romanında, II. Abdülhamit dönemi Anadolu’suna özgü birçok katı gerçeği anlatıcı aracılığıyla dile getirmiştir. Ayrıca, romanda cehaletin toplumda açtığı yaralar da eleştirilmiştir.